Człowiek stary w 

rodzinie. Rola babci i 

dziadka. Człowiek 

starszy jako mentor, 

doradca i opiekun. 

Miejsce człowieka 

starego we 

współczesnej rodzinie

.

Rodzina

wg Bożeny Matyjas

 

Część każdego społeczeństwa, 

jego najmniejsza komórka. To 

najważniejsza grupa 

społeczna, w której człowiek 

przychodzi na świat. Dla 

dzieci to podstawowe 

środowisko wychowawcze.

Klasyfikacja rodziny

• Rodzina nuklearna – zazwyczaj dwójka                   

              partnerów i wychowywane potomstwo

• Rodzina wielopokoleniowa – gdy jedno z 

partnerów zamieszkuje także z rodzicami

• Rodzina niepełna – samotny rodzic  wychowujący  

                                                                    własne 
lub adoptowane dziecko

„Najnowsze” modele rodzin

• Związek bez ślubu
• DINKY Double Income, Not Kids Yet – 

podwójny dochód, żadnych dzieci

• LAT – Living Apart Together – żyć razem, 

mieszkać oddzielnie

• Swingujące
• „komuna”
• Otwarte
• Związki homoseksualne

Typ rodzin

Procent wszystkich rodzin 

z dziećmi

Małżeństwa

80%

Pary tworzące związki 

nieformalne

1,6%

Samotni ojcowie z dziećmi

1,7%

Samotne matki z dziećmi

17%

Źródło: raport Głównego Urzędu Statystycznego 
z 2002 roku

Polskie rodziny w 
liczbach

Funkcja dziadka i babci w 

rodzinie

Istnieją dwie postawy wobec starości

• Gerontofobia 
• Gerontokracja

Badania socjologiczne Heleny 

Izdebskiej

200 studentów w wieku 19-22 lat 

kategorycznie stwierdziło, że nie 

chcą w przyszłości mieszkać ze 

swoimi rodzicami

Przyczyny dla których dzieci 

nie mieszkają z rodzicami

• Zmiany społeczne
• Lepsza infrastruktura
• Powstawanie żłobków, przedszkoli, 

wynajmowanie opiekunek- przestarzałe 
metody wychowawcze dziadków

• Wiek dziadków – stosunkowo młodzi, 

brak czasu na opiekę nad wnuczętami – 
podróże,  realizowanie celów, marzeń

Funkcje babci i dziadka w 

rodzinie

• funkcja opiekuńcza,
• ekonomiczno-materialna, 
• wychowawcza, 
• socjalizująca i kulturalna

Człowiek starszy jako 

doradca

„Gdyby starość mogła być 

nauczycielką i przyjaciółką młodości, 

nie byłaby taka gorzka, jak niestety, 

wciąż jeszcze zbyt często bywa”

Włodzimierz Szewczuk

Mentorzy wśród ludzi 

starszych

Osoba starsza jako opiekun

Funkcja babci i dziadka jako opiekuna 

nad dzieckiem w rodzinie

Nie gardź ludźmi starymi

To twoja podobizna, twój 

kształt, ku któremu idziesz. 

Obyś go przyjął z jak 

największą godnością.

Ks. Mieczysław Maliński