Zapotrzebowanie

energetyczne

organizmu w

zależności od strefy

klimatycznej

Organizm człowieka w celu
utrzymania odpowiednich warunków
homeostatycznych potrzebuje:

Białek, tłuszczów, cukrów, wody,

witamin oraz soli mineralnych.
Zmienne zapotrzebowanie na ww.
składniki ma znaczący związek z
termoregulacją organizmu.

Na nasze zapotrzebowanie
energetyczne ma wpływ temperatura,
wilgotność powietrza ciśnienie i
zawartość tlenu w powietrzu. Zatem
ilość oraz rodzaj pobieranego
pożywienia jest ściśle powiązany ze
strefą klimatyczna, jaką zamieszkujemy.
Ma to wpływ na wykształcenie się
różnych kuchni świata.

Warunki wysokogórskie

Rejonem wysokogórskim określa się

tereny powyżej 2500 m. n. p. m

Na dużych wysokościach obniżenie
ciśnienia atmosferycznego znacznie
wpływa na mechanikę oddychania
oraz krążenie krwi. Po osiągnięciu
dużej wysokości nad poziomem
morza pojemność minutowa serca
zwiększa się dzięki przyspieszeniu
częstości skurczów serca(HR),
obserwuje się również zwiększone
zapotrzebowanie energetyczne.

Hipoksja występująca w klimacie

wysokogórskim powoduje aktywację

układu adrenergicznego.

Proces ten skutkuje większym

zapotrzebowaniem na składniki

odżywcze. Ponad to obserwuje się

ograniczone wchłanianie lipidów, białek,

węglowodanów i związany z tym

spadek masy ciała.

Niska wilgotność powietrza oraz utrata

wody wraz z wydychanym powietrzem

wymusza podobnie jak w klimacie

gorącym większą podaż na płyny oraz

elektrolity.

Osoby uprawiające

wspinaczkę

wysokogórska

spożywają

pokarmy

wysokoenergetycz

ne o dużej ilości

węglowodanów,

które wzbogacone

są w witaminę E,

C i β-karoten.

Składniki te jako

antyoksydanty

mają zwalczać

stres oksydacyjny.

Klimat zimny

W klimacie tym ludzie narażeni są na ciągła

utratę ciepłoty ciała (głównie przez skórę) ze
względu na niskie temperatury otoczenia.
Organizm broni się przed tym dzięki:
-zdolności obkurczania naczyń krwionośnych
skóry, co zmniejsza przepływ skórny i
zapobiega wymianie ciepła z otoczeniem
-termogenezie drżeniowej (udział mięśni) i
bezdrżeniowej (udział hormonów)
-magazynowaniu substancji odżywczych w
postaci tkanki tłuszczowej, która stanowi
także dodatkową warstwę termoizolacyjną.

Proces termogenezy powiązany jest ściśle ze
wzrostem zapotrzebowania energetycznego ze
względu na zużywnie dużych ilości ATP.
Na zwiększenie tego zapotrzebowania maja także
wpływ:
- intensywności wykonywanej pracy i wielkość
wysiłku fizycznego
- warunki, w jakich ta praca jest wykonywana
- w mniejszym stopniu także od obciążenia
fizycznego związanego ze zwiększoną masą
noszonej odzieży.

Życie w klimacie zimnym wymusza
pobierania takich dawek
żywieniowych, które nie tylko pokryją
wydatek energetyczny związany z
wykonywanym wysiłkiem fizycznym
ale także ten niezbędny do
utrzymania stałej ciepłoty ciała. U
ludzi poddanych na długotrwała
ekspozycje na zimno obserwuje się
wzrost procesów katabolicznych.

Pożywienie powinno więc zawierać
duże ilości węglowodanów, białka, a
zwłaszcza lipidów. W diecie powinny
znajdować się także produkty bogate
w witaminę B, która bierze udział w
termogenezie.

Ważną rolę odgrywa odpowiednia
podaż wody. W zimnym środowisku
nasilają się procesy metaboliczne i
związany z nimi wzrost wydzielania
moczu. Woda tracona jest także wraz
z wydychanym powietrzem oraz z
potem na skutek zużycia energii na
poruszanie się w masywnej zimowej
odzieży. Dlatego niezbędne jest stałe
pobieranie odpowiednich ilości
najlepiej ciepłej wody.

Klimat gorący

Klimat gorący charakteryzuje się

średnia temperaturą 25-28 stopni C.
Zwiększa się utrata wody na skutek
produkcji potu.
Zwiększa się utrata energii po przez
promieniowanie i przewodzenie.

Podaż odpowiedniej ilości

płynów jest priorytetowy!

Ilość przyjmowanych płynów powinna
być zrównoważona. Tzn. tyle ile
stracimy powinniśmy tyle uzupełnić.

Utrata płynów zależy od wilgotności
powietrza im wyższa tym stosunkowo
niższe ich parowanie. W klimacie
wilgotnym po pewnym czasie
następuje wysycenie g. potowych i
zatrzymanie ich pracy.

Przy ekstremalnej utracie wody organizm
może nas oszukać i ugaszenie pragnienia
może nastąpić po osiągniciu 2/3
zapotrzebowaniea .
Dlatego musimy pić w takich sytuacjach
wiecej niż chcemy oczywiście wody
Najlepiej w porcjach ok. 150 ml.
Nie należy pić jednorazowo d. ilości płynów
ponieważ zwiększa to diurezę a może nawet
doprowadzić do zatrucia wodnego!!!

Przebywanie w gorącym

klimacie nie zmienia znacząco

zapotrzebowania

energetycznego…

Następuje nieznaczny wzrost
zapotrzebowanie na białka ( do 10 g) na
skutek strat podczas wydalania azotu z
potem.
Nie należy spożywać d. ilości tłuszczów,
ponieważ zwiększają t. ciała i utrudniają
trawienie.

Węglowodany są tutaj

najlepszym źródłem energii

Na skutek wytężonej pracy g. potowych i do

utrzymania pracy narządów wewnętrznych

należy zwiększyć podaż węglowodanów.

Należy unikać dużych ilości błonnika, który

zmniejsza wchłanianie minerałów w jelicie,

które są tracone z potem.

Należy uzupełniać dodatkowo witaminy,

które są wydalane również z potem.

Strefa umiarkowana

Strefa klimatyczna, w której żyjemy wymusza
połączenie diety klimatu zimnego i gorącego.
Latem wskazane jest jedzenie chłodzących i
lekkich pokarmów (surówki, owoce, chłodniki,
przetwory mleczne, drób). Ważne jest także
zwiększone przyjmowanie wody.
Zimą powinno się pobierać pokarmy
rozgrzewające i bogatsze energetycznie
(mięsa, zupy, produkty zbożowe).

Dziękujemy za uwagę!

Karolina Puto
Aleksy Adamus
Mateusz Dwojak
Mateusz Biernat