Ryzyko w decyzjach

finansowych i

gospodarczych.

Zarządzanie ryzykiem

Co to jest ryzyko?

Ryzyko

Ryzyko

- niebezpieczeństwo, że zdarzenia i akcje mające miejsce zarówno

wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i w jego otoczeniu, poprzez swoje oddziaływania
mogą utrudniać bądź uniemożliwiać osiągnięcie strategicznych i operacyjnych
celów organizacji. Ryzyko odnosi się więc do możliwości odstępstwa od sytuacji
założonej i związane jest zawsze z niepewnością odnośnie przyszłych zysków

Ryzyko a niepewność

niepewność

niepewność

ma wymiar informacyjny; jej

przyczyną jest bariera dostępu do informacji lub

niewiarygodność uzyskanych informacji

(niekiedy nawet brak możliwości doboru

odpowiednich technik szacowania ryzyka przy

założeniu ograniczonych danych),

ryzyko

ryzyko

ma wymiar finansowy, ponieważ można

dokonać jego pomiaru; dotyczy to sytuacji, gdy

istnieją dostępne informacje, umożliwiające

ocenę strat i zysków związanych z danym

projektem inwestycyjnym, czyli oczekiwanych

skutków
przyszłych decyzji.

Rodzaje ryzyka



ryzyko operacyjne, 



ryzyko finansowe,



ryzyko stóp procentowych,



ryzyko kredytowe,



ryzyko walutowe,



ryzyko płynności,

Ryzyko operacyjne



Ryzyko operacyjne

Ryzyko operacyjne

– to ryzyko wystąpienia

błędów w przeprowadzanych transakcjach,
ryzyko strat wynikające z niedostosowania lub
zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i
systemów technicznych lub ze zdarzeń
zewnętrznych. Przy czym ryzyko operacyjne
nie jest związane bezpośrednio ze
zmiennością rynku bądź zdolnością kredytową
kontrahentów. Często twierdzi się, że do tego
ryzyka zalicza się wszystko co nie zostało
sklasyfikowane jako inne rodzaje ryzyka

Ryzyko finansowe

Ryzyko finansowe-

Ryzyko finansowe-

jest stanem niepewności, który

pojawia się w przypadku finansowania inwestycji
kapitałem obcym. Korzystanie z kapitału dłużnego
prowadzi do dodatkowych obciążeń finansowych
związanych z obsługą kredytu. Na ryzyko finansowe
duży wpływ mają wahania stopy procentowej, które
dość trudno przewidzieć.
Ryzyko finansowe wynika z decyzji kształtujących
strukturę kapitałową przedsiębiorstwa. Im wyższy
jest udział kapitału obcego, zgromadzonego m.in. w
wyniku emisji instrumentów o stałym dochodzie, tym
większa jest zmienność przepływów gotówkowych
netto przedsiębiorstwa

Ryzyko stopy procentowej

Ryzyko stóp procentowych

Ryzyko stóp procentowych

wynika ze

zmienności rynków finansowych i
przejawia się w zmianach ceny pieniądza.
Ryzyko to w odniesieniu do
przedsiębiorstwa oznacza, że jest ono
narażone na zmiany wartości aktywów,
jak i zobowiązań na skutek zmian stóp
procentowych. Takie zmiany mają wpływ
na wartość kapitału własnego, a więc na
wartość przedsiębiorstwa

Ryzyko kredytowe

Pod pojęciem ryzyka kredytowego

ryzyka kredytowego

rozumie się

prawdopodobieństwo nie wypełnienia przez
kontrahenta warunków jednego lub wielu kontraktów
z powodu niemożności wywiązania się ze zobowiązań
finansowych. Inna definicja mówi, iż ryzyko
kredytowe to ryzyko zmian wartości kapitału
własnego (zysków, przepływów pieniężnych)
przedsiębiorstwa na skutek zmian zdolności
kredytowej jego dłużników. Zmiany takie, w
szczególności bankructwo, powodują zmiany wartości
przyszłych przepływów pieniężnych kwoty długu oraz
stopy zwrotu. W efekcie zmianie ulega wartość
kapitału własnego, a więc i wartość przedsiębiorstwa.

Ryzyko walutowe



Ryzyko walutowe

Ryzyko walutowe

, nazywane również kursowym

kursowym

,

jest specyficznym rodzajem ryzyka, które polega
na tym, że w następstwie niekorzystnych zmian
kursów walutowych może nastąpić zmniejszenie
należności lub wzrost zobowiązań w transakcjach
zagranicznych w przeliczeniu na walutę krajową.
Na ryzyko kursowe są narażone przedsiębiorstwa
prowadzące wymianę towarów i usług z zagranicą,
szczególnie gdy transakcje zawierane są na
warunkach kredytowych, jak również uczestnicy
międzynarodowych transakcji kapitałowych.

Ryzyko Płynności

Ryzyko płynności

Ryzyko płynności

- Wiąże się z trudnością

likwidacji inwestycji. Przez płynność należy
rozumieć czas
niezbędny do zamiany posiadanych aktywów
(na przykład papierów wartościowych) na
gotówkę. Im czas ten jest dłuższy, tym
ryzyko płynności jest większe.

Zarządzanie ryzykiem-
definicja

Z

Z

arządzanie ryzykiem

arządzanie ryzykiem

to proces

równoważenia korzyści i kosztów

zmniejszania ryzyka oraz podejmowania

decyzji dotyczących dalszego działania – w

tym decyzji niepodejmowania żadnych

działań. Zarządzanie ryzykiem powinno

doprowadzić do określenia wielkości

zasobów niezbędnych do przetrwania

przedsiębiorstwa na rynku oraz zapewnić

ochronę dla zasilenia zasobami z zewnątrz i

planowanego, niezakłóconego ich

wydatkowania

Zarządzanie ryzykiem rozumie

Zarządzanie ryzykiem rozumie

się jako podejmowanie działań

się jako podejmowanie działań

mających na celu :

mających na celu :



Rozpoznanie

Rozpoznanie

- określenie rodzajów ryzyka,

które wiążą się z rozważaną inwestycją. Ich
prawidłowe rozpoznanie jest o tyle istotne, że
umożliwia inwestorowi podjęcie działań
mających na celu zabezpieczenie się przed nimi
lub ich redukcję.



Oceny

Oceny

ryzyka dokonuje się stosując różne

mierniki. Ich wybór zależy od rodzaju ryzyka

jakie podlega ocenie. Dzięki kwantyfikacji

możliwe jest wskazanie tych czynników ryzyka,

na które należy zwrócić szczególną uwagę.

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

rozumie się jako

rozumie się jako

podejmowanie działań

podejmowanie działań

mających na celu

mających na celu



Sterowanie

Sterowanie

rozumie się jako podejmowanie

działań mających na celu ograniczenie ryzyka

do dopuszczalnych rozmiarów. W sterowaniu

ryzykiem wyróżnić można dwa zasadnicze

podejścia:

• aktywne polegające na oddziaływaniu na

przyczyny ryzyka oraz

• pasywne, koncentrujące się na

zabezpieczaniu przed ewentualnymi stratami.



Kontrolę-

Kontrolę-

celem kontroli jest badanie

efektywności podejmowany działań, mających

na celu ograniczenie ryzyka.

W ramach

W ramach

podejścia aktywnego

podejścia aktywnego

można podejmować

można podejmować

następujące działania :

następujące działania :

•

•

unikanie ryzyka

unikanie ryzyka

- wiąże się z zaniechaniem inwestycji, gdy jest ona

obarczone zbyt dużym ryzykiem.

•

•

działania prewencyjne

działania prewencyjne

- mają na celu zapobieganie zdarzeniom losowym.

•

•

przenoszenie ryzyka

przenoszenie ryzyka

na inne podmioty - wiąże się z transferem

odpowiedzialności za pokrycie ewentualnych strat. Może ono przyjmować

takie

formy, jak np.: ubezpieczenia, gwarancje, poręczenia, transakcje terminowe.

•

•

hedging

hedging

- polega na zajmowaniu odwrotnej pozycji na rynku terminowym.

•

•

dywersyfikacja

dywersyfikacja

- ma na celu zmniejszenie poziomu ryzyka przez

inwestowanie w różne działalności, których stopy zwrotu są mniej niż
absolutnie dodatnio skorelowane. Utworzenie dobrze zdywersyfikowanego
portfela projektów inwestycyjnych spowodować może znaczne, a nawet
całkowite zredukowanie ryzyka specyficznego.

ETAPY PROCESU

ZARZADZANIA RYZYKIEM

1. identyfikacja ryzyka
2. ocena ryzyka
3. dobór metod zarzadzania ryzykiem
4. realizacja
5. rewizja (kontrola)

METODY ZARZADZANIA

RYZYKIEM

1.

unikanie ryzyka;

2.

zapobieganie stratom i kontrola
(prewencja);

3.

przyjmowanie (absorbowanie ryzyka) ;

4.

transfer ryzyka

Pojęcia związane z

zarządzaniem ryzykiem

Ekspozycja

Ekspozycja

– maksymalna strata jaką może przedsiębiorstwo

ponieść w przypadku wystąpienia negatywnego zdarzenia.
Wzrost ryzyka jest zawsze związany ze wzrostem ekspozycji.

Zmienność

Zmienność

– określa poziom niestabilności wyników

finansowych przedsiębiorstwa. Im wyższa zmienność tym
wyższe jest też ryzyko.

Prawdopodobieństwo

Prawdopodobieństwo

– określa możliwość wystąpienia

określonego zdarzenia. Im wyższe prawdopodobieństwo tym
wyższe ryzyko. Prawdopodobieństwo niektórych zdarzeń jest
tak znaczne (np. zmiany cen), że koszty zabezpieczenia się
przed nim powinny być brane pod uwagę w już momencie
przygotowania planów biznesu.

.

Pojęcia związane z

Pojęcia związane z

zarządzaniem ryzykiem

zarządzaniem ryzykiem

Dotkliwość

Dotkliwość

– wskazuje jak wielka może być strata

wywołana określoną ekspozycją, czyli jaka część ryzyka
określonego poprzez ekspozycję może rzeczywiście
wpłynąć na wynik finansowy. Znajomość
prawdopodobieństwa danego zdarzenia oraz wiedza o
jego dotkliwości pozwalają precyzyjnie określić wartość
potencjalnych strat. Na dotkliwość może wpływać także
zmienność, gdyż określenia wielkości zmian cen
umożliwia wskazanie możliwych strat.

Horyzont czasowy

Horyzont czasowy

– im dłuższy okres oceny tym większe

ryzyko

Zarządzanie ryzykiem

Czynnikami, które mają największy wpływ na decyzje
odnośnie
zaangażowania przedsiębiorstwa w ograniczanie
niepewności, są:

 skłonność do ponoszenia ryzyka, czyli kwota, jaką

godzi się stracić jego kierownictwo

 zmienność wyników finansowych firmy

uwzględniająca także zmienność cash flow

Służby, odpowiedzialne za operacyjną realizacje zadań

związanych z procesem zarządzania ryzykiem,
pełnią zazwyczaj funkcje middle office. Powinny być
one niezależne w stosunku do osób kierujących
procesem handlowym i podlegać jedynie zarządowi
przedsiębiorstwa

Zarządzanie ryzykiem

Controlling ryzyka

Controlling ryzyka

odpowiedzialny jest za

przygotowywanie raportów dla kierownictwa
przedsiębiorstwa oraz kontrolę
wykonywania zaleceń polityki zarządzania
ryzykiem
Controlling jest odpowiedzialny za
kontrolowanie i monitorowanie efektywności
podejmowania ryzyka

Kapitał ryzyka

zasób środków finansowych, który zabezpieczy poziom ryzyka
oszacowany dla okresu rozliczeniowego (także wahania
dochodów), jaki występuje w prowadzonej działalności.

powinien

zapewniać

pokrycie

możliwych

strat

(zapewnienia ciągłości działalności przedsiębiorstwa w przypadku
wystąpienia zagrożeń) lub niezbędne środki finansowe dla
natychmiastowego zamknięcia wszystkich pozycji i wycofania się
z działalności.

musi on zapewniać niezbędne finansowanie w przypadku

niewywiązania się z zapisów kontraktowych przez partnerów
handlowych oraz kapitał konieczny do wsparcia działalności
handlowej w momencie wystąpienia strat wynikłych z błędów w
działalności

operacyjnej,

administrowaniu

transakcjami

i

płatnościami, awarii systemów informatycznych i sprzętu
operacyjnego, przerw w działalności biznesowej itp.

nie obejmuje zdarzeń rzadkich, czy ekstremalnych, które

mogą dotknąć przedsiębiorstwo

OKREŚLENIE POZIOMU

OKREŚLENIE POZIOMU

EKSPOZYCJI NA RYZYKO

EKSPOZYCJI NA RYZYKO



wartość narażona na ryzyko (Value at Risk);



zysk narażony na ryzyko (Profit at Risk);



przepływy pieniężne narażone na ryzyko
(Cash-Flow at Risk);



mierniki osiągnięć działalności z punktu
widzenia zarządzania ryzykiem;



mierniki zabezpieczenia pozycji (hedgingu)



analiza scenariuszowa;



analiza wrażliwości;



stress testing.

Podsumowując:



Działalność gospodarcza związana jest z nieustająca zmianą i

rozwojem, co powoduje powstawanie coraz to nowych,
nieoczekiwanych zagrożeń.



Koniecznym jest wyeliminowanie przeszłych, zastanych

stereotypów myślowych nieadekwatnych do analizy przyszłych
stanów rynku.



Należy założyć, że przeszła wiedza może zapobiec jedynym

problemom, które się już wydarzyły i rozpocząć budowę
systemu ukierunkowanego na przyszłe, nowe rodzaje
zagrożeń.



Stworzenie takiego systemu sprawi, że powstaną jasno

zdefiniowane normy działania, które sprawią, że każdy
pracownik będzie zachowywał się w sposób pożądany i zgodny
z oczekiwaniami kierownictwa przedsiębiorstwa.

Jeżeli taki system nie powstanie, to przedsiębiorstwo będzie

Jeżeli taki system nie powstanie, to przedsiębiorstwo będzie

mogło reagować na zagrożenia dopiero wtedy, gdy one

mogło reagować na zagrożenia dopiero wtedy, gdy one

powstaną.

powstaną.

Koniec

Dziękujemy za uwagę

Prezentację
przygotowały:
Milena
Perzanowska
Paulina
Wiśniewska
Ewa Potrak