Metabolizm jelita
Metabolizm jelita
grubego w zdrowiu i
grubego w zdrowiu i
chorobie
chorobie
Dr n. med.. Jacek Kordiak
Metabolizm jelita
Metabolizm jelita
grubego w zdrowiu i
grubego w zdrowiu i
chorobie
chorobie
Dr n. med.. Jacek Kordiak
Jelito grube
Jelito grube
Czynność jelita grubego:
Czynność jelita grubego:
Pełni rolę we wchłanianiu wody i
Pełni rolę we wchłanianiu wody i
elektrolitów
elektrolitów
Jest zbiornikiem kału i odpowiada za jego
Jest zbiornikiem kału i odpowiada za jego
usuwanie
usuwanie
Jest zbiornikiem bakterii,ich metabolitów i
Jest zbiornikiem bakterii,ich metabolitów i
produktów fermentacji
produktów fermentacji
Pełni ważną role w metaboliźmie ustroju
Pełni ważną role w metaboliźmie ustroju
Błona śluzowa jelita grubego pełni rolę
Błona śluzowa jelita grubego pełni rolę
bariery ochronnej
bariery ochronnej
Jelito grube
Jelito grube
W jelicie grubym wchłania się od
W jelicie grubym wchłania się od
1300 do 1400 ml wody na dobę.
1300 do 1400 ml wody na dobę.
Jelito może wchłonąć do 5700 ml
Jelito może wchłonąć do 5700 ml
wody ,816 mmol Na i 44 mmol K
wody ,816 mmol Na i 44 mmol K
Długość jelita grubego wynosi 90-150
Długość jelita grubego wynosi 90-150
cm . A całkowita jego powierzchnia
cm . A całkowita jego powierzchnia
ok. 630-1600 cm2
ok. 630-1600 cm2
Jelito grube
Jelito grube
Błona śluzowa jelita grubego jest w
Błona śluzowa jelita grubego jest w
ciągłym kontakcie z mikroflorą
ciągłym kontakcie z mikroflorą
bakteryjną i końcowymi produktami
bakteryjną i końcowymi produktami
fermentacji.
fermentacji.
Niektóre produkty fermentacji
Niektóre produkty fermentacji
mleczany i etanol są utylizowane
mleczany i etanol są utylizowane
przez inne bakterie i tylko w
przez inne bakterie i tylko w
śladowych ilościach są wydalane z
śladowych ilościach są wydalane z
kałem.
kałem.
Jelito grube
Jelito grube
Inne są obecne takie jak:
Inne są obecne takie jak:
krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe,inne
krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe,inne
alkohole,organiczne aminy oraz amoniak
alkohole,organiczne aminy oraz amoniak
nitryty i nitraty
nitryty i nitraty
Metabolity te są rozpuszczalne w wodzie i
Metabolity te są rozpuszczalne w wodzie i
wchłaniane w jelicie .Niektóre dostają się
wchłaniane w jelicie .Niektóre dostają się
drogą żyły wrotnej do wątroby i ulegają
drogą żyły wrotnej do wątroby i ulegają
metabolizmowi w wątrobie i/lub wydalane
metabolizmowi w wątrobie i/lub wydalane
przez nerki
przez nerki
Jelito grube
Jelito grube
Krótko- łańcuchowe kwasy
Krótko- łańcuchowe kwasy
tłuszczowe
tłuszczowe
Są wykorzystywane przez komórki
Są wykorzystywane przez komórki
nabłonka jelitowego jako substraty
nabłonka jelitowego jako substraty
energetyczne i odgrywają ważną role
energetyczne i odgrywają ważną role
w metaboliźmie błony śluzowej
w metaboliźmie błony śluzowej
jelita!!!
jelita!!!
Jelito grube
Jelito grube
Czynność kolonocytów polega na
Czynność kolonocytów polega na
wchłanianiu i spalaniu KKT
wchłanianiu i spalaniu KKT
Wykorzystują KKT nie tylko jako
Wykorzystują KKT nie tylko jako
źródło energii lecz także jako
źródło energii lecz także jako
substraty dla glukoneogenezy,
substraty dla glukoneogenezy,
lipogenezy, syntezy białka i produkcji
lipogenezy, syntezy białka i produkcji
mucyny.
mucyny.
Jelito grube
Jelito grube
Komórki błony śluzowej są odżywiane
Komórki błony śluzowej są odżywiane
od strony naczyń krwionośnych i od
od strony naczyń krwionośnych i od
strony światła jelita!!!!!
strony światła jelita!!!!!
50% energii błona śluzowa jelita
50% energii błona śluzowa jelita
cienkiego czerpie dzięki
cienkiego czerpie dzięki
dostarczanej drogą naczyń
dostarczanej drogą naczyń
krwionośnych aminokwasów, np.
krwionośnych aminokwasów, np.
glutaminy, glutaminianu i
glutaminy, glutaminianu i
asparaginianu
asparaginianu
Jelito grube
Jelito grube
Komórki błony śluzowej jelita grubego
Komórki błony śluzowej jelita grubego
70% czerpią z KKT ,ze światła jelita
70% czerpią z KKT ,ze światła jelita
Tylko niewiele z aminokwasów i
Tylko niewiele z aminokwasów i
glukozy dostarczanej drogą krwi!!!
glukozy dostarczanej drogą krwi!!!
Prawa część okrężnicy podobnie jak
Prawa część okrężnicy podobnie jak
jelito cienkie wykorzystuje glutaminą
jelito cienkie wykorzystuje glutaminą
Lewa część okrężnicy
Lewa część okrężnicy
wykorzystuje KKT!!!
wykorzystuje KKT!!!
Jelito grube
Jelito grube
Ponad 300 mmol KKT jest
Ponad 300 mmol KKT jest
produkowana w ciągu doby w jelicie
produkowana w ciągu doby w jelicie
grubym z czego 95 % ulega
grubym z czego 95 % ulega
wchłonięciu
wchłonięciu
60%octany,20% propioniany ,15%
60%octany,20% propioniany ,15%
maślany
maślany
Największe stężenie KKT w kątnicy.
Największe stężenie KKT w kątnicy.
Jelito grube
Jelito grube
Maślany najsilniej wykorzystywane
Maślany najsilniej wykorzystywane
(wchłaniane ) w lewej części
(wchłaniane ) w lewej części
okrężnicy
okrężnicy
Octany zaś w bliższej części
Octany zaś w bliższej części
okrężnicy.
okrężnicy.
KKT w kolonocytach spalane do ciał
KKT w kolonocytach spalane do ciał
ketonowych (acetooctany i beta
ketonowych (acetooctany i beta
hydroksymaslany) i do CO2
hydroksymaslany) i do CO2
Jelito grube
Jelito grube
W warunkach prawidłowych glukoza
W warunkach prawidłowych glukoza
dostarczana drogą krwi jest
dostarczana drogą krwi jest
metabolizowana w kolonocytach do
metabolizowana w kolonocytach do
kwasu pirogronowego i acetyl CoA
kwasu pirogronowego i acetyl CoA
(glikoliza tlenowa) i do mleczanów
(glikoliza tlenowa) i do mleczanów
(glikoliza beztlenowa)
(glikoliza beztlenowa)
Glutamina jest z krwi
Glutamina jest z krwi
metabolizowana przez kolonocyty
metabolizowana przez kolonocyty
W metabolizmie powstaję ATP
W metabolizmie powstaję ATP
Jelito grube
Jelito grube
W metaboliźmie kolonocytów biorą
W metaboliźmie kolonocytów biorą
udział nitraty i nitryty
udział nitraty i nitryty
W warunkach normalnych kolonocyty są
W warunkach normalnych kolonocyty są
zdolne do do spalania nitrytów do
zdolne do do spalania nitrytów do
nitratów
nitratów
Nitryty wpływają na wzrost wchłaniania
Nitryty wpływają na wzrost wchłaniania
Na
Na
I wzrost sekrecji dwuwęglanów przez
I wzrost sekrecji dwuwęglanów przez
błonę śluzową lewej części okrężnicy.
błonę śluzową lewej części okrężnicy.
Jelito grube
Jelito grube
Spadek w dowozie elementów
Spadek w dowozie elementów
odżywczych zaburza odnowę i wzrost
odżywczych zaburza odnowę i wzrost
komórek
komórek
Kolonocyty są bardziej zależne od
Kolonocyty są bardziej zależne od
substratów dostarczanych ze światła
substratów dostarczanych ze światła
jelita
jelita
Atrofia błony śluzowej po długotrwałym
Atrofia błony śluzowej po długotrwałym
głodzeniu bardziej widoczna w jelicie
głodzeniu bardziej widoczna w jelicie
grubym aniżeli w cienkim !!!!!.
grubym aniżeli w cienkim !!!!!.
Jelito grube
Jelito grube
KKT są fizjologicznym czynnikiem
KKT są fizjologicznym czynnikiem
troficznym jelita grubego,
troficznym jelita grubego,
Maślany są gównie źródłem energii
Maślany są gównie źródłem energii
dla kolonocytów
dla kolonocytów
Octany zwiększają przepływ krwi w
Octany zwiększają przepływ krwi w
błonie śluzowej.
błonie śluzowej.
Jelito grube
Jelito grube
Jelito grube w zespole krótkiego jelita.
Jelito grube w zespole krótkiego jelita.
W zespole tym spada ilość
W zespole tym spada ilość
dostarczanych substratów w wyniku
dostarczanych substratów w wyniku
spadku wchłaniania
spadku wchłaniania
Węglowodanów ,tłuszczy i białka.
Węglowodanów ,tłuszczy i białka.
Gdy zachowane było cale jelito grube to
Gdy zachowane było cale jelito grube to
w stolcu spadało wydalanie
w stolcu spadało wydalanie
węglowodanów,z dużym wydalaniem
węglowodanów,z dużym wydalaniem
tłuszczu.
tłuszczu.
Jelito grube
Jelito grube
Zespół krótkiego jelita przy zachowanym j
Zespół krótkiego jelita przy zachowanym j
grubym
grubym
Dostarczenie i wykorzystanie KKT
Dostarczenie i wykorzystanie KKT
stymuluje wchłąnianie wody i Na Wówczas
stymuluje wchłąnianie wody i Na Wówczas
korzystna jest dieta bogato kaloryczna i
korzystna jest dieta bogato kaloryczna i
bogato- węglowodanowa(węglowodany
bogato- węglowodanowa(węglowodany
przechodząc do j cienkiego nie ulegają
przechodząc do j cienkiego nie ulegają
całkowitemu wchłanianiu skrobia włókna
całkowitemu wchłanianiu skrobia włókna
rozp nieskrobiowe polisacharydy uelegają
rozp nieskrobiowe polisacharydy uelegają
fermentacji bakt z powstaniem KKT)
fermentacji bakt z powstaniem KKT)
Jelito grube
Jelito grube
W zespole krótkiego jelita
W zespole krótkiego jelita
Bez zachowania jelita grubego w tym
Bez zachowania jelita grubego w tym
zespole korzystna dieta bogato
zespole korzystna dieta bogato
tluszczowa dla dostarczenia energii
tluszczowa dla dostarczenia energii
Nordgaard I Lancet 1994,343,373-76
Nordgaard I Lancet 1994,343,373-76
Jelito grube
Jelito grube
Pooperacyjne powikłania
Pooperacyjne powikłania
Przed operacją stosowane lewatywy i
Przed operacją stosowane lewatywy i
srodki przeczyszczające oraz
srodki przeczyszczające oraz
antybiotyki usuwają KKT ze światła
antybiotyki usuwają KKT ze światła
jelita co może być odpowiedzialne za
jelita co może być odpowiedzialne za
część powikłań pooperacyjnych
część powikłań pooperacyjnych
M gładkie wykorzystują KKT jako
M gładkie wykorzystują KKT jako
źródło energii Paralytic ileus(w części
źródło energii Paralytic ileus(w części
brak KKT)
brak KKT)
Jelito grube
Jelito grube
Ważna rola KKT w konsolidacji zespolenia
Ważna rola KKT w konsolidacji zespolenia
Wlew KKT – lub pektyn do j grubego
Wlew KKT – lub pektyn do j grubego
przyspiesza reepitelializacje zespolenia
przyspiesza reepitelializacje zespolenia
zwiększając jej odporność na rozciąganie
zwiększając jej odporność na rozciąganie
Stymulują proliferacje komórek błony
Stymulują proliferacje komórek błony
śluzowej
śluzowej
Zwiększają przepływ krwi w ścianie jelita i
Zwiększają przepływ krwi w ścianie jelita i
wykorzystanie O2 co wpływa korzystnie na
wykorzystanie O2 co wpływa korzystnie na
dojrzewanie kollagenu
dojrzewanie kollagenu
Jelito grube
Jelito grube
Dieta ubogo resztkowa to niska
Dieta ubogo resztkowa to niska
produkcja KKT.
produkcja KKT.
U chorych u których wycięto polipy i
U chorych u których wycięto polipy i
leczono z powodu raka stwierdzono
leczono z powodu raka stwierdzono
wyższy stosunek octanów do
wyższy stosunek octanów do
całkowitych KKT i niższy stosunek
całkowitych KKT i niższy stosunek
maślanów do całk KTT
maślanów do całk KTT
Jelito grube
Jelito grube
Błona śluzowa jelita grubego jest zdolna
Błona śluzowa jelita grubego jest zdolna
do spalania długo- łańcuchowych kwasów
do spalania długo- łańcuchowych kwasów
tłuszczowych na tej samej drodze co
tłuszczowych na tej samej drodze co
spalanie krótko -łańcuchowych kwasów
spalanie krótko -łańcuchowych kwasów
tłuszczowych
tłuszczowych
Może istnieć współzależność pomiędzy
Może istnieć współzależność pomiędzy
nitrytami stymulujacymi spalanie kwasów
nitrytami stymulujacymi spalanie kwasów
tłuszczowych i wyższym występowaniem
tłuszczowych i wyższym występowaniem
raka gdy dieta jest bogata w nitryty i
raka gdy dieta jest bogata w nitryty i
spożywane tluszcze
spożywane tluszcze
Jelito grube
Jelito grube
Diversion colitis
Diversion colitis
W wyłączonym odcinku jelita grubego
W wyłączonym odcinku jelita grubego
dochodzi do niespecyficznych zmian
dochodzi do niespecyficznych zmian
zapalnych błony śluzowej.
zapalnych błony śluzowej.
Prawdopodobnie w wyniku deficytu
Prawdopodobnie w wyniku deficytu
substratów odżywczych od strony
substratów odżywczych od strony
światła jelita.Zmiany cofasja się po
światła jelita.Zmiany cofasja się po
lewatywach z KKT
lewatywach z KKT
Jelito grube
Jelito grube
W ścianie nowego pęcherza z jelita
W ścianie nowego pęcherza z jelita
grubego w wyniku deficytu KKT
grubego w wyniku deficytu KKT
dochodzi do zmian zapalnych
dochodzi do zmian zapalnych
przewlekłych (ryzyko zrakowacenia)
przewlekłych (ryzyko zrakowacenia)
Deficyt długi w KKT zaburza
Deficyt długi w KKT zaburza
metabolizm kolonocytow ,zaburza
metabolizm kolonocytow ,zaburza
czynność bariery i eliminuje ochronne
czynność bariery i eliminuje ochronne
przeciwnowotworowe działanie
przeciwnowotworowe działanie
maślanów na błonę śluzową
maślanów na błonę śluzową