Tamponada serca
Tamponada serca
•
objawy wysięku w worku osierdziowym zależą od jego
objawy wysięku w worku osierdziowym zależą od jego
objętości i
objętości i
szybkości gromadzenia się
szybkości gromadzenia się
w
w
•
worku osierdziowym znajduje się fizjologicznie 20-25 ml
worku osierdziowym znajduje się fizjologicznie 20-25 ml
surowiczego
surowiczego
płynu
płynu
•
prawidłowe ciśnienie wewnątrzosierdziowe jest równe
prawidłowe ciśnienie wewnątrzosierdziowe jest równe
ciśnieniu
ciśnieniu
opłucnowemu i wynosi minus 2 mmHg w czasie
opłucnowemu i wynosi minus 2 mmHg w czasie
wydechu i
wydechu i
minus 5 mHg na szczycie głębokiego wdechu
minus 5 mHg na szczycie głębokiego wdechu
•
pojemność worka osierdziowego wynosi 100 – 150 ml
pojemność worka osierdziowego wynosi 100 – 150 ml
•
większa objętość płynu prowadzi do wzrostu ciśnienia
większa objętość płynu prowadzi do wzrostu ciśnienia
wewnątrzosierdziowego
wewnątrzosierdziowego
•
wzrost ciśnienia w worku osierdziowym do plus 5 – 6 mmHg
wzrost ciśnienia w worku osierdziowym do plus 5 – 6 mmHg
prowadzi do pojawienia się objawów tamponady serca, a przy
prowadzi do pojawienia się objawów tamponady serca, a przy
ciśnieniu plus 20 mmHg krążenie krwi ustaje
ciśnieniu plus 20 mmHg krążenie krwi ustaje
Tamponada serca
Tamponada serca
Przyczyny wysiękowego zapalenia osierdzia:
Przyczyny wysiękowego zapalenia osierdzia:
•
W przebiegu zawału – w ostrym okresie, zespół pozawałowy
W przebiegu zawału – w ostrym okresie, zespół pozawałowy
•
Zapalenie samoistne lub niespecyficzne
Zapalenie samoistne lub niespecyficzne
•
Zapalenie infekcyjne – gruźlicze, ropne, wirusowe, grzybicze
Zapalenie infekcyjne – gruźlicze, ropne, wirusowe, grzybicze
•
Zapalenie w przebiegu chorób tkanki łącznej – reumatyczne,
Zapalenie w przebiegu chorób tkanki łącznej – reumatyczne,
w toczniu rumieniowatym rozsianym, w reumatoidalnym
w toczniu rumieniowatym rozsianym, w reumatoidalnym
zapaleniu stawów, w guzkowym zapaleniu okołotętniczym
zapaleniu stawów, w guzkowym zapaleniu okołotętniczym
•
Zapalenie w przebiegu chorób innych narządów –
Zapalenie w przebiegu chorób innych narządów –
mocznicowe, w obrzęku śluzowatym, w rozwarstwieniu aorty
mocznicowe, w obrzęku śluzowatym, w rozwarstwieniu aorty
•
Zespół pokardiotomijny
Zespół pokardiotomijny
•
Zapalenia pourazowe
Zapalenia pourazowe
•
Zapalenia inne – nowotworowe, popromienne, polekowe
Zapalenia inne – nowotworowe, popromienne, polekowe
Tamponada serca
Tamponada serca
•
Mechanizmy wyrównawcze wzmożonego ciśnienia
Mechanizmy wyrównawcze wzmożonego ciśnienia
wewnątrzosierdziowego spowodowanego
wewnątrzosierdziowego spowodowanego
obecnością płynu w worku osierdziowym:
obecnością płynu w worku osierdziowym:
–
wzrost ciśnienia żylnego powyżej ciśnienia
wzrost ciśnienia żylnego powyżej ciśnienia
wewnątrzosierdziowego
wewnątrzosierdziowego
–
przyśpieszenie czynności serca
przyśpieszenie czynności serca
–
skurcz tętniczek obwodowych
skurcz tętniczek obwodowych
Tamponada serca
Tamponada serca
•
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
–
duszność
duszność
–
niepokój
niepokój
–
przyśpieszenie czynności serca
przyśpieszenie czynności serca
–
spadek ciśnienia systemowego do objawów wstrząsu
spadek ciśnienia systemowego do objawów wstrząsu
włącznie
włącznie
–
tętno dziwaczne (pulsus paradoxus) – spadek wartości
tętno dziwaczne (pulsus paradoxus) – spadek wartości
RR NA WDECHU o > 15 mmHg
RR NA WDECHU o > 15 mmHg
–
sinica warg, policzków, twarzy i szyi
sinica warg, policzków, twarzy i szyi
–
poszerzenie żył szyjnych
poszerzenie żył szyjnych
–
w tamponadzie przewlekłej – powiększenie wątroby
w tamponadzie przewlekłej – powiększenie wątroby
Tamponada serca
Tamponada serca
•
Objawy pomocnicze:
Objawy pomocnicze:
–
Poszerzenie granic stłumienia serca
Poszerzenie granic stłumienia serca
–
Ściszenie tonów i szmerów serca
Ściszenie tonów i szmerów serca
–
Zmniejszenie lub zniknięcie tętnienia okolicy
Zmniejszenie lub zniknięcie tętnienia okolicy
przedsercowej i uderzenia koniuszkowego
przedsercowej i uderzenia koniuszkowego
EKG
EKG
- obniżone napięcie zespołów QRS
- obniżone napięcie zespołów QRS
- zmniejszone napięcie załamków T
- zmniejszone napięcie załamków T
RTG
RTG
- powiększenie sylwetki serca
- powiększenie sylwetki serca
Tamponada serca
Tamponada serca
•
PODSTAWA ROZPOZNANIA –
PODSTAWA ROZPOZNANIA –
BADANIE ULTRASONOKARDIOGRAFICZNE !!!
BADANIE ULTRASONOKARDIOGRAFICZNE !!!
LECZENIE
LECZENIE
- Doraźne – nakłucie worka osierdziowego
- Doraźne – nakłucie worka osierdziowego
- Docelowe – leczenie schorzenia
- Docelowe – leczenie schorzenia
podstawowego
podstawowego