Sem14 Ch wątroby i dróg żółciowych i ch trzustki

background image

CHOROBY WĄTROBY

i DRÓG ŻÓŁCIOWYCH

CHOROBY TRZUSTKI

background image

CHOROBY WĄTROBY

i DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

background image

CHOROBY WĄTROBY

Wywiady

Badanie fizykalne

Badania biochemiczne

Badania obrazowe

Diagnostyka inwazyjna

background image

WYWIADY

Wywiady rodzinne i osobiste

- przetaczanie krwi

- wyjazdy za granicę

- alkohol

- leki

- kontakt z substancjami toksycznymi

CHOROBY WĄTROBY

background image

KLINICZNE
CECHY
MARSKOŚCI
WĄTROBY

CHOROBY WĄTROBY

background image

CHOROBY WĄTROBY

background image

background image

ŻYLAKI
PRZEŁYKU

CHOROBY WĄTROBY

background image

SONDA SENGSTAKENA-BLAKEMORE’A

ŻYLAKI
PRZEŁYKU

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Ocena stanu biochemicznego stanu kki

wątrobowej

Ocena zdolności wątroby do syntezy

Amoniak

Enzymy wskaźnikowe cholestazy

Serologia wirusowa i diagnostyka

immunologiczna

Znaczniki nowotworowe

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Ocena stanu biochemicznego stanu komórki

wątrobowej

CHOROBY WĄTROBY

Aminotransferaza asparginianowa ASPAT (Transaminaza szczawiowo-octowa
GOT)
Aminotransferaza alaninowa ALAT

(Transaminaza glutaminowo-

pirogronowa GPT)
Dehydrogenaza glutaminianowa GLDH
Transferaza gamma-glutamylowa GGT

LOKALIZACJ A

ENZYM

CYTOPLAZMA MITOCHONDRIA

SWOISTOŚĆ

WĄTROBOWA

ASPAT

TAK

TAK

NIE

ALAT

TAK

TAK

GLDH

TAK

TAK

GGT

związane

z błoną

związane

z błoną

TAK

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Ocena zdolności wątroby do syntezy

CHOROBY WĄTROBY

Cholinoesteraza
Czynniki krzepnięcia zależne od vit.K

kompleks protrombinowy (II, VII, IX i X)
białko C i białko S

Inne czynniki krzepnięcia (V, XI, XII, XIII i fibrynogen)
Albumina

Wczesny okres upośledzenia:

Zmniejszenie stężenia czynników krzepnięcia i antytrombiny III

Okres daleko posuniętego uszkodzenia:

Zmniejszenie zawartości albumin

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Amoniak

CHOROBY WĄTROBY

Zwiększenie stężenia
amoniaku jest wyrazem
upośledzenia
czynności odtruwającej
wątroby

(zaawansowana
niewydolność krążenia;
encefalopatia wątrobowa);

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Enzymy wskaźnikowe cholestazy

CHOROBY WĄTROBY

Fosfataza zasadowa (AP)

- Frakcje: wątrobowa, kostna, przewodów żółciowych, jelita cienkiego i

łożyskowa )

- Zwiększenie aktywności:

fizjologiczne: u dzieci w okresie wzrostu, III trymestr ciąży
patologiczne:

osteogenne:

- krzywica,
- osteomalacja,
- okres gojenia złamania kości,
- nadczynność przytarczyc,
- choroba Pageta,
- nowotwory kości

wątrobowe/ żółciopochodne

- nieznacznie zwiększona aktywność AP w zapaleniu

wątroby

- znacznie zwiększona aktywność u chorego z objawami

cholestazy

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Enzymy wskaźnikowe cholestazy

CHOROBY WĄTROBY

Aminopeptydaza leucynowa (LAP)

dużą aktywność LAP stwierdza się w nabłonkach dróg żółciowych,
dlatego cholestaza powoduje zwiększenie tego parametru w surowicy krwi.
Ponieważ w chorobach kości LAP pozostaje prawidłowe, badanie tego
parametru ułatwia wykluczenie osteogennej przyczyny wzrostu LAP.

5’nukleotydaza

wzrost stężenia jest swoisty dla chorób wątroby i dróg żółciowych.
Zwiększone wartości stwierdza się w cholestazie i nowotworach wątroby

-glutamylotransferaza (GGT)

najczulszy wskaźnik uszkodzenia wątroby i dróg żółciowych.
Największe wartości występują w cholestazach i alkoholowym uszkodzeniu
wątroby (!).
W przypadkach zwiększonej aktywności osteoblastów wartości te są
prawidłowe

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Serologia wirusowa i diagnostyka

immunologiczna

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA BIOCHEMICZNE

Znaczniki nowotworowe

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA OBRAZOWE

USG

Cholecystocholangiografia i ERCP

Tomografia komputerowa

Rezonans magnetyczny

Diagnostyka radioizotopowa

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA OBRAZOWE

USG

Określenie położenia, kształtu, wielkości

narządu

Echostruktura

Stwierdzenie ograniczonych zmian wątroby

Różnicowanie zmian litych i torbielowatych

Ocena wewnątrz- i pozawątrobowych dróg

żółciowych

Wykrycie pozawątrobowych przyczyn

nadciśnienia

wrotnego (obrzęki, powiększenie

śledziony)

Biopsja cienkoigłowa pod kontrolą USG

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA OBRAZOWE

DIAGNOSTYKA
RADIOIZOPTOPOWA

Scyntygrafia wątroby i tomografia komputerowa

emisyjna

stwierdzenie ograniczonych zmian wątrobowych;
typowy obraz w zespole Budda-Chiariego - zamknięcie żył wątroby

Scyntygrafia sekwencyjna wątroby i dróg

żółciowych

różnicowanie pomiędzy cholestazą wewnątrz- i pozawątrobową;

Scyntygrafia perfuzyjna wątroby

ocena ukrwienia wątroby i miejscowej chemioterapii przerzutów

do wątroby;

Scyntygrafia perfuzyjna zbiorników krwi

wykonywana znakowanymi erytrocytami (typowy obraz w

naczyniakach)

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA OBRAZOWE

DIAGNOSTYKA INWAZYJNA

Angiografia

HEPATOGRAFIA - uwidocznienie tt wątroby (diagnostyka guzów)
SPLENOPORTOGRAFIA

bezpośrednia - nakłucie wątroby (duże ryzyko)

pośrednia - uchwycenie fazy żylnej po wlewie środka cieniującego

do tętnicy krezkowej górnej;

różnicowanie bloków przed-, wewnątrz- i

pozawątrobowych

uwidocznienie żył wątroby przez żyłę główną

Biopsja cienkoigłowa

- różnicowanie pomiędzy cholestazą wewnątrz- i pozawątrobową;

(powikłania: krwawienie, żółciowe zapalenie otrzewnej, odma

opłucnej)

Laparoskopia z biopsją celowaną i badanie

histologiczne

- ocena marskości wątroby;

(powikłania: krwawienia, żółciowe zapalenie otrzewnej,
zatory powietrzne,uszkodzenie wątroby lub jelit)

CHOROBY WĄTROBY

background image

BADANIA
OBRAZOWE

wątroby,
dróg
żółciowych
trzustki

background image

Drogi żółciowe

background image

ŻÓŁTACZKA

Żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych i twardówek
spowodowane odkładaniem się bilirubiny w tkankach.

- widoczne jeśli stężenie w surowicy >2 mg/dl (34

mol/l)

Żółtaczka rzekoma spowodowana odkładaniem się np. karotenu

CHOLESTAZA

Zastój żółci powodujący żółtaczkę, świąd i zwiększennie
aktywności enzymów skaźnikowych cholestazy (AP, LAP,
GGT)

background image

METABOLIZM BILIRUBINY

80% bilirubiny krążącej we krwi
powstaje z rozpadu hemoglobiny.

W ciągu doby powstaje 300 mg bilirubiny.

80 %

20 %

background image

ŻÓŁTACZKI

Ż. HEMOLITYCZNA (przedwątrobowa)

- niedokrwistość hemolityczna
- nieefektywna erytropoeza

Ż. WĄTROBOWA (miąższowa)

- rodzinna hiperbilirubinemia
- zakaźne zapalenie wątroby
- przewlekłe zapalenie wątroby i marskość wątroby
- toksyczne zapalenie wątroby (alkohol, tetrachlorek węgla, muchomor

zielonkawy)

- polekowe zapalenie wątroby (ponarkotykowe)
- wątroba zastoinowa

Ż. CHOLESTATYCZNA (zaporowa)

- cholestaza wewnątrzwątrobowa
- cholestaza zewnątrzwątrobowa

background image

- cholestaza wewnątrzwątrobowa

cholestatyczna postać wirusowego zapalenia wątroby
cholestatyczna postać żółtaczki polekowej

(fenotiazyna, h. płciowe, tyreostatyki)

alkoholowe stłuszczenie wątroby

(z. Zievego, wątroba stłuszczona cholestatyczna)

cholestaza ciążowa
żółtaczka pooperacyjna samoistna (remisja po 2-3 tygodniach)
zakażenia bakteryjna (leptospirozy, salmonellozy)
marskość żółciowa pierwotna
cholestaza samoistna nawracająca

- cholestaza zewnątrzwątrobowa

zatkanie wewnątrzkanalikowe

(kamienie przewodu żółciowego wspólnego, ścieśnienie brodawki,

zapalenie dróg żółciowych, guz, zwężenia, pasożyty)

ucisk przewodów pozakanalikowy

(pericholecystitis, pancreatitis, rak trzustki i inne guzy,
torbiele rzekome trzustki, bąblowiec wątroby, ropień wątroby)

background image

HEMOLIZA

ŻÓŁTACZKA

ZAPOROWA

(CHOLESTAZA)

ŻÓŁTACZKA

MIĄŻSZOWA

SUROWICA

BILIRUBINA

POŚREDNIA

+ +

( + )

+

BILIRUBINA

BEZPOŚREDNIA

-

+ +

+

MOCZ

BILIRUBINA

-

+ +

+

UROBILINOGEN

+ +

-

+

STOLEC

ciemny

jasny

jasny

BADANIA

DODATKOWE

LDH / HBDH

haptoglobina 

retikulocytoza

GGT, AT, LAP

ALAT  

ASPAT 

background image

ŻÓŁTACZKI - hiperbilirubinemia rodzinna

Zwiększone stężenie bilirubiny niekoniugowanej

- okresowa żółtaczka młodocianych (Gilbert)

zaburzenia wychwytywania bilirubiny przez kki wątrobowe i

zmniejszenie

zawartości UDP - glukonylotransferazy

- zespół Criglera-Najjara

typ I - brak UDP- glukonylotransferazy (ch.autosomalna recesywna)
typ II - duże zmniejszenie UDP- glukonylotransferazy

(ch.autosomalna dominująca)

Zwiększone stężenie bilirubiny koniugowanej

- zespół Dubina-Johnsona (ch.autosomalna recesywna)

zaburzenie wydzielania bilirubiny

- zespół Rotora
- samoistna nawracająca cholestaza

background image

CHOROBY WĄTROBY

Choroby wątroby u ciężarnych
Ostre wirusowe zapalenie wątroby
Przewlekłe zapalenie wątroby
Pierwotne cholestatyczne choroby wątroby

pierwotna marskość żółciowa
pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
stłuszczenie wątroby
alkoholowe uszkodzenie wątroby
polekowe i toksyczne uszkodzenia wątroby

Wrodzone choroby przemiany materii

syderozy
choroba Wilsona
Niedobór alfa-1-antytrypsyny

Marskość wątroby
Nadciśnienie wrotne
Ostre uszkodzenie wątroby
Guzy wątroby

background image

CHOROBY DRÓG ŻÓŁCIOWYCH

Choroby wrodzone

atrezja dróg żółciowych
torbiele przewodu zółciowego wspólnego

Choroby nabyte

kamica żółciowa
hemobilia

Nowotwory

background image

background image

background image

CHOROBY

TRZUSTKI

background image

background image

background image

CHOROBA WRZODOWA
ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

częstość wrzodu żołądka - 50 zachorowań / 100
000 / rok

K:M = 1:1

częstość wrzodu dwunastnicy

- 150 zachorowań /

100 000 / rok

K:M = 1:3

background image

CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

ETIOLOGIA

Chorzy u których wykazano zakażenie Helicobacter pylori

Chorzy niezakażeni HP

Ostre uszkodzenie (lub nadżerki) wywołane stresem

background image

PATOGENEZA

KAMICA ŻÓŁCIOWA

FIZJOLOGIA:

80% żółci stanowi woda;
kwasy żółciowe (70) i fosfolipidy (25) powodują rozpuszczenie weń cholesterolu (5)

PATOFIZJOLOGIA:

żółć litogenna:
wzrost ilości cholesterolu i / lub zmniejszenie ilości kwasów żółciowych

zmniejszenie ruchomości pęcherzyka lub jego upośledzone opróżnianie
sprzyja powstawaniu kamieni

background image

CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

ROZPOZNANIE

- endoskopia z biopsją

badanie histologiczne + test na HP

- badanie radiologiczne

- wyłączenie:

zespołu Zollingera-Ellisona

pierwotnej nadczynności przytarczyc

background image

CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

LECZENIE

- zachowawcze

- chirurgiczne

wskazania:

krwotok tętniczy, którego nie można zatamować endoskopowo
perforacja wrzodu,
podejrzenie nowotworu

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sem14a Ch wątroby i dróg żółciow

więcej podobnych podstron