Wynalazek druku Gutenberga

Walędzik Marcin

Sawicki Jarosław

PWSZ, Elbląg 2008

2

Zanim powstał druk… (1)



Babilon – gliniane stemple

służące do powielania wzorów



Chiny - pojedyncze

"ruchome" czcionki



Grecja - odbijanie barwnych

wzorów na tkaninie



Bliski Wschód - wynalazek

pergaminu

3

Zanim powstał druk… (2)



Chiny - papier czerpany



Chiny - pierwsze druki

drzeworytnicze na papierze



Daleki Wschód - najstarszy

drukowany tekst na świecie
to buddyjski zwój z zaklęciami

4

Zanim powstał druk… (3)



Chiny - wydanie 130 tomowej

edycji konfucjańskiej klasyki



Chiny - wynalezienie czcionki

ruchomej dla pojedynczych znaków



Chiny - wynalezienie kolorowego

druku



Chiny – użycie drewnianych

czcionek



Korea - pierwsze czcionki

metalowe

5

Reformacja w Europie

W

XV wieku

w Europie duch reformacji

gwałtownie zwiększa zapotrzebowanie na
słowo pisane.

Doprowadza to do wynalezienia ruchomej

(wymiennej) czcionki.

Największy sukces odnosi

Jan Gutenberg

.

6

Postać Jana Gutenberga (1)

Życiorys

Jan Gutenberg, a właściwie Johannes

Gensfleisch zum Gutenberg urodził się około
1399, zmarł natomiast w roku 1468.

Był

złotnikiem

i

drukarz

mogunckim,

niemieckim rzemieślnik, a także twórca
pierwszej przemysłowej metody druku w
Europie.

7

Postać Jana Gutenberga (2)

Działalność

Działalność Gutenberga przypada na okres

rozwoju drukarstwa w zachodniej Europie.
Gutenberg stosował znane już wcześniej w
Europie

czcionki

drewniane.

Z

czasem

opracował

własną wersję czcionek metalowych

.

8

Postać Jana Gutenberga (3)

Osiągnięcia

Gutenberg niesłusznie uważany jest za

wynalazcę ruchomej czcionki. Niesłusznie
uznaje się go również za pierwszego
europejskiego drukarza!

Jego faktycznym dokonaniem było stworzenie

w Europie

pierwszego

prawdziwie

dużego

wydawnictwa książkowego

.

9

Postać Jana Gutenberga (4)

Osiągnięcia

Gutenberg skonstruował specjalny

aparat

, w

którym odlewał pojedyncze czcionki i zestawiał
je w kolumny. Innowacyjną metodą było
używanie wymiennych matryc.

Zaprojektował również własną wersję

prasy

drukarskiej

, dzięki, której mógł odbijać dowolną

liczbę kart z jednego składu.

Pierwsze księgi jakie wydrukował to Biblia oraz

Księga Wszelkiej Mądrości.

10

Postać Jana Gutenberga (5)

Osiągnięcia

Jan Gutenberg w swej pracy drukarskiej

połączył cztery wynalazki:



ruchomą czcionkę,



papier,



farbę drukarską,



prasę.

Kombinacja tych czterech technologii dała

daleko idące skutki.

11

Biblia Gutenberga (1)



1452 – 1455



pierwsze europejskie dzieło wykonane za pomocą

druku



łaciński 42-wierszowy tekst



około 40 znaków w wierszu



1200 stronic



brak strony tytułowej i numeracji

12

Biblia Gutenberga (2)



gotycka czcionka projektu Gutenberga



najwyższa czytelność



tekst wyjustowany



ręczne zdobienia wykonane po wydrukowaniu



około 200 wydrukowanych egzemplarzy



druk przygotowywał Gutenberg, mający spółkę

z

finansującym go bankierem Johannem Fustem

13

Biblia Gutenberga (3)

14

Biblia Gutenberga (4)

Czasy obecne

Do naszych czasów przetrwało

48 egzemplarzy

tej najcenniejszej książki świata. Jednak tylko 20

z nich jest zupełnie kompletnych.



USA – 14



Niemcy – 11



Wielka Brytania – 8



Francja – 4



Watykan i Hiszpania – 2



Austria, Dania, Portugalia, Belgia, Szwajcaria i

Japonia - 1

15

Biblia Gutenberga (5)

Czasy obecne - Polska



muzeum diecezjalne w Pelplinie



wersja dwutomowa na papierze



oryginalna XV-wieczna oprawa



641 kart in folio zadrukowanych obustronnie w

dwóch kolumnach o wymiarach 285 mm x 85 mm,

zawierających 40-42 wiersze



brak w niej ostatniej 217 karty w tomie II z tekstem

Apokalipsy - tekst urywa się na rozdziale XX w

wierszu 2

16

Biblia Gutenberga (6)

Czasy obecne - Polska

Biblia nabyta została prawdopodobnie przez

biskupa chełmińskiego

Mikołaja Chrapickiego

i

podarowana lubawskim franciszkanom. Po
sekularyzacji zakonu trafiła do biblioteki
seminaryjnej w Pelplinie (

1833

).

W dwudziestoleciu międzywojennym kapituła

zamierzała sprzedać biblię, aby uzyskać
pieniądze na remont katedry i rozbudowę
seminarium. Dyskusja w prasie i protesty
społeczeństwa spowodowały, że księgi zostały
w Pelplinie.

17

Biblia Gutenberga (7)

Czasy obecne - Polska

Przed II wojną światową biblia przez Warszawę

trafiła do Paryża. Stamtąd w 1940 roku wywieziono
ją do Londynu, a potem Kanady. Do Pelplina
powróciła w roku

1959

.

18

Podsumowanie (1)



Przed wynalezieniem druku książki przepisywano
ręcznie

w

klasztorach.

Wynalezienie

prasy

drukarskiej wiele zmieniło. Od tego momentu
drukarz wykonywał więcej stron na godzinę, niż
mnich mógł przepisać w ciągu tygodnia.



Pierwszym przedmiotem w pełni zasługującym na
miano wyrobu poligraficznego, o którym dzisiaj
wiemy, jest odbitka drzeworytnicza.



Gutenberga niesłusznie uznaje się za pierwszego
europejskiego drukarza.

19

Podsumowanie (2)



Gutenberg

stał

się

najbardziej

znanym

człowiekiem, który przyczynił się do rozwoju druku.



Do dnia dzisiejszego przetrwało tylko około 50
egzemplarzy Biblii Gutenberga, ale zaledwie 20 z
nich jest w pełni kompletnych.



W Polsce dzieło Gutenberga można podziwiać w
Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie.



Wynalazek Gutenberga był jedną z kluczowych
innowacji renesansu.

Dziękujemy za

uwagę