background image

Dúllek Bolesław

background image

1 stycznia? (jak rok kalendarzowy)

1 września? (jak rok szkolny)

1 października? (jak rok akademicki)

Między końcem stycznia a lutego? (jak rok chiński)

W Wielkanoc?

W Boże Narodzenie?

W Boże Ciało?

W Uroczystość Chrystusa Króla?

W I Niedzielę Adwentu?

background image

Adwent to czas radosnego oczekiwania na 

przyjście na świat naszego Pana i Zbawiciela 

Jezusa Chrystusa.

Jest to czas RADOSNEGO oczekiwania, w związku 

z czym nie jest to już okres pokuty (chociaż w 

polskiej tradycji nadal tak funkcjonuje).

Tak więc w Adwencie nie obowiązuje post ani 

wstrzemięźliwość (poza piątkami).

Dlatego też we Wigilię Bożego Narodzenia 

można spożywać mięso.

W Adwencie można uczestniczyć w zabawach 

(także organizować wesela).

background image

Oznakami okresu Adwentu jest wieniec 
adwentowy, na którym stoją cztery świece. Co 
Niedzielę zapalamy o jedną więcej.

Zwykle w godzinach porannych odprawia się 
tak zwaną Mszę Świętą Roratnią ku czci Maryi 
Panny. 

Kapłan w okresie Adwentu ubrany jest w szaty 
liturgiczne koloru fioletowego.

Lampiony

Kalendarze adwentowe – pierwotnie drabina po 
której schodziło na ziemię dzieciątko Jezus

background image

To Msza Święta ku czci Najświętszej Maryi 
Panny w okresie Adwentu.

Odprawiana zwykle w godzinach rannych.

Nazwa pochodzi od pieśni „Rarate caeli” – 
Niech niebo (spuści na ziemię rosę).

Podczas rorat w okolicach ołtarza zapala się 
świecę opasaną niebieską wstęgą - roratkę

background image

Adwent trwa cztery Niedziele (co nie jest 
równoznaczne z czterema tygodniami).

Zaczyna się w czwartą Niedzielę 
poprzedzającą Boże Narodzenie (między 27 
listopada a 3 grudnia)

Kończy się 24 grudnia

background image

Okres Adwentu dzielimy na dwie części

Pierwsza część Adwentu przygotowuje nas 
na ostateczne przyjście Jezusa – paruzję.

Druga część Adwentu przygotowuje nas na 
Boże Narodzenie

II część Adwentu rozpoczyna się 16 grudnia 
(niezależnie od tego kiedy rozpoczął się 
Adwent)

background image

Pierwsza część – 

do 16 XII

Druga część – 

od 16 XII

Rorate caeli w różnych 

tłumaczeniach:

Niebiosa rosę spuśćcie

Spuśćcie nam na ziemskie niwy

Boże wieczny, Boże żywy (XVI 

w.)

Głos wdzięczny z nieba (XVII w.)

Grzechem Adama (XVIII w.)

Hejnał wszyscy zaśpiewajmy 

(XVI w.) 

Po upadku człowieka 

grzesznego (XVI w.)

Stworzycielu gwiazd 

świecących

W czasie świętym adwentowym

Antyfony większe

Archanioł Boży

Błogosławiona jesteś 
Maryjo

Chrystus Król do nas 
przychodzi

Czekam na Ciebie, 
Jezu

Matko Odkupiciela

background image

Kapłan ubiera się wtedy w 
ornat koloru różowego

Nazwa pochodzi od 
pierwszego słowa antyfony 
na wejście – Gaudete! – 
Radujcie się!

Jest to Niedziela Radości

background image

Adwent to czas radosnego oczekiwania na 
przyjście na świat naszego Pana i 
Zbawiciela Jezusa Chrystusa, czyli na Boże 
Narodzenie (i ostatecznie na Paruzję)

background image

Jedna z dwóch największych Uroczystości 

Kościoła – Wcielenie (obok Wielkanocy – 

Zmartwychwstanie).

Zawsze wypada 25 grudnia

Data pogańska – poganie obchodzili wtedy 

święto ku czci  Sol Invictus – bóstwa związanego 

ze Słońcem.

Chociaż u Hipolita Rzymskiego w datowanym na 

204 rok Komentarzu do Księgi Daniela czytamy: 

Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w 

którym narodził się w Betlejem miało miejsce 

ósmego dnia przed kalendami styczniowymi.

background image

Tuż przed bądź w roku 4 

p.n.e.

W roku 6 n.e. bądź 7 n.e

Mt 2,1 

Józef Flawiusz w "Dawne 

dzieje Izraela" pisze: Herod 

Wielki zmarł przed świętem 

Paschy poprzedzonym 

zaćmieniem Księżyca 

(między 12 marca i 11 

kwietnia 4 p.n.e. wedle 

wyliczeń Keplera). 

Dalej Ewangelista pisze, że 

Herod zmarł, kiedy Jezus 

jako dziecię wraz z rodziną 

przebywał w Egipcie. 

Łk 2, 1-2

Za Augusta odbyły się 3 

spisy ludności: w 28 

p.n.e., 8 p.n.e. i 14 n.e

Kwiryniusz był konsulem 

w 12 r. p.n.e., a jako były 

konsul mógł po 5 latach 

zostać namiestnikiem 

prowincji (Kasjusz Dio 

Historia rzymska). 

Józef Flawiusz podaje, że 

Kwiryniusz był legatem 

Syrii w latach 6–10 n.e., 

(Dawne dzieje Izraela).

background image

Rozpoczyna się 25 grudnia

Kończy się Niedzielą Chrztu Pańskiego 
(między 7 a 13 stycznia; Niedziela po 
Objawieniu Pańskim – Trzech Króli).

Wedle zwyczaju (nie tylko polskiego) trwa 
do 2 lutego (Ofiarowanie Pańskie - Matki 
Bożej Gromnicznej)

background image

1 dzień?

2 dni?

7 dni?

8 dni?

background image

Kościół katolicki przez osiem dni obchodzi 
Uroczystość Bożego Narodzenia (podobnie 
Bożego Ciała i Wielkanocy)

Dodatkowo do tej Uroczystości dochodzą inne 
święta:

Św. Szczepana, pierwszego męczennika  - 26 XII

Św. Jana Apostoła i Ewangelisty – 27 XII

Św. Młodzianków, męczenników – 28 XII

Świętej Rodziny – Niedziela w Oktawie lub 30 
grudnia

background image

Zastąpienie hymnu Chwała na wysokości Bogu, kolędą 

(najcześciej: Gdy się Chrystus rodzistanowi 

wykroczenie przeciwko przepisom liturgicznym.

I nie ma „bo w Jadwidze…”! Jadwiga to nie Rzym!

Śpiew tego hymnu nie jest w żaden sposób dodatkiem 

do liturgii, jest jego częścią integralną. Co więcej, jest 

samodzielną czynnością liturgiczną – stanowi 

samodzielny obrzęd, akt liturgiczny, który nie jest nigdy 

formułą towarzyszącą innemu obrzędowi.

Taka praktyka miała uzasadnienie tylko wtedy, kiedy 

kapłan odprawiał Msze Świętą po łacinie, której ludzie 

nie znali. Wtedy wraz z ministrantem odmawiał Gloria in 

exelcis Deo, a ludzie śpiewali pieśni.

To tak jakbyśmy zamiast Exultetu zaśpiewali Pieśń 

Wielkanocną.

Podobnie ma się rzecz z Psalmem, Credo, Sanctus, 

Agnus Dei

background image

Kolęda – Pieśń Bożonarodzeniowa 
nawiązująca do Wcielenia Chrystusa

Pastorałka – Piosenka świąteczna luźno 
związana z Bożym Narodzeniem, 
nawiązująca do prozy życia codziennego, 
zawierająca okrzyki (Lili, lili laj; Hejże ino 
dyna dyna; Hej, w dzień Narodzenia; Hejże, 
hejże Panie Jezu, hejże, hejże, hoc, hoc).

Pastorałek nie można wykonywać podczas 
Mszy świętej (dopiero na jej zakończenie)

background image

Bracia, patrzcie jeno

Gdy śliczna Panna

Hej, w dzień narodzenia

Przylecieli Aniołowie

Cieszmy się i pod niebiosy

Do szopy, hej pasterze

Jezusa narodzonego

Tych pastorałek nie wolno wykonywać na 

Mszy, a co najwyżej na zakończenie

background image

Rozpoczyna się w poniedziałek po Chrzcie 
Pańskim

Trwa do Środy Popielcowej

Później rozpoczyna się w poniedziałek po 
Zesłaniu Ducha Świętego

Kończy się w Sobotę przed I Niedzielą 
Adwentu

W sumie trwa 33 lub 34 tygodnie

Liturgicznym kolorem okresu zwykłego jest 
zieleń

background image

Rozpoczyna się w Trzech Króli i kończy się 
we wtorek przed Środą Popielcową

Czas między Tłustym Czwartkiem a Środą 
Popielcową to Ostatki

Największe zabawy karnawałowe odbywają 
się właśnie w Ostatki w Rio de Janerio

W polskiej tradycji wtorek przed Środą 
Popielcową to „Śledzik”

background image

Okres przygotowania do Wielkanocy

Trwa od Środy Popielcowej (między 5 lutym 
a 10 marca) do Niedzieli Wielkanocnej 
(między 22 marca a 25 kwietnia)

Jest to okres pokuty

Nie wolno w Wielkim Poście uczestniczyć w 
zabawach

Ile trwa?

40 dni?

46 dni?

background image

4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od 

pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty 

powstrzymywać się od udziału w zabawach.

W Środę Popielcową i Wielki Piątek obowiązuje post i 

wstrzemięźliwość (mało i licho)

W pozostałe piątki (całego roku) obowiązuje 

wstrzemięźliwość (licho)

Wstrzemięźliwość obowiązuje wszystkich, którzy 

ukończyli 14 rok życia, we wszystkie piątki (z natury 

rzeczy również w Wielki Piątek) i Środę Popielcową. 

Wstrzemięźliwość (licho) to powstrzymywanie się od 

pokarmów mięsnych

Post obowiązuje w Środę Popielcową i w Wielki Piątek 

wszystkich między 18 a 60 rokiem życia. 

Post (mało) to ograniczenie ilość spożywanego jedzenia

Jeżeli w piątek wypada uroczystość nie obowiązuje 

wstrzemięźliwość (np. oktawy)

background image

Obowiązuje kolor fioletowy

W V Niedzielę Wielkiego postu zakrywa się 
krzyże

W Wielki Czwartek stawia się Ciemnicę

W Wielki Piątek stawia się Boży Grób

Nie ma kwiatów

Organy są przyciszone

background image

„Ósmy Sakrament”

Dzień, w którym ludzie liczniej niż w 
Wielkanoc idą po „popiołek” do Kościoła

/Gdyby księża stukali w jakiś dzień młotkiem 
w głowę, to też by przyszli/

Nie jest to święto nakazane, ale godne 
pochwały jest uczestnictwo we Mszy świętej 
(nie popiołkowanie!)

Obowiązuje post i wstrzemięźliwość

background image

Niedziela róż

Kapłan ubiera się na 
różowo

Nazwa od pierwszych słów 
antyfony na wejście 
Laetare Ierusalem – Wesel 
się Jeruzalem

background image

Początek II części Wielkiego Postu - Część 
Pasyjna (mówiąca o męce)

I Część Wielkiego Postu to Część Pokutna 
(mówiąca o nawróceniu)

Zakrywamy krzyże 

background image

I Część - Pokutna

II Część - Pasyjna

Bądź mi litościw (Ps 51)

Bliskie jest Królestwo 

Boże

Jakże pójdziemy

Nawróć się ludu

Posypmy głowy 

popiołem

Przystąpcie bliżej 

grzesznicy

Wstanę i pójdę

Ach mój Jezu jak Ty klęczysz

Ach mój Jezu ukochany

Dobranoc głowo święta

Jezu Chryste, Panie miły

Jużem dość pracował

Króla wznoszą się znamiona

Krzyżu Chrystusa bądźże 

pochwalony

Krzyżu święty, nade wszystko

Któryś za nas cierpiał rany

O głowo uwieńczona

O Jezu mój

O krwi najdroższa

Ogrodzie Oliwny

Panie Ty widzisz

W krzyżu cierpienie

Wisi na krzyżu

Zawitaj ukrzyżowany

background image

Upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy

Mt 21, 1-9

Dlaczego palmy?

Na pamiątkę tego co robili ludzie o których w 

Ewangelii

Skąd znamy zawołanie Hosanna?

Z Ewangelii, z Sanctus

Hebrajskie אנעשוה - wyraża radość, uwielbienie, 

prośbę o pomoc.

Odczytanie Męki Pańskiej

Rok A – Mateusz

Rok B – Marek

Rok C – Łukasz

Jan jest zawsze w Wielki Piątek

background image

Pamiątka ustanowienia Eucharystii (na miły 
Bóg – nie Mszy świętej, tylko Eucharystii
oraz Kapłaństwa

Pamiątka modlitwy w Ogrójcu (Ciemnica)

J 13,5-11

Obmycie nóg symbolem miłości braterskiej

background image

Nigdzie na świecie nie odprawia się w ten dzień Mszy 

Świętej

Pamiątka męki i śmierci Jezusa

Boży grób – w centrum monsrtancja a nie figura

Kolor czerwony - męki

Liturgia:

Słowa – dwa czytania, psalm i męka Pańska Jana

Adoracja Krzyża – odsłonięcie

Komunia święta

Przeniesienie do Bożego grobu

W zasadzie jedyny dzień kiedy powinno się śpiewać 

Ludu mój luduPłaczcie AnieliOdszedł Pasterz od nas

Pierwszy dzień Triduum Paschalis

background image

„Dziewiąty sakrament”

Potrawy może pobłogosławić ojciec rodziny 
lub najstarszy syn jeśli nie ma ojca

Potrawy błogosławią lektorzy (osoby 
świeckie)

To nie jest święto nakazane, ale ludzi bez 
liku

Oczywiście mile widziany jest taki wyraz 
pobożności! (a nie lansu…)

background image

J 20, 1

Po szabacie wczesnym rankiem, czyli Chrystus 

zmartwychwstał w nocy z soboty na niedzielę

Pamiątka Exodusu

Liturgia:

Światła – Poświęcenie ognia, Exultet

Słowa - 7 czytań ze ST, Epistoła, Ewangelia

Chrzcielna – Litaniae Sanctorum, Poświęcenie 

wody, chrzest, bierzmowanie

Eucharystyczna – Msza

Procesja Rezurekcyjna (rano czy wieczorem?)

background image

Trwa od Niedzieli Wielkanocnej do Zesłania 
Ducha Świętego

Pierwsza Niedziela po pierwszej wiosennej 
pełni księżyca (dlatego święto ruchome)

Pamiątka Zmartwychwstania Chrystusa

3. Przynajmniej raz w roku, w okresie 
wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą - dni 
od Środy Popielcowej do Uroczystości 
Najświętszej Trójcy

background image

Świętuje się je osiem dni (oktawę)

Tylko Niedziela jest nakazana, Poniedziałek 
Wielkanocny już nie

Godne pochwały jest uczestnictwo we Mszy 
świętej w Poniedziałek Wielkanocny (równie 
godnie pochwały jak uczestnictwo we 
Wtorek, Środę … Sobotę Wielkanocną)

II Niedziela Zmartwychwstania to Niedziela 
Miłosierdzia

background image

Najświętszej Trójcy – Niedziela po Zesłaniu 
Ducha Świętego

Boże Ciało – Czwartek po Najświętszej Trójcy

Najświętszego Serca – Piątek po II Niedzieli 
po Zesłaniu Ducha Świętego

Niepokalanego Serca – Sobota po 
Najświętszym Sercu

background image

Paschał

Figura zmartwychwstałego

Czerwona stuła na krzyżu

Pusty grób

Biały kolor szat

Nie ma podziału pieśni wielkanocnych  Ale 

warto na zakończenie śpiewać Regina caeli 
w różnych tłumaczeniach

background image

Rozpoczyna się w poniedziałek po Zesłaniu 
Ducha Świętego

Kończy się w Sobotę przed I Niedzielą 
Adwentu

Kolor zielony

background image

1. W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy 

Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych.

Od Adwentu 2003

Świętej Bożej Rodzicielki Maryi - Nowy Rok (1 I) 

Objawienie Pańskie (6 I) 

Wniebowstąpienie Pańskie - w VII Niedzielę Wielkanocy 

(nie czwartek!) 

Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa - Boże Ciało

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny - Matki Boskiej 

Zielnej (15 VIII) 

Wszystkich Świętych (1 XI) 

Boże Narodzenie (25 XII)

+ KAŻDA NIEDZIELA ROKU

Środa Popielcowa oraz Święcenie jajec nie jest nakazane! 

Jeśli jednak wynika z pobożności jest mile widziane.

background image

Są to „prace i zajęcia, które utrudniają 

oddawanie czci Bogu, przeżywanie radości 

właściwej dniowi Pańskiemu oraz korzystanie 

z należnego odpoczynku duchowego i 

fizycznego” (KPK, kan. 1247)

Polecam List Apostolski Jana Pawła II Dies 

Domini

Oraz zaległą posynodalną adhortację 

apostolską Jana Pawła II Christifideles Laici

Oraz zaległy dekret Soboru Watykańskiego II 

Apostolicam Actuositatem

background image

2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do 

Sakramentu Pokuty.

Najlepszym czasem na to będzie Okres Adwentu i 

Wielkiego Postu oraz każdy inny czas, w którym 

nasza dusza skalana jest grzechem śmiertelnym

Spowiedź nie może być „przy okazji”. To oddzielny 

sakrament, którego nie można odprawić na 

zasadzie „Przyszłam na Mszę, Ksiądz siedzi w budce 

– wyspowiadam się” – albo jesteś na Mszy albo na 

spowiedzi

Jest pięć warunków dobrej spowiedzi, z których trzy 

trzeba wypełnić przed uklęknięciem w słuchatelnicy

Dlatego nie można przyjść i nie klęknąć w ławce, a 

od razu lecieć jak na złamanie karku do budki…

background image

1.

Rachunek sumienia

2.

Żal za grzechy

3.

Mocne postanowienie poprawy

4.

Szczera spowiedź

5.

Zadośćuczynienie

Przed sprintem 
do 
słuchatelnicy
Meta biegu - 
słuchatelnica
Nie tylko 
zadane Pater 
noster, ale 
wynagrodzenie 
wyrządzonych 
szkód

background image

5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

Posiadanie dóbr doczesnych przez Kościół ma na celu 

„organizowanie kultu Bożego, zapewnienie godziwego 

utrzymania duchowieństwa oraz innych pracowników 

kościelnych, prowadzenie dzieł apostolatu i miłości, 

zwłaszcza wobec biednych” (KPK, kan. 1254 § 2). Troska 

o dobra doczesne Kościoła i o utrzymanie instytucji 

kościelnych, a także o ludzi ubogich, jest obowiązkiem 

wszystkich wiernych (KPK, kan. 222 i 1260)

Oczywiście, zadośćuczynienie temu przykazaniu powinno 

odbywać się zgodnie z możliwościami poszczególnych 

osób (KKK, n. 2043) Prawdą jest jednak i to, że potrzeby 

Kościoła i jego instytucji, duchowieństwa (które zgodnie z 

wielowiekową tradycją utrzymuje się dzięki ofiarności 

wiernych), a także osób najuboższych są niemałe. 

background image

Od 2002

1. W niedziele i święta nakazane uczestniczyć 

we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac 

niekoniecznych. 

2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do 

Sakramentu Pokuty. 

3. Przynajmniej raz w roku, w okresie 

wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą. 

4. Zachowywać nakazane posty i 

wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w 

okresach pokuty powstrzymywać się od udziału 

w zabawach. 

5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

background image

Adwent (koniec listopada/początek grudnia)

Boże Narodzenie (do Chrztu Pańskiego)

Okres Zwykły

Wielki Post (od Popielca)

Wielkanoc (do Zesłania Ducha Świętego)

Okres Zwykły

background image

Dúllek Bolesław


Document Outline