Model IS-LM

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

2



Należy w jakiś sposób ustalić wzajemna
zależność pomiędzy stopa procentową
a wielkością produkcji (obie zmienne
wzajemnie na siebie wpływają!).



Zajmujemy się krótkim okresem (ale
interesuje nas równowaga?!)

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

3

Pięć zależności

X

G

I

C

Y









Y

t

b

a

C

)

1

( 





Y

C

63

,

0

220



dR

e

I





R

I

2000

1000



nR

mY

g

X







R

Y

X

500

1

,

0

525







P

hR

kY

M

)

(





P

R

Y

M

)

1000

1583

,

0

(





Tożsamość dochodu

Funkcja konsumpcji

Funkcja inwestycji

Funkcja eksportu

netto

Popyt na pieniądz

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

4



Mamy zatem pięć ‘makrorelacji’ i osiem zmiennych.



Co zrobić z trzema zmiennymi?



dwie zmienne egzogeniczne - podaż pieniądza M i

zakupy państwowe G (są ustalane przez bank

centralny, rząd i parlament).



Zakładamy ponadto, że

ceny się nie zmieniają

(P=1).



Rysunki w przestrzeni pięciowymiarowej są trudne,

dlatego warto poszukiwać reprezentacji

dwuwymiarowej



Pomysł taki zaproponował J.R. Hicks w 1937 roku

(laureat nagrody Nobla w 1972 roku).



Jest to analiza IS-LM, dwie krzywe IS i LM,



W warunkach równowagi (kiedy wszystkie zależności

są spełnione)



IS – popyt inwestycyjny I; oszczędności S.



LM - M to podaż pieniądza a L to preferencje płynności (ang.

liquidity), czyli synonimu popytu na pieniądz.

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

5

Krzywa IS

Krzywa IS graficznie

Wyższa stopa
procentowa (R)
powoduje obniżenie
inwestycji i eksportu
netto, a zatem
obniżenie PKB (efekt
mnożnikowy).

PKB (Y)

45

o

wydatki

R

Wzrost wydatków państwa
powoduje przesunięcie
krzywej IS w prawo (wzrost
wydatków powoduje wzrost
PKB (?) znów efekt
mnożnikowy, czyli
przesunięcie w prawo)

PKB (Y)

R

R

krzywa IS

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

7

Algebraiczne wyprowadzenie krzywej IS



Jeśli zsumujemy funkcję konsumpcji,

inwestycji, eksportu netto i zakupów

państwowych to dostajemy dochód:



stad wyliczmy R jako funkcję Y (krzywa IS)



widać, że wzrost G powoduje wzrost stopy

procentowej (co graficznie ilustruje się

przesunięciem krzywej IS w prawo (w górę)).

G

R

n

d

Y

t

b

g

e

a

Y

















)

(

)]

1

(

[

G

n

d

Y

n

d

m

t

b

n

d

g

e

a

R























1

)

1

(

1

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

8

Krzywa LM



Pokazuje wszystkie kombinacje stopy procentowe i dochodu
spełniające równanie na pieniądz przy stałym poziomie podaży
pieniądza i ustalonym poziomie cen.

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

9

Krzywa LM biegnie w górę bo:



Jeśli stopa procentowa rośnie to zmniejsza się

popyt na pieniądz, ale



zakładamy, że podaż pieniądza jest stała, musi

zatem dostosować się dochód tak by przywrócić

poprzednią wielkość popytu na pieniądz.



Mówimy o pieniądzu realnym (tj. pieniądz

nominalny odniesiony do poziomu cen)



stąd widać, dlaczego krzywa LM jest rosnąca. Jeśli

pieniądz realny jest stały (a o to dba bank

centralny) to wzrostowi R musi towarzyszyć wzrost

Y.

hR

kY

P

M





P

hR

kY

M

)

(





W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

10

Krzywa LM graficznie

P

hR

kY

M

)

(





M - zasób
pieniądza

R

PKB (Y)

R

podaż pieniądza

krzywa LM

wzrost podaży pieniądza

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

11

Krzywa LM analitycznie

P

M

h

Y

h

k

R

1





P

hR

kY

M

)

(





W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

12

IS i LM łącznie



IS – punkty równowagi na rynku dóbr



LM – punkty równowagi na rynku pieniądza



przecięcie się
obu krzywych
wyznacza punkt
równowagi na
obu rynkach

PKB (Y)

R

krzywa LM

krzywa IS

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

13

Polityka pieniężna i polityka fiskalna

(przy założeniu stałości cen, wzrost M powoduje wzrost cen w dłuższym okresie – ale to już inna historia w następnym rozdziale).

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

14

Skuteczność polityki pieniężnej

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

15

Skuteczność polityki fiskalnej

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

16

Policzmy

G

a

Y

a

a

G

n

d

Y

n

d

m

t

b

n

d

g

e

a

R

2

1

0

1

)

1

(

1





























M

b

Y

b

P

M

h

Y

h

k

R

2

1

1









1

1

2

2

0

*

b

a

M

b

G

a

a

Y









1

1

2

1

1

2

1

0

*

b

a

M

b

a

G

b

a

b

a

R









R

dM

dR

Y

dM

dY

e

M



R

dG

dR

Y

dG

dY

e

G



*

*

1

1

Y

R

a

e

M





*

*

1

1

Y

R

b

e

G



krzywa IS

krzywa LM

‘stan
równowagi’

by polityki fiskalna i pieniężna były skuteczne to a

1

i b

1

powinny

być jak najmniejsze, wtedy IS i LM są blisko położenia
horyzontalnego (’płaskie’)

‘elastyczności’

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

17

Krzywa zagregowanego popytu

W

it

o

ld

K

w

a

śn

ic

k

i

(I

N

E

,

U

W

r)

,

N

o

ta

tk

i

d

o

w

y

k

ła

d

ó

w

18

Krzywe popytu!



Analogie pomiędzy standardową
mikroekonomiczną krzywą popytu a krzywą
łącznego popytu w makroekonomii jest tylko
pozorna.



krzywa łącznego popytu związana jest z
systemem finansowym (popyt na pieniądz i
podaż pieniądza).



mikroekonomiczna krzywa popytu związana
jest ze sferą produkcji.

Wyprowadzenie krzywej łącznego popytu

P

hR

kY

M

)

(





R

P

PKB (Y)

P

P

AD

LM

IS

wyższe ceny
powodują wzrost
popytu na
pieniądz

PKB (Y)