background image

1

Serce

„Masz siedemdziesiąt zasług na 

minutę.

Każdy twój skurcz

Jest jak zepchnięcie łodzi

Na pełne morze

W podróż dookoła świata”.

Wisława Szymborska

background image

2

background image

3

Choroby zastawek 

serca

Dwudzielnej (mitralnej)
Zastawki aorty 
(półksiężycowatej)
Trójdzielnej

background image

Zastawka mitralna 
(dwudzielna)

Zastawka 
aortalna 
(półksiężycowata
)

Zastawka trójdzielna

Zastawka 
półksiężycowata 
pnia płucnego

background image

5

Epidemiologia 

• Najczęściej uszkodzeniu ulega zastawka 

mitralna (dwudzielna)

• rzadziej zastawka półksiężycowata aorty.
• Zastawki serca prawego: trójdzielna i 

półksiężycowata pnia płucnego, tylko 
wyjątkowo.

background image

6

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

7

Wady zastawki 

dwudzielnej

• Zwężenie lewego ujścia żylnego.

PATOGENEZA

Późne powikłanie zapalenia serca w przebiegu 

choroby reumatycznej. 

-zrośnięcie spoideł
-bliznowacenie i zaburzenie warstwowej architektury 

zastawki

-włóknienie
-powstanie zwężenia kanałowego „fishmouth” 

(wtedy 

oprócz stenozy istnieje niedomykalność)

-wapnienie płatków
-pogrubienie strun ścięgnistych

background image

8

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

9

• Zwężenie lewego ujścia żylnego.

OBJAWY

• Zmęczenie.
• Duszność wysiłkowa.
• Orthopnoe
• Duszność napadowa nocna.
• +/- kołatanie serca (migotanie przedsionków)

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

10

• Zwężenie lewego ujścia żylnego.

OBJAWY

• Zmiany osłuchowe.
• +/-  Obrzęk płuc.
• Facies mitralis (

RUMIEŃCE POLICZKÓW I LEKKA SINICA WARG ORAZ KONIUSZKA 

NOSA)

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

11

Wady zastawki 

dwudzielnej

Facies mitralis

background image

12

• Zwężenie lewego ujścia żylnego.

BADANIA

• W Ekg, jeśli stwierdza się rytm zatokowy, 

obecne są dwufazowe załamki P.

• W Rtg +/- powiększenie sylwetki serca, 

widoczne zwapnienia

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

13

BADANIA

• Echokardiografia dopplerowska – 

najdokładniejsza (na jej podstawie następuje 
kwalifikacja i wybór zabiegu.

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

14

• Zwężenie lewego ujścia żylnego.

LECZENIE

1.       Zachowawcze

Farmakologiczne 
-obniżanie ciśnienia w lewym przedsionku.
-zapobieganie powikłaniom zatorowo-zakrzepowym.

2.       Chirurgiczne

-walwuloplastyka balonowa.
-wszczepienie sztucznej zastawki.

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

15

Zwężenie lewego ujścia 

żylnego.

background image

16

Procedu

ra

background image

17

Procedu

ra

background image

18

Procedu

ra

background image

19

Procedu

ra

background image

20

Procedu

ra

background image

21

• Niedomykalność zastawki mitralnej

OSTRA

-Pozawałowe nagłe pęknięcie mięśnia 

brodawkowatego.

-Przedziurawienie płatka.
-Pęknięcie struny ścięgnistej.

Nagła, duża niedomykalność powoduje ostry
obrzęk płuc i wstrząs kardiogenny.

Leczenie polega na bardzo szybkiej wymianie zastawki.
(75% pacjentów umiera w ciągu 24 godzin!)

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

22

• Niedomykalność zastawki 

mitralnej

PRZEWLEKŁA

-Poreumatyczna 
-Zwyrodnienie śluzakowate : 

powoli narastająca 

męczliwość, duszność oraz kołatania serca.

      W badaniach : Ekg - załamek P może być dwufazowy.
                               Rtg – powiększony lewy przedsionek (może osiągać 
                               gigantyczne rozmiary)
                               Echokardiografia – 
                               Ultrasonografia dopplerowska – najczulsza  

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

23

• Niedomykalność zastawki mitralnej

PRZEWLEKŁA

LECZENIE

Zachowawcze : antybiotykoterapia (wyjaśnić) 
                            -diuretyki tiazydowe
                            -leki rozszerzające naczynia
                            -leki przeciwzakrzepowe
Chirurgiczne : preferowane zabiegi rekonstrukcyjne

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

24

• Zespół wypadania płatka 

zastawki mitralnej

OBJAWY

• Ból w klatce piersiowej
• Kołatanie serca
• Niepokój
• Męczliwość
• Senność
• Trudności koncentracji
• Obniżona tolerancja wysiłku
• Zawroty głowy po pionizacji

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

25

• Zespół wypadania płatka 

zastawki mitralnej

POSTĘPOWANIE

-Wywiad
-Echokardiografia
-Ekg spoczynkowe : cechy preekscytacji
                                   zaburzenia repolaryzacji 
-Badanie holterowskie : ektopia przedsionkowa
                                         ektopia komorowa

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

26

• Zespół wypadania płatka 

zastawki mitralnej

POSTĘPOWANIE

 cd

-unikanie używek i innych substancji 

pobudzających.

-małe dawki β-blokerów

Wady zastawki 

dwudzielnej

background image

27

background image

28

Wady zastawki aorty 

(półksiężycowatej)

background image

29

• Zwężenie zastawki aorty

EPIDEMIOLOGIA

WRODZONE
-zastawka dwupłatkowa (0,9-2,5 % populacji.  

4-

krotnie częściej u mężczyzn.

)

NABYTE
-choroba reumatyczna (

obecnie bardzo rzadko

)

-wtórne zwapnienie istniejącej zastawki 

dwupłatkowej.

-zwapnienie prawidłowej zastawki.

Wady zastawki aorty

background image

30

• Zwężenie zastawki aorty

PATOGENEZA

-zastawka dwupłatkowa: 

zwapnienie obejmuje 

wolne brzegi i szerzy się ku podstawie.

-zastawka prawidłowa: 

wapń odkłada się w części 

podstawnej i szerzy się w kierunku wolnych 
brzegów.

Wady zastawki aorty

background image

31

Wady zastawki aorty

background image

32

• Zwężenie zastawki aorty

PATOGENEZA

Wady zastawki aorty

Wada rozwija się powoli.

Zmniejszenie się powierzchni ujścia powoduje 
utrudnienia w drodze odpływu z LV i ograniczenie 
ruchomości płatków. W miarę wzrostu gradientu 
przezzastawkowego pojemność minutowa serca 
jest utrzymywana dzięki kompensacyjnemu 
przerostowi LV. Komora staje się sztywna i 
niepodatna. 

Upośledzenie czynności 
rozkurczowej powoduje :

>zużycia tlenu przez mięsień 
sercowy.

Skracanie czasu 
rozkurczowego przepływu krwi 
w tętnicach wieńcowych.

<ciśnienia perfuzyjnego krwi w 
myocardium co prowadzi do 
niedokrwienia 
podwsierdziowego. 

background image

33

• Zwężenie zastawki aorty

OBJAWY

• Ból w klatce piersiowej.
• Omdlenia wysiłkowe.
• Duszność.

• Infekcyjne zapalenia wsierdzia.
• Przemijające napady niedokrwienne (

klasyczne 

przejściowe zaćmienia wzroku.

• Udar mózgu.

Wady zastawki aorty

Charakterystyczna triada 
objawów

background image

34

• Zwężenie zastawki aorty

OBJAWY

• Słabo wypełnione tętno.
• Wolne narastanie fali tętna.
• Zmiany osłuchowe.

Wady zastawki aorty

W badaniu palpacyjnym 
tętnicy szyjnej (lub ramiennej) 
tętno jest słabo wypełnione i 
narasta wolno z powodu 
przedłużonego okresu 
wyrzutu. 

UWAGA!

U osób starszych w wyniku 
zmniejszenia sprężystości tętnic 
obwodowych nieprawidłowości 
tętna mogą być maskowane!

background image

35

• Zwężenie zastawki aorty

BADANIA

• W Ekg występuje wysoki woltaż QRS. Mogą 

występować cechy przeciążenia.

• W Rtg widać poszerzenie aorty wstępującej, 

oraz zwapnienia zastawki.

• Badanie echokardiologiczne wykrywa 

upośledzenie ruchomości płatków.

• Echokardiografia dopplerowska-najpewniejsze 

badanie-

Wady zastawki aorty

background image

36

• Zwężenie zastawki aorty

LECZENIE

• Leczenie chirurgiczne : wymiana zastawki (

protezy 

mechaniczne, heteroprzeszczepy świńskie

)

• Walwuloplastyka balonowa : zabieg paliatywny 

(

zwężenie nawraca po 6-18 miesiącach

)

Wady zastawki aorty

background image

37

background image

38

• Niedomykalność zastawki aorty

PATOGENEZA

WADA MOŻE DOTYCZYĆ:

-Płatków zastawki.

-Ściany aorty.

Wady zastawki aorty

Niedomykalność 
zastawki aorty 
może być:

OSTRA
PRZEWLEKŁA

background image

39

• Niedomykalność zastawki aorty

PATOGENEZA

• OSTRA 
-pęknięcie płatka
-przedziurawienie płatka w przebiegu zakażenia
-rozwarstwienie aorty
-zamknięty uraz klatki piersiowej
-choroby tkanki łącznej (np. zespół Marfana

*

)

Wady zastawki aorty

background image

40

*Zespół Marfana

Objawy:

nadmierna wiotkość stawów,

zmiany w aorcie (bezpośrednie zagrożenie dla życia)

background image

41

• Niedomykalność zastawki aorty

PATOGENEZA

• PRZEWLEKŁA

NIEPRAWIDŁOWOŚCI PŁATKÓW

-przedziurawienie
-zmniejszenie powierzchni

CHOROBY AORTY  WSTĘPUJĄCEJ

-zniekształcenie nasady kręgosłupa (

reumatoidalne zesztywniające 

zapalenie stawów, kiła, nieswoiste zapalenie cewki moczowej

)

-rozszerzenie nasady aorty (

nieswoiste zapalenie aorty, kiła, z. Marfana, 

z, Ehlersa-Danlosa, Pseudoxantoma elasticum

)

Wady zastawki aorty

-Infekcje zapalne 
wsierdzia

-choroba reumatyczna

-choroby aorty 
wstępującej

background image

42

• Niedomykalność zastawki aorty

PATOGENEZA

Stan chorego zależy od :
-wielkości niedomykalności
-częstości akcji serca
-gradientu ciśnienia rozkurczowego między LV a aortą

Wady zastawki aorty

W początkowym okresie LV 
utrzymuje pojemność 
minutową dzięki niewielkiemu 
przerostowi, jednak w końcu 
dochodzi do rozstrzeni LV i do 
<objętości krwi wyrzucanej do 
aorty i do żylnego nadciśnienia 
płucnego

background image

43

• Niedomykalność zastawki aorty

OBJAWY

• Męczliwość.
• Duszność wysiłkowa.
• Orthopnoe
• Duszność napadowa nocna.

• Wysokie ciśnienie tętna.
• Zmiany osłuchowe.

Wady zastawki aorty

background image

44

• Niedomykalność zastawki aorty

BADANIA

• W Ekg w przypadku przewlekłej 

niedomykalności zmiany są zawsze dot f. 
repolaryzacji. W ostrej mogą niewystępować.

• W Rtg widać poszerzoną sylwetkę serca i aortę 

wstępującą

• W badaniu echokardiologicznym często cechy 

rozstrzeni LV

• Badania w technikach dopplerowskich, 

szczególnie w kolorach są najpewniejsze

Wady zastawki aorty

background image

45

• Niedomykalność zastawki aorty

LECZENIE

• Podejście wyczekujące.
• Farmakologia (diuretyki, ACE) jako terapia 

podtrzymująca.

• Leczenie chirurgiczne.

Wady zastawki aorty

background image

46

Wady zastawki trójdzielnej

background image

47

• Wady zastawki trójdzielnej

PATOGENEZA

Wada polega na niedomykalności.  

Wady zastawki 

trójdzielnej

Dochodzi do niej w wyniku 
rozstrzeni prawej komory. W 
następstwie cofania się krwi 
w czasie skurczu do 
przedsionka, dochodzi do 
jego rozszerzenia i 
przerostu. Takie same 
zmiany zachodzą w RV.

Wzrasta ciśnienie w 
prawym przedsionku a 
wzrost ten przenosi się na 
układ żylny. Powstają 
objawy niewydolności 
prawokomorowej

background image

48

PATOGENEZA

Powodem zmian są :

• współistniejące wady „lewego serca” 

(wada 

mitralna lub aortalna)

Rzadziej :

• Zawał RV.
• Infekcyjne zapalenie wsierdzia.
• Uraz.
• Rakowiak.
• Choroba reumatyczna. 

Wady zastawki 

trójdzielnej

background image

49

OBJAWY

• Duszność wysiłkowa nocna.
• Orthopnoe
• Brak łaknienia.
• Nudności.
• Uczucie pełności w j. brzusznej.
• Bóle brzucha w prawym górnym kwadrancie 

(

zastój w wątrobie

)

• Widoczne pulsowanie szyi (

> ciśnienie żylne

)

• Obrzęki brzucha i kk dolnych (

zastój płynów

)

• Nadmierna redukcja masy ciała.
• Zmiany osłuchowe.

Wady zastawki 

trójdzielnej

background image

50

BADANIA

 

• w Ekg często migotanie przedsionków.
• W Rtg niemal zawsze powiększenie sylwetki 

serca oraz nierzadko patologie „lewego serca”.

• Badanie echokardiograficzne wykazuje > 

prawych jam serca.

• Echokardiografia dopplerowska – 

najdokładnniejsza.

Wady zastawki 

trójdzielnej

background image

51

LECZENIE

Dobrze tolerowana wada.

• Chirurgiczna korekta lewostronnej wady.
• Leczenie chirurgiczne zastawki trójdzielnej – 

wyjątkowo.

• Oczyszczenie zastawki.
• Plastyka pierścienia.

Wady zastawki 

trójdzielnej

Zabieg ryzykowny ze 
względu na ryzyko 
zatorowości

W przypadku infekcyjnego 
zapalenia wsierdzia w celu 
przywrócenia czynności zastawki

background image

52

Wady zastawki 

trójdzielnej

background image

53


Document Outline