ZMIANY

ZMIANY

ZWYRODNIENIOWE

ZWYRODNIENIOWE

KRĘGOSŁUPA

KRĘGOSŁUPA

Ogólny podział zmian

Ogólny podział zmian

zwyrodnieniowych

zwyrodnieniowych

E t io lo g ia z a p a ln a

( c h o r o b y r e u m a t y c z n e )

O z n a n e j e t io lo g ii

I d io p a t y c z n a

E tio lo g ia n ie z a p a ln a

( o s t e o a r t r o z a )

Z m ia n y z w y r o d n ie n io w e

( d e s t r u k c ja i u p o ś le d z e n ie c z y n n o ś c i s t a w ó w )

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne



Brak cech zapalenia

Brak cech zapalenia

–

OB

OB

–

leukocytoza

leukocytoza

–

CRP

CRP

Zmiany anatomiczne

Zmiany anatomiczne

Specyfika zmian

Specyfika zmian

zwyrodnieniowych

zwyrodnieniowych

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy anatomii

Elementy anatomii

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy anatomii

Elementy anatomii

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy fizjologii

Elementy fizjologii

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy fizjologii

Elementy fizjologii

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy patologii

Elementy patologii

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy patologii

Elementy patologii

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy patologii

Elementy patologii

kręgosłupa

kręgosłupa

Elementy patologii

Elementy patologii

kręgosłupa

kręgosłupa

Leczenie

Leczenie

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne

Usztywnienie

Usztywnienie

międzytrzonowe

międzytrzonowe

Protezy dysku

Protezy dysku

Protezy dysku

Protezy dysku

„

„

Spacer”

Spacer”

międzywyrostkowy

międzywyrostkowy

Leczenie

Leczenie



Leczenie nieoperacyjne

Leczenie nieoperacyjne

(zachowawcze)

(zachowawcze)

Leczenie nieoperacyjne

Leczenie nieoperacyjne

(zachowawcze)

(zachowawcze)



Zalecenia dla pacjenta

Zalecenia dla pacjenta

–

co do trybu życia

co do trybu życia

–

co do diety

co do diety

–

co do leczenia

co do leczenia



rehabilitacja medyczna

rehabilitacja medyczna



farmakoterapia

farmakoterapia

Odżywianie i dieta

Odżywianie i dieta

Nadwaga

Zwiększone ryzyko
zmian
zwyrodnieniowych

Postęp zmian
zwyrodnieniowyc
h

Zmniejszo
na
ruchliwość

Przeciążenia

Rehabilitacja -

Rehabilitacja -

fizykoterapia

fizykoterapia



Zabiegi zmniejszające dolegliwości

Zabiegi zmniejszające dolegliwości

bólowe

bólowe

–

nagrzewanie (ciepło suche i wilgotne)

nagrzewanie (ciepło suche i wilgotne)

–

schładzanie (krioterapia)

schładzanie (krioterapia)

–

zabiegi elektrolecznicze

zabiegi elektrolecznicze



prądy

prądy



pole elektromagnetyczne

pole elektromagnetyczne

–

magnetron

magnetron

–

terapuls

terapuls

Cel farmakoterapii -

Cel farmakoterapii -

zmniejszenie

zmniejszenie

dolegliwości bólowych i

dolegliwości bólowych i

poprawa komfortu życia

poprawa komfortu życia

Niesteroidowe leki

Niesteroidowe leki

przeciwbólowe i

przeciwbólowe i

przeciwzapalne

przeciwzapalne

Niesteroidowe leki

Niesteroidowe leki

przeciwbólowe i

przeciwbólowe i

przeciwzapalne

przeciwzapalne



Kwas acetylosalicylowy - aspiryna

Kwas acetylosalicylowy - aspiryna



Pierwszy lek z tej grupy wprowadzony do

Pierwszy lek z tej grupy wprowadzony do

obrotu ponad 100 lat temu

obrotu ponad 100 lat temu



Duża liczba działań niepożądanych,

Duża liczba działań niepożądanych,

głównie ze strony przewodu

głównie ze strony przewodu

pokarmowego

pokarmowego



Przeciwwskazana w leczeniu zmian

Przeciwwskazana w leczeniu zmian

zwyrodnieniowych w długotrwałej terapii

zwyrodnieniowych w długotrwałej terapii

Niesteroidowe leki

Niesteroidowe leki

przeciwbólowe i

przeciwbólowe i

przeciwzapalne

przeciwzapalne



Leki z wielu grup chemicznych

Leki z wielu grup chemicznych

–

kwasy karboksylowe

kwasy karboksylowe



pochodne kwasu salicylowego

pochodne kwasu salicylowego



pochodne kwasu octowego

pochodne kwasu octowego



pochodne kwasu propionowego

pochodne kwasu propionowego



pochodne kwasu fenamowego

pochodne kwasu fenamowego



Kwasy enolowe

Kwasy enolowe

–

pochodne pirazolonu

pochodne pirazolonu

–

oksykamy

oksykamy

Niesteroidowe leki

Niesteroidowe leki

przeciwbólowe i

przeciwbólowe i

przeciwzapalne o istotnym

przeciwzapalne o istotnym

znaczeniu klinicznym

znaczeniu klinicznym



Pochodne kwasu octowego

Pochodne kwasu octowego

–

indometacyna (Metindol), diklofenak (Voltaren,

indometacyna (Metindol), diklofenak (Voltaren,

Majamil, Naklofen, Feloran), acemetacyna (Rantudil)

Majamil, Naklofen, Feloran), acemetacyna (Rantudil)



Oksykamy

Oksykamy

–

piroksykam, meloksykam (Movalis)

piroksykam, meloksykam (Movalis)



Pochodne kwasu propionowego

Pochodne kwasu propionowego

–

ibuprofen, naproksen, ketoprofen (Profenid), fenbufen,

ibuprofen, naproksen, ketoprofen (Profenid), fenbufen,

kw. tiaprofenowy (Surgam)

kw. tiaprofenowy (Surgam)



Pochodne kwasu fenamowego

Pochodne kwasu fenamowego

–

kw. mefenamowy (Mefacit)

kw. mefenamowy (Mefacit)



Inne

Inne

–

nabumeton (Relifex), nimesulid (Aulin)

nabumeton (Relifex), nimesulid (Aulin)

Niesteroidowe leki

Niesteroidowe leki

przeciwbólowe i

przeciwbólowe i

przeciwzapalne

przeciwzapalne



Koksyby - wybiórcze inhibitory

Koksyby - wybiórcze inhibitory

COX-2

COX-2

–

celekoksib (Celebrex)??

celekoksib (Celebrex)??

–

rofekoksib (Vioxx)??????????????

rofekoksib (Vioxx)??????????????

Niesteroidowe leki

Niesteroidowe leki

przeciwbólowe i

przeciwbólowe i

przeciwzapalne - działania

przeciwzapalne - działania

niepożądane

niepożądane



Ze strony przewodu pokarmowego (do

Ze strony przewodu pokarmowego (do

20%)

20%)



Ze strony nerek

Ze strony nerek



Działanie antyagregacyjne

Działanie antyagregacyjne



„

„

astma aspirynowa”

astma aspirynowa”



Odczyny alergiczne skóry

Odczyny alergiczne skóry

Niesteroidowe leki

Niesteroidowe leki

przeciwbólowe i

przeciwbólowe i

przeciwzapalne - wybór

przeciwzapalne - wybór

preparatu

preparatu



Większość leków z tej grupy ma taką

Większość leków z tej grupy ma taką

samą siłę działania przeciwbólowego

samą siłę działania przeciwbólowego

–

a więc należy rozpoczynać leczenie od leku z

a więc należy rozpoczynać leczenie od leku z

najmniejszą ilością działań niepożądanych

najmniejszą ilością działań niepożądanych



koksiby<ibuprofen<diklofenak< naproksen<

koksiby<ibuprofen<diklofenak< naproksen<

piroksykam<kw. acetylosalicylowy<metindol

piroksykam<kw. acetylosalicylowy<metindol

Leki przeciwbólowe bez

Leki przeciwbólowe bez

działania

działania

przeciwzapalnego

przeciwzapalnego



Czy potrzebne jest działanie przeciwzapalne?

Czy potrzebne jest działanie przeciwzapalne?

–

metamizol (pyralgina)

metamizol (pyralgina)



najsilniejszy nienarkotyczny lek przeciwbólowy

najsilniejszy nienarkotyczny lek przeciwbólowy



mniej objawów niepożądanych niż oceniano poprzednio

mniej objawów niepożądanych niż oceniano poprzednio

–

paracetamol

paracetamol



przypadki niewydolności wątroby

przypadki niewydolności wątroby

–

paracetamol w połączeniu z kodeiną

paracetamol w połączeniu z kodeiną



działanie synergistyczne składników

działanie synergistyczne składników

Leki o innym działaniu

Leki o innym działaniu



„

„

Chondroprotekcyjne”

Chondroprotekcyjne”

–

pochodne kwasu hialuronowego

pochodne kwasu hialuronowego

(Hyalgan, Synvisc -

(Hyalgan, Synvisc -

wiskosuplementacja)

wiskosuplementacja)

–

proteoglikany chrzęstne: glukozamina

proteoglikany chrzęstne: glukozamina

(Arthryl) i siarczan chondroityny

(Arthryl) i siarczan chondroityny

–

inne o nieokreślonym mechanizmie

inne o nieokreślonym mechanizmie

działania

działania

(Zinaxin, Piascledine 300, witaminy)

(Zinaxin, Piascledine 300, witaminy)

Leczenie chorego ze

Leczenie chorego ze

zmianami

zmianami

zwyrodnieniowymi stawów

zwyrodnieniowymi stawów

musi być kompleksowe -

musi być kompleksowe -

prowadzone przez

prowadzone przez

współpracujących ze sobą

współpracujących ze sobą

lekarza domowego,

lekarza domowego,

ortopedę, fizjoterapeutę,

ortopedę, fizjoterapeutę,

pracowników socjalnych i

pracowników socjalnych i

inne specjalności

inne specjalności

medyczne

medyczne

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę