Ravage von

Sturmberg

1. Usta 2. Nos 3. Nozdrza 4. Pysk

5. Głowa

6. Oko

7. Ucho

8. Szyja

9. Kłąb (karkówka)
10. Grzbiet (antrykot)
11. Lędźwie (comber)
12. Krzyż
13. Guz biodrowy
14. Łopatka
15. Bok (łata)
16. Kulka (udziec)
17. Mostek
18. Pachwina przednia

(łokieć)

19. Brzuch
20. Pachwina tylna
21. Kolano
22. Kolano
23. Przedramię
24. Staw nadgarstkowy
25. Nadpięcie przednie
26. Staw pęcinowy
27. Racica przednia
28. Raciczka przednia
29. Podudzie
30. Staw skokowy
31. Nadpięcie tylne
32. Racica tylna
33. Ogon

Eksterier

Pokrój (eksterier) oznacza

całokształt dostrzegalnych cech

morfologicznych zwierzęcia

obrazujących budowę jego ciała.



Pokrój zwierząt ocenia się w związku z ich użytkowością, z

którą wykazuje korelację i taką ocenę uwzględnia się przy

selekcji oraz wycenie na aukcjach podczas wystaw.



Cechy pokroju wskazują na typ konstytucyjny, a zatem

uwzględnianie ich przy selekcji zapobiega wydelikaceniu,

umożliwiając uzyskanie potomstwa o poprawnej budowie i

pożądanej mocnej konstytucji.



Opisuje się wygląd poszczególnych partii ciała, ich wielkość i

proporcje, a także cechy okrywy włosowej oraz wtórne

cechy płciowe.

Opis obejmuje:



głowę



uszy



szyję



cechy okrywy włosowej



tułów



nogi



wymię u samic lub mosznę u samców

Głowa



może być: wąska lub szeroka, długa lub

krótka



sierść lub częściowo wełna (cecha osobnicza

lub rasowa)



rożność lub bezrożność (cecha osobnicza lub

rasowa)



profil (cecha osobnicza lub rasowa)

Uszy



długie, średnie lub krótkie



cienkie, średnie lub grube



ustawione w poziomie, stojące lub zwisające



uszy pergaminowe – delikatny, słaby typ

konstytucyjny

Szyja



7 kręgów szyjnych



długość zależy od wczesności dojrzewania



mięsne (wcześnie dojrzewające) – szyja krótka i

gruba



wełniste – szyja dość długa często z fałdami

skóry



mleczne (późno dojrzewające) – szyja cienka,

słabo umięśniona i długa



Szyja zbyt długa i cienka – wydelikacenie i

słaba konstytucja owcy

Tułów



obejmuje:



Mostek



Klatka piersiowa



Kłąb



Grzbiet



Partia lędźwi



Brzuch



Zad



Nogi



może być duży, średni lub mały, szeroki lub wąski,

głęboki lub płytki.



pożądany jest o prostym grzbiecie, bez wad takich jak:

załamanie za kłębem, gorset itp.

Klatka piersiowa



ograniczona od góry kręgami grzbietowymi, po bokach

żebrami i od dołu mostkiem



pojemność klatki piersiowej wiąże się z kierunkiem

użytkowania:



owce mięsne – klatka piersiowa krótka, średnio głęboka, o

beczkowatym ożebrowaniu



owce stepowe, górskie i wełniste – klatka piersiowa dobrze

wykształcona, głęboka, długa, o średniej szerokości,

ożebrowanie płaskie, skośnie ustawione i pojemne



owce mleczne – klatka piersiowa płytka, wąska, dość długa

i pojemna



Na słabe wykształcenie się klatki piersiowej duży wpływ

wywierają złe warunki żywienia w okresie wychowu

jagniąt i młodzieży, a także brak ruchu na pastwisku

Kłąb



pierwszych 5-7 kręgów piersiowych



owce ras mięsnych – kłąb szeroki i mało

zaznaczony (niski), a silne umięśnienie
poszerza także łopatki.



owce wełniste i mleczne – kłąb ostry



kłąb ostry u ras szlachetnych uważamy za

wadę, natomiast dla ras pierwotnych jest on
uważany za normalny.

Grzbiet



górna część tułowia od kłębu do krzyża



powinien być dobrze umięśniony



powinien być prosty i poziomo ustawiony



u ras mięsnych jest grzbiet szeroki



u ras wełnistych, mlecznych i kożuchowych -

wąski



wady: łęgowatość (szczególnie u owiec

młodych) oraz karpiowatość

Partia lędźwi



powinna być dobrze umięśniona



w tuszy ta część stanowi jedną z cenniejszych

części kulinarnych

Brzuch



w przybliżeniu powinien stanowić w swej

dolnej części linię równoległą do grzbietu
(szczególnie u ras mięsnych)



owce mleczne i wełniste mają brzuch większy

i obwisły w stosunku do mostka



żwacz ułożony jest z lewego boku tak, że przy

wypełnieniu wypukla dołek głodowy
(przestrzeń między ostatnim żebrem a
występem guzów biodrowych)

Zad



dobry i pożądany jest zad prosty, możliwie

długi i szeroki



szeroki jest lepiej umięśniony



comber (lędźwie) i udźce (kulki) stanowią

najbardziej cenne części tuszy



mało pożądany jest zad przebudowany



zad ścięty lub dachowaty uważane są jako

wadliwe

Nogi



powinny być silne i prawidłowo zbudowane



owce mięsne mają nogi krótkie i w górnych partiach
silniej umięśnione



kończyny i pęciny powinny być prawidłowo ustawione
w pionie i pokrywać się z ustawieniem nóg tylnych



nie jest wadą gdy zadnie nogi są nieco szerzej
ustawione



niepożądana jest wysokonożność oraz cienka kość.



wady kończyn: nogi półiksowate i iksowate, tylne
szablaste lub beczkowate, nogi wąsko ustawione,
miękka pęcina („niedźwiedzia”) lub pęcina zbyt stroma

Cechy płciowe (wtórne)



uwzględniane podczas selekcji zgodnie z wzorcem

rasowym



u samic ocenia się obecność strzyków i

prawidłowość tkanki gruczołowej wymienia, stany
zapalne, guzy wymienia są powodem do
brakowania



u tryków jądra powinny być zbliżonej wielkości, o

prawidłowej jędrności.



brak jednego lub obu jąder w mosznie jest cechą
dyskwalifikującą z hodowli (wnętrostwo)



zbyt duże jądra o złej konsystencji są także wadliwe.

Rasy mateczne



Polska owca górska



Merynos polski



Polska owca nizinna



Owca wielkopolska



Anglomerynosy



Polska owca długowełnista



Owca pogórza

Rasy ojcowskie



Rasy plenne



Fryzyjska



Fińska



Booroola



Olkuska



Romanowska



Rasy mięsne



Ile de France



Berrichon du cher



Czarnogłówka



Teksel



Suffolk



Dorset horn



Charolaise

Typy użytkowe owiec



mięsny

: teksel, suffolk, czarnogłówka, pomorska, ile

de france, berrichon du cher



plenno-mięsny

: charolaise, bergschaf



plenny

: fińska



mleczny

: fryzyjska, lacaune, sarda, awassi



wełnisty

: merynos australijski, merynos askanijski



kożuchowy

: romanowska, wrzosówka



wełnisto-mięsny

: linkoln, leine, kent, merynos polski,

wielkopolska, kamieniecka



wełnisto-plenny

: merynos booroola, olkuska



wełnisto-mleczny

: śląska



wełnisto-mięsny z zachowaniem mleczności

: polska

owca górska



smuszkowo-mleczny

: karakuł



wielokierunkowy

: cakiel podhalański, świniarka

Typy użytkowe kóz



mleczny

: saaneńska, toggenburska, alpejska

(francuska i angielska), appencelska,

maltańska, biała szlachetna niemiecka, barwna

szlachetna niemiecka, poitouska, la mancha,

megralska, murciana-granadina, malaguena



mięsny

: burska, afrykańska karłowata

(kameruńska), bengalska, ma-tau, bureńska,

nubijska



puchowy

: kaszmirska, przydońska, orenburska



wełnisty

: angorska, murgus (marasz),

radziecka wełnista



wielokierunkowy

: karpacka, sandomierska,

kazimierzowska, biała uszlachetniona, barwna

uszlachetniona

Główne kierunki
użytkowania owiec



mięsny

: czarnogłówka krajowa, pomorska,

suffolk, ile de france, berrichon du cher,
charolaise, bergschaf, teksel, merynos
polski, merynos polski pogrubiony,
kamieniecka, wielkopolska, uhruska



plenny

: fińska, olkuska, wrzosówka,

romanowska, charolaise, bergschaf



mleczny

: fryzyjska, śląska, polska owca

pogórza, polska owca górska, bergschaf,
cakiel podhalański

Główne kierunki
użytkowania kóz



mleczny

: saaneńska, toggenburska,

alpejska, biała uszlachetniona, barwna
uszlachetniona, karpacka, sandomierska,
kazimierzowska



mięsny

: burska, afrykańska karłowata

(kameruńska)

Charakterystyka wybranych ras
owiec

rodzaj wełny

rasy owiec

masa ciała

wydajno

ść (kg)

wysadnoś

ć (cm)

sortyme

nt

Rd

(%)

Pleność typ użytkowy

♂

♀

jednolit

a

cienka

Merynos polski

100

60

5-6

7-9

A, AB, B

45

135

wełnisto-

mięsny

średnia

Polska owca

nizinna

(żelaźnieńska,

wielkopolska)

100

60-65

5-6

10-12

BC,C

55

135

wełnisto-

mięsny

Ile de france

100-

125

65-70

4-4,5

8-11

B, BC

45-55 180-200

mięsny

Berrichon du cher

100-

120

70-85

3-3,5

8-9

BC, C

56-62

125

mięsny

Czarnogłówka

90-100 65-70

4-5

8-10

BC, C

55

121

mięsny

Charolaise

100-

150

80-95

1,5

6-7

BC,C

54-55 185-235 plenno- mięsny

Suffolk

120

70

3,5

9-11

BC, C

50-56

160

mięsny

gruba

Polska owca

długowełnista

(pomorska,

kamieniecka)

100

60-70

5-6

13-15

CD, D

65

135

wełnisto-

mięsny, mięsny

(pomorska)

Teksel

100

65-75

4,5

15

C, CD

60-65

150

mięsny

Leine

80-100 60-75

4,5-5

12-14

C, CD

60-65

130

wełnisto-

mięsny

mieszana

Wrzosówka

50-60

25-30

1,5-2

9-12

CD, D, E 62-67

190

kożuchowy

Fińska

70-90

50

2-3

13-15

CD-E

65-70

300

plenny

Polska owca

górska

70-80

65-70

3,5-4

26-28

CD, E

64-70

132

wszechstronny