Ustawa o systemie
oceny zgodności
Opracował:
Damian
Mączałowski
Daniel Rejman
CERTYFIKACJA
Polska od 1 maja 2004 r. jest pełnoprawnym członkiem
Unii Europejskiej. W ramach tworzenia podstaw
wzajemnego uznawania przepisów w Polsce i Unii
Europejskiej oraz harmonizacji przepisów polskich ze
wspólnotowymi został utworzony w Polsce system oceny
zgodności na mocy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. o
systemie oceny zgodności (Dz.U. Nr 166, poz. 1360) i
ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o zmianie ustawy o
systemie oceny zgodności oraz zmianie niektórych ustaw
(Dz.U. Nr 170, poz.1652). W ten sposób prawo europejskie
dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa wyrobów zostało
przeniesione do krajowego systemu prawnego.
Dyrektywa
jest aktem prawnym Unii Europejskiej
skierowanym do państw członkowskich. Nakłada na
państwa członkowskie obowiązek wydania w
określonym terminie własnych przepisów krajowych
wprowadzających w życie treść dyrektywy.
W przypadku
dyrektyw nowego
podejścia
przepisy krajowe muszą być w pełni zgodne z ich
postanowieniami, wszelkie krajowe regulacje
sprzeczne z dyrektywami muszą zostać uchylone
Państwa członkowskie zachowują swobodę wyboru
formy, w jakiej wprowadzają przepisy krajowe (np.
poprzez ustawę, rozporządzenie lub inny akt
prawny).
OCENA ZGODNOŚCI
Z dniem 1 maja 2004r. zaczął w Polsce obowiązywać
system oceny zgodności
dostosowanej do systemu UE
czyli: wyroby podlegające dyrektywom nowego podejścia
mogą być wprowadzone na rynek wyłącznie po przejściu
procedury oceny zgodności (z udziałem lub bez udziału
strony trzeciej).
Następnie wyroby te muszą posiadać
deklarację
zgodności
lub
oznakowanie CE
(jeżeli dyrektywa
takie przewiduje).
OCENA ZGODNOŚCI
Ocena zgodności jest podzielona na 8 modułów dotyczących
zarówno fazy produkcji, jak i fazy projektowania wyrobów.
Zakłada się, że wyrób musi być zbadany pod kątem zgodności w obydwu
fazach.
Jednostką oceniającą jest albo producent albo jednostka notyfikowana.
Moduły od A do H obejmują cały wachlarz możliwości: od deklaracji
zgodności producenta poprzez badanie typu WE (badanie wzorca
konstrukcyjnego) i certyfikację wyrobu aż do certyfikacji systemu jakości.
Wyrób modułów dopuszczonych w technicznych dyrektywach nowego
podejścia zależy w zasadzie od rodzaju wyrobu i rodzaju zagrożeń z nim
związanych.
Charakter modułów D, E i H uwzględnia posiadanie przez producenta
certyfikowanego systemu jakości wg normy: ISO 9001. Moduły A, G i H
dotyczą zarówno fazy projektowania, jak i produkcji.
UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH
MODUŁÓW W FAZIE
PROJEKTOWANIA I PRODUKCJI
ZAKRES OBOWIĄZYWANIA OCENY
ZGODNOŚCI
Ocena zgodności jest obowiązkowa przed
wprowadzeniem wyrobu do obrotu/lub
użytkowania po raz pierwszy:
– W wyrobach pochodzących z krajów
członkowskich UE, zarówno nowych, jak i
używanych importowanych spoza UE
Producent musi ustalić jakimi dyrektywami
objęty jest jego wyrób już na etapie
projektowania.
DEKLARACJA ZGODNOŚCI
Dyrektywy nowego podejścia wymagają od
producenta wystawienia
deklaracji zgodności
CE
, w której zaświadcza on, że wyrób jest zgodny
z zasadniczymi wymaganiami.
Deklaracja zgodności to dokument, w
którym wytwórca lub jego upoważniony
przedstawiciel stwierdza, że wyrób jest
wykonany zgodnie z wymaganiami
zasadniczymi odpowiednich dyrektyw.
OZNAKOWANIE CE
Oznakowanie CE stanowi deklarację
producenta, że wyrób wprowadzany do
obrotu spełnia zasadnicze wymagania
określone najczęściej w rozporządzeniach
wydawanych na podstawie ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny
zgodności -wprowadzających do polskiego
prawa tzw. dyrektywy nowego podejścia.
SYMBOL OZNAKOWANIA CE
OZNAKOWANIE CE
Kiedy umieszczać oznakowanie CE?
Jeżeli wyrób wytwarzany lub importowany (spoza
UE) przez firmę należy do kategorii objętych
dyrektywami “nowego podejścia”, przewidującymi
zastosowanie oznakowania CE – musi on spełniać
zasadnicze wymagania zawarte w tych
przepisach. Spełnienie wymagań musi być
zadeklarowane właśnie poprzez umieszczenie
oznakowania CE na produkcie.
Gdzie musi zostać
umieszczone oznaczenie
CE?
Oznakowanie CE musi być umieszczane na
wszystkich zabawkach i domowych
urządzeniach elektrycznych, wyrobach
medycznych, wyrobach budowlanych,
windach i wielu innych produktach o
zastosowaniu przemysłowym, które są
sprzedawane na rynku Unii. Znak CE
powinien być umieszczony bezpośrednio na
wyrobie lub jeśli to nie jest możliwe, na
opakowaniu lub na dokumentach
dołączonych do wyrobu.
OZNAKOWANIE CE
Niedopuszczalne jest umieszczanie
oznakowania CE
na wyrobach nie objętych
Dyrektywami Nowego Podejścia jak również
objętych niektórymi z nich, ale nie
przewidującymi oznakowania CE bez
przeprowadzania stosownych procedur oceny
zgodności z pozytywnym rezultatem
JEDNOSTKI NOTYFIKOWANE
Notyfikacja jednostek oceny zgodności
Komisji Europejskiej jest dokonywana
przez Ministerstwo Gospodarki (MG) po
uzyskaniu akredytacji Polskiego Centrum
Akredytacji (PCA) i ich autoryzacji przez
ministra właściwego ze względu na
przedmiot oceny zgodności lub kierownika
urzędu centralnego.
PRZYKŁADOWE JEDNOSTKI
NOTYFIKOWANE
POLSKIE CENTRUM BADAŃ I CERTYFIKACJI
S.A
INSTYTUT TEHCNIKI BUDOWLANEJ
OKRĘGOWY URZĄD MIAR W KRAKOWIE
INSTYTUT NAFTY I GAZU
JEDNOSTKI NOTYFIKOWANE
Akredytacja
jest potwierdzeniem
kompetencji technicznych jednostki.
Decyzją o
autoryzacji
wydający ją organ
potwierdza z kolei spełnienie wszystkich
kryteriów przez jednostkę autoryzowaną.
Kryteria te znajdują się w ustawie o
systemie oceny zgodności oraz w
wydanych na jej podstawie
rozporządzeniach.
NORMALIZACJA
Normalizacja
, w rozumieniu ustawy, to działalność zmierzająca
do uzyskania optymalnego, w danych okolicznościach,
stopnia uporządkowania w określonym zakresie, poprzez
ustalenie postanowień przeznaczonych do powszechnego i
wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub
mogących wystąpić problemów.
Podstawowym dokumentem normalizacji jest
norma
, czyli
dokument nie będący aktem prawnym, przyjęty na zasadzie
porozumienia i zatwierdzony przez upoważnioną
jednostkę organizacyjną, ustalający – do powszechnego i
wielokrotnego stosowania – zasady, wytyczne lub
charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności
lub ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego
stopnia uporządkowania w określonym zakresie.
NORMALIZACJA
Normalizacja krajowa prowadzona jest w celu:
racjonalizacji produkcji i usług poprzez stosowanie uznanych
reguł technicznych lub rozwiązań organizacyjnych;
usuwania barier technicznych w handlu i zapobieganie ich
powstawaniu;
zapewnienia ochrony życia, zdrowia, środowiska i interesu
konsumentów oraz bezpieczeństwa pracy;
poprawy funkcjonalności, kompatybilności i zamienności
wyrobów, procesów i usług oraz regulowania ich różnorodności;
zapewnienia jakości i niezawodności wyrobów, procesów i
usług;
działania na rzecz uwzględnienia interesów krajowych w
normalizacji europejskiej i międzynarodowej;
ułatwienia porozumiewania się przez określenie terminów,
definicji, oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania.
POLSKIE NORMY I INNE
DOKUMENTY NORMALIZACYJNE
Polska Norma
jest normą krajową, przyjętą na
drodze porozumienia zatwierdzoną przez krajową
jednostkę normalizacyjną, powszechnie dostępną,
oznaczoną – na zasadzie wyłączności – symbolem
PN
.
Polskie Normy mogą być powoływane w przepisach
prawnych po ich opublikowaniu w języku polskim.
Korzystają one z ochrony jak utwory literackie, a
autorskie prawa majątkowe do nich przysługują
krajowej jednostce normalizacyjnej.