Lek. med. Kamila Stawczyk-Eder

Podział zaburzeń czynnościowych przewodu p
okarmowego wg kryteriów rzymskich III

A. Choroby czynnościowe przełyku

B. Choroby czynnościowe żołądka i dwunastnicy
C. Choroby czynnościowe jelit
D. Czynnościowe bóle brzucha
E. Choroby czynnościowe pęcherzyka

żółciowego i zwieracza Oddiego

F. Choroby czynnościowe odbytu i odbytnicy
G. Choroby czynnościowe u noworodków,

niemowląt i młodszych dzieci

H. Choroby czynnościowe u starszych dzieci i

młodzieży

A. Choroby
czynnościowe przełyku

A1. Zgaga czynnościowa – kryteria

diagnostyczne:

Musi być spełnione każde z powyższych:
1. Uczucie pieczenia za mostkiem
2. Nie ma cech kwaśnego refluksu

żołądkowo-

przełykowego jako przyczyny

dolegliwości

3. Nie ma histopatologicznie określonych

zaburzeń motoryki przełyku

A2. Ból czynnościowy w klatce

piersiowej przypuszczalnie
pochodzenia przełykowego

A3. Dysfagia czynnościowa

A4.Gałka

Kryteria diagnostyczne:
Musi być spełnione każde z poniższych
1. Ciągłe lub nawracające, niebolesne uczucie

obecności kluski lub ciała obcego w gardle

2. Występowanie objawu między posiłkami
3. Niewystępowanie dysfagii ani odynofagii
4. Nie ma cech kwaśnego refluksu żołądkowo-

przełykowego jako przyczyny dolegliwości

5. Nie ma histopatologicznie określonych

zaburzeń motoryki przełyku

B. Choroby czynnościowe
żołądka i dwunastnicy

B1. Dyspepsja czynnościowa
B1a. Zespół zaburzeń poposiłkowych
B1b. Zespół bólu w nadbrzuszu
B2. Zaburzenia odbijania
B2a. Aerofagia
B2b. Nieokreślone nadmierne odbijanie
B3. Nudności i wymioty
B3a. Przewlekłe nudności idiopatyczne
B3b. Wymioty czynnościowe
B3c. Zespół cyklicznych wymiotów
B4. Zespół przeżuwania u dorosłych

Dyspepsja

Oznacza występowanie co najminiej 1

z następujących dolegliwości:

- Poposiłkowego uczucia pełności

-

Wczesnego uczucia sytości

-

Ból lub uczucie pieczenia w
nadbrzuszu

Kryteria diagnostyczne dyspepsji
czynnościowej:

Musi być spełnione:
1.Co najmniej 1 z poniższych:
a. uciążliwe uczucie pełności poposiłkowej
b. Wczesne uczucie sytości
c. Ból w nadbrzuszu
d. Uczucie pieczenia w nadbrzuszu
Oraz
2. Nie ma choroby organicznej (także w
endoskopii górnego odc. przew.
pokarmowego), która mogłaby wytłumaczyć
objawy

C. Choroby
czynnościowe jelit

C1. Zespół jelita drażliwego
C2. Wzdęcia czynnościowe
C3. Zaparcie czynnościowe
C4.Biegunka czynnościowa
C5. Nieokreślone zaburzenia

czynnościowe jelit

Zespół jelita drażliwego
(IBS)

To zaburzenie czynnościowe jelit,

które objawia się dyskomfortem lub
bólem brzucha związanym z
defekacją lub zmianą rytmu
wypróżnień, a sama defekacja
przebiega nieprawidłowo

Zespół jelita drażliwego
(IBS)



Ok. 10-20% dorosłych i młodzieży ma
dolegliwości odpowiadające IBS



Przeważają kobiety



Etiologia – nieznana

-

Zaburzenia czucia trzewnego i czynności
motorycznej i wydzielniczej jelita

-

Zaburzenia regulacji osi mózg-jelito

-

Przebycie biegunki infekcyjnej

Zespół jelita drażliwego (IBS)

Kryteria diagnostyczne:
Nawracający ból lub dyskomfort w jamie

brzusznej trwający co najmniej 3 dni w
miesiącu przez ostatnie 3 miesiące,
któremu towarzyszyły co najmniej 2 z
poniższych:

1.

Poprawa po wypróżnieniu

2.

Początek dolegliwości zw. ze zmianą
wypróżnień

3.

Początek dolegliwości zw. ze zmianą
wyglądu stolca

Podtypy zespołu jelita
drażliwego



IBS z zaparciami



IBS z biegunką



IBS mieszany



IBS nieokreślony

Objawy:



Ból brzucha:

-

Stały lub nawracający

-

W dowolnej okolicy (najczęściej

podbrzusze i lewy dolny kwadrant)

-

Charakter ostry, kurczowy, nękający,

zwykle nie budzi w nocy

-

Nasila się po posiłku

-

Ulega złagodzeniu po wypróżnieniu

-

Towarzyszy częstym i luźniejszym

wypróżnieniom

Objawy:



Biegunka lub zaparcia stolca



Wzdęcia brzucha



Domieszka śluzu w kale



Nudności, wymioty i zgaga



Bóle głowy, uczucie zmęczenia



Zaburzenia miesiączkowania i
częstomocz u kobiet

Zwykle brak objawów w

badaniu podmiotowym
oraz w badaniach
dodatkowych

Diagnostyka:

Jej celem jest wykluczenie zmian

organicznych, szczególnie gdy

występują objawy alarmowe tj:

-

Gorączka

-

Zmniejszenie masy ciała

-

Krew w stolcu

-

Niedokrwistość

-

Nieprawidłowości w badaniu

przedmiotowym

-

Rak lub zapalne choroby jelit w

wywiadzie rodzinnym

Różnicowanie:



Nieswoiste zapalenia jelit



Choroba trzewna



Choroba uchyłkowa okrężnicy



Nowotwór jelita grubego



Guzy endokrynne (gastrinoma, Vipoma,
rakowiak)



Nadczynność tarczycy



Niedobór laktazy

Leczenie:



Edukacja chorego dotycząca zdrowego
trybu życia



Zapewnianie chorego, że objawy nie są
związane z chorobą zagrażającą życiu
(tj. nowotworem)



Pomoc psychologiczna (gł. terapia
behawioralno-poznawcza)



Leczenie farmakologiczne

Leczenie Farmakologiczne



Biegunka - loperamid

- difenoksylat



Zaparcie - metyloceluloza

- laktuloza
- otręby



Wzdęcia - symetykon



Bóle brzucha - bromek oksyfenonium

- trimebutyna
- mebeweryna



TLPD, SSRI