Katarzyna Buchta

PODZIAŁ I ZASTOSOWANIE 

SKAŁ

Minerał

– 

to najmniejszy naturalny składnik 

skorupy ziemskiej o określonej budowie 
chemicznej i fizycznej. Zazwyczaj jest to 
związek chemiczny, rzadziej pierwiastek 
chemiczny. Minerały stanowiące główne 
składniki budujące skały nazywa się 
minerałami skałotwórczymi, a są to: dolomit, 
kalcyt, krzemiany, kwarc, miki, minerały ilaste, 
olwin, pirokseny, skalenie.

Skała– to naturalny zespół kilku lub więcej 
minerałów, rzadziej jednego, powstałych w 
wyniku różnych procesów geologicznych

PETROGRAFIA – nauka o 
skałach

PODZIAŁ SKAŁ

   Stosowany w petrografii podział skał opiera się na 

ich

   powstaniu i obejmuje trzy główne grupy:

 

SKAŁY

MAGMOWE

OSADOWE

METAMORFICZNE

SKAŁY MAGMOWE

    Skały magmowe powstają wskutek krystalizacji 

lub zakrzepnięcia magmy pod powierzchnią 
Ziemi. Mogą również powstać w wyniku 
zakrzepnięcia lawy na powierzchni Ziemi. 

PODZIAŁ SKAŁ MAGMOWYCH

    Ze względu na miejsce powstania, skały 

magmowe dzielmy na głębinowe i 
wylewne.

SKAŁY MAGMOWE

GŁĘBINOWE

 WYLEWNE 

GRANIT

BAZALT

SKAŁY MAGMOWE

Bazalt – skała lita 
pochodzenia 
wulkanicznego– wylewna. 
Stosowany jest jako 
materiał budowlany lub 
drogowy, oraz jako surowiec 
do produkcji
wełny mineralnej

Granit przybiera różne barwy, 
takie jak szara, białoróżowa, 
zielona, czerwona, czarny i 
inne. Ze względu na 
dostępność dużych bloków, 
łatwość cięcia i polerowania 
oraz walory estetyczne jest 
używany w budownictwie jako 
kamień budowlany i 
dekoracyjny.

PODZIAŁ SKAŁ OSADOWYCH



skały osadowe powstają przez nagromadzenie się 
materiału przynoszonego przez czynniki 
zewnętrzne (np. wodę, lodowiec, wiatr),  



skały osadowe powstają również w wyniku 
osadzania się lub wytrącania z roztworu wodnego 



ze względu na sposób powstania skały osadowe 
dzielimy na okruchowe, chemiczne i organiczne



ze względu na spoistość skały osadowe 
okruchowe dzielimy na luźne i zwięzłe 

SCHEMAT PODZIAŁU SKAŁ 

OSADOWYCH

SKAŁY OSADOWE

OKRUCHOWE

CHEMICZNE

ORGANICZNE

LUŹNE

ZWIĘZŁE

PIASEK

IŁ

PIASKOWIEC

SÓL KAMIENNA

GIPS

WAPIEŃ

WĘGIEL KAMIENNY

SKAŁY CHEMICZNE

Sól kamienna 

jest jednym z 

ważniejszych 

surowców w 

przemyśle 

chemicznym 

oraz 

spożywczym. 

Gips ma szerokie zastosowanie w 
budownictwie oraz służy jako surowiec 
rzeźbiarski -alabaster

Wapień  używany jest 
głównie w budownictwie, 
przemyśle wapienniczym, 
cementowym ,chemicznym, 
cukrowniczym, hutniczym 
(jako topnik, do wyrobu 
szkła), w  rolnictwie (jako 
nawóz) oraz w energetyce.

Węgiel powstał ze 
szczątków roślinnych, które 
bez dostępu tlenu uległy 
uwęgleniu . Ma czarną 
barwę i matowy połysk.
stosowany jest powszechnie 
jako paliwo.

SKAŁY ORGANICZNE 

Piaski znajdują 
zastosowanie 
m.in. w: 
budownictwie, 
hutnictwie (tzw. 
piaski 
formierskie) i 
przemyśle 
szklarskim 

Ił znajduje 
zastosowanie w 
przemyśle 
ceramicznym jako 
surowiec do 
produkcji cegieł, 
dachówek czy 
klinkieru, także w 
przemyśle 
budowlanym i 
papierniczym.

Piaskowce od 
wieków są 
stosowane w 
budownictwie jako 
materiał 
konstrukcyjny lub 
zdobniczy.

SKAŁY OKRUCHOWE

SKAŁY METAMORFICZNE



skały metamorficzne powstają w wyniku 
przeobrażenia pod wpływem wysokiej 
temperatury lub ciśnienia skał 
osadowych lub okruchowych 



w wyniku metamorfizmu skały 
zmieniają strukturę oraz skład 
chemiczny i mineralny 

Marmur powstał z przeobrażenia 
wapieni , rzadziej dolomitów. Od 
starożytności stosowany jako 
cenny materiał budowlany, 
rzeźbiarski oraz 
architektoniczny. Powyżej 
kamieniołom

Nazwa gnejs pochodzi 
od starego 
słowiańskiego terminu 
górniczego 
oznaczającego 
zgnieciony kamień. Jest 
kamieniem budowlanym 
i drogowym 

SKAŁY METAMORFICZNE