Inflacja,

1. Definicja,
2. Pomiar,
3. Rodzaje,
4. Skutki,
5. Zwalczanie,
6. Przebieg w Polsce

Inflacja

1. Inflacja od łacińskiego „Pęcznienie”
2. Stały, systematyczny wzrost przeciętnego

poziomu cen w miarę upływu czasu

3. Pojecie nowe. Inflacja nabiera w miarę

permanentnego charakteru dopiero po II
wojnie światowej

4. Wcześniej inflacja występowała

periodycznie np. w najwyższej fazie cyklu
koniunkturalnego, bądź w czasie zdarzeń
losowych np. wojen rewolucji gdy rząd
nakładał tzw. podatek inflacyjny na
społeczeństwo

Inflacja,

Zmiany poziomu cen są w gospodarce rynkowej
zjawiskiem całkowicie naturalnym. Podstawowe prawo
ekonomii – popytu i podaży – mówi, że wzrost popytu
(zakupów danego dobra) powoduje wzrost jego ceny. I
odwrotnie: wzrost podaży (ilości danego dobra na rynku)
powoduje spadek ceny – przedsiębiorstwa muszą je
obniżyć, chcąc sprzedać towar na rynku.

Opisywany wyżej wzrost ceny nie jest jednak jeszcze
inflacją, ponieważ dotyczy jednego dobra. Z inflacją
mamy do czynienia dopiero wtedy, gdy rośnie ogólny
poziom cen w gospodarce.

Inflacja

1. W ujęciu historycznym gdy walutą był kruszec (złoto,

srebro) inflacja była rzadko spotykana.

2. Najczęściej występowała w czasie wojen czy

rewolucji. Wtedy rząd zmuszony zwiększyć wydatki

wojenne, a nie mający złota w szkatule do obiegu

wprowadzał pieniądz na kruszec nie wymienialny np.

papierowy.

3. Drukował tego pieniądza coraz więcej, ale ten dodruk

nie zwiększał wielkości PKB

4. W efekcie wobec tego samego PKB pojawiała się

coraz większa masa pieniądza do jego obsługi a więc

ceny musiały rosnąć.

5. Rząd zmuszał ludzi do przyjmowania tego pieniądza,

złoto uciekało z obiegu (do trzymania oszczędności),

ceny rosły a rząd otrzymywał dobra i usługi (np.

żywność konie) niemal za darmo. To był właśnie quasi

podatek.

6. Po wojnie rezygnowano z pieniędzy papierowych i

powracano do złota.

7. Inflacja jako zjawisko trwałe pojawiła się wraz z

wprowadzeniem walut nie wymienialnych na kruszec

czyli po II wojnie światowej.

CPI w USA 2000=100

Inflacja

Od 1950 r ceny nie spadają

Inflacja

Najczęściej używane miary inflacji
1. Indeks Wzrostu Cen Dóbr i Usług

Konsumpcyjnych (CPI- Consummer

Price Index) który jest także nazywany

indeksem wzrostu kosztów utrzymania

Koszyk dóbr konsumpcyjnych w cenach roku badanego

CPI=------------------------------------------------

Koszyk dóbr konsumpcyjnych w cenach roku bazowego

Oczywiście nie sposób śledzić na bieżąco zmian
wszystkich towarów i usług, dlatego też pod uwagę bierze
się jedynie tzw. koszyk towarów konsumpcyjnych. Jest
on konstruowany przez służby statystyczne (w Polsce jego
określaniem zajmuje się Główny Urząd Statystyczny).
Koszyk taki jest budowany w oparciu o badania
wybranych gospodarstw domowych, przy czym struktura
wybranej do badań próbki powinna odpowiadać strukturze
gospodarstw domowych w całym kraju.

Służby statystyczne co miesiąc określają, ile pieniędzy
wydaje przeciętne gospodarstwo domowe na zakup
koszyka (czyli zdefiniowanego zestawu towarów i usług).
Indeks CPI powstaje poprzez podzielenie tych
miesięcznych wydatków przez wydatki w analogicznym
miesiącu ubiegłego roku – w ten sposób otrzymujemy
wskaźnik inflacji miesięcznej. Można też oczywiście
konstruować inne wskaźniki – na przykład kwartalne czy
roczne.

Inflacja

Inflacja

Najczęściej używane miary inflacji
2. Deflator

Nominalny PKB

Deflator=-------------------------------

Realny PKB

Inflacja

CPI w 2006= (10*100 000+1 000 000*1)/(10*80 000+1 000
000*0,5) =

2 000 000/1 300 000= 153,8 (uwaga w CPI nie było obrabiarek)

Nie zmieniała się ilość (rok bazowy!) Ceny od 2000 do 2006r
wzrosły 53,8%

Deflator w 2006 = (

15*100 000+1 440 000*1+120*1 000)/(

15*80

000+1 440 000*0,5+120*900) = 3 060 000/2 028 000= 150,8

Nie zmieniała się ilość (rok badany). Ceny od 2000 do 2006r
wzrosły 50,8%

CPI i Deflator mogą się różnić bo opisują
nieco inne zjawiska

Dobro

Ilość w 2000

r

Ilość w 2006

Cena w 2000

r (bazowy)

Cena w

2006 r

Buty

10 000

15 000

80

100

Chleb

1 000

000

1 440

000

0,5

1

Obrabiar

ki

100

120

900

1 000

Inflacja

1. CPI i Deflator to nie jest stopa inflacji
2. Oba wskaźniki pokazują o ile wzrosła cena od

roku bazowego (czyli w naszym przykładzie od
2000 roku)

3. Ów procentowy wzrost liczymy odejmując

wielkość 100% od wartości CPI czy Deflatora

4. Natomiast stopa inflacji pokazuje ile wzrosły

ceny w danym roku

5. Obliczamy ją według następującej formuły

Stopa inflacji=(CPI

roku badanego

-

CPI

roku poprzedniegoo

)/

CPI

roku poprzedniego

NP.

Stopa inflacji 2005 = (

CPI

2005

-CPI

2004

)/CPI

2004

Inflacja

Przyczyny inflacji
1. Inflacja ciągniona przez popyt
- tzn. inflacja popytowa

(spowodowana przez większe

zakupy)

2. Inflacja pchana przez koszty
– tzn. inflacja podażowa

(najczęściej wywołana wzrostem

kosztów).

3. Inflacja strukturalna

Przyczyną inflacji może być także polityka
makroekonomiczna np. wzrost ilości
pieniędzy na rynku

.

Dochód narodowy

Y

O

g

ó

ln

y

p

o

zi

o

m

c

e

n

P

AS

P

0

Y

0

Przyczyny inflacji
1. Inflacja ciągniona przez popyt

Podaż zagregowana

Inflacja

Popyt zagregowany

AD

A

B

Popyt rośnie np.:

a) Szczyt

(najwyższa faza
cyklu)

b)Przyśpieszony

wzrost
gospodarczy

c) Dobra

koniunktura na
świecie

W efekcie
przechodzimy z
punktu „A” do
„B”

-Cena rośnie z Po
do Pi

-Produkcja rośnie
z Yo do Yi

Pojawia się
inflacja bo ceny
rosną

P

i

Y

i

Inflacja ta znika gdy znikają
przyczyny stałego wzrostu
popytu

Dochód narodowy

Y

O

g

ó

ln

y

p

o

zi

o

m

c

e

n

P

AS

P

0

Y

0

Przyczyny inflacji
2. Inflacja pchana przez koszty

Podaż zagregowana

Inflacja

Popyt zagregowany

AD

A

B

Podaż maleje np.:

a) Rosną płace:

(presja związków
zawodowych czy
ustawa o płacy
minimalnej)

b)Szok podażowy

np.. Wzrost ceny
strategicznego
surowca

c) Osłabienie

waluty: towary z
importu stają się
droższe

W efekcie
przechodzimy z
punktu „A” do
„B”

-Cena rośnie z Po
do Pi

-Produkcja
maleje z Yo do Yi

Pojawia się
inflacja bo ceny
rosną

P

i

Y

i

Inflacja ta często nabiera
charakteru samonapędzającego
się

AS

Inflacja

Rośnie presja na związki zawodowe by negocjować

podwyżki płac i na rząd by podwyższył płace minimalną

Pracodawc
y są ulegli.
Płace
rosną

Żeby nie
stracić firmy
podnoszą
ceny

Związki
zawodowe
żądają
podwyżki
płac
ponad
wzrost
wydajnośc
i

Inflacja

Spadają
dochody
realne
ludności

Rząd
podwyższa
płace
minimalne

Trwałość
inflacji
kosztow
ej

Spirala
Inflacyjna

Otwartą kwestią pozostaje pytanie czy Rada Polityki Pieniężnej powinna
kontynuować zacieśnianie polityki monetarnej, reagując na względnie
wysoką dynamikę wzrostu CPI. Wszystko wskazuje na to, że tak. Zwłaszcza,
że wskaźnik inflacji bazowej netto (nie biorący pod uwagę cen żywności i
energii) zaczyna niepokojąco wzrastać (w marcu br. było to 2,7 proc.).

To może być oznaką stopniowego utrwalania się oczekiwań
inflacyjnych na rynku, a stąd już blisko do efektów drugiej rundy, czyli do
wzajemnego sprzężenia inflacji, spirali płac i oczekiwań inflacyjnych, którym
RPP za wszelką cenę musi przeciwdziałać. Nawet jeżeli kosztem byłaby
konieczność jeszcze większej restrykcyjności w polityce pieniężnej.

Inflacja

Przyczyny inflacji
3. Inflacja strukturalna

Inflacja tzw. „wąskich gardeł” gdy

producenci nie są w stanie nadążyć za

zmieniającą się strukturą popytu

Inflacja

Przyczyny inflacji
Oczekiwania Inflacyjne

Oczekiwania inflacyjne, to przewidywania odnośnie
wzrostu cen. Stają się one często samospełniającą się
przepowiednią: przedsiębiorstwa oczekując na wzrost
kosztów podnoszą ceny, a konsumenci dokonują
pospiesznych zakupów, chcąc ocalić swoje pieniądze
przed utratą wartości, co oczywiście uruchamia
mechanizmy inflacyjne w gospodarce.

Inflacja

Konsumenci są przekonani że ich oczekiwania były

słuszne i że sytuacja powtórzy się w przyszłości

Związki
zawodowe
żądają wzrostu
płac

Ludność
wykupuje
masowo towary
w obawie
drożyzny

Firmy ulegają
i podnoszą
ceny

Popyt
Globalny
rośnie

Oczekiwan
ie wzrostu
inflacji w
przyszłośc
i

Ceny
rosną

Inflacj
a

Oczekiwania
inflacyjne
przyczyną inflacji

Inflacja

Dlaczego „Balcerowicz” nie powinien był

odejść

Oczekiwania Inflacyjne

Wiarygodny rząd (Minister Finansów) i wiarygodny
Prezes Banku Centralnego to gwarancja, że
oczekiwania inflacyjne będą niższe niżeli w
sytuacji braku zaufania do włądz gospodarczych
kraju

PRZYCZYNY INFLACJI (Praktycznie)

•nadmierna emisja pieniędzy; nieproporcjonalna do wzrostu gospodarczego,
prowadzona poprzez 1. dodruk banknotów, 2. oprocentowanie pieniędzy 3.
działalność kredytową banków komercyjnych (tzw. "bankowa kreacja
pieniądza").

•niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców
energetycznych), który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży

•wzrost zagregowanego popytu w gospodarce

•niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy)

•przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu
inwestycyjnego finansowanego przez państwo)

•ingerencja państwa w politykę emisyjną banku centralnego, co prowadzi w
rezultacie do nadmiernej ilości pieniądza.

•wadliwa struktura gospodarki

•import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany
kraj następuje wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen)

•długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego (nadwyżka eksportu nad
importem)

•recesja gospodarcza (obniżenie wydajności pracy, a tym samym wzrost
kosztów produkcji)

•monopolizacja gospodarki (monopoliści wzrost kosztów produkcji mogą
przenosić na cenę)

Inflacja

Tempo (nasilenie) inflacji

1. inflacja pełzająca, do około 10 procent w skali roku. Z tym typem inflacji

mamy do czynienia obecnie w Polsce

Inflacja pełzająca może służyć ożywieniu gospodarczemu, pod warunkiem

jednak, że gospodarka rozwija się prawidłowo, a bank centralny cały czas
kontroluje rynek pieniężny, nie dopuszczając do wzrostu inflacji.

2. inflacją kroczącą - kilkunastoprocentowy wzrost cen w skali roku.
Jest to zjawisko o tyle niebezpieczne, że inflacja ma tendencję do

powiększania się – jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie kroki, kraj może
wejść w tak zwaną spiralę inflacyjną, co doprowadzi do poważnego
kryzysu. Z inflacją kroczącą mieliśmy do czynienia np. w roku 1997.

3. inflacją galopującą jeśli ceny rosną w tempie 20 i więcej.
Jest to zjawisko zdecydowanie niekorzystne, utrudniające wzrost

gospodarczy kraju.

4. Hiperinflacja - wzrost cen przekracza 100 proc. rocznie
w tych warunkach siła nabywcza pieniądza spada tak gwałtownie, że

praktycznie paraliżuje normalne życie gospodarcze kraju.

W przypadku pełzającej inflacji wzrost cen nie jest dla gospodarki
niebezpieczny, zdecydowanie negatywnym zjawiskiem jest natomiast
inflacja galopująca oraz hiperinflacja.

Inflacja

Największą hiperinflacją w historii była hiperinflacja na Węgrzech po
zakończeniu II wojny światowej, gdzie w 1946 roku największym nominałem
był banknot 100 000 000 000 000 000 000 (100 trylionów, gdzie trylion to
jedynka z 18 zerami) pengő, a inflacja wyniosła 41 900 000 000 000 000
(41,9 tysiąca bilionów) % w skali MIESIĄCA, co oznaczało podwajanie się cen
przeciętnie w ciągu każdych 15 godzin. Gdy w sierpniu 1946 roku
wprowadzono tam forinta, przyjęto przelicznik
1:400 000 000 000 000 000 000 000 000 000, co oznacza, iż jeden forint
otrzymał wartość czterystu tysięcy kwadrylionów (gdzie kwadrylion to
jedynka z 24 zerami) pengő.

Podczas wojny towarzyszącej rozpadowi byłej Jugosławii w pierwszej połowie
lat 90. inflacja sięgała 100% dziennie. Dinar jugosłowiański praktycznie nie
był używany (posługiwano się powszechnie niemieckimi markami lub
dolarami USA), niemniej jednak formalnie był jednostką monetarną tego
kraju. W samym styczniu 1994 dokonano tam dwóch denominacji, najpierw 1
stycznia w proporcji 1:1 000 000 000, a następnie drugi raz 24 stycznia,
decydując się na emisję nowego dinara jugosłowiańskiego, zrównując go z
marką niemiecką, a co oznaczało de facto denominację w proporcji około
1:10 000 000 - 1:13 000 000 (taka była tego dnia wartość rynkowa marki).
Pozostałością tych hiperinflacyjnych zaburzeń w byłej Jugosławii jest fakt, że
walutą Bośni i Hercegowiny jest tak zwana marka transferowa (związana
sztywno z euro poprzez przelicznik marki na euro z chwili zmiany waluty w
Niemczech)

Polskę hiperinflacja dotknęła dwukrotnie.

Pierwszy raz - kilka lat po odzyskaniu niepodległości po
1918r. Przez cztery lata, aż do 1922 roku kraj borykał się
z nadmiernym deficytem budżetowym, sięgającym
155% PKB w 1921 i 94% w 1922, napędzającym inflację.
Na początku 1923 inflacja obowiązującej wówczas w
Polsce waluty - marki polskiej (skrót: mkp) - nabrała
rozpędu: kurs jej spadł z 9 mkp za 1 dolara
amerykańskiego w 1918 do 6 375 000 mkp za dolara
pod koniec 1923

.

Inflacja może być jawna (zwana też otwartą lub
cenową) lub ukryta (inaczej tłumiona lub
zasobowa).

W gospodarce socjalistycznej mieliśmy do
czynienia z inflacją ukrytą. Część popytu na
produkty nie mogła być zaspokojona (z uwagi na
ciągle występujące deficyty), w związku z czym
ludzie mieli coraz więcej zasobów pieniądza,
których jednak nie mogli sensownie wydać.

Obecnie w Polsce mamy do czynienia z inflacją
otwartą – w związku z oddziaływaniem na siebie sił
popytu i podaży systematycznie rosną ceny.

Inflacja

Inflacja

Skutki inflacji
• Inflacja oczekiwana: „koszty zmiany

karty dań” i „koszty zdartych zelówek”

• Inflacja nieoczekiwana: redystrybucja

dochodów i zmiana zachowań

podmiotów rynkowych

Skutki niewielkiej inflacji oczekiwanej nie są

zbyt dolegliwe do gospodarki. Natomiast
inflacja nieoczekiwana i inflacja o dużej
skali wywołuje negatywne skutki dla
gospodarki.

Inflacja

Skutki inflacji
1. Inflacja oczekiwana:

• „koszty zmiany karty dań” to koszt ciągłej

zmiany cen np. koszt drukowania nowych

cenników

• „koszty zdartych zelówek” to koszty

związane z ciągłym chodzeniem do banku

Inflacja

Skutki inflacji
2.Inflacja nieoczekiwana: Redystrybucja

A. Od sfery budżetowej do sfery

produkcyjnej

B. Od pożyczkodawców do

pożyczkobiorców

C. Od pracobiorców do pracodawców
D. Od podatników do budżetu.

Inflacja

Skutki inflacji
2.Inflacja nieoczekiwana: Redystrybucja
D. Od podatników do budżetu.
A. Od sfery budżetowej do sfery

produkcyjnej

B. Od pożyczkodawców do

pożyczkobiorców

C. Od pracobiorców do pracodawców
D. Od podatników do budżetu.

Inflacja

Skutki inflacji
2.Inflacja nieoczekiwana: Redystrybucja
D. Od podatników do budżetu

Załóżmy że pierwszy próg podatkowy jest przy dochodzie
37 000 rocznie. Cena chleba 1 zł rocznie. Moja pensja
wynosi 20 000 rocznie. Płacę 19% podatku a więc zostaje
mi 16 200 zl (16 200 bochenków chleba)

Po inflacji cena chleba wznosi 2 PLN a moja pensja 40 000
PLN. Podatek płacę 19% od 37000 i dalej 30% czyli mnie
zostaje 40000 – (0,19*37 000)-(0,30*3 000) =32 070 czyli
16035 bochenków chleba. 165 bochenków wzięło Państwo
dodatkowo

Inflacja

Skutki inflacji
Inflacja nieoczekiwana: Zmiana

zachowania podmiotów rynkowych

Inflacja oznacza wzrost poczucia niepewności w
społeczeństwie. Jej wzrost wywołuje spadek skłonności do
oszczędzania.

Inflacja prowadzi do ucieczki od pieniądza. Skoro inflacja
powoduje spadek siły nabywczej pieniądza, ludzie mają coraz
mniejszą chęć do oszczędzania. Zamiast gromadzić pieniądze, wolą je
natychmiast wydawać, co powoduje bardzo często występowanie
marnotrawstwa (jeśli kupowane są na zapas np. łatwo psujące się
artykuły żywnościowe). W przypadku hiperinflacji trzeba pozbyć się
pieniędzy natychmiast po ich otrzymaniu.

Brak oszczędności utrudnia inwestycje. Nie ma nowych
miejsc pracy

Inflacja

Skutki inflacji
Inflacja nieoczekiwana: Zmiana

zachowania podmiotów rynkowych

Inflacja zakłóca procesy gospodarcze. Wzrost cen powoduje
zaburzenie procesów w gospodarce: zakłóca procesy produkcji i
wymiany. Nie wiemy jakie będą zyski więc nie inwestujemy.

Inflacja pogarsza ocenę kraju w świecie. Zbyt wysoka
inflacja przyczynia się zawsze do niższej oceny kraju na arenie
międzynarodowej. Może to powodować na przykład trudności
przy próbie sprzedaży papierów wartościowych na rynkach
zagranicznych, zniechęca też zagraniczne firmy do inwestycji
bezpośrednich.

Brak oszczędności utrudnia inwestycje. Nie ma nowych
miejsc pracy

Inflacja

Skutki inflacji
Inflacja nieoczekiwana: Zmiana

zachowania podmiotów rynkowych

Inflacja powoduje spadek płac realnych. Wzrost cen powoduje
spadek siły nabywczej pieniędzy, a w konsekwencji także spadek
płac realnych – nawet w przypadku, gdy umowy zawierają klauzulę
o rewaloryzacji płacy w związku z inflacją.

Inflacja uderza w najbiedniejszych. Bogatsza część społeczeństwa
posiada zazwyczaj bezpieczne lokaty, chroniące przed inflacją. Ponadto
zjawisko spadku siły nabywczej pieniądza dotyka wprawdzie
bogatszych, ale raczej nie zagraża ich egzystencji (co najwyżej,
powoduje ograniczenie ich inwestycji czy zakupów towarów
luksusowych). Inflacja uderza najsilniej w najbiedniejszych, którzy nie
mają żadnej możliwości ucieczki przed jej skutkami.

Inflacja

Zwalczanie inflacji
Popytowej

Kontrola i zmniejszanie popytu np. przez:

•Obniżenie wydatków rządowych,
•Wzrost podatków
•Restrykcyjna polityka monetarna= wysokie stopy
procentowe= gospodarstwa domowe i firmy nie biorą
kredytów

•Zmniejszenie ulg i dotacji

Inflacja

Zwalczanie inflacji
Kosztowej

•Kontrola wzrostu cen urzędowych np.: na energię,
•Kontrola podaży zasobów,
•Ingerencja w negocjacje płacowe (Komisja Trójstronna)
•Bezpośrednie ograniczanie wzrostu płac (np. popiwek),
•Oddziaływanie na oczekiwania inflacyjne (ich
zmniejszenie) np. przez restrykcyjną politykę
monetarną,

•Liberalizacja ceł i handlu zagranicznego (np.tanie
towary z Chin).

Inflacja

Zwalczanie inflacji
Strukturalnej

•Ułatwianie zmian strukturalnych np.: transfer know-
how czy technologii

•Ułatwienia importowe,

Raport o Inflacji NBP z lutego 2008
http://www.nbp.pl/Publikacje/o_polityce_pienieznej/raport_o_inflacji/raport_lut
y2008.pdf

Projekcje Koniunktury według NBP

Po przejściowym obniżeniu rocznego wskaźnika cen towarów i
usług konsumpcyjnych w III kw. 2007 r., w IV kw. ub.r. inflacja
wzrosła do poziomu górnej granicy odchyleń od celu
inflacyjnego NBP (3,5%).
Inflacja CPI rosła wyraźnie we wszystkich miesiącach IV kw.
ub.r.– od 3,0% w październiku do 4,0% w grudniu ub.r.. Na
wzrost inflacji w IV kw. ub.r. złożył się przede wszystkim wzrost
dynamiki cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz cen
paliw, choć dynamika cen w wielu innych grupach towarów i
usług również wykazywała tendencję rosnącą.

W IV kw. ub.r. w kierunku wzrostu inflacji oddziaływały nadal
wzrost popytu krajowego i presja kosztowa wynikająca z
dalszej poprawy sytuacji na rynku pracy. W tym samym
kierunku oddziaływały również niektóre czynniki globalne
przejawiające się m.in. Wzrostem cen surowców, w
szczególności cen nośników energii oraz cen żywności.

Z drugiej strony, utrzymywał się dezinflacyjny wpływ spadku
cen towarów importowanych z krajów o niskich kosztach
wytwarzania. Do ograniczenia inflacji przyczyniała się także
obserwowana w tym okresie aprecjacja nominalnego kursu
złotego.

W styczniu2008 roku, liczona wg metodologii Unii
Europejskiej, wyniosła 4,4 proc. (według GUS było to 4,3
proc.). Polska wciąż spełniała kryterium z Maastricht
wymagane od kandydatów do strefy euro.

Tempo wzrostu cen do końca 2009 r. może się utrzymać
powyżej 3,5 proc. Inflację napędzać będą głównie ceny
żywności, które mogą wzrosnąć o 6,1 proc., oraz ceny
energii.

NBP uważa , że w dalszej perspektywie nie bez znaczenia
będą również rosnące jednostkowe koszty pracy. Ale –
zdaniem NBP – koszty te nie będą rosły tak szybko jak w
roku ubiegłym. W 2008 r. ich wzrost ma wynieść 3,6 proc.,
w 2009 r. – 3 proc., a w 2010 r. – 2,7 proc.

W gospodarce pojawiają się ponownie czynniki, które
zagrażają stabilności cen. Silny trend do umacniania się
polskiej waluty nie jest już w stanie rekompensować
rosnących kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw
zarówno tych związanych z drożejącymi surowcami, jak
również tych związanych ze wzrostem wynagrodzeń.

Obecne symptomy nasilającej się inflacji są splotem
tendencji o charakterze globalnym, związanych ze
wzrostem cen surowców i żywności z tendencjami
lokalnymi wynikającymi z przyspieszonego wzrostu
gospodarczego ostatnich dwóch lat, który przełożył
się na silny wzrost popytu krajowego, wzrost
kredytów konsumpcyjnych oraz nasilenie się żądań
płacowych tych grup społecznych, które uznały, że w
niedostatecznym stopniu uczestniczyły w podziale
owoców wzrostu gospodarczego.

Dużo mniejsze zmiany
in plus i większe in
minus

Pisząc o inflacji, ekonomiści często powołują się nie na bieżący jej wskaźnik,
ale na inflację bazową. Koszyk towarów i usług, których ceny stanowią
podstawę do wyliczania wskaźników inflacji, obejmuje bardzo wiele pozycji -
od odzieży i obuwia po bilety do kina i noclegi w hotelach. Jednak
najistotniejsze miejsca zajmują w nim żywność (wraz z napojami
bezalkoholowymi), użytkowanie mieszkania (w tym zużycie nośników energii)
oraz transport (także paliwa do prywatnych pojazdów).
Zarówno ceny żywności, jak i nośników energii, zwłaszcza paliw płynnych,
mają charakterystyczną cechę - mogą szybko i mocno rosnąć lub maleć.
Dobre zbiory mogą przynieść istotną obniżkę cen żywności, ale susza
powoduje zwykle ich znaczny wzrost. Duże zapasy ropy naftowej sprzyjają
umiarkowanym notowaniom jej baryłki, ale pojawienie się najmniejszych
obaw o ciągłość dostaw szybko pcha je ku górze. W efekcie zmienne ceny
żywności i energii mogą powodować znaczące wahnięcia wskaźników inflacji
bieżącej i do pewnego stopnia zakłócać rzeczywisty obraz procesów
inflacyjnych w gospodarce.

DARIUSZ FILAR
Artykuł wyraża osobiste poglądy autora, nie zaś instytucji, z którymi jest
związany.

 

Zmiany do

analogicznego miesiąca

poprzedniego roku

Zmiany

do

poprzed

niego

miesiąca

XII
'07

XII
'06

I '08

I '07

II
'08

II
'07

I '07

I '06

II
'07

II
'06

I '08

XII
'07

II
'08

I '08

CPI

4,0

4,0 4,2

1,6 1,9 0,7 0,4

Wskaźniki inflacji bazowej po wyłączeniu cen:

kontrolowanych

3,7

3,8 3,7

1,5 1,8 0,9 0,1

o największej
zmienności

4,1

4,2 4,2

1,2 1,5 0,3 0,0

o największej

zmienności i paliw

3,4

3,6 3,8

1,5 1,7 0,4 0,1

żywności i paliw
(inflacja "netto")

1,7

1,9 2,5

1,5 1,6 0,7 0,6

15% średnia obcięta

3,4

3,7 4,2

1,1 1,2 0,5 0,3

Źrodło: dane GUS, obliczenia NBP. 21 marca 2008 r. - dane za styczeń i luty 2008

inflacją bazową netto.
Bardzo pożyteczny miernik

W okresach, gdy rośnie ogólny wskaźniki cen towarów i usług
konsumpcyjnych (czyli inflacja bieżąca), a jednocześnie na rynku
żywnościowym lub energetycznym następują znaczne podwyżki cen,
miary inflacji bazowej

•pozwalają potwierdzić, że wzrost inflacji rzeczywiście wynika
wyłącznie z sytuacji na którymś (lub na obu) z tych rynków, nie jest
natomiast skutkiem procesu cenowego, obejmującego całą
gospodarkę.

•nieco dłuższa obserwacja miar inflacji bazowej równolegle z analizą
sytuacji na tych dwóch rynkach może ujawnić moment, w którym
płynące z nich impulsy inflacyjne zaczną przenikać do inflacji bazowej
(po pewnym okresie wzrostu cen żywności lub paliw to zjawisko staje
się wysoce prawdopodobne, ale brak całkowitej pewności jego
wystąpienia).

Podwyższone ceny żywności lub paliw mogą się odzwierciedlać w
inflacji bazowej na skutek zmiany oczekiwań inflacyjnych, a w
konsekwencji - zachowań przedsiębiorstw i konsumentów.

Inflacja

W strefie euro powszechnie stosuje się dwa wskaźniki
inflacji bazowej: wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen
żywności nieprzetworzonej i energii (stosowany przez
Europejski Bank Centralny) oraz wskaźnik węższy:
inflacja po wyłączeniu cen żywności i napojów
bezalkoholowych, napojów alkoholowych i wyrobów
tytoniowych oraz energii.

W Stanach Zjednoczonych jako głównego wskaźnika
inflacji bazowej używa się wskaźnika inflacji po
wyłączeniu cen żywności i energii.

Będą rosły
szybciej

Będą rosły tak
samo

Będą rosły
wolniej

Będą stabilne

Będą spadały

Będą rosły
szybciej

OCZEKWIANIA INFLACYJNE

Jak się będą zmieniały
ceny

Tak zmieniały się ceny

Produkt

maj-03

maj-04

maj-05

 

Chleb

1,50 zł

2,00 zł

2,10 zł

5,00%

Mleko - 1L, karton

1,90 zł

2,60 zł

2,45 zł

-5,80%

Jaja (1 szt)

0,30 zł

0,40 zł

0,40 zł

0,00%

Ser zółty (1kg)

16,00 zł

18,00 zł

19,00 zł

5,60%

Ser biały tłusty (1 kg)

7,50 zł

9,00 zł

9,90 zł

10,00%

Śmietana (200g)

1,30 zł

1,50 zł

1,50 zł

0,00%

Masło(250g)

2,00 zł

3,00 zł

3,45 zł

15,00%

Makaron (1kg)

2,10 zł

2,50 zł

2,50 zł

0,00%

Ryż (1kg)

1,90 zł

2,40 zł

2,50 zł

4,20%

Szynka (1kg)

20,00 zł

24,00 zł

22,00 zł

-8,30%

Kiełbasa (1kg)

8,00 zł

9,00 zł

13,00 zł

44,40%

Wieprzowina (1kg)

12,50 zł

16,00 zł

18,00 zł

12,50%

Wołowina (1kg)

15,00 zł

15,00 zł

16,00 zł

6,70%

Kurczak (1kg)

5,75 zł

6,50 zł

6,00 zł

-7,70%

Cukier (1kg)

2,40 zł

3,75 zł

3,70 zł

-1,30%

Sól (1kg)

1,00 zł

1,00 zł

0,80 zł

-20%

Herbata ekspresowa

2,60 zł

3,00 zł

2,80 zł

-6,70%

Kawa mielona (250g)

4,00 zł

4,00 zł

4,00 zł

0,00%

Suma w złotych

105,75 zł

123,65 zł

130,10 zł

5,20%

Długa droga do unijnych cen

Od dłuższego czasu regularnie przeprowadza
się sondaże, które mają określać oczekiwania
inflacyjne konsumentów. W świadomości ich
uczestników utkwiło to, co stało się w 2004
roku. Spory wpływ na zmiany cen wywarły
wówczas nowe regulacje, związane z naszym
wejściem do Unii Europejskiej, oraz popyt na
polskie produkty, zwłaszcza żywność, który
ujawnił się w okresie poprzedzającym
członkostwo i w pierwszych miesiącach po
wstąpieniu do UE.

Inflacja

Choć w 2005 roku cenowy "efekt unijny" zanikł - inflacja wyraźnie

osłabła, a ceny wielu towarów żywnościowych spadły - ciągle
ujawniają się obawy, że wyrównywanie poziomu cen między Polską
a krajami UE może być istotnym źródłem inflacji.

W obrębie Unii mamy do czynienia z trzema grupami krajów.
Pierwsza obejmuje państwa na północy i zachodzie kontynentu. Jest
ich jedenaście, a ich społeczeństwa są najbogatsze w UE; na
mieszkańca przypada tam dochód średnio o jedną szóstą większy
niż przeciętnie w całej Unii. We wszystkich tych krajach także
poziom cen przewyższa średnią unijną o około 9 proc. Najdroższa
jest Dania, gdzie ceny o więcej niż 30 proc. są wyższe niż przeciętne
w zjednoczonej Europie. Szwecja, Irlandia i Luksemburg legitymują
się poziomem cen o kilkanaście procent wyższym niż średni w Unii.
Francja, Niemcy, a także Finlandia są o ok. 10 proc. droższe od
przeciętnej unijnej. Niewiele taniej jest w Wielkiej Brytanii, Holandii
oraz Austrii. W Belgii poziom cen nieznacznie, bo o 2 proc.,
przekracza średnią europejską.

Inflacja

Druga grupa to siedem krajów położonych na południu Europy. Ich
mieszkańcy osiągają dochód o ok. 8 proc. mniejszy od średniej w Unii,
ale też poziom cen w tych krajach jest o 8 proc. niższy. W tej grupie
najdroższe są Włochy, które integrują się z Europą od pół wieku, z
poziomem cen bardzo zbliżonym do średniej unijnej (około 99 proc.).
O mniej więcej 10 proc. taniej jest w Hiszpanii i na Cyprze, a o 20
proc. - w Portugalii i Grecji. Jeszcze niższy poziom cen ma Słowenia,
gdzie jest o jedną czwartą taniej niż w Unii, i Malta tańsza od Europy o
jedną trzecią.
No i wreszcie trzecia grupa rynków. To siedem krajów Europy
środkowo-wschodniej. Tutaj na mieszkańca przypada dochód trochę
większy niż połowa średniej unijnej, a poziom cen także nieco
przekracza połowę przeciętnej w Unii Europejskiej (od 48 proc. do 58
proc.). Najdrożej, jeśli tak można powiedzieć, jest w Estonii i na
Węgrzech. Właśnie tam ceny są średnio na poziomie 58 proc.
europejskich. Dalej idą Czechy i Słowacja. W obu krajach poziom cen
jest podobny - 53 proc. poziomu unijnego. W Polsce, a także na Litwie
i Łotwie, ceny wynoszą przeciętnie 48 - 49 proc. średnich
europejskich. To najtańsze kraje Unii Europejskiej.

Inflacja

Z badań wynika, że ceny wielu produktów wcale nie muszą szybko
gonić cen na rynkach zagranicznych. Koszty produkcji, zwłaszcza
niższe lokalne koszty pracy, pozwalają utrzymywać ceny na niższym
poziomie i to w dłuższym okresie. Zaś niższe ceny wymusza
konkurencja oraz popyt, który kształtuje się pod wpływem lokalnie
niższych dochodów konsumentów.
Wyrównywania się poziomu cen między Polską i krajami Unii
Europejskiej zajmie wiele, wiele lat. Mimo trwającej pół wieku
integracji europejskiej między krajami, które ją zapoczątkowały, ich
ceny różnią się ciągle o około 15 proc. Strefa euro funkcjonuje już
kilka lat, ale różnice cen między użytkownikami waluty europejskiej
sięgają 48 proc. Wciągu wielu lat poziomem cen będą rządzić w
Polsce warunki lokalne, na czele z poziomem dochodu na osobę. W
miarę jego wzrostu w ujęciu realnym (ponad inflację) będą
następować zmiany poziomu i struktury cen, ale w powolnym tempie.
Rok 2005 potwierdza taką ocenę. Nie ma więc powodu, aby bać się
rozłożonego na długi okres procesu wyrównywania cen między Polską
i jej europejskim otoczeniem

Inflacja

Inflacja na

świecie

2007r.

1. Zimbabwe - 1,033.5%
2. Irak - 53.2%
3. Gwinea - 30.0%
4. San Tome i Principe - 23.1%
5. Wenezuela - 22,5%
6. Jemen - 20.8%
7. Birma - 20.0%
8. Uzbekistan - 19.8%
9. Kongo, Demokratyczna Republika
-18.2%
10. Afganistan - 16.3%
11. Ukraina 16,6%

11.9%

4,8%

W 2008 przewiduje się w
Chinach inflacje 6,8% a w
Indiach 5%

Inflacja w EU ( zharmonizowany CPI) 2005
r=100%

Początek 2008 roku przyniósł wiele niepokojących informacji o
rosnącej w zawrotnym tempie inflacji, przed którą świat
praktycznie nie jest w stanie się obronić.

Według ostatnich danych inflacja roczna w największej
gospodarce świata, czyli w Stanach Zjednoczonych, wyniosła w
styczniu 2008 r. 4,3, proc. To najwyższy wynik od czerwca 2006
roku.

Rekordowy, bo ponad 7-proc. wzrost cen notują u siebie
Chińczycy, którzy jak nikt inny obawiają się w tej chwili
gwałtownego przegrzania swojej gospodarki.

Niewesoło jest także w Wielkiej Brytanii, gdzie inflacja roczna
urosła do rekordowego poziomu 3,2 proc. Z podobnym
wzrostem cen 3,3 proc mamy do czynienia także w strefie euro.
To najwyższy wzrost od 15 lat!

W tyle nie pozostała Polska, która w styczniu zanotowała
inflację roczną na poziomie 4,3 proc. To o 0,3 pkt. proc. więcej
niż prognozowało Ministerstwo Finansów, a także więcej niż
spodziewali się analitycy (4,1 proc).

Świat nie uporał się jeszcze z kryzysem bankowym, który kosztował już blisko
900 mld dolarów, a już rozpoczyna się następny związany z szalejącymi
cenami żywności.

Dotknie również Polski i Polaków, choć produkujemy dużo żywności. Nie
wykluczone, że osiągnie ona poziom 5,5 – 6 proc., a fachowcy z RPP
przewidywali ją maksymalnie na poziomie 3,5 proc.

Ceny żywności rosną w zawrotnym tempie z powodu rosnącej liczby
ludności (jest nas już ponad 8 mld), coraz większych potrzeb
żywnościowych Chin i Indii, spekulacji giełdowych na rynkach
surowcowych oraz z powodu produkcji biopaliw, które odpowiadają
za 30-70 proc. podwyżek cen żywności.

Biedni wydają więcej

Śmierć i głód uderzy w kraje biedne, które już dziś głodują, ale dotknie też
krajów rozwijających się, o dużej populacji emerytów, nisko uposażonych, a
takich mamy głównie w Polsce. Zgodnie z wyliczeniami Banku Światowego w
ciągu trzech lat ceny pszenicy wzrosły aż o 181 proc., ceny kukurydzy i
soi o ponad 100 proc., ceny żywności zaś średnio o 83 proc.
Przewiduje się, że ceny żywności tak wysokie pozostaną aż do 2015 r. W
najbiedniejszych krajach świata ludzie wydają ok. 75 proc. swoich zarobków
na żywność, choć odżywiają się bardzo nędznie. Polacy wydają 25–30 proc.
na żywność i skala tych wydatków rośnie w zależności od tego jak uboga jest
dana rodzina.

W Polsce najdrożej

Już dziś wiele artykułów żywnościowych w Polsce jest droższych niż
w Grecji, Portugalii czy we Włoszech. Choć we Włoszech w ciągu roku
makaron podrożał o blisko 20 proc., to i tak jest tańszy niż w Polsce. We
Francji makaron podrożał o 45 proc., mleko o 20 proc. Podrożała żywność w
Słowenii, która dopiero co wprowadziła euro. Ceny ryżu, podstawowego
pożywienia Azjatów, wzrosły w ostatnim roku o 147 proc. Podwyżki cen
uderzają głównie w emerytów i najbiedniejszych. W wielu dotychczas
bogatych krajach w tym starej UE z powodu niskich świadczeń na poziomie
500–700 euro emerytury (choć nasi emeryci mogą o takich sumach tylko
pomarzyć) wielu emerytów kradnie żywność, by zaspokoić głód.

Mylne wyliczenia GUS

W stosunku do 2007 r. sery podrożały w Polsce o blisko 30 proc., masło o 25
proc. pieczywo o 15 proc., mleko o 18 proc., drób ok. 25 proc., cytryny o 87
proc., margaryna 25 proc., makaron ok. 18 proc., jajka (10 szt.) ok. 17 proc.,
schab ok. 15 proc., płyn do zmywania naczyń „Ludwik” ok. 16 proc., mydło
ok. 10 proc. Podrożały też wizyty u lekarza, przejazdy, w tym bilety kolejowe,
autobusowe, woda, opłaty kanalizacyjne o ok. 10–15 proc., wywóz śmieci do
40 proc. Nie można się więc dziwić, że widząc ile kosztują nas zakupy w
sklepie, nie wierzymy w wyliczenia inflacji przez GUS (na poziomie 4,6 proc.).

Uderzenie prądem

Jakby tego było mało, już niedługo zostaniemy porażeni cenami prądu –
będziemy płacić najwięcej za prąd w relacji do płac w UE. Hurtowa
cena 1 MWh to ok. 200 zł. Dla wielu oznacza już dziś przejście na
gotowanie na piecu i ogrzewanie drewnem. Oby też nie oznaczało
czytania przy świecach. Prąd już dziś kosztuje o 30 proc. więcej niż
w ub.r. Wzrost cen energii elektrycznej w 2008 r. na poziomie ok. 20
proc. musi znacząco uderzyć w koszty utrzymania. Podniesie również
koszty żywności, koszty opłat mieszkaniowych, usług, w tym usług
medycznych i transportowych. Już dziś realnie płacimy za prąd 2,5-
krotnie więcej niż Grecy, dwukrotnie więcej niż Brytyjczycy i
Francuzi i o 50 proc. więcej niż Szwedzi. Trzeba pamiętać, że po 1
stycznia 2009 r. ma nastąpić pełne uwolnienie cen energii, co oznacza
dalszy wzrost cen w prywatyzowanych zakładach dostarczających
energię (RWE Stoen i Vattenfall)?

Rząd milczy

Czarno rysują się warunki życia i koszty utrzymania co najmniej kilku
milionów emerytów i rencistów, którzy już dziś ledwo wiążą koniec z
końcem. Jednocześnie zbliża się błyskawicznie kompromitacja OFE. Na
ile KWh wystarczą żenująco niskie emerytury?

Będzie tylko gorzej

W XXI w. mamy akcyzę na prąd i bardzo wysokie obciążenia podatkowe i
drogie KWh. Jedną trzecią cen stanowi akcyza i VAT. Unijne naciski, aby
zmienić sposób płacenia akcyzy z elektrowni na dostawców wróżą nam
kolejne podwyżki. Już na maj 2008 r. zapowiadane są kolejne podwyżki
cen energii. Polaków w najbliższych latach czeka wprost
dramatyczny wzrost cen energii. Do 2012 r. ceny mają wzrosnąć
od 90–100 proc. w porównaniu do 2007 r., czyli do ceny 400–500
zł za 1 MWh. To jedynie początek. Po 2015 r. dramatyczna sytuacja
jeszcze się zaostrzy, bo wtedy elektrownie będą zmuszone przepisami
unijnymi do zakupu praw do emisji CO2 na wolnym rynku. To będzie
kosztowało i wymagało kolejnych podwyżek.

Co z podwyżkami pensji?

Atak na nasze portfele nastąpi z dwóch stron. Trudno się niewątpliwie
spodziewać, że nasze wynagrodzenia i emerytury wzrosną o ok.
90 czy 200 proc. Wygląda na to, że rządowi nie bardzo zależy, by coś
zmienić. Wzrost cen to wzrost inflacji, a to oznacza wyższe wpływy do
budżetu państwa.

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawi

e

rok

poprzedn

i

 = 100

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawi

e

rok

poprzedn

i

 = 100

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawi

e

rok

poprzedn

i

 = 100

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawi

e

rok

poprzedn

i

 = 100

1950

107,5

1965

100,9

1980

109,4

1995

127,8

1951

109,6

1966

101,2

1981

121,2

1996

119,9

1952

114,4

1967

101,5

1982

200,8

1997

114,9

1953

141,9

1968

101,6

1983

122,1

1998

111,8

1954

93,7

1969

101,4

1984

115,0

1999

107,3

1955

97,6

1970

101,1

1985

115,1

2000

110,1

1956

99,0

1971

99,9

1986

117,7

2001

105,5

1957

105,4

1972

100,0

1987

125,2

2002

101,9

1958

102,7

1973

102,8

1988

160,2

2003

100,8

1959

101,1

1974

107,1

1989

351,1

2004

103,5

1960

101,8

1975

103,0

1990

685,8

2005

102,1

1961

100,7

1976

104,4

1991

170,3

2006

101,0

1962

102,5

1977

104,9

1992

143,0

2007

 102,5 

1963

100,8

1978

108,1

1993

135,3

 

 

1964

101,2

1979

107,0

1994

132,2

 

 

Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 1950-2007

Inflacja

Inflacja w Polsce

Inflacja w Polsce 1950-1980

Inflacja

Inflacja

Inflacja w Polsce 1980-1988

Inflacja

Inflacja w Polsce1998-1992

Inflacja

Inflacja w Polsce 1992-
2004

Dzięki twardej polityce pieniężnej, udało się znacznie ograniczyć
zjawisko inflacji w Polsce. W 1995 roku wskaźnik inflacji rocznej
wynosił jeszcze 27,8 % w 2001 roku już tylko 5,5 %. W październiku
2003 roku wskaźnik inflacji spadł do rekordowo niskiego poziomu 0,8
%.

Psychologiczna bariera – 20 %. w ujęciu 12-miesięcznym – została pokonana
na trwałe we wrześniu 1996 roku .

Dwa lata zajęło nam natomiast zejście inflacji 12-miesięcznej z poziomu 20
do 10 %. 10% bariera została pokonana dopiero w październiku 1998 roku.

W styczniu 2000 roku inflacja podskoczyła jednak znów do ponad 10 %., i
stan ten utrzymywał się praktycznie do września tego roku. W październiku
2000 roku inflacja znów spadła poniżej 10 %proc., tym razem już na stałe.

Bariera 3 procent została pokonana w maju 2002 roku (wskaźnik inflacji 12-
miesięcznej spadł wówczas do poziomu 1,9 proc.!).

W 2004 inflacja wzrosła ze względu na szok akcesyjny ale z końcem tego roku
zaczęła spadać

Inflacja

Inflacja w Polsce

Lata

MIESIĄCE

I

II

III

IV

V

VI VII VIII IX

X

XI XII

1998 = 100

199

9

103,

5

104,

1

105,

1

106,

0

106,

7

106,

9

106,

5

107,

1

108,

7

109,

9

110,

9

111,

9

200

0

113,

9

114,

9

115,

9

116,

4

117,

2

118,

1

118,

9

118,

5

119,

7

120,

7

121,

2

121,

4

200

1

122,

4

122,

5

123,

1

124,

1

125,

5

125,

4

125,

0

124,

6

125,

0

125,

5

125,

6

125,

9

200

2

126,

9

127,

0

127,

3

127,

9

127,

6

127,

1

126,

5

126,

0

126,

4

126,

8

126,

7

126,

8

200

3

127,

3

127,

4

127,

8

128,

1

128,

1

128,

0

127,

5

127,

0

127,

6

128,

4

128,

8

129,

1

200

4

129,

6

129,

7

130,

1

131,

1

132,

4

133,

6

133,

5

133.

0

133,

4

134,

2

134,

6

134,

7

200

5

134,

8

134,

7

134,

8

135,

3

135,

7

135,

4

135.

1

135,

0

135,

5

136,

0

135,

7

135,

4

200

6

135,

7

135,

7

135,

6

136,

5

137,

2

136,

8

136,

8

137,

2

137,

5

137,

6

137,

6

137,

3

200

7

137,

8

138,

2

138,

9

 139,

6

 140,

3

 140,

3

 139,

9

 139,

3

 140,

4

 141,

2

 142,

2

 142,

6

200

8

143,

6

144,

2

 

 

 

 

 

 

 

Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 1999-2008 (

1998=100

)

Wydaje się inflacja mała a od 1998 wszystkie towary konsumpcyjne zdrożały o 44%

Dziękuję

W ciągu 2005 roku amerykański bank
centralny podniósł stopy procentowe
ośmiokrotnie - za każdym razem o 0,25 pkt
proc. Dziś stopy w największej gospodarce
świata wynoszą 4,25 proc. i jeżeli wzrosną, to
już nieznacznie. Droższe kredyty to obawa
przed wzrostem cen, który był spowodowany
drożejącą ropą i wpompowaniem do
gospodarki pieniędzy m.in. na odbudowę po
huraganie "Katrina".

Inflacja

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawie

rok

poprzedni

 = 100

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawie

rok

poprzedni

 = 100

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawie

rok

poprzedni

 = 100

Rok

Wskaźnik

cen

przy

podstawie

rok

poprzedni

 = 100

1950

107,5

1964

101,2

1978

108,1

1992

143,0

1951

109,6

1965

100,9

1979

107,0

1993

135,3

1952

114,4

1966

101,2

1980

109,4

1994

132,2

1953

141,9

1967

101,5

1981

121,2

1995

127,8

1954

93,7

1968

101,6

1982

200,8

1996

119,9

1955

97,6

1969

101,4

1983

122,1

1997

114,9

1956

99,0

1970

101,1

1984

115,0

1998

111,8

1957

105,4

1971

99,9

1985

115,1

1999

107,3

1958

102,7

1972

100,0

1986

117,7

2000

110,1

1959

101,1

1973

102,8

1987

125,2

2001

105,5

1960

101,8

1974

107,1

1988

160,2

2002

101,9

1961

100,7

1975

103,0

1989

351,1

2003

100,8

1962

102,5

1976

104,4

1990

685,8

2004

103,5

1963

100,8

1977

104,9

1991

170,3

 

 

Zmiany do analogicznego

miesiąca

poprzedniego roku

Zmiany do poprzedniego

miesiąca

VIII

'05

VIII

'04

IX '05

IX '04

VIII '05

VII '05

IX '05

VIII '05

CPI

1,6

1,8

-o,1

0,4

CPI po

wyłączeni

u cen
paliw i

żywności

1,3

1,3

0,0

0,1

Inflacja

Inflacja w
Polsce

kraj

2000

2001

2002

2003

Australia

4

4

3

3

Brazylia

7

7

9

15

Chiny

0

1

-1

1

Estonia

3

2

2

2

Irlandia

6

5

5

3

Japonia

-1

-1

-1

0

Litwa

1

1

0

-1

Niemcy

2

2

1

1

Polska

10

5

2

1

Rosja

21

22

16

14

Słowacja

12

7

3

9

Slowenia

9

8

7

6

USA

3

3

2

2

Turcja

55

54

45

45

Ukraina

28

12

1

5

Inflacja