GAZOMETRIA KRWI

TĘTNICZEJ

interpretacja wyników

badania

Gazometria

- jest to bezpośredni pomiar

poziomów ciśnień parcjalnych CO

2

i

O

2

oraz pH

krwi tętniczej.Badanie to dostarcza informacji o

równowadze kwasowo-zasadowej oraz o

wymianie we krwi tlenu i dwutlenku węgla.

•

HCO

3

-

aktualne stężenie wodorowęglanów

•NZ

- nadmiar lub niedobór zasad ( ilość substancji buforowej jaką

należy dodać lub odjąć,aby pH krwi wyniosło 7,4

•LA (BE)

(luka anionowa)- wytwarzanie i/lub retencja nielotnych

kwasów ustrojowych,ocena dynamiki zaburzeń

Zakres wyników

prawidłowych:

(człowieka oddychającego powietrzem atmosferycznym)

KREW TĘTNICZA:

•

pH

7,36-7,44

pH

<7,36 to

kwasica

pH

>7,44 to

alkaloza

•

pCO

2

40±4 mmHg

•

pO

2

74-108 mmHg

•

HCO

3

-

22-26 mmol/l

•

NZ (BE) 0 ±2,5 mmol/l

•

LA 8-16 mmol/l

LA=[Na

+

]-([HCO

3

-

]+[Cl

-

])

Zakres wyników

prawidłowych:

(człowieka oddychającego powietrzem atmosferycznym)

KREW ŻYLNA:

•

pH 7,32-7,38

•

pCO

2

42-50

mmHg

•

pO

2

ok..40mmHg

•

HCO

3

-

23-

27mmol/l

KREW

KAPILARNA:

•

pH 7,36-7,42

•

pCO

2

35-45

mmHg

•

pO

2

65-95

mmHg

•

HCO

3

-

21-27

mmol/l

KWASICA

czyli

pH<7,36

Metaboliczna

 HCO

3

-



wtórnie

 pCO

2

Oddechowa

 pCO

2



wtórnie

 HCO

3

-

Zaburzenia oddechowe ulegają wyrównaniu na drodze
nieoddechowej
(metabolicznej) i odwrotnie: zaburzenia metaboliczne
są wyrównywane na drodze oddechowej.

Jeżeli w wyniku mechanizmu kompensacyjnego pH
krwi wynosi

7,36-7,44

to jest to

zaburzenie

wyrównane

, natomiast w razie gdy pH znajduje się

poza tym zakresem to mówimy o zaburzeniu nie
wyrównanym.

Z tego wynika,że: stwierdzenie prawidłowego
poziomu pH krwi nie oznacza wcale prawidłowego
stanu gospodarki kwasowo-zasadowej.

[HCO3- ]

pH

krwi



——

pCO2

pierwotne zaburzenia w gospodarce HCO

3

-

świadczą o pochodzeniu metabolicznym,

natomiast pCO

2

o oddechowym

Przyczyny kwasicy

metabolicznej:

• nagromadzenie się kwasów endogennych:

ketokwasów z niedoboru insuliny, kwasu
mlekowego w przypadku anoksji lub hipoksji oraz
fermentacji bakteryjnej w jelicie

• niewydolność nerek
• utrata nadmierna HCO

3

-

-przez przew.pokarmowy, z

moczem

• upośledzenie wytwarzania HCO

3

-

w nerkach

• zatrucie glikolem etylenowym
• śpiączka cukrzycowa u chorych z niewydolnością

nerek

Przyczyny kwasicy

oddechowej:

Zmniejszenie wentylacji pęcherzykowej:
• choroby płuc z ubytkiem czynnej tk.płucnej:zapalenia
• ograniczenie ruchomości płuc: wysięki i przesięki

opłucnowe,odma opłucnowa,rozległe zrosty

• choroby mięśni oddechowych: dystrofia mięśniowa,włośnica
• choroby nerwów ruchowych unerwiających mięśnie

oddechowe: poliomyelitis,myastenia gravis, uszkodzenie

rdzenia kręgowego

• zmniejszenie pobudliwości ośrodka oddechowego: udar

mózgu, znieczulenie ogólne,długotrwałe

niedotlenienie,przedawkowanie leków

p/bólowych,uspokajających i znieczulających, wylewy

śródmózgowe, wzmożone ciśnienie śródczaszkowe

• ciężka hipokaliemia

Leczenie kwasicy:

1. PRZYCZYNOWE !!!
2. OBJAWOWE:

• w

kwasicy oddechowej

przy pH<7,20

intubacja i sztuczna wentylacja

• w

kwasicy metabolicznej

przy pH<7,2 wlew

dożylny NaHCO

3

do uzyskania pH

krwi

żylnej

>7,2 i stężenia HCO

3

-

>

14 mmol/l pod

warunkiem,że wydalanie CO

2

przez płuca jest

utrzymane.

Zapotrzebowanie na NaHCO

3

oblicza się wg

wzoru:

NaHCO

3

= (-) NZ

x

masa ciała(kg)

/

3

ZASADOWICA

czyli

pH>7,44

Metaboliczna

 HCO

3

-



wtórnie

 pCO

2

lub const.

Oddechowa

 pCO

2



wtórnie

 HCO

3

-

Przyczyny zasadowicy

metabolicznej:

• utrata jonów H

+

-wymioty,biegunka,płukanie

żołądka

• podawanie nadmiernych dawek alkaliów

doustnie jak i pozajelitowo

• utrata kwasów z moczem na tle

hiperaldosteronizmu

• utrata K

+

z kałem

• utrata NaCl po podaniu leków moczopędnych

Przyczyny zasadowicy

oddechowej:

• hiperwentylacja w stanach nerwicowych,

zapaleniu mózgu i opon mózgowych

• wysoka gorączka
• hipoksja w przebiegu obrzęku płuc,zatorowości

płucnej, zapalenia płuc,zaburzeń przepływu
mózgowego

• leczenie respiratorem
• zatrucie salicylanami
• silne bóle, nagłe oziębienie ciała

Leczenie zasadowicy:

1. PRZYCZYNOWE
2. OBJAWOWE:

• w

alkalozie metabolicznej

uzupełnianie K

+

u

chorych z hipokaliemią; podawanie wlewu
dożylnego z 0,9% roztworu soli fizjologicznej
chorym z utratą soku żołądkowego

• w

alkalozie oddechowej

spowodowanej

hiperwentylacją psychogenną stosować do
oddychania mieszanki oddechowe o
zwiększonym stężeniu CO

2

(oddychanie do

worka papierowego)