PROCESY DYNAMICZNE
W GOSPODARCE
Wykład 3
PROCESY DYNAMICZNE
W GOSPODARCE
Wykład 3
PROCESY DYNAMICZNE
Trend
Wahania oscylacyjne
•
wahania koniunkturalne
•
cykle specjalne
•
wahania sezonowe
•
wahania krótkookresowe
Wahania nieregularne
•
przypadkowe
•
katastroficzne
WAHANIA OSCYLACYJNE
oscylacje gasnące
oscylacje
wybuchowe
oscylacje o stałej
amplitudzie
WAHANIA KONIUNKTURALNE
cykle Wagemana – 150 lat
cykle Kondratiewa – 50 lat
cykle Kuznetsa – 18 – 25 lat
cykle Juglara – 7 – 11 lat
cykle Kitchina – 40 miesięcy
PRZYCZYNY POWSTAWANIA CYKLI
– WEDŁUG KONDRATIEWA
zmiany techniki produkcji
wojny i rewolucje
podbój nowych terytoriów
wahania wydobycia złota
równowaga na rynku podstawowych
dóbr kapitałowych
PRZYCZYNY POWSTAWANIA CYKLI KONDRATIEWA
– INNE TEORIE
cykle pokoleniowe
•
cechy poszczególnych generacji
•
wojny
•
zmiany przywództwa
cykle wdrażania innowacji
CYKLE KONDRATIEWA -
WĄTPLIWOŚCI
zbyt krótkie okresy obserwacji
co powinno podlegać obserwacji?
fluktuacje produkcji wokół trendu
czy zmiana trendu?
zasięg geograficzny
ZALEŻNOŚCI MIĘDZY CYKLAMI
PRZENIKANIE SIĘ RÓŻNEGO RODZAJU WAHAŃ
KONIUNKTURALNYCH
cykle Juglara
trend
cykle Kitchina
cykle
Kondratiewa
Źródło: Opracowanie własne na podstawie A. Jabłońska, Stagnacja sekularna kapitalizmu, PWN, warszawa 1988, s. 242
CYKLE SPECJALNE
Q
P
Q
0
D
S
S’
P
0
WAHANIA SEZONOWE
stały, jednoznacznie określony czas
trwania
stosunkowo stała amplituda
eliminacja – za pomocą średnich
ruchomych
bezwzględny wskaźnik sezonowy: y
n
-ŷ
n
względny wskaźnik sezonowy: y
n
/ ŷ
n
MIERNIKI MAKROEKONOMICZNE
AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ (1)
MIERNIKI PRODUKCJI
•
produkt krajowy brutto i wielkości pochodne
•
produkt potencjalny
•
produkcja przemysłowa
•
proste mierniki reprezentacyjne
MIERNIKI WYKORZYSTANIA CZYNNIKÓW
PRODUKCJI
•
stopa bezrobocia
•
wykorzystanie zdolności produkcyjnych
MIERNIKI MAKROEKONOMICZNE
AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ (2)
MIERNIKI CEN
•
deflator PKB
•
wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych
•
wskaźnik cen producentów
MIERNIKI RYNKU PIENIĘŻNEGO
•
podaż pieniądza
•
stopa procentowa
Podwójne załamanie (załamanie inicjujące)
Stabilizacja
USTALANIE PUNKTÓW ZWROTNYCH
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: M. Lubański, Analiza koniunktury i badanie rynków, DW Elipsa, Warszawa
2004, s. 65
GÓRNY PUNKT ZWROTNY CYKLU
KONIUNKTURALNEGO
punkt końcowy nieprzerwanego wzrostu
wskaźnika, trwającego pewien
minimalny okres
punkt początkowy nieprzerwanego
spadku wskaźnika, trwającego pewien
minimalny okres
maksymalny poziom wskaźnika w
danym przedziale czasowym
PODZIAŁ CYKLU
recesja
popraw
a
ożywienie
stabilizacja
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: M. Lubański, Analiza koniunktury i badanie rynków, DW Elipsa, Warszawa
2004, s. 72
PODZIAŁ CYKLU
recesja – co najmniej dwukwartalny
okres spadku
poprawa – wzrost od dolnego punktu
zwrotnego do poziomu sprzed załamania
ożywienie – okres dalszego szybkiego
wzrostu
stabilizacja – okres zwolnionego wzrostu
wraz z górnym punktem zwrotnym