Zaburzenia spowodowane
Zaburzenia spowodowane
używaniem substancji
używaniem substancji
psychoaktywnych
psychoaktywnych
Klinika Psychiatrii Dorosłych
Klinika Psychiatrii Dorosłych
Podział wg ICD 10:
Podział wg ICD 10:
F10 zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane
F10 zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane
używaniem alkoholu
używaniem alkoholu
F 11 zaburzenia spowodowane używanie opiatów
F 11 zaburzenia spowodowane używanie opiatów
F 12 zaburzenia spowodowane używaniem kanabinoli
F 12 zaburzenia spowodowane używaniem kanabinoli
F 13 zaburzenia spowodowane używaniem leków
F 13 zaburzenia spowodowane używaniem leków
uspokajających i nasennych
uspokajających i nasennych
F 14 zaburzenia spowodowane używaniem kokainy
F 14 zaburzenia spowodowane używaniem kokainy
F 15 zaburzenia spowodowane używaniem innych
F 15 zaburzenia spowodowane używaniem innych
substancji stymulujących
substancji stymulujących
F 16 zaburzenia spowodowane używaniem substancji
F 16 zaburzenia spowodowane używaniem substancji
halucynogennych
halucynogennych
F 17 zaburzenia spowodowane paleniem tytoniu
F 17 zaburzenia spowodowane paleniem tytoniu
F 18 zaburzenia spowodowane używaniem
F 18 zaburzenia spowodowane używaniem
rozpuszczalników
rozpuszczalników
F 19 zaburzenia spowodowane używaniem kilku substancji
F 19 zaburzenia spowodowane używaniem kilku substancji
Używanie szkodliwe
Używanie szkodliwe
Wyraźne potwierdzenie, że użycie substancji
Wyraźne potwierdzenie, że użycie substancji
spowodowało szkody somatyczne lub
spowodowało szkody somatyczne lub
psychologiczne, włączając upośledzenie sądzenia
psychologiczne, włączając upośledzenie sądzenia
lub dysfunkcjonalne zachowanie, które może
lub dysfunkcjonalne zachowanie, które może
prowadzić do niesprawności lub mieć
prowadzić do niesprawności lub mieć
niepożądane następstwa dla związków z innymi
niepożądane następstwa dla związków z innymi
ludźmi
ludźmi
Charakter szkód jest jasno rozpoznawalny
Charakter szkód jest jasno rozpoznawalny
Wzorzec używania utrzymywał się przez co
Wzorzec używania utrzymywał się przez co
najmniej miesiąc lub występował w sposób
najmniej miesiąc lub występował w sposób
powtarzający się w ciągu 12 miesięcy
powtarzający się w ciągu 12 miesięcy
Zaburzenie nie spełnia kryteriów innego
Zaburzenie nie spełnia kryteriów innego
zaburzenia psychicznego
zaburzenia psychicznego
Najpowszechniejsze szkody zdrowotne
Najpowszechniejsze szkody zdrowotne
spowodowane używaniem substancji
spowodowane używaniem substancji
psychoaktywnych
psychoaktywnych
Ostre i powtarzające się zatrucia
Ostre i powtarzające się zatrucia
Niekontrolowane zachowania – urazy, zakażenia
Niekontrolowane zachowania – urazy, zakażenia
chorobami wenerycznymi
chorobami wenerycznymi
Zaburzenia psychiczne
Zaburzenia psychiczne
Szkody spowodowane przyjmowaniem dożylnym –
Szkody spowodowane przyjmowaniem dożylnym –
infekcje
infekcje
Konsekwencje społeczne i prawne
Konsekwencje społeczne i prawne
Stany depresyjne i dysforyczne
Stany depresyjne i dysforyczne
Zaburzenia snu
Zaburzenia snu
Uzależnienie
Uzależnienie
Silne pragnienie lub poczucie przymusu
Silne pragnienie lub poczucie przymusu
przyjmowania substancji
przyjmowania substancji
Upośledzona zdolność kontroli nad
Upośledzona zdolność kontroli nad
zachowaniem związanym z przyjmowaniem
zachowaniem związanym z przyjmowaniem
substancji
substancji
Fizjologiczne objawy stanu abstynencyjnego
Fizjologiczne objawy stanu abstynencyjnego
Potwierdzenie tolerancji wobec działania
Potwierdzenie tolerancji wobec działania
substancji
substancji
Silne pochłonięcie sprawą przyjmowania
Silne pochłonięcie sprawą przyjmowania
substancji
substancji
Przyjmowanie pomimo oczywistych
Przyjmowanie pomimo oczywistych
szkodliwych następstw
szkodliwych następstw
Etiologia
Etiologia
Czynniki genetyczne – odziedziczalność
Czynniki genetyczne – odziedziczalność
uzależnienia ocenia się na około 30% (
uzależnienia ocenia się na około 30% (
teorie
teorie
zwiększonej podatności związane z polimorfizmem genu
zwiększonej podatności związane z polimorfizmem genu
receptora D2 i D4
receptora D2 i D4
)
)
Osobowość
Osobowość
Czynniki społeczne
Czynniki społeczne
Czynniki psychologiczne
Czynniki psychologiczne
Podwójne rozpoznanie
Podwójne rozpoznanie
(współwystępowanie ciężkiej choroby psychicznej i
(współwystępowanie ciężkiej choroby psychicznej i
uzależnienia)
uzależnienia)
Konsekwencje współwystępowania zaburzeń
Konsekwencje współwystępowania zaburzeń
psychicznych i zaburzeń związanych z
psychicznych i zaburzeń związanych z
używaniem substancji psychoaktywnych
używaniem substancji psychoaktywnych
Wyższy wskaźnik przyjęć do szpitala
Wyższy wskaźnik przyjęć do szpitala
Częstsze zachowania agresywne
Częstsze zachowania agresywne
Częstsze zachowania samobójcze
Częstsze zachowania samobójcze
Częstsze korzystanie z opieki medycznej
Częstsze korzystanie z opieki medycznej
Niestosowanie zaleceń lekarskich
Niestosowanie zaleceń lekarskich
Częstsze stosowanie leków w formie depot
Częstsze stosowanie leków w formie depot
Wyższe wskaźniki bezdomności i bezrobocia
Wyższe wskaźniki bezdomności i bezrobocia
Niższa zgłaszalność na terapię, mniejsza
Niższa zgłaszalność na terapię, mniejsza
skuteczność
skuteczność
Gorsze rokowanie
Gorsze rokowanie
Wpływ substancji psychoaktywnych na
Wpływ substancji psychoaktywnych na
nasilenie objawów zaburzeń
nasilenie objawów zaburzeń
psychicznych
psychicznych
Bezpośredni efekt farmakologiczny np.
Bezpośredni efekt farmakologiczny np.
wywołanie objawów psychotycznych
wywołanie objawów psychotycznych
Ośrodkowe działanie antagonizujące na
Ośrodkowe działanie antagonizujące na
stosowane leki
stosowane leki
Interakcje metaboliczne (indukcja lub
Interakcje metaboliczne (indukcja lub
hamowanie enzymów cytochromu P 450)
hamowanie enzymów cytochromu P 450)
Zaburzenie systemu przetwarzania
Zaburzenie systemu przetwarzania
informacji, prowadzące do zmniejszenia
informacji, prowadzące do zmniejszenia
skuteczności terapii psychologicznych
skuteczności terapii psychologicznych
Opiaty
Opiaty
: opium, heroina, metadon,
: opium, heroina, metadon,
buprenorfina
buprenorfina
Opium uzyskuje się z dojrzałych torebek maku
Opium uzyskuje się z dojrzałych torebek maku
Papawer somniferum (wyciąg zawiera morfinę i kodeinę
Papawer somniferum (wyciąg zawiera morfinę i kodeinę
oraz opiatowe alkaloidy o działaniu przeciwbólowym)
oraz opiatowe alkaloidy o działaniu przeciwbólowym)
Heroina i dihydrokodeina to półsyntetyczne
Heroina i dihydrokodeina to półsyntetyczne
substancje pokrewne morfinie
substancje pokrewne morfinie
Metadon i petydyna są nieopiatowymi
Metadon i petydyna są nieopiatowymi
substancjami podobnymi do morfiny
substancjami podobnymi do morfiny
Najważniejszą rolę w powstaniu uzależnienia
Najważniejszą rolę w powstaniu uzależnienia
odgrywa receptor
odgrywa receptor
mi i kappa
mi i kappa
Przewlekłe
Przewlekłe
przyjmowanie skutkuje zmianami
przyjmowanie skutkuje zmianami
neuroadaptacyjnymi
neuroadaptacyjnymi
Przerwanie przyjmowania prowadzi do pojawienia
Przerwanie przyjmowania prowadzi do pojawienia
się objawów abstynencyjnych (sztorm
się objawów abstynencyjnych (sztorm
noradrenergiczny)
noradrenergiczny)
Skutki działania opiatów
Skutki działania opiatów
Zwężenie źrenic
Zwężenie źrenic
Depresja układu oddechowego
Depresja układu oddechowego
Zmniejszona aktywność układu
Zmniejszona aktywność układu
współczulnego (bradykardia i hipotensja)
współczulnego (bradykardia i hipotensja)
Sedacja / senność
Sedacja / senność
Zahamowanie odruchu kaszlowego
Zahamowanie odruchu kaszlowego
Nudności i wymioty
Nudności i wymioty
Zmiany nastroju – euforia/uczucie
Zmiany nastroju – euforia/uczucie
intensywnej przyjemności
intensywnej przyjemności
Obniżenie temperatury ciała
Obniżenie temperatury ciała
Zniesienie czucia bólu
Zniesienie czucia bólu
Objawy przedawkowania
Objawy przedawkowania
opiatów
opiatów
Zatrzymanie oddechów przy wyczuwalnym tętnie
Zatrzymanie oddechów przy wyczuwalnym tętnie
Wąskie szpilkowate źrenice, nie reagujące na
Wąskie szpilkowate źrenice, nie reagujące na
światło
światło
Chrapanie pozwalające na płytki oddech
Chrapanie pozwalające na płytki oddech
(liczba
(liczba
oddechów < 8/minutę)
oddechów < 8/minutę)
Bradykardia i hipotensja
Bradykardia i hipotensja
Różnego stopnia zaburzenia świadomości
Różnego stopnia zaburzenia świadomości
Leczenie – podtrzymywanie czynności życiowych,
Leczenie – podtrzymywanie czynności życiowych,
podanie naloksonu
podanie naloksonu
(antagonisty receptorów opioidowych)
(antagonisty receptorów opioidowych)
Przyjęcie do szpitala – nalokson działa 45 minut,
Przyjęcie do szpitala – nalokson działa 45 minut,
heroina 4-6 godzin
heroina 4-6 godzin
Powikłania związane z używaniem
Powikłania związane z używaniem
opiatów
opiatów
Zakażenia: zapalenie wątroby, zakażenie HIV,
Zakażenia: zapalenie wątroby, zakażenie HIV,
bakteryjne zapalenie wsierdzia, posocznica,
bakteryjne zapalenie wsierdzia, posocznica,
zapalenie płuc, gruźlica, ropnie skóry, zapalenie
zapalenie płuc, gruźlica, ropnie skóry, zapalenie
skóry, zapalenie żył
skóry, zapalenie żył
Sercowo-naczyniowe: odma płucna, zator płucny,
Sercowo-naczyniowe: odma płucna, zator płucny,
zachłystowe zapalenie płuc, zator z igły, odma
zachłystowe zapalenie płuc, zator z igły, odma
opłucnowa, zaburzenia rytmu serca, depresja
opłucnowa, zaburzenia rytmu serca, depresja
układu oddechowego
układu oddechowego
Powikłania nerkowe: rozpad mięśni
Powikłania nerkowe: rozpad mięśni
prążkowanych, nefropatia błoniasta, zespół
prążkowanych, nefropatia błoniasta, zespół
nerczycowy, martwicze zapalenie naczyń, wtórna
nerczycowy, martwicze zapalenie naczyń, wtórna
amyloidoza
amyloidoza
Neurologiczne: neuropatia obwodowa, zapalenie
Neurologiczne: neuropatia obwodowa, zapalenie
rdzenia, ropnie mózgu, miopatia
rdzenia, ropnie mózgu, miopatia
Opiatowy zespół abstynencyjny
Opiatowy zespół abstynencyjny
Głód substancji opiatowych
Głód substancji opiatowych
Wydzielina z nosa i kichanie
Wydzielina z nosa i kichanie
Łzawienia
Łzawienia
Bóle i skurcze mięśniowe
Bóle i skurcze mięśniowe
Nudności lub wymioty
Nudności lub wymioty
Biegunka
Biegunka
Rozszerzenie źrenic
Rozszerzenie źrenic
Dreszcze, „gęsia skórka”
Dreszcze, „gęsia skórka”
Tachykardia i nadciśnienie
Tachykardia i nadciśnienie
Ziewanie
Ziewanie
Niespokojny sen
Niespokojny sen
Terapia
Terapia
Dotarcie do uzależnionych
Dotarcie do uzależnionych
Programy realizowane w warunkach
Programy realizowane w warunkach
ambulatoryjnych, na oddziałach
ambulatoryjnych, na oddziałach
niepełnodobowych, w ośrodkach rehabilitacyjnych
niepełnodobowych, w ośrodkach rehabilitacyjnych
Terapię prowadzą terapeuci o wykształceniu
Terapię prowadzą terapeuci o wykształceniu
niemedycznym
niemedycznym
Celem jest utrzymanie całkowitej abstynencji, w
Celem jest utrzymanie całkowitej abstynencji, w
niektórych programach dopuszcza się stosowanie
niektórych programach dopuszcza się stosowanie
naltreksonu
naltreksonu
Skuteczność programów jest niewielka
Skuteczność programów jest niewielka
Programy leczenia substytucyjnego tzn.
Programy leczenia substytucyjnego tzn.
kontrolowane podawanie leków działających
kontrolowane podawanie leków działających
antagonistycznie w stosunku do receptorów
antagonistycznie w stosunku do receptorów
opioidowych (metadon, buprenorfina- działanie
opioidowych (metadon, buprenorfina- działanie
ago-antagonistyczne)
ago-antagonistyczne)
Środki stymulujące: amfetamina
Środki stymulujące: amfetamina
Pod względem budowy podobne do dopaminy
Pod względem budowy podobne do dopaminy
Działają przez hamowanie presynaptycznego
Działają przez hamowanie presynaptycznego
wychwytu zwrotnego katecholamin (dopamina <
wychwytu zwrotnego katecholamin (dopamina <
noradrenalina)
noradrenalina)
Pośrednie działanie sympatykomimetyczne
Pośrednie działanie sympatykomimetyczne
Używanie rekreacyjne/uzależnienie
Używanie rekreacyjne/uzależnienie
Model przyjmowania różni się od innych
Model przyjmowania różni się od innych
substancji – najczęściej epizody intensywnego
substancji – najczęściej epizody intensywnego
przyjmowania po których następuje zwykle okres
przyjmowania po których następuje zwykle okres
abstynencji
abstynencji
Po okresie intensywnego używania przyjmowane
Po okresie intensywnego używania przyjmowane
są substancje o działaniu depresyjnym na O.U.N.
są substancje o działaniu depresyjnym na O.U.N.
w celu ”wyciszenia się”
w celu ”wyciszenia się”
Amfetamina – skutki działania:
Amfetamina – skutki działania:
Amfetaminy podwyższają nastrój, czasem
Amfetaminy podwyższają nastrój, czasem
prowadzą do euforii i wzmożonego samopoczucia
prowadzą do euforii i wzmożonego samopoczucia
Zwiększają czujność, energię, pewność siebie,
Zwiększają czujność, energię, pewność siebie,
aktywność ruchową
aktywność ruchową
Zmniejszają zahamowania, znoszą uczucie
Zmniejszają zahamowania, znoszą uczucie
zmęczenia, zmniejszają apetyt
zmęczenia, zmniejszają apetyt
Poprawiają zdolność wykonywania zadań
Poprawiają zdolność wykonywania zadań
Pobudzenie układu współczulnego prowadzi do
Pobudzenie układu współczulnego prowadzi do
przyspieszenia akcji serca, często niemiarowości,
przyspieszenia akcji serca, często niemiarowości,
wzmożonej potliwości, rozszerzenia źrenic,
wzmożonej potliwości, rozszerzenia źrenic,
nadciśnienia tętniczego, suchości w jamie ustnej,
nadciśnienia tętniczego, suchości w jamie ustnej,
drżeń, zaburzeń widzenia, podwyższonej temp.
drżeń, zaburzeń widzenia, podwyższonej temp.
Często pojawiają się nieprzyjemne objawy jak lęk,
Często pojawiają się nieprzyjemne objawy jak lęk,
drażliwość, napady paniki, objawy paranoidalne
drażliwość, napady paniki, objawy paranoidalne
Kokaina
Kokaina
Główny alkaloid zawarty w liściach andyjskiego
Główny alkaloid zawarty w liściach andyjskiego
krzewu
krzewu
Erytroxylon coca
Erytroxylon coca
Kokaina ma pośrednie działanie
Kokaina ma pośrednie działanie
sympatykomimetyczne; powoduje nagłą,
sympatykomimetyczne; powoduje nagłą,
krótkotrwałą blokadę transportera dopaminy –
krótkotrwałą blokadę transportera dopaminy –
wzrost jej stężenia, czego skutkiem jest przeżycie
wzrost jej stężenia, czego skutkiem jest przeżycie
intensywnej przyjemności
intensywnej przyjemności
Przewlekłe przyjmowanie prowadzi do
Przewlekłe przyjmowanie prowadzi do
kompensacyjnego wzrostu aktywności
kompensacyjnego wzrostu aktywności
transportera dopaminy – zmniejszenie ilości
transportera dopaminy – zmniejszenie ilości
dopaminy w przestrzeni synaptycznej
dopaminy w przestrzeni synaptycznej
Nagłe przerwanie przyjmowania prowadzi do
Nagłe przerwanie przyjmowania prowadzi do
zmniejszenia aktywności dopaminergicznej i
zmniejszenia aktywności dopaminergicznej i
wystąpienia objawów abstynencyjnych, dysforii,
wystąpienia objawów abstynencyjnych, dysforii,
braku energii, zaburzeń snu i apetytu
braku energii, zaburzeń snu i apetytu
Kokaina – ostre zatrucie
Kokaina – ostre zatrucie
Najczęściej przyjmowana w postaci proszku –
Najczęściej przyjmowana w postaci proszku –
wciągana do nosa; palenie wolnego zasadowego
wciągana do nosa; palenie wolnego zasadowego
alkaloidu tej substancji – crack
alkaloidu tej substancji – crack
Euforia, wrażenie zwiększonej energii, nadmierna
Euforia, wrażenie zwiększonej energii, nadmierna
czujność, wyższościowe przekonania, agresja,
czujność, wyższościowe przekonania, agresja,
napastliwość, kłótliwość, chwiejność nastroju,
napastliwość, kłótliwość, chwiejność nastroju,
zachowania stereotypowe, iluzje wzrokowe,
zachowania stereotypowe, iluzje wzrokowe,
słuchowe, dotykowe, omamy, nastawienie
słuchowe, dotykowe, omamy, nastawienie
urojeniowe
urojeniowe
Może być tachykardia, zaburzenia rytmu serca,
Może być tachykardia, zaburzenia rytmu serca,
podwyższone ciśnienie tętnicze, pocenie,
podwyższone ciśnienie tętnicze, pocenie,
dreszcze, nudności / wymioty, spadek wagi,
dreszcze, nudności / wymioty, spadek wagi,
rozszerzenie źrenic, pobudzenie, osłabienie siły
rozszerzenie źrenic, pobudzenie, osłabienie siły
mięśniowej, bóle w klatce piersiowej, drgawki
mięśniowej, bóle w klatce piersiowej, drgawki
MDMA - ecstasy
MDMA - ecstasy
3,4 – metylenodioksymetamfetamina
3,4 – metylenodioksymetamfetamina
Zbadana i opatentowana w 1914 roku przez firmę
Zbadana i opatentowana w 1914 roku przez firmę
Merck jako środek hamujący łaknienie
Merck jako środek hamujący łaknienie
W latach 70-tych ponowne odkrycie i powrót
W latach 70-tych ponowne odkrycie i powrót
popularności
popularności
MDMA za pomocą transportera serotoniny dostaje
MDMA za pomocą transportera serotoniny dostaje
się do neuronów serotoninergicznych i działa jak
się do neuronów serotoninergicznych i działa jak
pośredni agonista receptorów serotoniny (hamuje
pośredni agonista receptorów serotoniny (hamuje
wychwyt zwrotny i powoduje bezpośrednie
wychwyt zwrotny i powoduje bezpośrednie
uwalnianie serotoniny) – euforia 1-4 godziny,
uwalnianie serotoniny) – euforia 1-4 godziny,
następnie zmniejszenie stężenia serotoniny
następnie zmniejszenie stężenia serotoniny
Blokuje również wychwyt zwrotny dopaminy co
Blokuje również wychwyt zwrotny dopaminy co
wpływa na procesy poznawcze, ruchowe i układ
wpływa na procesy poznawcze, ruchowe i układ
nagrody
nagrody
Działanie sympatykomimetyczne
Działanie sympatykomimetyczne
MDMA - skutki działania:
MDMA - skutki działania:
Podawana w formie injekcji, wdychana donosowo
Podawana w formie injekcji, wdychana donosowo
lub przyjmowana doodbytniczo, ale najczęściej
lub przyjmowana doodbytniczo, ale najczęściej
doustnie
doustnie
„
„
uderzenia” uczucia bliskości z innymi,
uderzenia” uczucia bliskości z innymi,
zwiększona wrażliwość, uczucie bliskości z innymi
zwiększona wrażliwość, uczucie bliskości z innymi
Zwiększona aktywność ruchowa, agitacja
Zwiększona aktywność ruchowa, agitacja
Tachykardia, podwyższone ciśnienie tętnicze,
Tachykardia, podwyższone ciśnienie tętnicze,
przyspieszony oddech, wzrost temperatury ciała,
przyspieszony oddech, wzrost temperatury ciała,
potliwość, uderzenia gorąca i zimna, rozszerzone
potliwość, uderzenia gorąca i zimna, rozszerzone
źrenice, drżenia, suchość w jamie ustnej,
źrenice, drżenia, suchość w jamie ustnej,
zaciskanie szczęk (bruksizm), jadłowstręt,
zaciskanie szczęk (bruksizm), jadłowstręt,
odwodnienie
odwodnienie
Niekiedy opisywano lęk, napady paniki, objawy
Niekiedy opisywano lęk, napady paniki, objawy
paranoi, psychozy
paranoi, psychozy
Nieokreślony udział MDMA w powstawaniu
Nieokreślony udział MDMA w powstawaniu
depresji i innych zaburzeń psychicznych w
depresji i innych zaburzeń psychicznych w
populacji
populacji
Gama - hydroksymaślan
Gama - hydroksymaślan
Endogenny kwas tłuszczowy występujący w
Endogenny kwas tłuszczowy występujący w
O.U.N. (hipokamp, podwzgórze, móżdżek)
O.U.N. (hipokamp, podwzgórze, móżdżek)
Powstaje prawdopodobnie z GABA,
Powstaje prawdopodobnie z GABA,
przypuszczalnie jest neuroprzekaźnikiem
przypuszczalnie jest neuroprzekaźnikiem
W 1964 zsyntetyzowany jako dożylny środek
W 1964 zsyntetyzowany jako dożylny środek
znieczulający
znieczulający
Od lat osiemdziesiątych stosowany jako
Od lat osiemdziesiątych stosowany jako
suplement przez kulturystów
suplement przez kulturystów
Ostatnio używany jako „narkotyk taneczny”
Ostatnio używany jako „narkotyk taneczny”
Postać płynna, kapsułki, proszek, kryształki
Postać płynna, kapsułki, proszek, kryształki
Bezwonna, bezbarwna, smak lekko słonawy i
Bezwonna, bezbarwna, smak lekko słonawy i
kwaskowaty
kwaskowaty
Płynna ecstasy
Płynna ecstasy
Wzrost stężenia dopaminy, aktywności
Wzrost stężenia dopaminy, aktywności
cholinergicznej, GABA-rgicznej, serotoninergicznej
cholinergicznej, GABA-rgicznej, serotoninergicznej
Halucynogeny
Halucynogeny
Dietylamid kwasu lizergowego (LSD)
Dietylamid kwasu lizergowego (LSD)
Odkryty w 1943 roku przez szwedzkiego chemika
Odkryty w 1943 roku przez szwedzkiego chemika
Hoffmana, który zapomniał wychodząc z
Hoffmana, który zapomniał wychodząc z
laboratorium umyć ręce
laboratorium umyć ręce
Wchłania się przez skórę, najczęściej
Wchłania się przez skórę, najczęściej
przyjmowana doustnie – nasączone bibułki, kostki
przyjmowana doustnie – nasączone bibułki, kostki
żelatyny lub cukru
żelatyny lub cukru
Skutek działania ujawnia się po 30 – 90 minutach
Skutek działania ujawnia się po 30 – 90 minutach
i utrzymuje 3 – 12 godzin
i utrzymuje 3 – 12 godzin
Efekt halucynogenny związany z działaniem na
Efekt halucynogenny związany z działaniem na
receptory serotoninowe 5HT2, poza tym
receptory serotoninowe 5HT2, poza tym
stymuluje zwiększone uwalnianie dopaminy
stymuluje zwiększone uwalnianie dopaminy
Szybko tolerancja
Szybko tolerancja
LSD
LSD
Zmiany postrzegania, zmieniony stan
Zmiany postrzegania, zmieniony stan
świadomości, euforia
świadomości, euforia
Omamy głównie wzrokowe, zniekształcenia
Omamy głównie wzrokowe, zniekształcenia
spostrzegania, synestezja – utrata granic między
spostrzegania, synestezja – utrata granic między
poszczególnymi wrażeniami zmysłowymi (kolory
poszczególnymi wrażeniami zmysłowymi (kolory
słyszane, dźwięki widziane)
słyszane, dźwięki widziane)
Przy większych dawkach objawy
Przy większych dawkach objawy
sympatykomimetyczne z hipertermią,
sympatykomimetyczne z hipertermią,
wzmożeniem odruchów
wzmożeniem odruchów
Może wyzwolić objawy psychiczne takie jak lęk,
Może wyzwolić objawy psychiczne takie jak lęk,
napady paniki
napady paniki
około 15% przyjmujących doświadcza tzw.
około 15% przyjmujących doświadcza tzw.
Flashbacks – przeżycia wcześniejsze z
Flashbacks – przeżycia wcześniejsze z
przyjmowania LSD
przyjmowania LSD
Ketamina
Ketamina
Niekompetytywny antagonista receptorów NMDA,
Niekompetytywny antagonista receptorów NMDA,
również działanie sympatykomimetyczne
również działanie sympatykomimetyczne
Szybki początek i krótki okres działania (1 h)
Szybki początek i krótki okres działania (1 h)
Blokada sensoryczna (zniesienie bólu bez
Blokada sensoryczna (zniesienie bólu bez
znieczulenia)
znieczulenia)
Zniesienie percepcji, omamy, odczucie zbliżającej
Zniesienie percepcji, omamy, odczucie zbliżającej
się śmierci
się śmierci
Doświadczenie opuszczania własnego ciała
Doświadczenie opuszczania własnego ciała
Pobudzenie układu współczulnego
Pobudzenie układu współczulnego
Zaburzenia poznawcze, synestezja
Zaburzenia poznawcze, synestezja
Nadmierne wydzielanie śliny
Nadmierne wydzielanie śliny
Przy większych dawkach doświadczenia
Przy większych dawkach doświadczenia
„ekstremalnej podróży psychodelicznej”
„ekstremalnej podróży psychodelicznej”
„
„
Magiczne grzyby”
Magiczne grzyby”
Psylocybina, psylocyna
Psylocybina, psylocyna
Spożywane surowe lub gotowane dają
Spożywane surowe lub gotowane dają
różnorodny, zależny od dawki efekt
różnorodny, zależny od dawki efekt
psychodeliczny (działanie na receptor 5 HT2)
psychodeliczny (działanie na receptor 5 HT2)
Podobnie jak LSD szybka tolerancja – kilka dni
Podobnie jak LSD szybka tolerancja – kilka dni
Objawy psychotyczne, zaburzenia poznawcze,
Objawy psychotyczne, zaburzenia poznawcze,
rozkojarzenie, zaburzenia emocjonalne –
rozkojarzenie, zaburzenia emocjonalne –
przypominają ostry epizod schizofrenii
przypominają ostry epizod schizofrenii
Rozszerzenie źrenic bez innych objawów
Rozszerzenie źrenic bez innych objawów
aktywacji układu autonomicznego
aktywacji układu autonomicznego
Substancje uspokajające:
Substancje uspokajające:
benzodiazepiny
benzodiazepiny
Pierwszą był chlordizepoksyd - 1962 rok
Pierwszą był chlordizepoksyd - 1962 rok
Działają na określone miejsce receptorowe rec.
Działają na określone miejsce receptorowe rec.
GABA-A – zjawisko hiperpolaryzacji
GABA-A – zjawisko hiperpolaryzacji
Podział na długo i krótko działające
Podział na długo i krótko działające
Często przepisywane w praktyce ogólnolekarskiej
Często przepisywane w praktyce ogólnolekarskiej
Przykłady: diazepam, clonazepam, lorazepam,
Przykłady: diazepam, clonazepam, lorazepam,
oxazepam, estazolam, alprazolam itd.
oxazepam, estazolam, alprazolam itd.
Podawane doustnie, dożylnie i domięśniowo
Podawane doustnie, dożylnie i domięśniowo
Tolerancja rozwija się w różnym stopniu, szybko
Tolerancja rozwija się w różnym stopniu, szybko
rozwija się tolerancja na działanie
rozwija się tolerancja na działanie
przeciwdrgawkowe
przeciwdrgawkowe
Objawy zespołu abstynencyjnego po
Objawy zespołu abstynencyjnego po
odstawieniu benzodiazepin
odstawieniu benzodiazepin
Psychiczne: niepokój, zaburzenia koncentracji,
Psychiczne: niepokój, zaburzenia koncentracji,
lęk, dysforia, bezsenność z nasileniem snu REM
lęk, dysforia, bezsenność z nasileniem snu REM
(koszmary), depersonalizacja, derealizacja,
(koszmary), depersonalizacja, derealizacja,
halucynoza, nastawienie urojeniowe, rzadko
halucynoza, nastawienie urojeniowe, rzadko
psychoza i majaczenie
psychoza i majaczenie
Somatyczne: drżenia, kołatania serca, potliwość,
Somatyczne: drżenia, kołatania serca, potliwość,
nudności, objawy grypopodobne, utrata masy
nudności, objawy grypopodobne, utrata masy
ciała, zwiększone napięcie mięśni, wzmożone
ciała, zwiększone napięcie mięśni, wzmożone
odruchy, drżenie pęczkowe mięśni, mogą
odruchy, drżenie pęczkowe mięśni, mogą
wystąpić drgawki
wystąpić drgawki
Czuciowe: nadwrażliwość na dźwięki, światło i
Czuciowe: nadwrażliwość na dźwięki, światło i
zapachy, wrażenie kołatania serca, szum w
zapachy, wrażenie kołatania serca, szum w
uszach, metaliczny smak w ustach, zaburzenia
uszach, metaliczny smak w ustach, zaburzenia
widzenia, omamy z różnych zmysłów
widzenia, omamy z różnych zmysłów
Kanabinole (marihuana, haszysz)
Kanabinole (marihuana, haszysz)
Wszechobecne od lat w wielu kulturach
Wszechobecne od lat w wielu kulturach
Z substancji zawartych w wyciągu z C
Z substancji zawartych w wyciągu z C
annabis
annabis
sativa i Cannabis indica n
sativa i Cannabis indica n
ajsilniejsze działanie ma
ajsilniejsze działanie ma
9 tetrahydroksykannabinol ( THC)
9 tetrahydroksykannabinol ( THC)
Mogą być palone i przyjmowane doustnie w
Mogą być palone i przyjmowane doustnie w
postaci ziołowych naparów
postaci ziołowych naparów
Działanie uspokajające, rozluźniające, poczucie
Działanie uspokajające, rozluźniające, poczucie
wyostrzenia zmysłów, lekkie zaburzenia percepcji
wyostrzenia zmysłów, lekkie zaburzenia percepcji
Zaczerwienienie spojówek, tachykardia, wzrost
Zaczerwienienie spojówek, tachykardia, wzrost
ciśnienia, u przewlekle palących skurcz oskrzeli
ciśnienia, u przewlekle palących skurcz oskrzeli
Stwierdza się napady paniki , depersonalizację,
Stwierdza się napady paniki , depersonalizację,
derealizację, halucynacje, epizody psychotyczne –
derealizację, halucynacje, epizody psychotyczne –
nie ma specyficznego zespołu objawów
nie ma specyficznego zespołu objawów
Badany związek z występowaniem chorób
Badany związek z występowaniem chorób
psychicznych
psychicznych
Więcej substancji smolistych niż tytoń
Więcej substancji smolistych niż tytoń
Wykrywanie substancji
Wykrywanie substancji
psychoaktywnych w moczu
psychoaktywnych w moczu
Kanabinole - 3 dni do 6 tygodni
Kanabinole - 3 dni do 6 tygodni
Heroina - 2-3 dni
Heroina - 2-3 dni
Metadon - 7-9 dni
Metadon - 7-9 dni
LSD - 1 dzień
LSD - 1 dzień
Psychostymulanty - 1-3 dni
Psychostymulanty - 1-3 dni
KONIEC
KONIEC
ODLOT
ODLOT