GAZOMETRIA KRWI 

TĘTNICZEJ

interpretacja wyników 

badania 

 

 

 

Gazometria

- jest to bezpośredni pomiar 

poziomów ciśnień parcjalnych CO

2  

i

 

O

2  

oraz pH 

krwi tętniczej.Badanie to dostarcza informacji o 

równowadze kwasowo-zasadowej oraz o 

wymianie we krwi tlenu i dwutlenku węgla.

•

HCO

3

-

 

aktualne stężenie wodorowęglanów

•NZ

- nadmiar lub niedobór zasad ( ilość substancji buforowej jaką

          należy dodać lub odjąć,aby pH krwi wyniosło 7,4

•LA (BE)

 

(luka anionowa)- wytwarzanie i/lub retencja nielotnych 

  kwasów ustrojowych,ocena dynamiki zaburzeń

 

 

Zakres wyników 

prawidłowych:

(człowieka oddychającego powietrzem atmosferycznym)

  KREW TĘTNICZA:

•

pH

   

7,36-7,44

   

pH

 

<7,36 to

 

kwasica

               

                       

pH

 

>7,44 to

 

alkaloza

•

pCO

2    

 40±4 mmHg

•

pO

2         

74-108 mmHg 

•

HCO

3

-    

22-26 mmol/l

•

NZ (BE) 0 ±2,5 mmol/l 

•

LA       8-16 mmol/l

   

LA=[Na

+

]-([HCO

3 

-

]+[Cl

-

])

 

 

Zakres wyników 

prawidłowych:

(człowieka oddychającego powietrzem atmosferycznym)

KREW ŻYLNA:

•

pH        7,32-7,38

•

pCO

2

   42-50 

mmHg

•

pO

2

      

ok..40mmHg

•

HCO

3

-

  23-

27mmol/l

KREW 

KAPILARNA:

•

pH         7,36-7,42

•

pCO

2

     35-45 

mmHg

•

pO

2

        65-95 

mmHg

•

HCO

3 

-

  21-27 

mmol/l

 

 

KWASICA

 

czyli

 

pH<7,36

Metaboliczna

 HCO

3

-

 

         



wtórnie

 pCO

2

Oddechowa

 pCO

2

        



wtórnie

 HCO

3

-

 

 

 Zaburzenia oddechowe ulegają wyrównaniu na drodze 
nieoddechowej
(metabolicznej) i odwrotnie: zaburzenia metaboliczne 
są wyrównywane na drodze oddechowej.
  
  Jeżeli w wyniku mechanizmu kompensacyjnego pH 
krwi wynosi 

7,36-7,44

 to jest to 

zaburzenie 

wyrównane

, natomiast w razie gdy pH znajduje się 

poza tym zakresem to mówimy o zaburzeniu nie 
wyrównanym.

   Z tego wynika,że: stwierdzenie prawidłowego 
poziomu pH krwi nie oznacza wcale prawidłowego 
stanu gospodarki kwasowo-zasadowej.

 

 

                 

[HCO3- ] 

pH

krwi 

  

——

 

                

pCO2

pierwotne zaburzenia w gospodarce HCO

3

-

  

świadczą o pochodzeniu metabolicznym,

natomiast pCO

2 

o oddechowym

 

 

Przyczyny kwasicy 

metabolicznej:

• nagromadzenie się kwasów endogennych: 

ketokwasów z niedoboru insuliny, kwasu 
mlekowego w przypadku anoksji lub hipoksji oraz 
fermentacji bakteryjnej w jelicie

• niewydolność nerek
• utrata nadmierna HCO

3

-  

-przez przew.pokarmowy, z 

moczem

• upośledzenie wytwarzania HCO

3

- 

w nerkach

• zatrucie glikolem etylenowym
• śpiączka cukrzycowa u chorych z niewydolnością 

nerek

 

 

Przyczyny kwasicy

 oddechowej:

Zmniejszenie wentylacji pęcherzykowej:
• choroby płuc z ubytkiem czynnej tk.płucnej:zapalenia
• ograniczenie ruchomości płuc: wysięki i przesięki 

opłucnowe,odma opłucnowa,rozległe zrosty

• choroby mięśni oddechowych: dystrofia mięśniowa,włośnica
• choroby nerwów ruchowych unerwiających mięśnie 

oddechowe: poliomyelitis,myastenia gravis, uszkodzenie 

rdzenia kręgowego

• zmniejszenie pobudliwości ośrodka oddechowego: udar 

mózgu, znieczulenie ogólne,długotrwałe 

niedotlenienie,przedawkowanie leków 

p/bólowych,uspokajających i znieczulających, wylewy 

śródmózgowe, wzmożone ciśnienie śródczaszkowe

• ciężka hipokaliemia

 

 

Leczenie kwasicy:

1. PRZYCZYNOWE !!!
2. OBJAWOWE:

• w 

kwasicy oddechowej

 przy pH<7,20 

intubacja i sztuczna wentylacja

• w 

kwasicy metabolicznej

 przy pH<7,2 wlew 

dożylny NaHCO

3 

do uzyskania pH

krwi

 

żylnej

 

>7,2 i stężenia HCO

3

-

  

> 

14 mmol/l pod 

warunkiem,że wydalanie CO

2 

przez płuca jest 

utrzymane.

Zapotrzebowanie na NaHCO

3 

oblicza się wg 

wzoru:

NaHCO

3

= (-) NZ

 

x

 

masa ciała(kg)

/

3

 

 

      

ZASADOWICA 

czyli

 

pH>7,44

Metaboliczna

 HCO

3

-

     



wtórnie

 pCO

2 

lub const.

Oddechowa

 pCO

2

  

     



wtórnie

 HCO

3

-

 

 

Przyczyny zasadowicy 

metabolicznej:

• utrata jonów H

+

 -wymioty,biegunka,płukanie 

żołądka

• podawanie nadmiernych dawek alkaliów 

doustnie jak i pozajelitowo

• utrata kwasów z moczem na tle 

hiperaldosteronizmu

• utrata K 

+ 

z kałem

• utrata NaCl po podaniu leków moczopędnych

 

 

Przyczyny zasadowicy 

oddechowej:

• hiperwentylacja w stanach nerwicowych, 

zapaleniu mózgu i opon mózgowych

• wysoka gorączka
• hipoksja w przebiegu obrzęku płuc,zatorowości 

płucnej, zapalenia płuc,zaburzeń przepływu 
mózgowego

• leczenie respiratorem
• zatrucie salicylanami 
• silne bóle, nagłe oziębienie ciała

 

 

Leczenie zasadowicy:

1. PRZYCZYNOWE
2. OBJAWOWE:

• w 

alkalozie  metabolicznej

 uzupełnianie K

+ 

u 

chorych z hipokaliemią; podawanie wlewu 
dożylnego z 0,9% roztworu soli fizjologicznej 
chorym z utratą soku żołądkowego

• w 

alkalozie oddechowej 

spowodowanej 

hiperwentylacją psychogenną stosować do 
oddychania mieszanki oddechowe o 
zwiększonym stężeniu CO

2 

(oddychanie do 

worka papierowego)