FINANSE
UNII EUROPEJ SKIEJ
FINANSE
UNII EUROPEJ SKIEJ
Spis treści:
1 Wstęp
1.1 Definicja budżetu
1.2 Definicja Unii
Europejskiej
2. Budżet Unii Europejskiej
2.1
Kiedy utworzono budżet Unii Europejskiej?
2.2 Definicja budżetu Unii Europejskiej
2.3 Dochody budżetu Unii Europejskiej
2.4 Wydatki budżetu Unii Europejskiej
2.5 Wydatki budżetu Unii Europejskiej według państw członkowskich
2.6 Procedura uchwalania budżetu
2.7 Perspektywa finansowa 2007-2013
2.8 Jak i przed kim Unia Europejska rozlicza się ze swoich środków?
2.9 Wydatki budżetu Unii Europejskiej w roku 2008
2.10 Proponowany podział wydatków z budżetu Unii Europejskiej w roku 2009
3. Budżet Polski
3.1 Pierwszy budżet Państwa Polskiego
3.2 Definicja budżetu Polski
3.3 Dochody budżetu
3.4 Wydatki budżetu
3.5 Deficyt budżetowy
3.6 Procedura uchwalania budżetu
3.7 Projekt ustawy budżetowej na 2009 rok
3.8 Rozliczenia Polski z Unią Europejską
4.
Różnice pomiędzy
budżetem Unii Europejskiej a
budżetem
innych narodów
5. Unia gospodarczo-walutowa
5.1 Definicja unii gospodarczo-walutowej
5.2 Narodziny idei unii gospodarczo-
walutowej
5.3 Warunki uczestnictwa w unii
gospodarczo-walutowej
5.4 Instytucje krajów Unii Gospodarczo-
Walutowej
5.5 Sektor usług finansowych w gospodarce Unii
Europejskiej
5.5.1 Integracja rynku usług finansowych w
Unii Europejskie
5.5.2 Wielkość i znaczenie sektora usług
finansowych w Unii Europejskiej
5.5.3 Znaczenie Europejskiego rynku usług
finansowych w handlu
międzynarodowym
5.5.4 Podsumowanie
5.6 Sektor publiczny i prywatny
6. Programy jakie realizuje Unia Europejska
6.1 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
6.2 Program Operacyjny Infrastruktura i
Środowisko
7. Literatura
1. Wstęp
1.1 Definicja budżetu
Słowo budżet pochodzi od łacińskiego słowa ,,bułga”, co
tłumaczymy: torba do gromadzenia dochodów.
J.B Say nazwał budżet bilansem potrzeb i dochodów państwa.
Instytucja budżetu jako teoria finansów pojawiła się w XIX wieku a
na przełomie XIX i XX wieku budżety stały się instytucją powszechnie
uchwalaną w większości krajów europejskich i amerykańskich.
Profesor dr Jan Tokarski podaje definicję według angielskiego słowa
,,budget” i określa jako ,,Zestawienie planowanych dochodów i
wydatków instytucji na wyznaczony okres, jako ogół dochodów i
wydatków. Budżet państwowy natomiast jest ,,podstawowym planem
finansowym państwa, uchwalonym w formie ustawy na okres jednego
roku”
Jednym z najbardziej znanych teoretyków budżetu jest R. Stourm,
podaje on definicję budżetu i określa zasady gospodarki budżetowej.
Wniósł do definicji formę opiniowania działalności rządu przez
parlament oraz przyczynił się do tworzenia prawa budżetowego jako
wydzielonej gałęzi prawa.
1.2 Definicja Unii Europejskiej
U
nia Europejska jest to polityczne i gospodarcze ugrupowanie
piętnastu
demokratycznych
państw
europejskich,
które
postanowiły ściśle ze sobą współpracować, budując dobrobyt i
bezpieczeństwo,
nie
rezygnując
przy
tym
z
własnej
niepodległości
i
odrębności
narodowej.
Dla
osiągnięcia
wspólnych celów dobrowolnie przekazały Unii – w drodze umów
międzynarodowych pewne kompetencje, tak aby realizacja tych
zamierzeń była możliwa. W ten sposób powstał jedyny w skali
świata związek państw, który kojarzy ich interesy narodowe ze
wspólnymi
korzyściami
gospodarczymi,
politycznymi
i
społecznymi.
Jak wyglądają symbole unijne?
Flaga Unii przedstawia dwanaście złotych
gwiazd tworzących krąg na ciemnoniebieskim tle.
Liczba gwiazd jest stała, nie powiększa się wraz z
przyjęciem nowych członków i nawiązuje do
symboliki Maryjnej. Jako hymn europejski wybrano
kompozycje Ludwiga van Beethovena do tekstu
„Ody do radości” Fryderyka Schillera. Symbolem
unijnej waluty – euro – jest grecka litera epsilon
przecięta dwiema równoległymi liniami.
2. Budżet Unii Europejskiej
2.1 Kiedy utworzono budżet Unii Europejskiej?
W 1967 r. w wyniku utworzenia wspólnych organów naczelnych i
zarządzających,
połączono budżety EWG (Euratom) oraz budżet administracyjny Europejskiej
Wspólnoty Węgla i
Stali (EWWiS), tworząc budżet ogólny.
W 1971r. wprowadzono system środków własnych Wspólnot składający się z ceł
i opłat rolnych.
Osiem lat później wprowadzono kolejny składnik oparty na niewielkiej części VAT-
u.
Kolejnym etapem kształtowania budżetu Wspólnoty było wprowadzenie w 1984
r. rabatu
brytyjskiego, czyli zwolnienia Wielkiej Brytanii z części wpłat do wspólnej kasy.
Największą reformę budżetu w ostatnich latach przeprowadzono w 1988 roku w
ramach tzw.
Pakietu Delors’a. Wprowadzono wtedy limity środków własnych, wieloletnie plany
finansowe
(finansowe) z limitami wydatków w poszczególnych kategoriach i kolejny
instrument stanowiący
źródło dochodu, czyli wpłaty narodowe oparte o procent Dochodu Narodowego
Brutto.
2.2 Definicja budżetu Unii
Europejskiej
Budżet Unii Europejskiej jest najważniejszym
elementem
finansów
publicznych
przeniesiony
na
poziom
ponadnarodowy.
Między budżetem Unii Europejskiej a budżetem
narodowym kraju
członkowskiego istnieją jednak zasadnicze różnice. A
wynika to z
zadań wyznaczonych przez współczesne państwo,
między innymi:
zadania publiczne,
zadania społeczne,
zadania ekonomiczne.
Budżet Unii Europejskiej konstruowany jest
podobnie jak budżet każdego państwa, z
zachowaniem
trzech
zasad
budżetowych.
Podstawowe zasady to:
zasada jedności
zasada powszechności
Zasada roczności
zasada szczegółowości
2.3 Dochody budżetu Unii
Europejskiej
dochody własne
wpłaty
krajów
członkowskich
oraz inne dochody
Dochody własne
2.4 Wydatki budżetu Unii Europejskiej
Z budżetu Unii Europejskiej finansowane są między innymi:
wzrost gospodarczy i zatrudnienie
nowe zasoby naturalne
podstawowe swobody, bezpieczeństwo i sprawiedliwość
być Europejczykiem – debata, dialog i kultura
Unia Europejska na arenie międzynarodowej
koszty administracyjne
2.5 Wydatki budżetu Unii Europejskiej według
państw członkowskich
Dane przedstawione na wykresie pochodzą z 2005 roku i wyrażone są
w procentach.
2.6 Procedura uchwalania budżetu
2.7 Budżet na lata 2007-2013
1,24%
1,24%
1,24%
1,24%
1,24%
1,24%
1,24%
1,24%
Pułap środków własnych
jako procent DNB
0.98%
0,93%
0,95%
0,94%
0.98%
0,95%
1,04%
1,04%
Jako procent DNB
925.294
142.180
139.908
133.087
133.202
123.646
129.481
123.790
Środki na płatności (**)
1,03%
1,00%
1,00%
1,01%
1,02%
1,04%
1,06%
1,07%
Jako procent DNB
(dochodu narodowego
brutto) UE
974.769
151.886
147.075
142.445
138.464
135.321
131.487
128.091
Środki na zobowiązania
ogółem (*)
862
210
207
455
6. Wyrównania
56.225
9.095
8.670
8.334
8.008
7.699
7.380
7.039
5. Administracja
55.935
9.595
8.997
8.430
7.893
7.440
7.002
6.578
4. UE jako partner globalny
4.667
715
699
683
668
651
615
636
3b
Obywatelstwo
7.554
1.661
1.406
1.206
1.025
872
747
637
3a
Wolność, bezpieczeństwo i
sprawiedliwość
12.221
2.376
2.105
1.889
1.693
1.523
1.362
1.273
3. Obywatelstwo, wolność,
bezpieczeństwo i
sprawiedliwość
330.085
48.574
48.093
47.617
47.146
46.679
46.217
45.759
w tym: wydatki związane z
rynkiem i płatności
bezpośrednie
418.125
61.142
60.663
60.191
59.726
59.252
58.800
58.351
2. Zarządzanie zasobami
naturalnymi i ich ochrona
347.414
54.188
52.401
50.627
49.394
48.428
46.889
45.487
1b
Spójność na rzecz wzrostu
i zatrudnienia
83.987
15.490
14.239
12.974
11.750
10.769
9.847
8.918
1a
Konkurencyjność na rzecz
wzrostu i zatrudnienia
431.401
69.678
66.640
63.601
61.144
59.197
56.736
54.405
1. Trwały wzrost
Ogółem
2007-2013
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
Środki na zobowiązania
2.8 Jak i przed kim
Unia Europejska
rozlicza się ze swoich
wydatków?
Wydatki budżetu Unii Europejskiej w roku
2008
Z r ó w n o w a ż o n y w z r o s t;
4 4 ,7 0 %
a d m in is tr a c ja ; 5 ,7 0 %
w y r ó w n a n ia d la R u m in ii i
B u łg a r ii; 0 ,2 0 %
o b y w a te ls tw o , w o ln o ś ć ,
b e z p ie c z e ń s tw o i
s p r a w ie d liw o ś ć ; 1 ,1 0 %
U E ja k o p a r tn e r n a a r e n ie
m ię d z y n a r o d o w e j; 5 ,5 0 %
Z a s o b y n a tu r a ln e ; 4 2 ,8 0 %
Proponowany podział wydatków z
budżetu UE w roku 2009