Wojna trzynastoletnia

1454-1466

Każda woja ma swoją

przyczynę

• Po wielkiej wojnie, zakon krzyżacki dotknął

wewnętrzny kryzys. Wyzyskiwana ludność
była skora do buntu, znalazło to swój wyraz w
utworzeniu Związku Pruskiego skupiającego
miasta pruskie, m.in. Gdańsk i Toruń. Jego
polityka skierowana była przeciw Krzyżakom,
jednakże Zakon nie był w stanie poradzić
sobie ze wzrastającą w siłę organizacją, toteż
odwoływał się nawet do papieża, który
nałożył na Związek ekskomunikę.

Każda woja ma swoją

przyczynę cd.

• Nie przeszkodziło to jednak w znacznym stopniu

w działaniach antykrzyżackich. Ich kulminacją był
wybuch powstania 4 lutego 1454 roku atakiem
na zamek krzyżacki w Toruniu i zwrócenie się do
panującego wówczas w Polsce Kazimierza
Jagiellończyka z prośbą o włączenie Prus do
Korony Polskiej. 6 marca 1454 król podpisał akt
inkorporacji, jednocześnie wypowiadając
Zakonowi wojnę. W tym samym czasie pozostałe
miasta pruskie doprowadziły do wybuchu
powstania skierowanego przeciwko Krzyżakom.

Strony konfliktu

Zakon krzyżacki

Polska

• czasowo:
• Dania,
• Zakon kawalerów mieczowych
• Amsterdam

Przebieg wojny

• szlachta zażądała od władcy

nadania przywilejów m.in.
niemożności podejmowania
decyzji o zwołaniu pospolitego
ruszenia przez króla oraz
podniesienia podatków bez
wcześniejszej zgody zjazdów
ziemskich.

Bitwa pod Chojnicami

• Po satysfakcjonujących dla

szlachty decyzjach królewskich,
ruszyła ona na twierdzę Chojnice
(należącą do Krzyżaków)

• Ta bitwa stanowiła klęskę wojsk

polskich (mimo ich liczebnej
przewagi) i pokazywała wyższość
zaciężnych wojsk zakonnych nad
rycerstwem polskim.

Reformy w armi

• potrzebne były reformy armii, na

które król uzyskał dzięki pomocy
bogatych miast pruskich (m.in.
Gdańska, Torunia). Co prawda, po
dotychczasowych klęskach wojsk
polskich spora część Prus uprzedziła
się do Korony, jednak w tym
momencie nie było odwrotu.
Wspomnianym wysiłkiem
finansowym, król zdołał opłacić armię
zaciężną.

Bitwy morskie

• Pierwsza znacząca bitwa

rozegrała się na morzu w pobliżu
Bornholmu – w 1457 flotylla
duńska (wspierająca Krzyżaków)
została rozbita przez gdańskich
kaprów.

Pozostałe bitwy

Bitwa data

wygrany

• Bitwa pod Świecinem (1462)

Polska

• Bitwa na Zalewie

Wiślanym (1463)
Polska

II pokój toruńsk

• Od roku 1464 trwały rokowania,

zakończone podpisaniem w 1466
II pokoju toruńskiego.

• Po raz kolejny wyniki rokowań nie

odzwierciedlały faktycznej
dominacji Polaków nad
Krzyżakami, jednakże wystarczyło
to do wyeliminowania Zakonu z
grupy liczących się w ówczesnej
Europie potęg.

Korzyści da Ploski z tej

wojny

• Polska odzyskała (po 158 latach) Pomorze

Gdańskie (dokładniej Prusy Królewskie)

• do Polski wróciła również ziemia chełmińska

z Toruniem

• Polska uzyskała Malbork, Elbląg oraz Warmię
• państwo zakonne ze stolicą w Królewcu stało

się lennem Polski

• każdy wielki mistrz zobowiązany był do

składania władcy polskiemu hołdu

koniec

Prezentacje wykonał Sławek
Szymaszek