Wymagania

bezpieczeństwa

i higieny pracy dla

budynków oraz

pomieszczeń pracy.

Technik bhp

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.

KODEKS

PRACY

(tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.)

Rozdział III

Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

Art. 213.



§ 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub

przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się

pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie

projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i

higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez

uprawnionych rzeczoznawców, zgodnie z odrębnymi

przepisami.



§ 2. Obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia

pracy, powinien spełniać wymagania dotyczące

bezpieczeństwa i higieny pracy.



§ 3. Przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się

pomieszczenia pracy, powinna uwzględniać poprawę

warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.



§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w przypadku,

gdy budowa lub przebudowa dotyczy części obiektu

budowlanego, w której znajdują się pomieszczenia pracy.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.

KODEKS

PRACY

(tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.)

Rozdział III

Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

Art. 214.



§ 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać
pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju
wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników.



§ 2. Pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty
budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy,
a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie
zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Podstawy prawne



Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12
kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie

(Dz. U. Nr 75 poz. 690 z dnia

15 czerwca 2002 r.)



Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(Dz.

U. Nr. 129, poz. 844)

tekst jednolity:

Dz. U. z

2003 r. nr 169, poz. 1560.

Budynki i inne obiekty budowlane, w których

przewiduję się pomieszczenia pracy, powinny

być tak projektowane, wznoszone i

utrzymywane, aby:



zapewniały bezpieczeństwo w czasie budowy i użytkowania

(spełniały wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy),



zapewniały bezpieczeństwo w razie pożaru, w tym nośność

konstrukcji przez założony czas, sprawną ewakuację ludzi,

sprawne prowadzenie akcji ratowniczej oraz ograniczenie

rozprzestrzeniania



nie stanowiły zagrożenia dla higieny i zdrowia użytkowników

lub sąsiadów w szczególności w wyniku wydzielania się

gazów toksycznych lub pyłów, niebezpiecznego

promieniowania, zanieczyszczenia wody albo gleby,

występowania wilgoci w elementach budowlanych,



poziom hałasu i drgań, na które będą narażeni użytkownicy

lub sąsiedzi , nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także

umożliwiał im pracę (odpoczynek i sen) w zadowalających

warunkach,



ilość energii cieplnej, potrzebnej do użytkowania budynku

zgodnie z jego przeznaczeniem, można było utrzymać na

racjonalnie niskim poziomie.

Dla spełnienia powyższych warunków konieczne

jest w szczególności aby:



układ funkcjonalny i przestrzenny budynku, jego ustrój konstrukcyjny

oraz rozwiązanie techniczne i materiałowe elementów budowlanych

odpowiadały wymaganiom wynikającym z usytuowania i

przeznaczenia budynku oraz z odpowiednich przepisów i norm;



budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, a także

do przechowywania artykułów spożywczych oraz farmaceutycznych

wykonany był z materiałów, które nie emitują związków (gazów, par,

pyłów) szkodliwych dla zdrowia lub zapachowych w stopniu

przekraczającym ich dopuszczalne stężenia;



budynki zakładów pracy w których produkcja powoduje występowanie

czynników szkodliwych, były wyposażone w środki tłumiące hałas i

wibrację do poziomu nie przekraczającego wartości dopuszczalnych,

urządzenia zapobiegające szkodliwemu oddziaływaniu

promieniowania oraz urządzenia zapobiegające zanieczyszczeniu lub

skażeniu w stopniu szkodliwym dla zdrowia ludzkiego powietrza

gruntu oraz wód – substancjami chemicznymi, środkami

promieniotwórczymi albo biologicznie zakaźnymi w związku z

produkcją bądź inną działalnością zakładu pracy.

Usytuowanie i

rozmieszczenie

budynków

Budynki powinny być tak
rozmieszczone w stosunku do
stron świata i panujących
wiatrów, aby w pomieszczeniach
pracy zapewnione były jak
najlepsze warunki oświetlenia
naturalnego, czystości powietrza
oraz przewietrzania.

Budynki, w których jest wykonywana
produkcja o charakterze uciążliwym lub
szkodliwym dla otoczenia, powinny być
położone od strony zawietrznej
budynków, w których nie prowadzi się
takiej produkcji lub w których znajdują
się pomieszczenia przeznaczone na stały
pobyt ludzi.

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy



Budynki i inne obiekty budowlane, w których znajdują się
pomieszczenia pracy, powinny być zbudowane i utrzymywane
zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach techniczno-
budowlanych.



Pracodawca jest obowiązany zapewnić na terenie zakładu pracy
wykonane i oznakowane, zgodnie z Polskimi Normami i
właściwymi przepisami, drogi komunikacyjne i transportowe,
drogi dla pieszych, i dojazdy pożarowe oraz utrzymywać je w
stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników. Drogi i
przejścia oraz dojazdy pożarowe nie mogą prowadzić przez
miejsca, w których występują zagrożenia dla ich użytkowników.



Drogi i przejścia powinny posiadać wymiary odpowiednie do
liczby potencjalnych użytkowników oraz rodzajów i wielkości
stosowanych urządzeń transportowych i przemieszczanych
ładunków. Minimalne wymiary dróg i przejść określają Polskie
Normy.

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy



Nawierzchnia dróg, placów manewrowych, postojowych
i składowych, dojazdów pożarowych i przejść powinna być
równa i twarda lub utwardzona oraz posiadać nośność
odpowiednią do obciążenia wynikającego ze stosowanych
środków transportowych oraz przemieszczanych i
składowanych materiałów.



Drogi, przejścia oraz place manewrowe, postojowe i składowe
powinny posiadać urządzenia lub inne rozwiązania techniczne
zapewniające odprowadzanie wód opadowych.



Na drogach transportowych i w magazynach nie powinny
występować progi ani stopnie. W przypadku zróżnicowania
poziomów podłogi, różnice te powinny być wyrównane
pochylniami o nachyleniu dostosowanym do rodzaju
używanego środka transportu, ale nie większym niż 8%.



Pochylnie powinny umożliwiać bezpieczne poruszanie się
pracowników i dogodny transport ładunków.

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy



Miejsca w zakładzie pracy, w których występują zagrożenia dla

pracowników, powinny być oznakowane widocznymi barwami lub

znakami bezpieczeństwa zgodnie z wymaganiami określonymi

w Polskich Normach.



Jeżeli oznakowanie nie jest wystarczające dla zapewnienia

bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika, miejsca

niebezpieczne powinny być wyłączone z użytkowania poprzez ich

odpowiednie wygrodzenie lub w inny sposób.



Otwory i zagłębienia powinny być zamknięte odpowiednimi

pokrywami, a jeżeli jest to niemożliwe - właściwie ogrodzone

i oznakowane.



Miejsca niebezpieczne na przejściach zagrażające potknięciem się,

upadkiem lub uderzeniem (np. stopnie) powinny być pomalowane

barwami bezpieczeństwa zgodnie z Polskimi Normami.



Na drogach - w miejscach, w których możliwe jest niespodziewane

wtargnięcie pieszych, w szczególności przed bramami, drzwiami

i przejściami, należy ustawić barierki lub zastosować inne

skuteczne środki ochronne.

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy



Dróg, przejść i dojazdów pożarowych nie wolno zastawiać

materiałami, środkami transportu, sprzętem i innymi

przedmiotami.



Na skrzyżowaniach dróg powinna być zapewniona dobra

widoczność.



W tunelach przeznaczonych do stałej komunikacji nie powinny

znajdować się rurociągi służące do transportu substancji

chemicznych toksycznych lub żrących oraz substancji z innych

względów niebezpiecznych. Wymóg ten nie dotyczy przewodów

służących do ogrzewania tunelu, jeżeli temperatura czynnika

grzewczego nie przekracza 95°C. .



Pracodawca jest obowiązany zapewnić drogi ewakuacyjne ze

wszystkich pomieszczeń obiektu budowlanego, w których mogą

przebywać pracownicy, umożliwiające szybkie wydostanie się

pracowników na otwartą przestrzeń. Drogi ewakuacyjne oraz

dojścia do nich prowadzące nie mogą być zastawiane. Wymagania

dla dróg ewakuacyjnych i warunki ewakuacji określają przepisy

techniczno -budowlane i dotyczące ochrony przeciwpożarowej.

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy



We wszystkich miejscach na terenie zakładu pracy, w których mogą

przebywać pracownicy, pracodawca jest obowiązany zapewnić

oświetlenie elektryczne w porze nocnej lub jeżeli oświetlenie

dzienne jest niewystarczające. Wymagania dotyczące oświetlenia

określają Polskie Normy.



Instalacje i urządzenia elektryczne powinny być tak wykonane

i eksploatowane, aby nie narażały pracowników na porażenie

prądem elektrycznym, przepięcia atmosferyczne, szkodliwe

oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz nie stanowiły

zagrożenia pożarowego, wybuchowego i nie powodowały innych

szkodliwych skutków.



Zakład pracy powinien być wyposażony w urządzenia zapobiegające

zanieczyszczeniu lub skażeniu, w stopniu szkodliwym dla zdrowia

ludzkiego - powietrza, gruntu oraz wód - substancjami chemicznymi,

środkami promieniotwórczymi albo biologicznie zakaźnymi,

w związku z produkcją bądź inną działalnością zakładu pracy.



Pracodawca jest obowiązany zapewnić ochronę obiektów

budowlanych i urządzeń technicznych przed gromadzeniem się

ładunków i wyładowaniami elektryczności statycznej -

stwarzającymi zagrożenia w środowisku pracy.

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy



Pracodawca jest obowiązany zapewnić dostateczną ilość wody

zdatnej do picia oraz do celów higieniczno - sanitarnych,

gospodarczych i przeciwpożarowych. Ilość wody do celów

higienicznych przypadająca dziennie na każdego pracownika

jednocześnie zatrudnionego nie może być mniejsza niż: 120 l -

przy pracach w kontakcie z substancjami szkodliwymi,

trującymi lub zakaźnymi albo powodującymi silne zabrudzenie

pyłami, w tym 90 l w przypadku korzystania z natrysków; 90 l -

przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej

temperaturze lub wymagających zapewnienia należytej higieny

procesów technologicznych, w tym 60 l w przypadku

korzystania z natrysków; 30 l - przy pracach niewymienionych

wcześniej.



Niezależnie od ilości wody, określonej powyżej należy zapewnić

wodę niezbędną do utrzymania czystości pomieszczeń i terenu

zakładu pracy w ilości co najmniej 1,5 l na dobę na każdy metr

kwadratowy powierzchni podłogi, wymagającej zmywania, oraz

co najmniej 2,5 l na dobę na każdy metr kwadratowy

powierzchni terenu poza budynkami, wymagającej polewania

(tereny zielone, utwardzone ulice, place itp.).

POMIESZCZENIA PRACY

•

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pomieszczenia
pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanej pracy i
liczby zatrudnionych pracowników.

•

Pomieszczenia te i ich wyposażenie powinny zapewniać
bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

•

Projekty nowobudowanych lub przebudowanych
zakładów pracy lub ich części powinny być opiniowane
pod względem spełniania wymagań bezpieczeństwa
pracy przez rzeczoznawcę do spraw bezpieczeństwa i
higieny pracy.

Pomieszczeniami pracy nazywamy

pomieszczenia, w których przebywają

pracownicy w związku z wykonywaną

pracą.

POMIESZCZENIA PRACY

• Pomieszczenia przeznaczone na pobyt słały

ludzi to pomieszczenia, w których
przebywanie pracowników w ciągu doby trwa
powyżej

4 godzin

• Pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt

ludzi to pomieszczenia, w których przebywanie
pracownika w ciągu doby trwa w przedziale od

2 do 4 godzin

Nie uwa

a si

za przeznaczone na pobyt

ludzi pomieszcze

, w których:



łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2
godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają
charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym
przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją
maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku,



mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na
zapewnienie warunków przebywania osób stanowiących ich
obsługę, bez zastosowania indywidualnych urządzeń
ochrony osobistej i zachowania specjalnego reżimu
organizacji pracy



jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od
czasu przebywania w nich osób zajmujących się obsługą.

Wymagania ogólne dla pomieszczeń

pracy



odpowiednie oświetlenie naturalne i sztuczne,



urządzenia utrzymujące odpowiednią temperaturę

wewnętrzną w okresie ogrzewczym,



odpowiednią, do rodzaju prowadzonych prac, wymianę

powietrza,



zabezpieczenie przed wilgocią,



zabezpieczenie przed szkodliwymi wyziewami, gazami,

pyłami i promieniowaniem,



zabezpieczenie przed uciążliwymi dźwiękami i drganiami,



zabezpieczenie przed nadmiernymi stratami i zyskami

ciepła, szkodliwymi przewiewami itp.,



właściwą odporność ogniową,



warunki do prawidłowej, (sprawnej ) ewakuacji.

Pracodawca jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia
pracy w czystości i porządku oraz zapewnić ich
okresowe remonty i konserwacje w celu
zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy w nich zapewnić:

Pomieszczenia stałej pracy nie mogą znajdować

się poniżej otaczającego terenu, chyba że

rodzaj produkcji tego wymaga.

Dopuszczalne jest zlokalizowanie poniżej poziomu otaczającego terenu



pomieszczeń pracy w garażu, kotłowni i w warsztatach podręcznych,



pomieszczeń handlowych, usługowych i gastronomicznych w

ulicznych przejściach podziemnych, w podziemnych stacjach
komunikacyjnych i tunelach, w domach handlowych i hotelach oraz w
obiektach zabytkowych
pod warunkiem zachowania wymagań przepisów techniczno -
budowlanych i po uzyskaniu zgody właściwego państwowego
inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z okręgowym
inspektorem pracy.

W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt
ludzi w budynkach

zakładów opieki zdrowotnej,

opieki społecznej, oświaty, wychowania i nauki

poziom podłogi powinien znajdować się co
najmniej

0,3 m

powyżej przyległego terenu

Powierzchnia i wysokość pomieszczeń

pracy



Powierzchnia i wysokość

pomieszczeń pracy

powinny zapewniać spełnienie wymagań
bezpieczeństwa i higieny pracy, z
uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy,
stosowanych technologii oraz czasu
przebywania pracowników w tych
pomieszczeniach.



Na każdego z pracowników jednocześnie
zatrudnionych w pomieszczeniu stałej pracy
powinno przypadać co najmniej

13 m

wolnej

objętości pomieszczenia oraz co najmniej

2 m

wolnej powierzchni podłogi - nie zajętej przez
urządzenia techniczne, sprzęt itp.

Wysokość pomieszczeń stałej pracy, nie

może być mniejsza niż:



3 m

w świetle - jeżeli w pomieszczeniu nie

występują czynniki szkodliwe dla zdrowia;



3,3 m

w świetle - jeżeli w pomieszczeniu

prowadzone są prace powodujące
występowanie czynników szkodliwych dla
zdrowia.

Wysokość tych pomieszczeń, może być obniżona
w przypadku zastosowania klimatyzacji - pod
warunkiem uzyskania zgody państwowego
wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Wysokość pomieszczeń stałej pracy,

może być zmniejszona do:



2,5 m

w świetle:

a) jeżeli w pomieszczeniu zatrudnionych jest nie więcej niż 4 pracowników, a

na każdego z nich przypada co najmniej po 15 m

wolnej objętości

pomieszczenia

b) w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości

mieszczącym się w budynku mieszkalnym, jeżeli przy wykonywanych

pracach nie występują pyły lub substancje szkodliwe dla zdrowia, hałas

nie przekracza dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku w budynkach

mieszkalnych, określonych w Polskich Normach, a na jednego pracownika

przypada co najmniej

15 m

wolnej objętości pomieszczenia;



2,2 m

w świetle - w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym,

dworcowym i innym oraz w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli

otwartej do większego pomieszczenia.

Wysokość pomieszczeń czasowej pracy,

nie może być mniejsza niż:



2,2 m

w świetle - jeżeli w pomieszczeniu nie

występują czynniki szkodliwe dla zdrowia;



2,5 m

w świetle - jeżeli w pomieszczeniu prowadzone

są prace powodujące występowanie czynników
szkodliwych dla zdrowia.



W pomieszczeniu o stropie pochyłym wymagania
określone wyżej stosuje się do średniej wysokości
pomieszczenia, przy czym w najniższym miejscu
wysokość pomieszczenia nie może być mniejsza w
świetle niż 1,9 m (licząc od poziomu podłogi do
najniżej położonej części konstrukcyjnej sufitu).

Ściany i sufity



W pomieszczeniach pracy, w których występują czynniki szkodliwe

dla zdrowia (wysoka temperatura, hałas, drgania,

promieniowanie, gazy, pyły, pary itp.) powinny być zastosowane

rozwiązania techniczne uniemożliwiające przedostawanie się tych

czynników do innych pomieszczeń pracy oraz do pomieszczeń

higieniczno - sanitarnych.



Ściany i sufity pomieszczeń pracy, w których wydzielają się

substancje szkodliwe dla zdrowia pracowników lub pyły

niebezpieczne pod względem wybuchowym, powinny mieć

pokrycie ochronne, zabezpieczające przed adsorpcją

i gromadzeniem się pyłu oraz powinny być przystosowane do

łatwego czyszczenia lub zmywania.



Jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanych robót lub rodzaj

stosowanych urządzeń może zachodzić niebezpieczeństwo

wybuchu, stropy, dachy i ściany pomieszczeń pracy powinny być

wykonane zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa dla tego

rodzaju robót lub znajdujących się tam urządzeń oraz zgodnie z

przepisami techniczno-budowlanymi.

Ściany i sufity



W pomieszczeniach oraz na drogach znajdujących się w obiektach

budowlanych podłogi powinny być stabilne, równe, nieśliskie,

niepylące i odporne na ścieranie oraz nacisk, a także łatwe do

utrzymania w czystości.



W pomieszczeniach, w których mogą wystąpić mieszaniny wybuchowe

palnych par, pyłów lub gazów z powietrzem, powierzchnie podłóg

powinny być wykonane z materiału niepowodującego iskrzenia

mechanicznego lub wyładowań elektrostatycznych.



Jeżeli podłoga jest wykonana z materiału będącego dobrym

przewodnikiem ciepła lub jeżeli przy wykonywaniu pracy występuje jej

zamoczenie, w przejściach oraz w miejscach do stania i siedzenia

powinny znajdować się podesty izolujące od zimna lub wilgoci albo

powinny być stosowane inne środki izolujące. Podesty powinny być

stabilne, wytrzymałe na obciążenie użytkowe, zabezpieczające przed

poślizgiem i potknięciem oraz łatwe do utrzymania w czystości.



W pomieszczeniach magazynowych i na drogach znajdujących się w

obiektach budowlanych powinny być umieszczone informacje o

dopuszczalnym obciążeniu stropów.

Korytarze i schody



Do pomieszczeń i stanowisk pracy położonych na

różnych poziomach powinny prowadzić

bezpieczne dojścia stałymi schodami lub

pochylniami.



Nawierzchnie schodów, pomostów i pochylni nie

powinny być śliskie, a w miejscach, w których

może występować zaleganie pyłów - powinny być

ażurowe.



Zamocowane na stałe drabiny lub klamry mogą

być stosowane jako dojścia dodatkowe oprócz

schodów, a zamiast schodów - tylko w

wyjątkowych przypadkach uzasadnionych

względami użytkowymi lub gdy nie ma

technicznych możliwości ich zastosowania.



Wymagania, jakie powinny spełniać schody

i pochylnie, określają przepisy techniczno-

budowlane.

Korytarze i schody



Na korytarzach powinna być zachowana

swobodna przestrzeń komunikacyjna.



Szerokość korytarzy nie może być mniejsza niż

1,2 m

, a jeżeli stanowią one drogi ewakuacyjne

ich szerokość nie może być mniejsza niż

1,4 m

Szerokość użytkowa schodów zewnętrznych

powinna wynosić co najmniej

1,2



Schody zewnętrzne i wewnętrzne o wysokości

przekraczającej 0,5 m powinny być zaopatrzone

w balustrady lub poręcze umożliwiające

lewostronne i prawostronne ich użytkowanie

oraz powinny być równe i szorstkie.



Przy szerokości schodów większych niż 4 m

należy zastosować dodatkowo balustradę lub

poręcz.

Drzwi w pomieszczeniach

pracy



Wymiary otworów drzwiowych w każdym pomieszczeniu
powinny być odpowiednie do liczby pracowników z nich
korzystających oraz do rodzaju i wielkości używanych
urządzeń transportowych i przemieszczanych ładunków.
Wymiary otworów drzwiowych określa Polska Norma.



Sposób otwierania drzwi z pomieszczeń pracy i z
pomieszczeń higieniczno - sanitarnych powinien
odpowiadać wymaganiom przepisów techniczno
-budowlanych i dotyczących ochrony przeciwpożarowej.



Drzwi rozsuwane muszą być wyposażone w urządzenia
zapobiegające ich wypadnięciu z prowadnic.



Drzwi i bramy otwierające się do góry muszą być
wyposażone w urządzenia zapobiegające ich
przypadkowemu opadaniu.

Drzwi w

pomieszczeniach



Wrota bram powinny być wyposażone w urządzenia
zapobiegające ich przypadkowemu zamknięciu.



Wahadłowe drzwi i bramy muszą być przezroczyste
lub posiadać przezroczyste panele.



Drzwi i bramy przezroczyste powinny być wykonane
z materiału odpornego na rozbicie lub ze
szkła hartowanego oraz odpowiednio oznakowane w
widocznym miejscu.



Pomiędzy pomieszczeniami nie należy wykonywać
progów, chyba że warunki techniczne wymagają ich
zastosowania. W takich przypadkach należy je
oznaczyć w sposób widoczny.

Drzwi w

pomieszczeniach



Drzwi i bramy otwierane i zamykane mechanicznie powinny
tak funkcjonować, aby nie stwarzały zagrożenia urazem. Drzwi
takie powinny mieć zamontowane łatwo rozpoznawalne i łatwo
dostępne z obu stron urządzenie do ich zatrzymywania, a
także powinny być przystosowane do ręcznego otwierania.



Pomieszczenia pracy, w których przebywają pracownicy,
nie mogą być zamykane w sposób uniemożliwiający wyjście
z pomieszczenia. Jeżeli istnieją względy wymagające
zamykania pomieszczeń w czasie pracy przed osobami
nieupoważnionymi, należy stosować przy drzwiach zamki
uniemożliwiające wejście z zewnątrz, a jednocześnie
umożliwiające wyjście z pomieszczenia bez użycia klucza. W
takiej sytuacji należy przewidzieć możliwość powiadamiania
pracowników znajdujących się w takich pomieszczeniach o
niebezpieczeństwie grożącym z zewnątrz.

Drzwi w

pomieszczeniach



Szyby w oknach oraz inne przedmioty i powierzchnie
szklane, znajdujące się w pomieszczeniach pracy,
narażone na uszkodzenia w związku z rodzajem
prowadzonych prac, powinny być od strony, po której
mogą znajdować się ludzie, osłonięte siatką
zabezpieczającą przed odłamkami szkła.



Przezroczyste ściany działowe, znajdujące się w
pomieszczeniach pracy, w pobliżu takich pomieszczeń
lub wzdłuż przejść - muszą być jednoznacznie
oznakowane oraz wykonane z materiału odpornego
na rozbicie lub tak osłonięte, aby niemożliwe było
zetknięcie się pracownika ze ścianą lub jego zranienie
w razie rozbicia tej ściany.

Podłogi



Podłogi pomieszczeń pracy i nauki powinny być równe,

wykonane z materiału nie wytwarzającego pyłu i

będącego złym przewodnikiem ciepła.



W przypadku wykonania, ze względów technologicznych,

podłogi z materiału przewodzącego ciepło, należy w

miejscach przebywania pracowników i uczniów,

przejściach itp. stosować wykładziny z materiału

będącego złym przewodnikiem ciepła.



Chodniki i wykładziny powinny być mocowane do podłogi

w taki sposób, aby uniknąć ich zawinięcia lub sfałdowania.



Zabronione jest stosowanie w pomieszczeniach pracy

łatwo zapalnych wykładzin podłogowych.



W pomieszczeniach, w których mogą wystąpić mieszaniny

wybuchowe palnych par, pyłów lub gazów z powietrzem,

powierzchnie podłóg powinny być wykonane z materiału

nie powodującego iskrzenia mechanicznego lub

wyładowań elektrostatycznych.

Oświetlenie pomieszczeń pracy



Każde pomieszczenie stałej pracy powinno być oświetlone

światłem dziennym.



Na stosowanie w takim pomieszczeniu wyłącznie

oświetlenia elektrycznego pracodawca powinien uzyskać

zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego

inspektora sanitarnego (wydaną w porozumieniu z

okręgowym inspektorem pracy).



Wielkość powierzchni okien powinna być ustalona w

sposób uwzględniający charakter pomieszczenia, jego

wysokość, położenie w stosunku do stron świata itp.



Stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi nie

może być mniejszy niż

1: 8



Okna powinny być zaopatrzone w urządzenia pozwalające

na łatwe ich otwieranie z poziomu podłogi i być

wyposażone w odpowiednie urządzenia eliminujące

nadmierne operowanie promieni słonecznych padających

na stanowiska pracy .

Oświetlenie pomieszczeń pracy



W budynku na kondygnacjach położonych poniżej 25 m

nad terenem odległość między górną krawędzią

wewnętrznego podokiennika a podłogą powinna

wynosić co najmniej 0,85 m, z wyjątkiem przyziemia

oraz ścianek podokiennych w loggii, na tarasie lub

galerii, gdzie nie podlega ona ograniczeniom.



W budynku na kondygnacjach położonych powyżej 25

m nad terenem między górną krawędzią podokiennika

a podłogą należy zachować odległość co najmniej 1,1

m, z wyjątkiem okien wychodzących na loggie, tarasy

lub galerie.



Wysokość położenia podokiennika, może być

pomniejszona, pod warunkiem zastosowania

zabezpieczenia okna balustradą do wymaganej

wysokości lub zastosowania w tej części okna skrzydła

nieotwieranego i szkła o podwyższonej wytrzymałości.

Oświetlenie pomieszczeń pracy



Niezależnie od oświetlenia dziennego w

pomieszczeniach pracy należy zapewnić

oświetlenie elektryczne o parametrach

zgodnych z Polską Normą.



Zgodnie z tą normą wymagane natężenie

oświetlenia zależne jest od charakteru

i dokładności wykonywanych prac.



Stosunek wartości średnich natężenia

oświetlenia w pomieszczeniach

sąsiadujących ze sobą, przez które odbywa

się komunikacja wewnętrzna, nie powinien

być większy niż 5 do 1.



W pomieszczeniach i miejscach pracy, w

których w razie awarii oświetlenia mogą

wystąpić zagrożenia dla życia lub zdrowia

pracowników, należy zapewnić oświetlenie

awaryjne (ewakuacyjne, kierunkowe lub

bezpieczeństwa).

Ogrzewanie

pomieszczeń

pracy



Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej

z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach pracy

należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju

wykonywanej pracy, nie niższą jednak niż



Niższe temperatury mogą występować w pomieszczeniach, w

których ze względu na prowadzone procesy technologiczne

nie może być zapewniona wyżej wymieniona temperatura.



W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka

praca fizyczna i w pomieszczeniach biurowych temperatura

nie może być niższa niż

Wentylacja pomieszczeń pracy



We wszystkich pomieszczeniach pracy należy
zapewnić odpowiednią wymianę powietrza przez
zastosowanie wentylacji naturalnej lub mechanicznej
albo łącznie jednej i drugiej.



Wielkość wymiany powietrza jest uzależniona od
wielkości pomieszczenia, liczby osób w nim
zatrudnionych i od rodzaju prac w nim wykonywanych.



Wentylacja powinna zapewnić utrzymanie w
pomieszczeniach pracy wymaganej czystości
powietrza, temperatury i wilgotności
powietrza, a także bezpieczeństwa pożarowego.



Przepływ powietrza wentylacyjnego między
pomieszczeniami powinien odbywać się od
pomieszczenia mniej do bardziej zanieczyszczonego.

Wentylacja pomieszczeń pracy



Urządzenia lub ich części, z których mogą wydzielać się
szkodliwe gazy, pary lub pyły, powinny być
zhermetyzowane. W razie niemożliwości
zhermetyzowania, urządzenia te powinny być wyposażone
w miejscowe wyciągi.



Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z
zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji
mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i
substancji szkodliwych dla zdrowia.



Klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować
przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń
pracy. Nie dotyczy to wentylacji awaryjnej.



Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji
nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na
stanowisko pracy.

Wentylacja pomieszczeń pracy



Maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie
powinna przekraczać 70°C (343 K) przy nawiewie
powietrza na wysokości nie mniejszej niż 3,5 m od
poziomu podłogi stanowiska pracy i 45°C (318 K) - w
pozostałych przypadkach.



W pomieszczeniach pracy, w których występują łatwo
palne lub niebezpieczne pod względem wybuchowym
pyły, gazy lub pary, maksymalna temperatura
nawiewanego powietrza powinna być zgodna z
przepisami w sprawie ochrony przeciwpożarowej.

Wentylacja pomieszczeń pracy



W przypadku zastosowania systemu klimatyzacji lub
wentylacji mechanicznej należy zapewnić odpowiednią
konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych i
wentylacyjnych w celu niedopuszczenia do awarii oraz
stosowanie środków mających na celu ograniczenie
natężenia i rozprzestrzeniania się hałasu i drgań
powodowanych pracą urządzeń klimatyzacyjnych
i wentylacyjnych.



Jeżeli w związku z wydzielaniem się w procesie pracy
substancji szkodliwych dla zdrowia awaria wentylacji
może zagrażać zdrowiu pracowników, należy
zastosować system kontrolny sygnalizujący stan
zagrożenia.

Wentylacja pomieszczeń pracy



Przy stosowaniu w pomieszczeniach pracy wentylacji

mechanicznej z recyrkulacją powietrza ilość powietrza

świeżego nie powinna być mniejsza niż 10% ogólnej ilości

wymienianego powietrza.



W powietrzu wprowadzanym do pomieszczeń pracy przy

stosowaniu recyrkulacji zanieczyszczenie czynnikami

szkodliwymi dla zdrowia nie powinno przekraczać poziomu,

przy którym suma stosunków stężeń poszczególnych

substancji do odpowiadających im wartości najwyższych

dopuszczalnych stężeń przekracza 0,3.



Recyrkulacja powietrza nie powinna być stosowana

w pomieszczeniach pracy, w których występuje narażenie

na mikroorganizmy chorobotwórcze lub znajdują się

substancje trujące, cuchnące albo możliwe jest nagłe

zwiększenie stężenia szkodliwych substancji, a także w

przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

Wentylacja pomieszczeń pracy



Naturalna wentylacja to wentylacja (wymiana
powietrza) zachodząca wskutek działania naturalnych
sił przyrody, tj. sił wyporu termicznego lub/i sił
naporu wiatru. Jeżeli jest spowodowana przez
różnicę gęstości powietrza na zewnątrz i wewnątrz
pomieszczenia, to nosi nazwę wentylacji grawitacyjnej.



Wentylacja naturalna jest stosowana w budynkach
przemysłowych, użyteczności publicznej, szkołach,
garażach, budynkach mieszkalnych itp.



Intensywność wentylacji określa się krotnością
wymiany powietrza (liczbą wymian powietrza).



Jest to liczba określająca ile razy w ciągu godziny
przepływa przez pomieszczenie strumień powietrza o
objętości równej objętości pomieszczenia.

Wentylacja pomieszczeń pracy



Wentylacja mechaniczna jest wynikiem działania
urządzeń mechanicznych lub strumieniowych,
wprawiających powietrze w ruch.



W pomieszczeniach pracy, w zależności od potrzeb,
można stosować:



wentylację ogólną, powodującą wymianę powietrza w
całym pomieszczeniu,



wentylację miejscową, polegającą na wymianie
powietrza w określonej przestrzeni w pomieszczeniu, w
obrębie stanowiska pracy lub urządzenia
technologicznego,



wentylację awaryjną - pozwalającą w krótkim czasie
obniżyć niebezpieczne stężenia substancji toksycznych
lub niebezpiecznych.

Wentylacja pomieszczeń pracy

SYSTEMY WENYLACJI MECHANICZNEJ



Wentylacja wywiewna polega na wywiewaniu

powietrza z pomieszczeń, dzięki czemu wskutek

wytworzonego podciśnienia powietrze zewnętrzne

napływa drogą infiltracji przez nieszczelności z

zewnątrz lub z sąsiednich pomieszczeń.



Wentylacja nawiewna polega na doprowadzeniu

powietrza do pomieszczenia i wytworzeniu

nadciśnienia. Powietrze nawiewane musi być

odpowiednio przygotowane (ogrzane w okresie zimy).



Wentylacja nawiewno-wywiewna jest podstawowym

systemem wentylacji mechanicznej. Sposób

rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w

pomieszczeniu decyduje o sposobie rozmieszczenia

otworów nawiewnych i wywiewnych, czyli o doborze

systemu wentylacji.

Wentylacja pomieszczeń pracy



KLIMATYZACJA – jest to utrzymywanie
odpowiednich warunków klimatycznych:
ciśnienia, temperatury, wilgotności oraz
składu chemicznego powietrza - wolnego
od zanieczyszczeń w zamkniętych
pomieszczeniach. Celem klimatyzacji jest
zapewnienie właściwych warunków
higienicznych i dobrego samopoczucia.



Klimatyzację należy stosować w
pomieszczeniach, w których ze względów
użytkowych, higienicznych, zdrowotnych
lub technologicznych konieczne jest
utrzymywanie odpowiednich parametrów
powietrza wewnętrznego.

Ocena spełniania wymagań bezpieczeństwa

i higieny pracy w dokumentacji

projektowej nowo budowanych lub

przebudowywanych obiektów budowlanych, w

których są przewidywane pomieszczenia

pracy.

Projekt budowlany powinien

posiadać opinie:



zgodności z wymogami
bezpieczeństwa i higieny pracy,



zgodności z wymaganiami
ochrony przeciwpożarowej,



spełnienia wymagań
higienicznych i zdrowotnych

Opiniowanie projektów przez rzeczoznawców

ds. bezpieczeństwa i higieny pracy

Projekty nowobudowanych lub przebudowywanych

obiektów budowlanych albo ich części, w których

przewiduje się pomieszczenia pracy, podlegają

opiniowaniu pod względem zgodności z

wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ergonomii przez rzeczoznawcę do spraw

bezpieczeństwa i higieny pracy. Rzeczoznawca

opiniuje projekty, biorąc pod uwagę specyfikę,

charakter i przeznaczenie obiektu budowlanego,

a zwłaszcza warunki wynikające z części

technologicznej projektu.

Opiniowanie polega w szczególności na sprawdzeniu przez
rzeczoznawcę zgodności przyjętych rozwiązań z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, wymaganiami ergonomii
oraz z Polskimi Normami, a także na sprawdzeniu, czy
przyjęte rozwiązania likwidują bądź ograniczają zagrożenia,
jakie może spowodować projektowany proces
technologiczny.

Odbiór nowo wybudowanych

lub przebudowywanych obiektów

budowlanych przez organy nadzoru nad

warunkami pracy

Inwestor, o zamiarze przystąpienia

do użytkowania obiektu
budowlanego (po zakończeniu
budowy), jest obowiązany
zawiadomić organy:



Inspekcji Ochrony Środowiska,



Państwowej Inspekcji Sanitarnej,



Państwowej Inspekcji Pracy,



Państwowej Straży Pożarnej

Organy te zajmują stanowisko w sprawie zgodności

wykonania obiektu budowlanego z projektem

budowlanym

Do powiadomienia o zakończeniu budowy

obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie

pozwolenia na użytkowanie inwestor

obowiązany jest dołączyć:



oryginał dziennika budowy,



oświadczenie kierownika budowy dotyczące:



zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem
budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz
przepisami,



doprowadzenia do należytego stanu i porządku terenu
budowy, a także – w razie korzystania – ulicy, sąsiedniej
nieruchomości, budynku lub lokalu,



właściwego zagospodarowania terenów przyległych,
jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest
uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania,



protokoły badań lub sprawdzeń,



inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.

Do użytkowania obiektu budowlanego, na

którego wzniesienie jest wymagane

pozwolenie na budowę albo zgłoszenie,

można przystąpić po zawiadomieniu

właściwego organu o zakończeniu budowy,

jeżeli organ ten, w terminie 14 dni od dnia

doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi

sprzeciwu.

Niezajęcie stanowiska przez organy

wymienione wcześniej, w terminie 14 dni od
dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje się

jak niezgłoszenie sprzeciwu lub uwag.

UTRZYMANIE BUDYNKÓW I ZNAJDUJĄCYCH SIĘ

W NICH POMIESZCZEŃ PRACY W STANIE

ZAPEWNIAJĄCYM BEZPIECZNE I HIGIENICZNE

WARUNKI PRACY



Właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić
dla każdego budynku oraz obiektu budowlanego nie
będącego budynkiem,

książkę obiektu budowlanego

stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów
dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli
stanu technicznego, remontów i przebudowy, w
okresie użytkowania obiektu budowlanego.



Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra

Infrastruktury

z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie

książki obiektu budowlanego (Dz. U. Nr 120

poz.1134 z 2003 r.)

UTRZYMANIE BUDYNKÓW I ZNAJDUJĄCYCH SIĘ

W NICH POMIESZCZEŃ PRACY W STANIE

ZAPEWNIAJĄCYM BEZPIECZNE I HIGIENICZNE

WARUNKI PRACY



Obowiązek prowadzenia książki obiektu

budowlanego nie obejmuje właścicieli

i zarządców budynków

mieszkalnych jednorodzinnych, obiektów

budowlanych budownictwa zagrodowego i

letniskowego, dróg lub obiektów

mostowych, jeżeli prowadzą książkę drogi

lub książkę obiektu mostowego na

podstawie przepisów o drogach

publicznych.

UTRZYMANIE BUDYNKÓW I ZNAJDUJĄCYCH SIĘ

W NICH POMIESZCZEŃ PRACY W STANIE

ZAPEWNIAJĄCYM BEZPIECZNE I HIGIENICZNE

WARUNKI PRACY



Właściciel lub zarządca jest obowiązany utrzymywać
i użytkować obiekt budowlany w sposób zgodny z jego
przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz
utrzymywać w należytym stanie technicznym
i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego
pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności
technicznej.



Protokoły z kontroli obiektu budowlanego, oceny
i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego oraz
inne dokumenty, powinny być dołączone do książki
obiektu budowlanego.

UTRZYMANIE BUDYNKÓW I ZNAJDUJĄCYCH SIĘ

W NICH POMIESZCZEŃ PRACY W STANIE

ZAPEWNIAJĄCYM BEZPIECZNE I HIGIENICZNE

WARUNKI PRACY



Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania
poddawane przez właściciela lub zarządcę:
1) okresowej kontroli, co najmniej raz w roku,
polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:

a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych
na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące
działania czynników występujących podczas
użytkowania obiektu,
b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych
(dymowych, spalinowych i wentylacyjnych),