background image

Funkcje matematyczne w 

Pascalu

Pascal

Marek Pudełko

background image

2

• W Pascalu zaimplementowano 

niektóre funkcje matematyczne  w 
postaci gotowych funkcji.

– Funkcje arytmetyczne
– Funkcje logarytmiczne
– Funkcje trygonometryczne
– Funkcje porządkowe
– Funkcje parzystości i całkowitości
– Stała π

background image

3

Wartość bezwzględna z 

x

• Zapis matematyczny z=|x|
• Rodzaj argumentów

całkowity lub 

rzeczywisty

• Symbol funkcji

ABS (x)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak 

i wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= ABS (-5.4);
z:= ABS (2);
z:= ABS (2*x+4);

background image

4

Kwadrat liczby x

• Zapis matematyczny

z=x

2

• Rodzaj argumentów

całkowity lub 

rzeczywisty

• Symbol funkcji

SQR (x)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak 

i wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= SQR (1.4);
z:= SQR (-12);
z:= SQR (2*x-3);

background image

5

Pierwiastek kwadratowy 

z x

• Zapis matematyczny
• Rodzaj argumentów

całkowity lub 

rzeczywisty, nieujemny.

• Symbol funkcji

SQRT (x)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak 

i wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= SQRT (1.4);
z:= SQRT (7);
z:= SQRT (x*x-3);

x

background image

6

logarytm naturalny z x

• Zapis matematyczny z=ln x
• Rodzaj argumentów całkowity lub 

rzeczywisty, nieujemny.

• Symbol funkcji LN  (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= LN (0.4);
z:= LN (7);
z:= LN (x*x-3);

background image

7

funkcja wykładnicza, 

eksponenta z x

• Zapis matematyczny z=e

x

• Rodzaj argumentów całkowity lub 

rzeczywisty.

• Symbol funkcji EXP  (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= EXP  (0.4);
z:= EXP  (-7);
z:= EXP  (x*x-5);

background image

8

sinus x

• Zapis matematyczny z=sin x
• Rodzaj argumentów całkowity lub 

rzeczywisty. Argument jest wyrażony w 
radianach (     ).

• Symbol funkcji SIN  (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= SIN  (0.4);
z:= SIN  (-7);
z:= SIN  (x*x-5);

o

rad

180

1

background image

9

cosinus x

• Zapis matematyczny z=cos x
• Rodzaj argumentów całkowity lub 

rzeczywisty. Argument jest wyrażony w 
radianach (    

       ).

• Symbol funkcji SIN  (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= SIN  (0.4);

  z:= SIN  (-7);

z:= SIN  (x*x-5);

o

rad

180

1

background image

10

arcus tangens x

• Zapis matematyczny z= arc tan x
• Rodzaj argumentów całkowity lub 

rzeczywisty. Argument jest wyrażony w 
radianach ( ).

• Symbol funkcji ARCTAN  (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym

• Przykład

z:= ARCTAN  (0.4); 

z= arc tan 0,4

z:= ARCTAN  (-7); z= arc tan -7
z:= ARCTAN  (x*x-5);

z= arc tan (x

2

-5)

background image

11

Następnik x

• Zapis matematyczny

z=succ(x)

• Rodzaj argumentów

całkowity.

• Symbol funkcji

SUCC (x)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak 

i wyrażeniem matematycznym.

• Przykład

z:= SUCC (4);  5 = succ 4
z:= SUCC (5);  6 = succ 5
z:= SUCC (x+1);

x+2 = succ (x+1)

background image

12

Poprzednik x

• Zapis matematyczny z=pred(x)
• Rodzaj argumentów całkowity.
• Symbol funkcji PRED (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym.

• Przykład

z:= PRED (5); 

4 = pred 5

z:= PRED (4); 

3 = pred 4

z:= PRED (x+1); x = pred (x+1)

background image

13

Dekrementacja x o 

liczbę a

• Zapis matematyczny

z=dec(x,a)

• Rodzaj argumentów

całkowity.

• Symbol funkcji

DEC (x,a)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak 

i wyrażeniem matematycznym.

• Przykład

z:= DEC (x,4);
z:= DEC (x+1,2);

background image

14

Inkrementacja x o 

liczbę a

• Zapis matematyczny

z=inc(x,a)

• Rodzaj argumentów

całkowity.

• Symbol funkcji

INC (x,a)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak 

i wyrażeniem matematycznym.

• Przykład

z:= INC (x,4);
z:= INC (x+1,2);

background image

15

Zaokrąglenie do najbliższej liczby 

całkowitej

• Zapis matematyczny z=round(x) 
• Rodzaj argumentów Rzeczywisty.
• Symbol funkcji ROUND (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym.

• Przykład

z:= ROUND (3.7);  z=4
z:= ROUND (-3.7);  z=-4
z:= ROUND (3.3);  z=3
z:= ROUND (x+1);

background image

16

Część ułamkowa liczby 

x

• Zapis matematyczny z=frac(x)
• Rodzaj argumentów

Rzeczywisty.

• Symbol funkcji

FRAC (x)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym.

• Przykład

z:= FRAC (3.7); 

z=0,7

z:= FRAC (3.3); 

z=0,3

z:= FRAC (x+1);

background image

17

Część całkowita liczby x

• Zapis matematyczny

z=int(x)

• Rodzaj argumentów Rzeczywisty.
• Symbol funkcji INT (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym. Wynik jest 
typu rzeczywistego.

• Przykład

z:= INT (3.3);

z=3

z:= INT (3.7);

z=3

z:= INT (x+1);

background image

18

Obcięcie liczby x do najbliższej 

liczby całkowitej o module 

mniejszym od x

• Zapis matematyczny z=trunc(x)
• Rodzaj argumentów

Rzeczywisty.

• Symbol funkcji

TRUNC(x)

• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym. Wynik 

jest typu rzeczywistego.

• Przykład

z:=  TRUNC (3.3);

z=3

z:= TRUNC (3.7);

z=3

z:= TRUNC (-3.7);

z=-4

z:= TRUNC (x+1);

background image

19

Funkcja nieparzystości 

liczby x

• Zapis matematyczny z=odd(x)
• Rodzaj argumentów Całkowity.
• Symbol funkcji ODD (x)
• Uwagi X może być zarówno liczbą, jak i 

wyrażeniem matematycznym. Wynik jest 
wartością logiczną typu Boolean. Może 
przybierać wartość true lub false.

• Przykład

z:= ODD (3); z=true
z:= ODD (4); z=false
z:= ODD (x+1);

background image

20

Liczba Pi (ludolfina)

• Zapis matematyczny

Π

• Rodzaj argumentów

Rzeczywisty.

• Symbol funkcji

PI

• Uwagi wartość Pi jest liczbą typu real

Wynosi 3.1415926536.

• Przykład

z:= Pi;
z:=2*Pi;
stopien:=Pi/180; 

background image

21

program matma1;
var x,z:integer;
    r:real;
    y:boolean;
begin
   writeln('Podaj liczbe calkowita');
   readln(x);
   z:=abs(x);
   writeln('Modul liczby wynosi ',z);
   z:=sqr(x);
   writeln('Liczba do kwadratu wynosi ',z);
   if (x>=0) then
   begin
      r:=sqrt(x);
      writeln('Pierwiastek z liczby wynosi ',z);
   end;
   r:=exp(x);
   writeln('eksponenta do potegi ',x,' wynosi ',r:10:3);
 z:=succ(x);
   writeln('Nastepnik liczby wynosi  ',z);
   z:=pred(x);
   writeln('Poprzednik liczby wynosi ',z);
   y:=odd(x);
   if y=true then
      writeln('Liczba ',x,' jest nieparzysta')
   else
      writeln('Liczba ',x,' jest parzysta');
   readln;
end.

background image

22

program matma2;
var x,z:real;
    y:integer;
begin
   writeln('Podaj liczbe rzeczywista');
   readln(x);
   z:=abs(x);
   writeln('Modul liczby wynosi ',z:5:3);
   z:=sqr(x);
   writeln('Liczba do kwadratu wynosi ',z:5:3);
   if (x>=0) then
   begin
      z:=sqrt(x);
      writeln('Pierwiastek z liczby wynosi ',z:10:5);
   end;
   if x>=0 then
      z:=ln(x);
   writeln('Logarytm naturalny liczby wynosi ',z:5:3);
   z:=sin(x);
   writeln('Sinus liczby wynosi ',z:5:3);
   z:=cos(x);
   writeln('Cosinus liczby wynosi ',z:5:3);
   z:=arctan(x);
   writeln('Arcus tangens liczby wynosi ',z:5:3);
   y:=Round(x);
   writeln('Najblizsza liczba calkowita wynosi ',y);
   z:=Trunc(x);
   writeln('Najblizsza liczba calkowita mniejsza od niej wynosi ',z:5:3);
   z:=Int(x);
   writeln('Czesc calkowita liczby wynosi ',z:5:3);
   z:=Frac(x);
   writeln('Czesc ulamkowa liczby wynosi ',z:5:3);
   readln;
end.


Document Outline