PROJEKTOWANIE DRÓG

PROJEKTOWANIE DRÓG

wykład nr 2

wykład nr 2

dr inż. Leszek Szymański

dr inż. Leszek Szymański

Studia inżynierskie

Studia inżynierskie

Podstawy inżynierii ruchu

Podstawy inżynierii ruchu

Inżynieria ruchu drogowego jest dziedziną

Inżynieria ruchu drogowego jest dziedziną

inżynierii zajmującą się badaniami procesów

inżynierii zajmującą się badaniami procesów

ruchu drogowego

ruchu drogowego

i praktycznym zastosowaniem wiedzy o

i praktycznym zastosowaniem wiedzy o

ruchu

ruchu

w planowaniu, projektowaniu, realizacji

w planowaniu, projektowaniu, realizacji

i eksploatacji systemów transportu

i eksploatacji systemów transportu

oraz urządzeń komunikacyjnych,

oraz urządzeń komunikacyjnych,

a zwłaszcza organizacją

a zwłaszcza organizacją

i sterowaniem

i sterowaniem

ruchem drogowym

ruchem drogowym

Komitet Transportu PAN i SITK

Komitet Transportu PAN i SITK

Wrocław, wrzesień 1987

Wrocław, wrzesień 1987

CELE INŻYNIERII RUCHU

CELE INŻYNIERII RUCHU

Podstawowym celem inżynierii ruchu

Podstawowym celem inżynierii ruchu

drogowego jest zapewnienie

drogowego jest zapewnienie

bezpiecznego, sprawnego i

bezpiecznego, sprawnego i

ekonomicznego przemieszczania osób i

ekonomicznego przemieszczania osób i

towarów przy ograniczeniu wpływu

towarów przy ograniczeniu wpływu

transportu na środowisko

transportu na środowisko

INŻYNIERIA RUCHU

INŻYNIERIA RUCHU

MATEMATYCZNE

MATEMATYCZNE

MODELOWANIE RUCHU

MODELOWANIE RUCHU

KINEMATYKA I

KINEMATYKA I

DYNAMIKA RUCHU

DYNAMIKA RUCHU

POJAZDÓW

POJAZDÓW

PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA

KOMUNIKACJA

KOMUNIKACJA

SKUTKI WYPADKÓW

SKUTKI WYPADKÓW

WPŁYW HAŁASU I

WPŁYW HAŁASU I

SPALIN NA ZDROWIE

SPALIN NA ZDROWIE



MATEMATYKA

MATEMATYKA



FIZYKA

FIZYKA



PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA



MEDYCYNA

MEDYCYNA

INŻYNIERIA RUCHU

INŻYNIERIA RUCHU

WYCHOWANIE DROGOWE

WYCHOWANIE DROGOWE

SZKOLENIE KIEROWCÓW

SZKOLENIE KIEROWCÓW

PRZEPISY RUCHU

PRZEPISY RUCHU

EGZEKWOWANIE

EGZEKWOWANIE

PRZESTRZEGANIA

PRZESTRZEGANIA

PRZEPISÓW

PRZEPISÓW

WPŁYW RUCHU NA

WPŁYW RUCHU NA

OTOCZENIE EFEKTYWNE

OTOCZENIE EFEKTYWNE

WYKORZYSTANIE ENERGII

WYKORZYSTANIE ENERGII

KOSZTY RUCHU DROGOWEGO

KOSZTY RUCHU DROGOWEGO

I WYPADKÓW EFEKTYWNE

I WYPADKÓW EFEKTYWNE

WYKORZYSTANIE URZĄDZEŃ

WYKORZYSTANIE URZĄDZEŃ



PEDAGOGIKA

PEDAGOGIKA



PRAWO

PRAWO



EKOLOGIA

EKOLOGIA



EKONOMIA

EKONOMIA

INŻYNIERIA RUCHU

INŻYNIERIA RUCHU

POWIĄZANIA UKŁADU

POWIĄZANIA UKŁADU

KOMUNIKACYJNEGO Z

KOMUNIKACYJNEGO Z

ZAGOSPODAROWANIEM

ZAGOSPODAROWANIEM

PRZESTRZENNYM

PRZESTRZENNYM

BUDOWA POJAZDÓW

BUDOWA POJAZDÓW

STEROWANIE RUCHEM

STEROWANIE RUCHEM

SYSTEMY INFORMACJI

SYSTEMY INFORMACJI

OŚWIETLENIE

OŚWIETLENIE

URZĄDZENIA DO

URZĄDZENIA DO

STEROWANIA

STEROWANIA



URBANISTYKA

URBANISTYKA



BUDOWA MASZYN

BUDOWA MASZYN



AUTOMATYKA

AUTOMATYKA



ELEKTROTECHNIKA

ELEKTROTECHNIKA

INŻYNIERIA RUCHU

INŻYNIERIA RUCHU

POLITYKA

POLITYKA

KOMUNIKACYJNA

KOMUNIKACYJNA

INTEGRACJA SYSTEMÓW

INTEGRACJA SYSTEMÓW

TRANSPORTU

TRANSPORTU

BUDOWA I UTRZYMANIE

BUDOWA I UTRZYMANIE

DRÓG, ULIC, PARKINGÓW

DRÓG, ULIC, PARKINGÓW

itp.

itp.



TRANSPORT

TRANSPORT



INŻYNIERIA

INŻYNIERIA

LĄDOWA

LĄDOWA

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE

NA RUCH DROGOWY

NA RUCH DROGOWY



CZŁOWIEK JAKO PODMIOT W RUCHU

CZŁOWIEK JAKO PODMIOT W RUCHU

DROGOWYM

DROGOWYM



POJAZD I WARUNKI JEGO RUCHU NA

POJAZD I WARUNKI JEGO RUCHU NA

DRODZE

DRODZE



CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY RUCHU

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY RUCHU

CZŁOWIEK JAKO

CZŁOWIEK JAKO

UCZESTNIK RUCHU

UCZESTNIK RUCHU

DROGOWEGO

DROGOWEGO

ZACHOWANIE CZYNNE JAKO

ZACHOWANIE CZYNNE JAKO

:

:



KIEROWCA POJAZDU MECHANICZNEGO

KIEROWCA POJAZDU MECHANICZNEGO



KIEROWCA ROWERU

KIEROWCA ROWERU



PIESZY

PIESZY

ZACHOWANIE BIERNE JAKO

ZACHOWANIE BIERNE JAKO

:

:



PASAŻER

PASAŻER

ZACHOWANIE CZYNNE

ZACHOWANIE CZYNNE

UŻYTKOWNIKA RUCHU

UŻYTKOWNIKA RUCHU

DROGOWEGO

DROGOWEGO



ODBIÓR INFORMACJI (wzrokowych,

ODBIÓR INFORMACJI (wzrokowych,

akustycznych)

akustycznych)



PRZETWARZANIE INFORMACJI

PRZETWARZANIE INFORMACJI

(inteligencja)

(inteligencja)



WYKONYWANIE DECYZJI (sprawność

WYKONYWANIE DECYZJI (sprawność

fizyczna)

fizyczna)

ALGORYTM ZACHOWANIA KIEROWCY

ALGORYTM ZACHOWANIA KIEROWCY

PRZY WYBORZE PRĘDKOŚCI

PRZY WYBORZE PRĘDKOŚCI

PARAMETRY

PARAMETRY

CHARAKTERYZUJĄCE

CHARAKTERYZUJĄCE

CZŁOWIEKA

CZŁOWIEKA



Czas reakcji

Czas reakcji



Zdolność oceny odległości

Zdolność oceny odległości



Siła nacisku na pedał hamulca

Siła nacisku na pedał hamulca



Prędkość kręcenia kierownicą

Prędkość kręcenia kierownicą



Tętno

Tętno



Przewodniość elektryczna skóry

Przewodniość elektryczna skóry

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA

ZACHOWANIE UŻYTKOWNIKA

ZACHOWANIE UŻYTKOWNIKA

DROGI

DROGI



Czynniki psychofizjologiczne

Czynniki psychofizjologiczne



Czynniki psychologiczne

Czynniki psychologiczne



Czynniki modyfikujące zachowania

Czynniki modyfikujące zachowania

CZYNNIKI PSYCHOFIZJOLOGICZNE

CZYNNIKI PSYCHOFIZJOLOGICZNE

Obejmują przede wszystkim zmysły, za

Obejmują przede wszystkim zmysły, za

pomocą których dokonuje się proces

pomocą których dokonuje się proces

postrzegania przedmiotów i zjawisk

postrzegania przedmiotów i zjawisk

oraz zdolność reagowania.

oraz zdolność reagowania.

Wśród zmysłów najważniejsze to:

Wśród zmysłów najważniejsze to:



Wzrok

Wzrok



Słuch

Słuch



Zmysł równowagi

Zmysł równowagi



Zdolność reakcji

Zdolność reakcji

WZROK

WZROK

NAJWAŻNIEJSZY ORGAN ZMYSŁU DLA

NAJWAŻNIEJSZY ORGAN ZMYSŁU DLA

UŻYTKOWNIKA RUCHU.

UŻYTKOWNIKA RUCHU.

Z PUNKTU WIDZENIA WYMAGAŃ JAKIE

Z PUNKTU WIDZENIA WYMAGAŃ JAKIE

PRZED KIEROWCAMI STAWIA RUCH

PRZED KIEROWCAMI STAWIA RUCH

DROGOWY SZCZEGÓLNIE WAŻNE SĄ:

DROGOWY SZCZEGÓLNIE WAŻNE SĄ:

–

Ostrość widzenia umożliwiającą prawidłową

Ostrość widzenia umożliwiającą prawidłową

ocenę odległości

ocenę odległości

–

Zdolność adaptacji i do widzenia w mroku

Zdolność adaptacji i do widzenia w mroku

–

Zdolność do odróżniania barw, zwłaszcza

Zdolność do odróżniania barw, zwłaszcza

czterech podstawowych dla kierowcy:

czterech podstawowych dla kierowcy:

czerwonego

czerwonego

,

,

zielonego

zielonego

,

,

żółtego

żółtego

i

i

niebieskiego

niebieskiego

–

Dostateczne pole widzenia

Dostateczne pole widzenia

ZDOLNOŚĆ WZROKU DO

ZDOLNOŚĆ WZROKU DO

OBSERWACJI SYTUACJI

OBSERWACJI SYTUACJI

DROGOWEJ

DROGOWEJ



Ostrość wzroku

Ostrość wzroku



Pole widzenia

Pole widzenia



Widzenie barwne

Widzenie barwne



Widzenie przestrzenne

Widzenie przestrzenne



Adaptacja wzroku

Adaptacja wzroku

POLE WIDZENIA

POLE WIDZENIA

POLE WIDZENIA

POLE WIDZENIA

WPŁYW PRĘDKOŚCI NA POLE

WPŁYW PRĘDKOŚCI NA POLE

OBSERWACJI KIEROWCY

OBSERWACJI KIEROWCY

SŁUCH

SŁUCH

NIE TAK ISTOTNY JAK WZROK, ALE BRAK

NIE TAK ISTOTNY JAK WZROK, ALE BRAK

SŁUCHU MOŻE DOPROWADZIĆ DO WYPADKU.

SŁUCHU MOŻE DOPROWADZIĆ DO WYPADKU.

SZCZEGÓLNIE DUŻE ZNACZENIE MA U PIESZYCH,

SZCZEGÓLNIE DUŻE ZNACZENIE MA U PIESZYCH,

KTÓRYM SŁUCH DOSTARCZA DODATKOWEJ

KTÓRYM SŁUCH DOSTARCZA DODATKOWEJ

INFORMACJI O ZBLIŻAJĄCYM SIĘ POJEŹDZIE.

INFORMACJI O ZBLIŻAJĄCYM SIĘ POJEŹDZIE.

JEST SZCZEGÓLNIE WAŻNYM ZMYSŁEM DLA

JEST SZCZEGÓLNIE WAŻNYM ZMYSŁEM DLA

LUDZI OCIEMNIAŁYCH. DLATEGO W MIEJSCACH

LUDZI OCIEMNIAŁYCH. DLATEGO W MIEJSCACH

TAKICH JAK SKRZYŻOWANIA, PRZEJŚCIA DLA

TAKICH JAK SKRZYŻOWANIA, PRZEJŚCIA DLA

PIESZYCH INSTALUJE SIĘ DODATKOWO

PIESZYCH INSTALUJE SIĘ DODATKOWO

SYGNALIZACJIĘ DŹWIĘKOWĄ

SYGNALIZACJIĘ DŹWIĘKOWĄ

.

.

CZYNNIKI

CZYNNIKI

SENSOMOTORYCZNE

SENSOMOTORYCZNE



Wrażliwość słuchu

Wrażliwość słuchu



Ograniczenie częstotliwości

Ograniczenie częstotliwości

odbieranych dźwięków

odbieranych dźwięków



Bilateralna lokalizacja słuchu

Bilateralna lokalizacja słuchu



Zmęczenie receptora słuchu

Zmęczenie receptora słuchu



Receptor drgań

Receptor drgań



Receptor równowagi

Receptor równowagi

ZMYSŁ RÓWNOWAGI

ZMYSŁ RÓWNOWAGI

Pozwala na wyczucie zaburzeń

Pozwala na wyczucie zaburzeń

równowagi pojazdu,

równowagi pojazdu,

spowodowanych np:

spowodowanych np:



Nierównościami na drodze

Nierównościami na drodze



Ostrymi krzywiznami

Ostrymi krzywiznami



Nagłymi zmianami pochylenia drogi

Nagłymi zmianami pochylenia drogi



itp.

itp.

ZDOLNOŚĆ REAKCJI

ZDOLNOŚĆ REAKCJI

Jest to czas jaki upływa od momentu

Jest to czas jaki upływa od momentu

pojawienia się bodźca do momentu

pojawienia się bodźca do momentu

podjęcia reakcji na ten bodziec.

podjęcia reakcji na ten bodziec.

Okres ten możemy podzielić na cztery

Okres ten możemy podzielić na cztery

fazy:

fazy:



Spostrzeganie bodźca

Spostrzeganie bodźca



Wybór właściwego bodźca

Wybór właściwego bodźca



Identyfikacja bodźca i właściwa decyzja

Identyfikacja bodźca i właściwa decyzja



Właściwa reakcja

Właściwa reakcja

CZYNNIKI

CZYNNIKI

PSYCHOLOGICZNE

PSYCHOLOGICZNE



Motyw podróży

Motyw podróży



Poziom inteligencji

Poziom inteligencji



Doświadczenie i nawyki

Doświadczenie i nawyki



Przyzwyczajenia

Przyzwyczajenia



Wpływ środowiska

Wpływ środowiska



Stan emocjonalny

Stan emocjonalny

CZYNNIKI

CZYNNIKI

MODYFIKUJĄCE

MODYFIKUJĄCE

ZACHOWANIA

ZACHOWANIA



Alkohol

Alkohol



Narkotyki

Narkotyki



Brak snu

Brak snu



Skupienie uwagi na innej czynności

Skupienie uwagi na innej czynności



Czas pracy

Czas pracy



Lekarstwa

Lekarstwa



Choroby

Choroby



Pogoda

Pogoda



Pozycja kierowcy

Pozycja kierowcy

ZALEŻNOŚĆ NIEZAWODNOŚCI

ZALEŻNOŚĆ NIEZAWODNOŚCI

KIEROWCY OD CZASU PRACY

KIEROWCY OD CZASU PRACY

WNIOSKI DLA INŻYNIERII

WNIOSKI DLA INŻYNIERII

RUCHU

RUCHU



Jednoznaczne wyznaczenie toru jazdy

Jednoznaczne wyznaczenie toru jazdy



Ułatwienia w podejmowaniu decyzji

Ułatwienia w podejmowaniu decyzji



Unikanie monotonii drogi

Unikanie monotonii drogi



Uwzględnienie ograniczeń kąta

Uwzględnienie ograniczeń kąta

dobrego widzenia

dobrego widzenia



Unikanie reklam świetlnych wzdłuż

Unikanie reklam świetlnych wzdłuż

drogi

drogi



Uwzględnienie akomodacyjnej

Uwzględnienie akomodacyjnej

zdolności oka człowieka

zdolności oka człowieka

POJAZD I WARUNKI JEGO

POJAZD I WARUNKI JEGO

RUCHU NA DRODZE

RUCHU NA DRODZE

PARAMETRY CHARAKTERYZUJĄCE

PARAMETRY CHARAKTERYZUJĄCE

POJAZD

POJAZD

1.

1.

STAŁE

STAŁE

2.

2.

ZMIENNE

ZMIENNE

PARAMETRY STAŁE

PARAMETRY STAŁE



Ciężar pojazdu

Ciężar pojazdu



Gabaryty pojazdu

Gabaryty pojazdu



Moc silnika

Moc silnika



Moment obrotowy silnika

Moment obrotowy silnika



Typ pojazdu

Typ pojazdu

PARAMETRY ZMIENNE

PARAMETRY ZMIENNE



Prędkość

Prędkość



Zużycie paliwa

Zużycie paliwa



Przyśpieszenie

Przyśpieszenie



Przełożenie skrzyni biegów

Przełożenie skrzyni biegów



Drgania podwozia i nadwozia

Drgania podwozia i nadwozia



Sposób hamowania

Sposób hamowania



Skład spalin

Skład spalin

STAN TECHNICZNY

STAN TECHNICZNY

POJAZDU

POJAZDU

ODPOWIEDNIO WYPOSAŻONY I

ODPOWIEDNIO WYPOSAŻONY I

SPRAWNY POJAZD POZWALA:

SPRAWNY POJAZD POZWALA:



Prawidłowe zachowanie się pojazdu na

Prawidłowe zachowanie się pojazdu na

drodze

drodze



Na skoncentrowaniu się kierowcy na

Na skoncentrowaniu się kierowcy na

właściwej obserwacji drogi i jej otoczenia

właściwej obserwacji drogi i jej otoczenia



Zmniejsza zmęczenie kierowcy

Zmniejsza zmęczenie kierowcy



Skutecznie i szybko podejmować i

Skutecznie i szybko podejmować i

realizować właściwe reakcjie

realizować właściwe reakcjie

PRZEGLĄDY TECHNICZNE I

PRZEGLĄDY TECHNICZNE I

BADANIA POJAZDÓW

BADANIA POJAZDÓW

Okresowe, obowiązkowe przeglądy

Okresowe, obowiązkowe przeglądy

mają na celu sprawdzenie stanu

mają na celu sprawdzenie stanu

technicznego pojazdów w zakresie

technicznego pojazdów w zakresie

ochrony środowiska i

ochrony środowiska i

wyeliminowanie pojazdów

wyeliminowanie pojazdów

niesprawnych stanowiących

niesprawnych stanowiących

zagrożenie dla ruchu drogowego

zagrożenie dla ruchu drogowego

WIDOK STACJI KONTROLI

WIDOK STACJI KONTROLI

POJAZDÓW

POJAZDÓW

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

RUCHU

RUCHU



PARAMETRY GEOMETRYCZNE DROGI:

PARAMETRY GEOMETRYCZNE DROGI:

–

Długość odcinków prostych

Długość odcinków prostych

–

Promienie łuków pionowych i poziomych

Promienie łuków pionowych i poziomych

–

Koordynacja łuków pionowych i poziomych

Koordynacja łuków pionowych i poziomych

–

Długość i parametry krzywych

Długość i parametry krzywych

przejściowych

przejściowych

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

RUCHU

RUCHU



PRZEKRÓJ POPRZECZNY DROGI:

PRZEKRÓJ POPRZECZNY DROGI:

–

Ilość jezdni

Ilość jezdni

–

Ilość pasów ruchu

Ilość pasów ruchu

–

Szerokość poboczy

Szerokość poboczy

–

Szerokość pasów dzielących

Szerokość pasów dzielących

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

RUCHU

RUCHU



KONSTRUKCYJNE:

KONSTRUKCYJNE:

–

Rodzaj nawierzchni jezdni

Rodzaj nawierzchni jezdni



Podatna

Podatna



Półsztywna

Półsztywna



Sztywna

Sztywna

–

Szorstkość nawierzchni

Szorstkość nawierzchni

–

Równość nawierzchni

Równość nawierzchni

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

RUCHU

RUCHU



EKSPLOATACYJNE:

EKSPLOATACYJNE:

–

Sposób organizacji ruchu

Sposób organizacji ruchu

–

Czytelność oznaczenia poziomego i

Czytelność oznaczenia poziomego i

pionowego

pionowego

–

Stan utrzymania nawierzchni

Stan utrzymania nawierzchni

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

CECHY DROGI JAKO CZYNNIK

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

WPŁYWAJĄCY NA PARAMETRY

RUCHU

RUCHU



OTOCZENIE DROGI:

OTOCZENIE DROGI:

–

Przeszkody

Przeszkody

–

Drzewa, roślinność

Drzewa, roślinność

–

Zabudowa

Zabudowa

–

Wyjazdy

Wyjazdy

–

Piesi

Piesi

–

Warunki atmosferyczne

Warunki atmosferyczne