Wydolność opiekuńczo-

Wydolność opiekuńczo-

pielęgnacyjna rodziny

pielęgnacyjna rodziny

Choroba i

Choroba i

niepełnosprawność

niepełnosprawność

Diagnoza rodzinna

Diagnoza rodzinna

Należy ustalić:

Należy ustalić:



w pełnieniu jakich funkcji rodzina nie

w pełnieniu jakich funkcji rodzina nie

radzi sobie lub radzi sobie w sposób

radzi sobie lub radzi sobie w sposób

niewystarczający –

niewystarczający –

/aspekty zagrożenia i

/aspekty zagrożenia i

dysfunkcjonalności/;

dysfunkcjonalności/;



jakie są tego przyczyny;

jakie są tego przyczyny;



jaki powinien być zakres pomocy, która

jaki powinien być zakres pomocy, która

odciąży rodzinę, ale jednocześnie nie

odciąży rodzinę, ale jednocześnie nie

uzależni jej od świadczeniodawcy.

uzależni jej od świadczeniodawcy.

/określenie potencjału rodziny/

/określenie potencjału rodziny/

Propozycje wzmocnienia

Propozycje wzmocnienia

rodziny

rodziny



zapewnienie stałej pomocy w

zapewnienie stałej pomocy w

pielęgnacji i rehabilitacji rodzinom

pielęgnacji i rehabilitacji rodzinom

o niskim poziomie wiedzy i

o niskim poziomie wiedzy i

wykształcenia;

wykształcenia;



ochrona osoby chorej i

ochrona osoby chorej i

niepełnosprawnej w sytuacji

niepełnosprawnej w sytuacji

patologii, nadzór kuratora,

patologii, nadzór kuratora,

powiadomienie pracownika

powiadomienie pracownika

socjalnego lub prokuratury.

socjalnego lub prokuratury.

Wydolność opiekuńczo-

Wydolność opiekuńczo-

pielęgnacyjna

pielęgnacyjna

Wydolność rodziny to wypadkowa

Wydolność rodziny to wypadkowa

wielu powiązanych ze sobą

wielu powiązanych ze sobą

przejawów życia rodzinnego /

przejawów życia rodzinnego /

czynniki wewnątrzrodzinne/ oraz

czynniki wewnątrzrodzinne/ oraz

pomocy udzielanej rodzinie przez

pomocy udzielanej rodzinie przez

różne systemy wspierające /

różne systemy wspierające /

czynniki zewnątrzrodzinne/.

czynniki zewnątrzrodzinne/.

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Poziom sprawności fizycznej i psychicznej

Poziom sprawności fizycznej i psychicznej

członków rodziny

członków rodziny

Stanowi podstawę określenia potrzeb

Stanowi podstawę określenia potrzeb

opiekuńczo- pielęgnacyjnych rodziny.

opiekuńczo- pielęgnacyjnych rodziny.

Ograniczona sprawność występująca u

Ograniczona sprawność występująca u

więcej niż jednej osoby w rodzinie, choroba

więcej niż jednej osoby w rodzinie, choroba

terminalna, psychiczna, alkoholizm,

terminalna, psychiczna, alkoholizm,

zwłaszcza jeśli dotyczy to głównego

zwłaszcza jeśli dotyczy to głównego

opiekuna rodziny /kobieta/ stanowi

opiekuna rodziny /kobieta/ stanowi

sytuację szczególnego deficytu opieki.

sytuację szczególnego deficytu opieki.

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Pełność i niepełność rodziny

Pełność i niepełność rodziny

Niepełność rodziny wskazuje na brak

Niepełność rodziny wskazuje na brak

prawidłowej struktury rodziny. Brak

prawidłowej struktury rodziny. Brak

jednego z dorosłych członków rodziny

jednego z dorosłych członków rodziny

powoduje nadmierne obciążenie drugiego

powoduje nadmierne obciążenie drugiego

i skazuje go na przejęcie części

i skazuje go na przejęcie części

pozostawionych obowiązków. W przypadku

pozostawionych obowiązków. W przypadku

pojawienia się choroby lub

pojawienia się choroby lub

niepełnosprawności następuje

niepełnosprawności następuje

przeciążenie jedynego opiekuna rodziny

przeciążenie jedynego opiekuna rodziny

lub jeśli choroba jego dotyczy,

lub jeśli choroba jego dotyczy,

dezorganizacja życia rodziny.

dezorganizacja życia rodziny.

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Wielodzietność

Wielodzietność

Zwiększa wydolność rodziny, jeśli dzieci są już

Zwiększa wydolność rodziny, jeśli dzieci są już

samodzielne i dorosłe, gdyż zwiększa się

samodzielne i dorosłe, gdyż zwiększa się

ilość osób uczestniczących w opiece.

ilość osób uczestniczących w opiece.

Zmniejsza wydolność w okresie dzieciństwa i

Zmniejsza wydolność w okresie dzieciństwa i

wczesnej młodości, brak samodzielności

wczesnej młodości, brak samodzielności

związanej z wiekiem wskazuje na duży

związanej z wiekiem wskazuje na duży

deficyt opieki.

deficyt opieki.

Choroba lub niepełnosprawność jest

Choroba lub niepełnosprawność jest

dodatkowym obciążeniem dla rodziny.

dodatkowym obciążeniem dla rodziny.

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Fazy życia rodzinnego

Fazy życia rodzinnego

Kulminacja opieki łączy się głównie z

Kulminacja opieki łączy się głównie z

średnią fazą małżeństwa oraz z okresem

średnią fazą małżeństwa oraz z okresem

starości.

starości.

Choroba przewlekła lub niepełnosprawność

Choroba przewlekła lub niepełnosprawność

wymagają realizacji funkcji opiekuńczej

wymagają realizacji funkcji opiekuńczej

niezależnie od fazy cyklu rozwoju rodziny,

niezależnie od fazy cyklu rozwoju rodziny,

może to prowadzić do kumulacji zadań

może to prowadzić do kumulacji zadań

opiekuńczo- pielęgnacyjnych

opiekuńczo- pielęgnacyjnych

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Motywacje

Motywacje

Motywacja do podjęcia opieki nad osobą chorą i

Motywacja do podjęcia opieki nad osobą chorą i

niepełnosprawną powiązana jest z więzią

niepełnosprawną powiązana jest z więzią

emocjonalną łączącą członków rodziny. Im

emocjonalną łączącą członków rodziny. Im

większa więź, tym większe

większa więź, tym większe

prawdopodobieństwo podjęcia zadań

prawdopodobieństwo podjęcia zadań

opiekuńczych. Czasami motywuje do opieki

opiekuńczych. Czasami motywuje do opieki

społeczny nacisk- normy społeczno-

społeczny nacisk- normy społeczno-

obyczajowe, związane z przekonaniem, że

obyczajowe, związane z przekonaniem, że

rodzina jest podstawowym dostarczycielem

rodzina jest podstawowym dostarczycielem

opieki, sankcjonowanie odrzucenia chorego.

opieki, sankcjonowanie odrzucenia chorego.

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Dyspozycyjność członków rodziny

Dyspozycyjność członków rodziny

Oznacza obecność w domu choćby jednego

Oznacza obecność w domu choćby jednego

członka rodziny, który może

członka rodziny, który może

zagwarantować opiekę osobie chorej lub

zagwarantować opiekę osobie chorej lub

niepełnosprawnej. Dyspozycyjność może

niepełnosprawnej. Dyspozycyjność może

ulegać czasowym zmianom np. zmiany

ulegać czasowym zmianom np. zmiany

etapów cyklu życia rodziny, możliwość

etapów cyklu życia rodziny, możliwość

korzystania z urlopów, tygodniowy i

korzystania z urlopów, tygodniowy i

dzienny rytm pracy i nauki.

dzienny rytm pracy i nauki.

Współcześnie jest poważnie ograniczona

Współcześnie jest poważnie ograniczona

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Sytuacja bytowa

Sytuacja bytowa

Choroba i niepełnosprawność prowadzą do

Choroba i niepełnosprawność prowadzą do

pogorszenia sytuacji materialnej rodziny

pogorszenia sytuacji materialnej rodziny

niezależnie od przynależności społeczno-

niezależnie od przynależności społeczno-

zawodowej i miejsca zamieszkania /

zawodowej i miejsca zamieszkania /

koszty leczenia i rehabilitacji, utrata

koszty leczenia i rehabilitacji, utrata

pracy, renta, niezaradność życiowa

pracy, renta, niezaradność życiowa

członków rodziny itp./

członków rodziny itp./

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Wiedza i umiejętności

Wiedza i umiejętności

Chodzi o prawidłowe wykonywanie

Chodzi o prawidłowe wykonywanie

czynności opiekuńczo- pielęgnacyjnych

czynności opiekuńczo- pielęgnacyjnych

lub/i aktywny udział rodziny we

lub/i aktywny udział rodziny we

wspomaganiu emocjonalnego i

wspomaganiu emocjonalnego i

społecznego rozwoju dziecka. Poziom

społecznego rozwoju dziecka. Poziom

tej wiedzy jest połączony często z

tej wiedzy jest połączony często z

poziomem wykształcenia matek.

poziomem wykształcenia matek.

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Wykształcenie

Wykształcenie

Wykształcenie na poziomie

Wykształcenie na poziomie

podstawowym i poniżej jest określane

podstawowym i poniżej jest określane

jako cecha stwarzająca zagrożenie

jako cecha stwarzająca zagrożenie

rozwoju biosocjokulturowego dziecka.

rozwoju biosocjokulturowego dziecka.

Niski poziom wykształcenia jest łączony

Niski poziom wykształcenia jest łączony

z niezaradnością, biedą i problemami

z niezaradnością, biedą i problemami

wydolności opiekuńczej.

wydolności opiekuńczej.

Czynniki

Czynniki

wewnątrzrodzinne

wewnątrzrodzinne

Sytuacje szczególne- patologia

Sytuacje szczególne- patologia

Przemoc,przestępczość, agresja

Przemoc,przestępczość, agresja

wskazuje na łamanie

wskazuje na łamanie

elementarnych norm współżycia

elementarnych norm współżycia

społecznego, jest zagrożeniem

społecznego, jest zagrożeniem

bezpośrednim dla chorego i

bezpośrednim dla chorego i

niepełnosprawnego.

niepełnosprawnego.

Propozycje wzmocnienia

Propozycje wzmocnienia

rodziny

rodziny



Współpraca między pielęgniarką rodzinną,

Współpraca między pielęgniarką rodzinną,

lekarzem rodzinnym, pracownikiem socjalnym

lekarzem rodzinnym, pracownikiem socjalnym

dla wzmocnienia potencjału opiekuńczego

dla wzmocnienia potencjału opiekuńczego

rodziny;

rodziny;



Aktywizacja społecznego systemu wsparcia-

Aktywizacja społecznego systemu wsparcia-

zmotywowanie do współpracy krewnych i

zmotywowanie do współpracy krewnych i

przyjaciół rodziny z deficytem opieki;

przyjaciół rodziny z deficytem opieki;



Odciążenie nadmiernie obarczonego

Odciążenie nadmiernie obarczonego

obowiązkami członka rodziny poprzez właściwy

obowiązkami członka rodziny poprzez właściwy

podział ról i zadań;

podział ról i zadań;



Terapia psychologiczna rodziny, gdy

Terapia psychologiczna rodziny, gdy

występuje deficyt więzi emocjonalnych;

występuje deficyt więzi emocjonalnych;

Propozycje wzmocnienia

Propozycje wzmocnienia

rodziny

rodziny



Propozycja pomocy z zewnątrz w formie

Propozycja pomocy z zewnątrz w formie

wolontariatu, pracy PCK, opieki odpłatnej,

wolontariatu, pracy PCK, opieki odpłatnej,

pomocy sąsiedzkiej;

pomocy sąsiedzkiej;



Zapewnienie pomocy finansowej ustawowo

Zapewnienie pomocy finansowej ustawowo

gwarantowanej, leki z darów, dofinansowanie

gwarantowanej, leki z darów, dofinansowanie

obiadów w szkole, kolonii, turnusów

obiadów w szkole, kolonii, turnusów

rehabilitacyjnych oraz propozycje

rehabilitacyjnych oraz propozycje

alternatywnych źródeł wsparcia-

alternatywnych źródeł wsparcia-

np.wspólnoty religijne;

np.wspólnoty religijne;



Kontakt z grupami samopomocy, grupami

Kontakt z grupami samopomocy, grupami

wsparcia, stowarzyszeniami oraz

wsparcia, stowarzyszeniami oraz

odpowiednimi instytucjami

odpowiednimi instytucjami

Propozycje wzmocnienia

Propozycje wzmocnienia

rodziny

rodziny



Zapewnienie stałej pomocy w

Zapewnienie stałej pomocy w

pielęgnacji i rehabilitacji rodzinom o

pielęgnacji i rehabilitacji rodzinom o

niskim poziomie wiedzy i

niskim poziomie wiedzy i

wykształcenia;

wykształcenia;



Ochrona osoby chorej i

Ochrona osoby chorej i

niepełnosprawnej w sytuacji

niepełnosprawnej w sytuacji

patologii, nadzór kuratora,

patologii, nadzór kuratora,

powiadomienie pracownika

powiadomienie pracownika

socjalnego lub prokuratury.

socjalnego lub prokuratury.