background image

Metody formowania- 
wymienić, opisać główne 
założenia 

Wydział Metali Nieżelaznych, metalurgia

Justyna Juszkiewicz, Damian Krupiński

www.agh.edu.pl

www.agh.edu.pl

background image

Formowanie ręczne:

Modele układa się w skrzynce na płycie formierskiej, 

posypuje się go bardzo drobnym piaskiem, zasypuje masę 
formierską, którą ubija się ręcznie . Formę nakłuwa się, aby 
zapewnić odpływ gazów podczas zalewania. Skrzynkę obraca 
się o 180⁰ i ustawia na tej samej płycie formierskiej. Na 
skrzynkę nakłada się drugą pustą skrzynkę formierską, 
ustawia w niej model wlewu i przelewu, sypie warstwami 
masę formierską, ubija się ją, zgarnia nadmiar, nakłuwa, 
wyjmuje modele wlewów i przelewów i wykonuje łyżką 
formierską wgłębienia wlewowe i przelewowe. Następnie 
zdejmuje się skrzynkę górną, usuwa model, naprawia 
uszkodzenie formy i ponownie posypuje formę bardzo 
drobnym piaskiem, po czym nakłada się drugą skrzynkę i 
ustala jej położenie sworzniami. Górną skrzynkę obciąża się 
dodatkowo ciężarami, które chronią ją przed uniesieniem w 
momencie wlewania ciekłego metalu

background image

Metody formowania ręcznego:

• Formowanie w gruncie otwarte 
• Formowanie w gruncie pod skrzynką
•  Formowanie w dwóch skrzynkach
•  Formowanie na fałszywce
•  Formowanie z obieraniem
•  Formowanie z luźną częścią
•  Formowanie w trzech i więcej skrzynkach
•  Formowanie w rdzeniach
•  Formowanie w gruncie za pomoc ą wzorników
•  Formowanie za pomocą modeli szkieletowych
•  Formowanie za pomocą przymiarów kontrolnych
•  Formowanie za pomocą modeli klocków

background image

Schemat formowania ręcznego                
w dwupołówkowej skrzynce formierskiej

www.agh.edu.pl

www.agh.edu.pl

background image

Formowanie mechaniczne:

W produkcji masowej formowanie ręczne jest 

nieopłacalne z uwagi na dużą pracochłonność i wysokie 
koszty. Proces wykonania form przyspiesza formowanie 
maszynowe, które zapewnia wysoką jakość i dużą 
dokładność odtwarzanych kształtów odlewu oraz obniża 
koszty wytwarzania. Do formowania maszynowego służą 
maszyny formierskie zwane formierkami. Formuje się w nich 
wyłącznie modele metalowe. Modele umocowane na stole do 
metalowej płyty podmodelowej tworzą wraz z nią tzw. płytę 
modelową. Do formowania maszynowego są używane płyty 
modelowe jednostronne, dwustronne i rewersyjne. 

background image

Podział formowania mechanicznego:

Ze względu na sposób zagęszczania mas maszyny formierskie dzielimy na; 
•prasy, czyli formierki prasujące 
•wstrząsarki, - wstrząsarki z doprasowaniem
• narzucarki
• strzelarki i nadmuchiwarki
• inne formierki specjalne 
Ze względu na sposób oddzielania modelu od formy maszyny formierskie 
dzielimy na:  
a) oddzielające formę znad modelu;
• formierki trzpieniowe lub ramowe
• formierki z opuszczanym modelem
b) oddzielające model w górę po odwróceniu formy:
• formierki z obracanym stołem
• formierki z przerzucanym stołem,
• formierki z obracaną kolumną.

background image

Przykład wykonania odlewu tarczy 
sprzęgła przy zastosowaniu modelu 
naturalnego niedzielonego

background image

Nadlewy i ich rodzaje: 

Nadlewy są to zbiorniki ciekłego metalu, z których 

jest uzupełniany ubytek objętości metalu związany z 
krzepnięciem odlewu. Zabieg ten nosi nazwę zasilania 
odlewu. Nadlewy muszą zatem krzepnąć jako ostatnie części 
odlewu. Muszą także się znajdować w pobliżu zasilanego 
węzła cieplnego. Ze względu na położenie względem odlewu 
rozróżnia się nadlewy górne i boczne; ze względu na 
konstrukcję nadlewy dzieli się na zakryte i odkryte. Nadlewy 
wykonywane w tej samej masie formierskiej co pozostałe 
części formy i bez zastosowania dodatkowych zabiegów 
zwiększających ich skuteczność noszą nazwę zwykłych. Poza 
tym stosuje się nadlewy w otulinach termoizolacyjnych lub 
egzotermicznych, pozwalających na zmniejszenie ich 
objętości w stosunku do nadlewów zwykłych, oraz nadlewy 
ciśnieniowe. 

background image

Formowanie disamatic

Formowanie bez skrzynkowe o pionowej płaszczyźnie 

podziału jest najbardziej ekonomiczną metodą seryjną i 
masową produkcji form dla odlewów drobnych i średnich. 
Dotyczy technologii form piaskowych zalewanych na 
wilgotno której udział w produkcji odlewów wynosi 80%. 
Możliwość wykonania różnych form jedną maszyną 
automatyka sterowania i dozoru, mała powierzchnia 
potrzebna do zainstalowania automatu oraz całej linii 
odlewniczej. 

background image

Formowanie metodą wytapianych 
modeli: 

Modele jednorazowe z mieszanek niskotopliwych: 

wosk , parafina, stearyna, cerezyna. Masa ceramiczna jest 
wiązana krzemianem etylu. Masa o konsystencji ciekłej. 
Ogromna pracochłonność. Odlewy małe, bardzo 
skomplikowane, bez obróbki mechanicznej. 

background image

Formowanie metodą skorupową: 

Płyty modelowe i modele metalowe ogrzewane. 

Masa z pisaków powleczonych żywicą lub mieszaniny pisaku 
z sypką żywicą fenolową i utwardzaczem. Bardzo duża 
pracochłonność. Odlewy małe i średnie. Dokładne.

background image

Metoda pełnej formy (z wypalanym 
modelem):

Wytwarzanie odlewów metodą pełnej formy rozpoczyna się od 
wykonania jednorazowego modelu ze spienionego polistyrenu 
(styropianu). Modele te otrzymuje się analogicznie jak inne 
elementy z tego tworzywa - przez kształtowanie w specjalnych 
formach za pomocą spieniania granulowanego polistyrenu lub 
wycinanie ręczne z gotowych płyt styropianowych. Metoda ta 
umożliwia uzyskanie dowolnie skomplikowanych kształtów 
odlewu, może być stosowana do produkcji jednostkowej, w tym 
wykonywania prototypów. Po wykonaniu modelu pokrywa się go 
powłoką ochronną i umieszcza w skrzynce, gdzie obsypuje się 
go masą samoutwardzalną lub suchym piaskiem pozbawionym 
lepiszcza, który w celu zagęszczenia i osiągnięcia pożądanej 
sztywności poddaje się wibracji. Następnie forma jest zalewana. 
Podczas zalewania styropianowy model ulega stopieniu, a 
następnie zgazowaniu, metal natomiast wypełnia wnękę, 
odwzorowując kształt modelu.

background image

Dziękujemy 

za uwagę!!


Document Outline