Badanie sprawozdań

finansowych

sygn. 230080-0511

(Tematy: 6-17)

Dr Robert Sasin

Szkoła Główna Handlowa,

2007/2008

Tematyka

zajęć:

Cel i przedmiot oraz podstawy prawne badania

sprawozdań finansowych

Biegły rewident: wymagania kwalifikacyjne,

odpowiedzialność, etyka i normy wykonywania

zawodu

Produkt z badania: opinia, raport i dokumentacja

rewizyjna

Aspekty, m

etody

rodzaje

badania

Istotność i ryzyko badania

Badanie i ocena systemu rachunkowości i kontroli

wewnętrznej

Badanie wiarygodności sald i grup operacji

Tematyka

zajęć

cd.

Organizacja (przygotowanie i planowanie) i etapy

badania

Metody statystyczne w badaniu

10.

Analiza finansowa w badaniu

11.

Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym

12.

bserwacja i badanie inwentaryzacji

13.

Badanie aktywów, zobowi

zań i kapitałów

własnych

14.

Badanie kosztów i przychodów oraz obci

żeń

wyniku finansowego

15.

Badanie rachunku przepływów pieniężnych,

sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz

sprawozdania z działalności

16.

Badanie zdarzeń po dacie bilansu oraz kontynuacji

działania

17.

Inne usługi biegłego rewidenta

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej



System księgowości

(MSRF 400)

- definicja



–

zespół czynności i zapisów wykonywanych dla celów

ewidencji finansowej w jednostce dokumentującej transakcje.



Do czynności wykonywanych w ramach takiego systemu

należy:



identyfikowanie



grupowanie



analizowanie



przeliczanie



klasyfikowanie



ewidencjonowanie



podsumowanie i



dostarczanie informacji o transakcjach i pozostałych

zdarzeniach

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej

Prawidłowy system księgowości powinien:



ujmować wszystkie operacji



ewidencjonować tylko operacje faktycznie dokonane



rejestrować wyłącznie transakcje zaakceptowane



przestrzegać wymagania w zakresie prawidłowego

dokumentowania zdarzeń gospodarczych



zapewniać możliwości identyfikacji poszczególnych

operacji ujętych w dokumentach i zapisach księgowych



kwalifikować operacje do okresów, których dotyczą



gwarantować pomiar wartościowy w taki sposób, by

można poprawnie wykazywać dane liczbowe w

sprawozdaniu finansowym



przedstawiać w sprawozdaniu finansowym prawidłowy,

jasny i rzetelny obraz

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej



Rozpoznanie systemu księgowości

powinno

biegłemu rewidentowi pozwolić na określenie i

zrozumienie:



głównych rodzajów operacji gospodarczych, właściwych

działalności operacyjnej jednostki,



sposobów inicjowania tych operacji (umowy, zamówienia itp.),



przyjętych zasad (polityki) rachunkowości,



sposobu dokumentowania i ewidencji oraz ujęcia w

sprawozdaniu finansowym tych operacji lub wynikających z

nich sald

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej



Szczególne cechy złożonych systemów księgowości

prowadzonej za pomocą komputera:



systemy informatyczne nie emitują w zapisach księgowych

pełnego

śladu rewizyjnego

; w przypadku takim trzeba

ustalić, czy można uzyskać ślad rewizyjny po wykonaniu

dodatkowych czynności przez operatora lub administratora

systemu;



dane dotyczące jednorodnych operacji gospodarczych są

przetwarzane według tych samych algorytmów

, co

pozwala przyjąć, że dane charakteryzujące te operacje są

przetworzone albo we wszystkich przypadkach bezbłędnie,

albo we wszystkich przypadkach błędnie; uzasadnia to

sprawdzenie drogą badań zgodności poprawności

algorytmów przetwarzania danych, a przynajmniej operacji

występujących masowo;

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej



Szczególne cechy złożonych systemów księgowości

prowadzonej za pomocą komputera cd.:



przejęcie przez złożone systemy księgowości

prowadzonej za pomocą komputera wielu istotnych

czynności kontrolnych powoduje, że

nie przeprowadza

się kontroli tradycyjnymi

sposobami lub jest ona

poważnie osłabiona;



na księgowość prowadzoną za pomocą komputera

wpływają nie tylko

pomyłki operatorów i

dyspozytorów

; jest ona także narażona na działanie

osób, które uzyskały

dostęp

do systemu

informatycznego w sposób

nieuprawniony

; dostęp taki

może być wykorzystywany w celu dokonania

przestępstwa;

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej

Szczególne cechy złożonych systemów księgowości prowadzonej

za pomocą komputera cd.:



złożone systemy księgowości prowadzonej za pomocą komputera są na

ogół wyposażone w możliwość

automatycznego tworzenia zapisów

księgowych

, co może dotyczyć jednego lub wielu modułów

księgowości prowadzonej za pomocą komputera; w tym ostatnim

przypadku operacje (pojedyncze lub zagregowane) są z jednego modułu

przekazywane do innego modułu za pomocą łączy lub nośników danych;

zarówno w przypadku stosowania nośników danych, jak i łączy, dane są

narażone na

przypadkowe lub zamierzone zniekształcenia

;



złożone systemy księgowości prowadzonej za pomocą komputera są na

ogół wyposażone w

moduły służące analizie i w moduły

sprawdzające zestawienia liczbowe

(raporty, sprawozdania),

których treść może być dowolnie określana; moduły analizy, jak i

moduły tworzące sprawozdania mogą być dla celów kontrolnych

wykorzystywane zarówno w toku zarządzania jednostką, jak i do kontroli

wewnętrznej i zewnętrznej (w tym podczas badania);

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej

Szczególne cechy złożonych systemów księgowości

prowadzonej za pomocą komputera cd.:



systemy księgowości prowadzonej za pomocą

komputera są na ogół wyposażane przez producentów

programów w stosowną

dokumentację

;

dokumentacja ta powinna być przez biegłego

rewidenta wykorzystana do rozpoznania algorytmów

przetwarzania danych księgowych i oceny ich

prawidłowości; porównanie opisanych w dokumentacji

algorytmów z rzeczywiście stosowanymi przy

przetwarzaniu stanowi ważną pomoc przy

rozpoznawaniu systemu, zwłaszcza, jeśli biegły

rewident nie dysponuje specjalnym programem

wspomagającym przeprowadzanie rewizji.

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej

System kontroli wewnętrznej

– ogół zasad i procedur, przyjętych przez

kierownictwo jednostki, aby osiągnąć następujące

cele



pomóc w prawidłowym i efektywnym prowadzeniu działalności

gospodarczej



zapewnić ochronę posiadanych zasobów



zapewnić zgodność działania jednostki z przepisami prawa, statutem,

wytycznymi, polityką przedsiębiorstwa



przygotować i przekazać odbiorcom zewnętrznym i wewnętrznym

rzetelne, aktualne i prawidłowe informacje o składnikach majątkowych,

źródłach ich finansowania, prowadzonej działalności i osiągniętych

wynikach



ułatwić opracowanie i realizację planów gospodarczych

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej

Struktura organizacyjna a system kontroli



prawidłowa struktura organizacyjna:



powinna wyodrębnić funkcję zarządzania dysponowanym

majątkiem od funkcji rejestracji/ ewidencji zaistniałych

operacji gospodarczych z możliwością wzajemnej kontroli



nie dopuszcza jednej i tej samej osoby do rejestracji

wszystkich etapów danej operacji, a także



zapewniać jak najwcześniej sygnalizowanie występujących

nieprawidłowości.

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej



Rozpoznanie systemu kontroli wewnętrznej

– jego koncepcji i skuteczności działania



powinno pozwolić na określenie stopnia ryzyka, przy czym

celowe jest łączne rozpatrywanie ryzyka nieodłącznego i

kontroli;



oddzielnej ocenie podlega przy tym każdy odcinek

kontroli, a jeżeli uległ on podczas roku obrotowego

zmianie, to odrębnego rozpatrzenia wymaga działanie

odcinka kontroli przed i po zmianie

Badanie i ocena systemu rachunkowości i

kontroli wewnętrznej



Rozpoznanie systemu kontroli wewnętrznej



za punkt wyjścia przyjmuje się założenie, że ryzyko kontroli jest wysokie; może ono zostać

obniżone, jeżeli biegły rewident:



upewnił się na podstawie badań, że określonym procedurom kontroli wewnętrznej można

zaufać, gdyż skutecznie chronią od błędów lub pozwalają na ich ujawnienie i korektę



przewiduje przeprowadzenie badań, których udokumentowane wyniki pozwolą na obniżenie

stopnia ryzyka kontroli



im wyższy jest poziom ryzyka nieodłącznego i ryzyka kontroli, tym więcej dowodów

badania, uzyskanych drogą badania wiarygodności trzeba zgromadzić, aby utrzymać

ryzyko przeoczenia na dającym się zaakceptować poziomie



uwzględnienia wymaga też ryzyko, że księgi i sprawozdanie finansowe mogą zawierać

istotne błędy spowodowane:



nadużyciami (oszustwami) lub uszczupleniami majątku



skomplikowanymi, złożonymi operacjami gospodarczymi (np. łączenia spółek), zwłaszcza gdy

wiąże się z tym szacowanie danych

Badanie wiarygodności sald i grup operacji



Badanie wiarygodności (MSRF 400)

– testy

przeprowadzone w celu uzyskania dowodów

badania stwierdzających wykrycie istotnych

nieprawidłowości sprawozdania finansowego

Badanie wiarygodności sald i grup operacji



Transakcje typowe

– zdarzenia w ramach normalnej

działalności jednostki (np. sprzedaż, zakup, produkcja),

powtarzalne, masowe – badanie zgodności i badanie

wiarygodności poprzez przegląd analityczny i/lub badania

szczegółowe



Transakcje nietypowe

– zdarzenia nieliczne,

odbiegające od normalnej działalności jednostki,

zaistnienie wynika często z woli zarządu (np. sprzedaż

części przedsiębiorstwa, zakup papierów wartościowych,

zobowiązania długoterminowe) – badanie wiarygodności

poprzez przegląd analityczny i/lub badania szczegółowe

Badanie wiarygodności sald i grup operacji



Procedura badania wiarygodności sald i i grup operacji:

Porównanie sald (z bilansu) oraz obrotów (z rachunku zysków i strat) z

zestawieniem obrotów i sald księgi głównej

Porównanie sald z innymi danymi liczbowymi właściwych kont

głównych

Ustalenie zgodności sald kont głównych z kontami księgi pomocniczej

Sprawdzenie arytmetycznej prawidłowości sald z zestawienia obrotów

i sald, uzgodnionym z dziennikiem

Sprawdzenie zgodności bilansu otwarcia z uzgodnionymi saldami

Sprawdzenie zgodności bilansu otwarcia badanego sprawozdania

finansowego z bilansem zamknięcia poprzedniego roku obrotowego

Badanie wiarygodności sald i grup operacji

Organizacja (przygotowanie i planowanie) i

etapy badania



Etapy badania:

Przygotowanie badania

II.

Badanie wstępne

III.

Badanie właściwe

IV.

Zakończenie badania

Organizacja (przygotowanie i planowanie) i

etapy badania



Etapy badania:

Przygotowanie badania

Pozyskanie informacji o działalności jednostki

Wstępna ocena sytuacji finansowej

Ogólny przegląd przyjętych zasad rachunkowości

Ocena istotności i ryzyka badania

Opracowanie planu badania oraz:

opracowanie strategii badania

przygotowanie programu badania (szczegółowy plan)

ustalenie procedur badania poszczególnych obszarów –

rodzaj, zakres, terminy

Organizacja (przygotowanie i planowanie) i

etapy badania



Etapy badania:

II.

Badanie wstępne

Poznanie zastosowanych zasad rachunkowości

Poznanie zasad działania systemu kontroli

wewnętrznej

Badanie operacji, które w całości lub w istotnym

zakresie zostały zakończone do dnia badania

wstępnego

Organizacja (przygotowanie i planowanie) i

etapy badania



Etapy badania:

III.

Badanie właściwe

Obserwacja inwentaryzacji

Badanie prawdziwości informacji zawartych w bilansie

(aktywa trwałe i obrotowe, kapitały własne i zobowiązania)

Badanie prawdziwości informacji zawartych w rachunku

zysków i strat (przychody i zyski, koszty i straty)

Badanie obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego

Badanie przepływów finansowych

Badanie pozostałych elementów sprawozdania finansowego

Ocena informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym

Organizacja (przygotowanie i planowanie) i

etapy badania



Etapy badania:

IV.

Zakończenie badania

Badanie zdarzeń po dacie bilansu

Podsumowanie realizacji i wyników badania

Przegląd i uporządkowanie dokumentacji

Weryfikacja kontynuacji działania

Badania dodatkowe

Metody statystyczne w badaniu

Główne pojęcia:



Badanie wyrywkowe (częściowe, niepełne)

–

analiza

części (próbki) populacji (zbiorowości)



Zbiorowość

– ogół jednostek poddanych badaniu, podobnych, lecz nie

identycznych pod względem określonej cechy (np. wszelkie nalezności,

faktury sprzedaży VAT, salda kont dłużników etc.)



Zbiorowość generalna

– wszystkie możliwe jednostki mające

cechę wspólną i będące przedmiotem poznania (skończona lub

nieskończona liczba elementów)



Zbiorowość próbna

– podzbiór zbiorowości generalnej,

obejmujący część jej elementów wybranych w określony sposób i

podlegających badaniu; podstawowe procedury doboru próby:



dobór celowy

– wybór świadomy („detektywistyczny”, np.

przypadki nietypowe)



dobór losowy

– dobór metodami statystycznymi, reprezentacyjny,

każda jednostka ma równe szanse być wybraną do próby, wyniki

mogą być ekstrapolowane, różne sposoby losowania



dobór przypadkowy

- dowolny (na „chybił-trafił”,np. odbiorcy na

literę G) dokonany w inny sposób aniżeli celowo lub losowo

Metody statystyczne w badaniu

Projektowanie badań wyrywkowych

Określenie celu badania

Zdefiniowanie badanej zbiorowości, jednostki i operatu

losowania

Określenie parametrów badania – ryzyko badania

(poziom ufności), dopuszczalny i oczekiwany poziom

błędów

Ustalenie wielkości próby

Wybór metody pobierania próbki

Analiza jednostek tworzących próbę

Sposób uogólnienia wyników analizy

Ocena uzyskanych wyników

Metody statystyczne w badaniu



Procedury doboru próby losowej – schemat

losowania



Losowanie niezależne

(ze zwracaniem, z powtórzeniami) i

zależne

(bez zwracania, bez powtórzeń)



Losowanie indywidualne

(losowane są pojedyncze obiekty) i

zespołowe

(losowane są zbiory obiektów, których wszystkie

elementy wchodzą do próby)



Losowanie nieograniczone

(losowanie ze zbiorowości

traktowanej jako całość) i

ograniczone

(losowanie z uprzednio

wyodrębnionego podzbioru, klasy, warstwy)

warstwowe

lub

systematyczne

(wybór co

tej jednostki, z interwałem,

prawdopodobieństwo proporcjonalnych wielkośći – PPW –

losowanie wartości pieniężnej, np. co 1000 PLN)



Losowanie

jednostopniowe

wielostopniowe

(2-, 3-stopniowe)



Powyższe podziały mogą zachodzić na siebie

10.

Analiza finansowa

w badaniu



Program badania kondycji ekonomiczo- finansowej jednostki:

•

Syntetyczna analiza pionowa i pozioma bilansu oraz rachunku zysków

i strat

, w tym ocena zasobów majątkowych i wyników finansowych jednostki

•

Rentowność

majątku, sprzedaży i kapitałów własnych

•

Płynność finansowa

- zdolność jednostki do regulowania zobowiązań w

wymaganych terminach

•

Rotacja

- sprawność wykorzystania zasobów i aktywności gospodarczej w

zakresie obrotu

•

Pozostałe wskaźniki

, w tym skorygowany np. model Altmana i model Hołdy

•

Wskaźniki przepływów pieniężnych

- kasowa charakterystyka efektów

gospodarowania

•

Wskaźniki rynku kapitałowego

(dotyczy głównie spółek akcyjnych, w tym

spółek giełdowych)

•

Konkluzje z badania kondycji ekonomiczno- finansowej, w tym korespondujące

•

istotnymi zagrożeniami dla kontynuacji działalności jednostki (

pkt 48 normy

zawodowej nr 1)

•

oceną prawidłowości oraz rzetelności zbadanego sprawozdania

finansowego (

pkt 60

pkt 61

normy zawodowej nr 1)

10.

Analiza finansowa

w badaniu

10.

Analiza finansowa

w badaniu

10.

Analiza finansowa

w badaniu

10.

Analiza finansowa

w badaniu

10.

Analiza finansowa

w badaniu

10.

Analiza finansowa

w badaniu

10.

Analiza finansowa

w badaniu

11.Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym



Zasadnicze podejścia w metodyce badań

sprawozdań finansowych:

Badanie obok komputera

(auditing around the

computer)

Badanie przez komputer

(auditing through the

computer)

Badanie z komputerem/ przy użyciu komputera

(auditing with the computer)

11.Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym



Zasadnicze podejścia w metodyce badań sprawozdań

finansowych:

Badanie obok komputera

(auditing around the

computer)

– zakłada, że biegły nie ma dostatecznej

wiedzy i doświadczenia w użytkowaniu systemu

informatycznego w badanym przedsiębiorstwie (lub

brak zaufania do tego systemu), praca ograniczona do

weryfikacji wyników systemu informatycznego i

przeprowadzenia badań kontroli

11.Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym



Zasadnicze podejścia w metodyce badań sprawozdań

finansowych:

Badanie przez komputer

(auditing through the computer)

–

zakłada, że biegły zna system informatyczny w badanym

przedsiębiorstwie

(system-based approach)

, głównym zadaniem

biegłego jest badanie wiarygodności i niezawodności działania

środowiska informatycznego przedsiębiorstwa (poprawność

przetwarzania informacji i badanie procesów odpowiedzialnych za

ich przetwarzanie) – poprzez wspomagane komputerowo techniki

badania –

Computer Assisted Audit Tools and Techniques

– CAATT:



metoda testowania danymi

(test data technique)



metoda testowania zintegrowanymi danymi

(integrated

test facility)



wbudowany moduł audytowy

(embedded audit module

technique, system control audit review file)



symulacja równoległa

(parallel simulation technique)

11.Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym



Zasadnicze podejścia w metodyce badań sprawozdań

finansowych:

Badanie z komputerem

(auditing with the computer)

– zakłada użycie specjalistycznego oprogramowania

przez biegłych do rewizji finansowej; głównym obiektem

jest informacja generowana przez system informatyczny

(data-based approach);

możliwość eksportu danych do

programów zewnętrznych rewidujących dane (np.

oprogramowanie ACL -

Audit Command Language,

IDEA,

Access, Excel, AS/400 Query, Datas, SAS)

11.Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym



ISACA

– Information System Audit and Control

Association -

Międzynarodowa organizacja zrzeszająca

audytorów systemów informatycznych – opracowała

standardy w zakresie audytów systemów

informatycznych (np. pakiet COBIT –

Control Objectives

for Information and Related Technology

– z wytycznymi,

zaleceniami, procedurami i wzorami dobrej praktyki w

zakresie stosowania, użytkowania systemów IT oraz

mechanizmow ich kontroli dla zapewnienia

bezpieczeństwa – dla audytorów informatycznych oraz

służb wewnętrznych

11.Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym



Badanie sprawozdania w środowisku

informatycznym powinno uwzględniać:



UoR



MSRF – Standard 401 – Badanie w środowisku

komputerowych systemów informatycznych, także

Międzynarodowe wskazówki dotyczące rewizji

finansowej:



1001 – Środowiska technologii informacji (IT) –

wolnostojące komputery osobiste,



1002 – bezpośrednie systemy komputerowe



standardy COBIT

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Cel inwentaryzacji

– dostarcza głównych

dowodów istnienia, kompletnego wykazania oraz

gospodarczej przydatności aktywów,

przejawiającej się tym, że w przyszłości aktywa

przyniosą korzyści ekonomiczne oraz pasywów

posiadanych przez jednostkę na określony

dzień, przy czym sposoby, zakres, terminy oraz

częstotliwość przeprowadzania inwentaryzacji, a

także zasady ujęcia jej wyników w księgach

rachunkowych określa rozdział 3 UoR

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Metody inwentaryzacji

– zgodnie z UoR

inwentaryzację przeprowadza się drogą:

spisu z natury

uzgodnienia sald

weryfikacji sald



Za przeprowadzenie inwentaryzacji, zgodnie z

przepisami UoR, odpowiada

kierownik

jednostki

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Rodzaje inwentaryzacji

ednostki przeprowadzają

na ostatni dzień każdego roku obrotowego

inwentaryzację:



aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych

na rachunkach bankowych), papierów wartościowych,

rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków

trwałych, oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład

środków trwałych w budowie -

drogą spisu ich ilości z

natury

, wyceny tych ilości, porównania wartości z

danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienia i

rozliczenia ewentualnych różnic

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji

Rodzaje inwentaryzacji

ednostki przeprowadzają na

ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację:



aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach

bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki,

należności, w tym udzielonych pożyczek, oraz

powierzonych kontrahentom własnych składników

aktywów -

drogą otrzymania od banków i

uzyskania od kontrahentów potwierdzeń

prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych

jednostki stanu tych aktywów oraz wyjaśnienia i

rozliczenia ewentualnych różnic

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji

Rodzaje inwentaryzacji

ednostki przeprowadzają na

ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację:



środków trwałych, do których dostęp jest znacznie

utrudniony, gruntów, należności spornych i wątpliwych, a

w bankach również należności zagrożonych, należności i

zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg

rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także

aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz

wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich

spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych

nie było możliwe -

drogą porównania danych ksiąg

rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i

weryfikacji realnej wartości tych składników

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji

Rodzaje inwentaryzacji

ednostki przeprowadzają na

ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację:



Inwentaryzacją

drogą spisu z natury

obejmuje się

również znajdujące się w jednostce składniki aktywów,

będące własnością innych jednostek, powierzone jej do

sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania,

powiadamiając te jednostki o wynikach spisu

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Termin i częstotliwość inwentaryzacji

uważa się za

dotrzymane, jeżeli inwentaryzację

(art.26 UoR)



składników aktywów - z wyłączeniem aktywów pieniężnych,

papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz

materiałów, towarów i produktów gotowyc

rozpoczęto nie

wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego,

a zakończono do 15 dnia następnego roku

, ustalenie zaś

stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu

stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda -

przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły

między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu

wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z

ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Termin i częstotliwość inwentaryzacji

uważa się

za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację

(art.26 UoR)



zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i

półproduktów znajdujących się w strzeżonych

składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-

wartościową -

przeprowadzono raz w ciągu 2 lat



środków trwałych oraz maszyn i urządzeń

wchodzących w skład środków trwałych w budowie,

znajdujących się na terenie strzeżonym -

przeprowadzono raz w ciągu 4 lat

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Termin i częstotliwość inwentaryzacji

uważa się za

dotrzymane, jeżeli inwentaryzację

(art.26 UoR)



zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych

ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego

jednostki -

jednostki - przeprowadzono raz w roku



zapasów drewna w jednostkach prowadzących

gospodarkę leśną -

przeprowadzono raz w roku



Inwentaryzację, o której mowa w ust. 1, przeprowadza się

również na dzień zakończenia działalności przez jednostkę

oraz na dzień poprzedzający postawienie jej w stan

likwidacji lub upadłości. W przypadku połączenia lub

podziału jednostek, z wyjątkiem spółek kapitałowych, strony

mogą w drodze umowy pisemnej odstąpić od inwentaryzacji.

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Rozliczenie wyników inwentaryzacji

rt. 27.

UoR)



1. Przeprowadzenie i

wyniki

inwentaryzacji należy

odpowiednio

udokumentować i powiązać

z zapisami

ksiąg rachunkowych

2. Ujawnione w toku inwentaryzacji

różnice

między

stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach

rachunkowych należy

wyjaśnić i rozliczyć

w księgach

rachunkowych tego roku obrotowego, na który

przypadał termin inwentaryzacji.

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Udział biegłego w inwentaryzacji



Jednostka powinna zawrzeć umowę o badanie rocznego

sprawozdania finansowego w takim terminie, który

umożliwia biegłemu rewidentowi udział w inwentaryzacji jej

znaczących składników majątkowych (art. 66 ust. 5 UoR)



Zgodnie z pkt 42 i 43 normy nr 1 wykonywania zawodu

biegłego rewidenta „Ogólne zasady badania sprawozdań

finansowych, w zakres badania rocznego sprawozdania

finansowego i ksiąg rachunkowych wchodzi – w miarę

potrzeby – udział biegłego rewidenta (członków zespołu

badającego pod jego kierunkiem) w charakterze obserwatora

w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych oraz w

uzgodnieniu sald znaczących pozycji aktywów i pasywów nie

mających - w zasadzie - postaci rzeczowej.

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Udział biegłego w inwentaryzacji



Uczestnictwo biegłego rewidenta (członków zespołu

badającego pod jego kierunkiem) w przeprowadzanej

drogą spisu z natury inwentaryzacji składników

majątkowych jest szczególnie celowe i pożądane, jeżeli

są one znaczące ze względu na wartość lub związane z

nimi ryzyko dla prawidłowego określenia stanu

aktywów i kosztów jednostki, zaś



wiarygodne ustalenie ich istnienia, kompletności

wykazania i przydatności gospodarczej aktywów nie jest

możliwe w inny sposób aniżeli drogą spisu z natury



przeprowadzenie dla potrzeb badania dodatkowego spisu

byłoby niemożliwe lub nieracjonalne

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Udział biegłego w inwentaryzacji



Udział w spisie z natury umożliwia biegłemu rewidentowi

ocenę istnienia, kompletnego wykazania i przydatności

gospodarczej zapasów dzięki obserwacji przestrzegania

ustanowionych przez jednostkę procedur tej formy

inwentaryzacji oraz dostarcza dowodów wiarygodności tych

procedur.



Udział w spisie obejmuje:



1) etap przygotowań:



rozpoznanie zapasów (rodzaje, ilości, a także miejsca ich

składowania) i dat ich spisu w celu zaplanowania udziału biegłego

rewidenta i/lub jego współpracowników w spisie z natury względnie

czy zachodzi potrzeba zapewnienia pomocy rzeczoznawcy,



zaznajomienie się z przyjętymi w jednostce zasadami organizacji

obrotu zapasami (dokumentacja, ewidencja, kontrola wewnętrzna),

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



1) etap przygotowań cd.:



ewentualny przegląd zeszłorocznej dokumentacji roboczej, jeżeli

ten sam podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych

ponownie bada jednostkę (por. pkt 13); jeżeli jednostka jest badana

przez dany podmiot uprawniony po raz pierwszy – wyrywkowe

zapoznanie się z kluczowymi dokumentami zeszłorocznej

inwentaryzacji (np. zarządzenie, instrukcja, wnioski w sprawie

rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych, sprawozdanie z przebiegu

spisu z natury),



ocenę instrukcji inwentaryzacyjnej: czy jest ona aktualna, czy

przyjęto poprawną, odpowiednio uszczegółowioną, koncepcję spisu,

uwzględniającą różne czynniki komplikujące; czy będzie ona

sprzyjać sprawnemu przebiegowi spisu z natury dzięki właściwemu

rozplanowaniu w czasie i przestrzeni czynności spisu,



ocenę gotowości personelu do udziału w spisie; czy osoby spisujące

są przygotowane do spisu; czy posiadają potrzebną wiedzę i czy

wyposażono je w odpowiedni sprzęt, czy zapewniono nadzór nad

przebiegiem prac spisowych itp.

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



2) etap wykonawstwa:



obserwację przebiegu spisu,



bezzwłoczne sygnalizowanie osobie kierującej z

ramienia jednostki inwentaryzacją, stwierdzonych

uchybień w celu ich usunięcia



3) etap końcowy:



ocenę dokumentacji spisu (prawdziwość,

kompletność, fachowość osób spisujących),



ocenę poprawności rozliczenia różnic ilościowych i

jakościowych stwierdzonych w wyniku spisu z natury

- podczas badania „właściwego”



ocenę poprawności przejścia od stanu stwierdzonego

na dzień spisu z natury do stanu na dzień bilansowy,

jeżeli daty te różnią się - podczas badania

„właściwego”

12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji



Udział biegłego rewidenta w uzgodnieniu sald



Warunkiem uznania przez biegłego rewidenta za wiarygodną

procedurę uzgodnień sald dokonanych przez badaną

jednostkę jest uzyskanie przez niego pewności, że:



w odniesieniu do należności:



jednostka wystosowała prośbę o potwierdzenie sald należności do

wszystkich znaczących kontrahentów



prośby te zostały skierowane na właściwy adres



od większości (z punktu widzenia istotności) kontrahentów otrzymano

potwierdzenia wysokości sald



w odniesieniu do zobowiązań:



jednostka otrzymała od wszystkich znaczących wierzycieli prośbę o

uzgodnienie sald



uzgodnienia takie nastąpiły



nie pominięto żadnej z próśb o uzgodnienie

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Aktywa



Cel – sprawdzenie istnienia, kompletności,

dokładności ujęcia składników aktywów trwałych

w księgach rachunkowych i w sprawozdaniu

finansowym jednostki gospodarczej.

Sprawdzenie poprawności wyceny, prezentacji i

klasyfikacji majątku trwałego

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Aktywa trwałe



Badanie wartości niematerialnych i prawnych



Zagadnienia:



właściwe udokumentowanie nabycia wartości niematerialnych i prawnych



możliwość wyodrębnienia poszczególnych tytułów WNIP dzięki ewidencji

analitycznej



ocena poprawności wyceny wartości firmy



ocena efektów gospodarczych zakończonych przez jednostkę prac

rozwojowych



ocena poprawności wyceny nabytych przez jednostkę praw majątkowych z

uwzględnieniem rozrachunków związanych w wykorzystaniem przez

jednostkę – licencje, prawa autorskie



istnienie zaakceptowanego przez kierownik planu amortyzacji WNIP



istnienie podstawy do dokonania nieplanowych odpisów amortyzacyjnych



uwzględnienie w planie amortyzacji przepisów prawa podatkowego



istnienie w księgach WNIP całkowicie umorzonych

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Aktywa trwałe



Badanie rzeczowych aktywów trwałych



skonfrontowanie stanu ewidencyjnego z inwentaryzacją

składników rzeczowego majątku trwałego; czy

inwentaryzacja została przeprowadzona i czy jej wyniki

ujęto w księgach rachunkowych



bieżące ewidencjonowanie zmian stanu i wartości środków

trwałych; czy wszystkie zwiększenia i zmniejszenia stanu i

wartość są odpowiednio udokumentowane obcymi i

własnymi dowodami księgowymi

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Aktywa trwałe



Badanie rzeczowych aktywów trwałych



Zagadnienia:



ujęcie w początkowej wartości środków trwałych wszystkich kosztów związanych

z ich nabyciem;



ujęcie w początkowej wartości środków trwałych wytworzonych we własnym

zakresie rzeczywiście poniesionych kosztów związanych z ich budową,

montażem, oddaniem do eksploatacji;



prawidłowe dokonywanie zwiększeń wartości początkowej środków trwałych o

koszty ich ulepszenia;



poprawność wyceny nieodpłatnie otrzymanych składników rzeczowych aktywów

trwałych zarówno własnych jak i obcych



dokonywanie odpisów aktualizacyjnych zgodnie z przepisami



dokonywanie odpisów amortyzacyjnych zgodnie z zatwierdzonym przez kierownik

jednostki planem amortyzacji



prawidłowość dokonywania uproszczonych odpisów amortyzacyjnych w

odniesieniu do niskocennych środków trwałych – wartość minimalna przyjęta dla

celów rachunkowości o wartość określona w prawie podatkowym



prawidłowość dokonywania nieplanowych odpisów amortyzacyjnych w przypadku

zmiany przeznaczenia, likwidacji lub wycofania z użytkowania środków trwałych

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Aktywa trwałe



Badanie rzeczowych aktywów trwałych



Badanie organizacji ewidencji rzeczowych aktywów trwałych

(podstawowe

zagadnienia):



czy poszczególne urządzenia analityczne – księga inwentarzowa, karty

analityczne – zawierają szczegółową charakterystykę obiektów

inwentarzowych środków trwałych



czy umożliwiają one określenie osób bezpośrednio odpowiedzialnych za

powierzone im składniki majątku



czy ewidencja środków trwałych w budowie zapewnia wyodrębnienie kosztów

według poszczególnych rodzajów efektów dla skalkulowania kosztu

wytworzenia poszczególnych środków trwałych a także kosztów, które nie dały

zamierzonego efektu gospodarczego?

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Aktywa trwałe



Badanie inwestycji długoterminowych



Cel

– stwierdzenie istnienia poszczególnych składników ujętych w księgach.



Zagadnienia:



zapewnienie przez rachunkowość prawidłowego i kompletnego

udokumentowania obrotu finansowymi składnikami majątku o

charakterze długoterminowym



prawidłowość ujęcia inwestycji zgodnie z ustawą o rachunkowości i

rozporządzeniem Ministra Finansów



możliwość wyodrębnienia w ewidencji analitycznej poszczególnych

aktywów finansowych



możliwość zidentyfikowania poszczególnych cech aktywów np. cech akcji



metody wyceny i dokonywanie odpisów aktualizacyjnych

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Aktywa trwałe



Badanie należności długoterminowych



Zagadnienia:



charakter należności ujętych w tej pozycji sprawozdania

finansowego



brak zakwalifikowania do tej pozycji należności z tytułu

dostaw i usług

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie rozrachunków



Cel

– sprawdzenie istnienia, kompletności oraz dokładności ujęcia rozrachunków w

księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym badanej spółki. Sprawdzenie

poprawności wyceny, prezentacji i klasyfikacji pozycji rozrachunkowych.



Zagadnienia:



poprawność ujęcia rozrachunków w bilansie w powiązaniu saldami kont

syntetycznych i analitycznych



potwierdzenie sald rozrachunkowych przez dłużników



czy obciążenia dłużników maja odbicie w przychodach z zobowiązania wobec

kontrahentów w kosztach jednostki



kompletność ujęcia rozrachunków



poprawność wyceny rozrachunków



dokonanie odpisów aktualizacyjnych w odniesieniu do należności wątpliwych,

nieściągalnych, przeterminowanych i prawidłowość ujęcia tych odpisów w

sprawozdaniu finansowym



metodyka dokonywania odpisów aktualizacyjnych

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie rzeczowych składników aktywów

obrotowych (zapasy)



Cel

- sprawdzenie istnienia, kompletności oraz

dokładności ujęcia tych aktywów w księgach

rachunkowych i sprawozdaniu finansowym badanej spółki.

Sprawdzenie poprawności wyceny, prezentacji i

klasyfikacji.

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie rzeczowych składników aktywów obrotowych



Zagadnienia:



czy system kontroli wewnętrznej pozwala na kompletne ujęcie i udokumentowanie

przychodów i rozchodów dostaw i usług



czy możliwe jest kontrolowanie dokumentów pod kątem występujących błędów

merytorycznych, formalnych i rachunkowych



prawidłowość przeprowadzenia i rozliczenia inwentaryzacji



czy przeprowadzając spis uwzględniono i prawidłowo wyceniono składniki o złej jakości i

zbędne



czy rzeczywisty stan zapasów potwierdzony inwentaryzacją odpowiada stanom

wykazywanym w księgach rachunkowych



zgodność ewidencji aktywów obrotowych rzeczowych z zakładowym planem kont



częstotliwość uaktualniania stałych cen ewidencyjnych ( w przypadku ich stosowania);

sposób wyceny rozchodu składników majątku wg stałych cen ewidencyjnych i

częstotliwość ustalania wartości rzeczywistej tych składników – zgodność powyższych

czynności z zakładowym planem kont



relacja stosowanego sposobu wyceny a zasada ostrożności – brak kolizji



prawidłowość rozliczania kosztów zaopatrzenia i zgodność z ZPK



posiadanie dokumentacji potwierdzającej stan zapas obcych w magazynach

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie aktywów finansowych



Cel badania

– sprawdzenie istnienia kompletności i

dokładności ujęcia tych składników aktywów. Sprawdzenie

prawidłowości wyceny obrotu i stanu na dzień bilansowy,

szczególnie aktywów w walutach obcych

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie aktywów finansowych



Zagadnienia:



prowadzenie obrotu gotówkowego zgodnie z prawem



czy system kontroli wewnętrznej pozwala na kompletne ujęcie i prawidłowe udokumentowanie obrotu

środkami pieniężnymi



istnienie odpowiedniego systemu zabezpieczania gotówki przechowywanej w kasie oraz w tracie transportu



zgodność wykazanych aktywów w księdze głównej, księgach pomocniczych i w przypadku środków

pieniężnych w kasie raportem kasowym



poprawność udokumentowania operacji wpływów i wydatków



poprawność przeprowadzenia inwentaryzacji środków pieniężnych i rozliczenia różnic we właściwym okresie



zgodność ewidencji i wyceny z zasadami ZPK



występowanie na rachunku bankowym pozycji znaczących lub niezwykłych, co do kwot



prawidłowość wyceny środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych



prawidłowość ujęcia środków pieniężnych w sprawozdaniu finansowym



zgodność metod klasyfikacji papierów wartościowych z ustawa o rachunkowości i rozporządzeniami

wykonawczymi



prawidłowość przeprowadzenia inwentaryzacji i rozliczenia różnic



prawidłowość udokumentowania przychodów i rozchodów



zgodność z ustaleniami ZPK



poprawność wyceny papierów wartościowych w walutach obcych



prawidłowość klasyfikacji papierów wartościowych w sprawozdaniach finansowych



rola systemu kontroli wewnętrznej w zapewnieniu prawidłowości obrotu papierami wartościowymi

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie kapitałów i funduszy własnych



Cel

– sprawdzenie właściwego ich ujęcia w księgach

rachunkowych, poprawności wyceny i zbadanie sposobu

prowadzenia ksiąg analitycznych.



Należy zwrócić uwagę na zróżnicowanie kapitałów w

zależności od formy prawnej podmiotu.

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie pasywów



Cel

– uzyskanie wystarczających dowodów, że wykazane pasywa istnieją i

zostały ujęte kompletnie, a ponadto:



poszczególne pozycje zostały sklasyfikowane i zaprezentowane zgodnie z

UoR



kapitały własne zostały wykazane w wielkościach ustalonych w statucie,

umowie lub akcie założycielskim (kapitał podstawowy), zgodnie z wypisem z

rejestru, i utworzone (kapitał zapasowy i rezerwowy) zgodnie z prawme

spółek handlowych oraz przepisami regulującymi działalność jednostki,



utworzone rezerwy na przewidywane straty są uzasadnione i prawidłowe

wycenione



zaciągnięte przez jednostkę zobowiązanie długo- i średnioterminowe zostały

poprawnie wycenione (zawierają należne wierzycielom odsetki) oraz ujęte w

sprawozdaniu w odpowienim okresie, zgodnie ze stanem rzeczywistym (bez

zobowiązań przedawnionych i umorzonych), stwierdzonym w wyniku

inwentaryzacji (potwierdzenie sald)



odpisy podstawowe w ciężar kosztów i odpisy z zysku netto zostały ustalone

zgodnie z określonymi zasadami gospodarowania funduszami specjalnymi



w odniesieniu do rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów

zastosowano prawidłowy sposób i okres rozliczeń

13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów

własnych



Badanie kapitałów i funduszy własnych



Zagadnienia:



zgodność wartości kapitału podstawowego z wpisami do

KRS i aktami konstytutywnymi jednostki



zgłaszanie do KRS zmian kapitału



zgodność tworzenia i zmian innych kapitałów z przepisami

KSH



fakt opłacenia wszystkich udziałów



sposób opłacenia objętych udziałów – w S.A. czy wkłady

niepieniężne były badane



sposoby ujęcia zmian w kapitałach



zasady i przyczyny tworzenia kapitałów z aktualizacji

wyceny

14.Badanie kosztów i przychodów oraz

obciążeń wyniku finansowego



Badanie kosztów, przychodów i wyniku

finansowego



Cel

– sprawdzenie, czy wykazane wyniki cząstkowe oraz

wynik finansowy netto są odzwierciedleniem operacji

gospodarczych dotyczących przychodów, kosztów, zysków i

strat, czy zostały one ujęte zgodnie z zasadami

rachunkowości (m. in. współmierność przychodów i kosztów) i

wytycznymi ZPK, ponadto kategorie te w sprawozdaniu

finansowym są:



kompletne i dokładnie ujęte



prawidłowo rozliczone



zaliczone do właściwych okresów



poprawnie sklasyfikowane i zaprezentowane

14.Badanie kosztów i przychodów oraz

obciążeń wyniku finansowego



Badanie kosztów, przychodów i wyniku

finansowego



Zagadnienia:



zgodność ewidencji i rozliczania kosztów z zasadami ZPK,

zasadami rachunkowości i czy te rozwiązania zapewniają rzetelne

i prawidłowe sporządzenie rachunku zysków i strat



prawidłowość udokumentowania operacji kosztowych i

przychodowych i zakwalifikowania ich do odpowiednich okresów

sprawozdawczych



prawidłowość naliczenia podatków i powiązanie z saldami kont

rozrachunków publiczno-prawnych i fundusz specjalnych



wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów



zgodność ewidencji z przepisami VAT



prawidłowość ustalenia obciążenia podatkiem dochodowych



prawidłowość obliczeń podatków odroczonych

14.Badanie kosztów i przychodów oraz

obciążeń wyniku finansowego



Badanie strat i zysków nadzwyczajnych



Cele:



sprawdzenie merytorycznego i formalnego uzasadnienia decyzji

dotyczących zaliczenie operacji gospodarczych do strat i zysków

nadzwyczajnych



Ustalenie poprawności wykazania, klasyfikacji i opisu pozycji

stosownie do przyjętych zasad rachunkowości i wymogów prawnych



ustalenie merytorycznej zasadności i poprawności rachunkowej w

odniesieniu do decyzji likwidacji, istotnej zmiany profilu produkcji lub

sprzedaży zorganizowanej części jednostki



zbadanie kosztów poniesionych w związku z postępowaniem

ukladowym lub naprawczym

14.Badanie kosztów i przychodów oraz

obciążeń wyniku finansowego



Badanie podatku dochodowego od osób prawnych



Istotą badania prawidłowości ustalenia podstawy

opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest

sprawdzenie poprawności ustalenia kwot:



kosztów, wydatków, odpisów i strat - nie uznawanych stosownie do

przepisów ustawy podatkowej za koszty uzyskania przychodów



kwot pomniejszających tę podstawę jako odliczenia, a także



zwolnień przedmiotowych

Cel badania:



Cel główny –

uzyskanie wystarczającej podstawy dla wydania obiektywnej opinii o

sprawozdaniu finansowym



Cele cząstkowe –

istnienie, kompletność ujęcia, prawidłowość pomiaru i wyceny,

terminowość wpłat, zaliczanie do właściwych okresów sprawozdawczych, prawidłowa

prezentacja w sprawozdaniu finansowym

14.Badanie kosztów i przychodów oraz

obciążeń wyniku finansowego



Badanie podatku dochodowego od osób

prawnych



Przedmiot badania



odpowiednie pozycje bilansu i rachunku zysków i

strat oraz ich powtórzenia w innych rocznych

sprawozdaniach finansowych,



dane wykazywane w deklaracjach i zeznaniach

podatkowych,



ewidencja prowadzona dla potrzeb ustalania

dochodu do opodatkowania,



dowody księgowe

15. Badanie rachunku przepływów pieniężnych,

sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz

sprawozdania z działalności



Badanie rachunku przepływów pieniężnych

(RPP)



Cel:



ustalenie prawidłowych danych tworzących podstawę

sprawozdania,



kontrola prezentacji poszczególnych segmentów

działalności jednostki



kontrola powiązań RPP z RZiS oraz bilansami otwarcia i

zamknięcia

15. Badanie rachunku przepływów pieniężnych,

sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz

sprawozdania z działalności



Badanie sprawozdania ze zmian w kapitale

własnym



Cel:



ustalenie prawidłowych danych tworzących podstawę

sprawozdania,



kompletność i wiarygodność ujęcia pozycji

kształtujących zmianę kapitału własnego zgodnie z

bilansem oraz księgami rachunkowymi

15. Badanie rachunku przepływów pieniężnych,

sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz

sprawozdania z działalności



Badanie sprawozdania z działalności



Cel:



sprawozdanie z działalności za rok obrotowy spełnia

wymogi określone w art. 49 ust. 2 UoR



informacje i liczbowe dane w nim zawarte są zgodne z

danymi zbadanego sprawozdania finansowego

15. Badanie rachunku przepływów pieniężnych,

sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz

sprawozdania z działalności



Badanie sprawozdania z działalności



Art. 49 UoR:

Sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować

istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym

ocenę uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis

zagrożeń, a w szczególności informacje o:

zdarzeniach istotnie

wpływających na działalność jednostki, jakie

nastąpiły w roku obrotowym, a także po jego zakończeniu, do dnia

zatwierdzenia sprawozdania finansowego,

przewidywanym

rozwoju jednostki

ważniejszych

osiągnięciach

w dziedzinie badań i rozwoju,

aktualnej i przewidywanej

sytuacji finansowej

nabyciu udziałów (akcji) własnych

, a w szczególności celu ich

nabycia, liczbie i wartości nominalnej, ze wskazaniem, jaką część

kapitału zakładowego reprezentują, cenie nabycia oraz cenie

sprzedaży tych udziałów (akcji) w przypadku ich zbycia,

15. Badanie rachunku przepływów pieniężnych,

sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz

sprawozdania z działalności

Badanie sprawozdania z działalności cd.



cd:

posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach),

instrumentach finansowych

w zakresie:

a) ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepływów

środków pieniężnych oraz utraty płynności finansowej, na jakie narażona jest

jednostka,

b) przyjętych przez jednostkę celach i metodach zarządzania ryzykiem

finansowym, łącznie z metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów

planowanych transakcji, dla których stosowana jest rachunkowość

zabezpieczeń.

stosowaniu zasad ładu korporacyjnego

w przypadku jednostek, których

papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na jednym z rynków

regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego.



Sprawozdanie z działalności jednostki powinno również obejmować - o ile jest to

istotne dla oceny sytuacji jednostki -

wskaźniki finansowe i niefinansowe

, łącznie

z informacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, a także

dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym

15. Badanie rachunku przepływów pieniężnych,

sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz

sprawozdania z działalności



Badanie sprawozdania z działalności

jednostki



O nie przedłożeniu przez zobowiązaną do tego jednostkę

sprawozdania z działalności jednostki, jego

niekompletności lub niezgodności zawartych w nim

informacji ze sprawozdaniem finansowym biegły rewident

informuje w opinii, w uzupełniających objaśnieniach

16.Badanie zdarzeń po dacie bilansu oraz

kontynuacji działania

Badanie zdarzeń, jakie nastąpiły po dniu bilansowym



Biegły rewident powinien przed sporządzeniem raportu i opinii,

upewnić się, że w badanym sprawozdaniu finansowym

uwzględniono skutki wszystkich istotnych zdarzeń, które

nastąpiły w okresie między datą, na którą jednostka sporządziła

sprawozdanie finansowe (dzień bilansowy) a dniem zakończenia

badania, tj. dniem wyrażenia opinii.



Mogą to być zdarzenia:



dostarczające nowych informacji o stanie istniejącym w dniu

bilansowym

(typ a),



wskazujące na zmiany, jakie nastąpiły po dniu bilansowym

(typ b).

16.Badanie zdarzeń po dacie bilansu oraz

kontynuacji działania

Badanie zdarzeń, jakie nastąpiły po dniu bilansowym



Niezależnie od uzyskania stosownych oświadczeń kierownika jednostki -

zdarzenie po dacie bilansu polegają na

ocenie

, czy system księgowości i

kontroli wewnętrznej jednostki zapewnia kompletne ujęcie zdarzeń, jakie

nastąpiły po dniu bilansowym i ich

odniesienie

do właściwego okresu,

krytycznej analizie zapisów księgowych figurujących w księgach roku

następującego po badanym oraz sprawozdań sporządzonych za ten okres,

przeglądzie protokołów z posiedzeń kierownictwa jednostki i organów nadzoru

jednostki, sprawdzeniu rzeczywistej wysokości szacowanych wielkości,

realizacji udzielonych gwarancji spłaty udzielonych pożyczek, dokonanych lub

zamierzonych sprzedaży znaczących składników majątkowych,

przeprowadzonych lub zamierzonych zasileń kapitałowych, przekształceń itp.



Biegły rewident powinien uzyskać

stosowne dowody

badania potwierdzające,

że wszystkie istotne zdarzenia, jakie nastąpiły po dniu bilansowym zostały

rozpoznane, a ich skutki ujęto w sprawozdaniu finansowym lub - o ile zachodzi

taka potrzeba - ujawniono w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.

16.Badanie zdarzeń po dacie bilansu oraz

kontynuacji działania



Badanie zdolności jednostki do kontynuacji

działalności



Biegły rewident przeprowadzający badanie sprawozdania finansowego

jednostki, której kontynuacja działalności nie jest ustawowo zapewniona, ma

obowiązek

ocenić wiarygodność deklaracji

kierownika jednostki, zawartej

we wprowadzeniu do tego sprawozdania,

o zdolności kontynuowania przez

jednostkę działalności

w niezmniejszonym istotnie zakresie w dającej się

przewidzieć przyszłości, tj. w ciągu przynajmniej 12 miesięcy od dnia

bilansowego.



Biegły rewident powinien

zapewnić

wykonanie tego obowiązku, odpowiednio

planując i przeprowadzając badanie, w tym także zdarzeń, jakie nastąpiły po

dniu bilansowym, celem zebrania odpowiednich i wystarczających dowodów

badania, przemawiających za tym, że według stanu na dzień zakończenia

badania zasadne jest przyjęte przez kierownika jednostki założenie kontynuacji

działalności. Jeżeli jednostka jest rentowna, a jej płynność zapewniona, nie jest

konieczna szczegółowa analiza deklaracji kierownika jednostki.

16.Badanie zdarzeń po dacie bilansu oraz

kontynuacji działania



Badanie zdolności jednostki do kontynuacji działalności



Znamiona zagrożenia kontynuacji działalności przez jednostkę:



znaczne trudności finansowe (brak płynności, wypowiedzenie umów

kredytowych),



znaczne straty za lata poprzednie i rok bieżący,



odejście kluczowego personelu kierowniczego,



utrata podstawowego rynku, licencji, głównego dostawcy,



toczące się przeciwko jednostce postępowanie sądowe lub administracyjne,

które w przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia spowoduje powstanie

zobowiązań, jakich jednostka nie zdoła zaspokoić

16.Badanie zdarzeń po dacie bilansu oraz

kontynuacji działania

Badanie zdolności jednostki do kontynuacji działalności



Biegły rewident powinien wnikliwie rozpatrzyć uzasadnienie deklaracji kierownika jednostki o

możliwości kontynuacji przez nią działalności, a zwłaszcza ocenić realność przesłanek i planów

leżących u podstaw tej deklaracji.



Na podstawie ogółu uzyskanych dowodów badania biegły rewident powinien osądzić, czy z uwagi na

poważne zagrożenia zachodzi - jego zdaniem - znaczna niepewność, co do zdolności jednostki do

kontynuowania działalności, a ujawnienie rodzaju i skutków tej niepewności jest konieczne, aby

sprawozdanie finansowe nie wprowadzało czytelnika w błąd.



O swych ustaleniach powinien poinformować w opinii i raporcie



Biegły rewident musi mieć świadomość znaczenia i skutków, jakie ma treść i sposób wyrażenia przez

niego w opinii zdania o zdolności jednostki do kontynuowania działalności i istniejących w tym

zakresie poważnych zagrożeniach.



Obowiązek ujawnienia w opinii poważnych zakłóceń w działalności dotyczy również jednostek,

których kontynuacja działalności jest ustawowo zapewniona.



Nie zamieszczenie we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego, mimo wniosku biegłego

rewidenta, jednoznacznego stwierdzenia kierownika jednostki o możliwości kontynuowania

działalności przez jednostkę uniemożliwia wyrażenie przez biegłego rewidenta opinii bez zastrzeżeń.

17.Inne usługi biegłego rewidenta

Inne niż badanie sprawozdań finansowych usługi

biegłego rewidenta:



usługi atestacyjne

(poświadczające –

assurance

) – mające na

celu ocenę lub pomiar pewnego zagadnienia, za które

odpowiada strona trzecia przy zastosowaniu określonych,

właściwych kryteriów oraz sformułowanie wniosku, który

dostarcza zamierzonemu użytkownikowi określonego poziomu

pewności dotyczącego tego zagadnienia (

MSRF 100 – Uslugi

atestacyjne

)



usługi nieatestacyjne

– dodatkowe usługi o charakterze

niepoświadczającym, nie zarezerwowane tylko dla biegłych

rewidentów, ale też dla osób o odpowiednich kwalifikacjach

17.Inne usługi biegłego rewidenta

Inne niż badanie sprawozdań finansowych usługi biegłego rewidenta:



Usługi atestacyjne - przykłady



przegląd śródrocznych sprawozdań finansowych

(zapewnienie przez

zaprzeczenie -

negative assurance

) – dla sprawozdań krótszych niż rok obrotowy

np. emitenci papierów wartościowych – MSRF 910



wycena akcji/ udziałów będących przedmiotem wykupu

– zgodnie z ksh,

gdy spółka zamierza istotnie zmienić przedmiot działalności – opinia biegłego o

cenie nabycia akcji/udziałów



badanie rachunkowości i działalności spółki z o. o.

– zgodnie z ksh, na

wniosek wspólnika czy spółka działa zgodnie z przepisami, może dotyczyć

różnych aspektów



badanie sprawozdania założycieli spółki akcyjnej i spółki komandytowo-

akcyjnej

(jeżeli w zakładanej spółce przewidziane są wkłady niepieniężne,

spółka w organizacji nabywa mienie, spółka dokonuje zapłaty za usługi

świadczone przy jej założeniu)

17.Inne usługi biegłego rewidenta

Inne niż badanie sprawozdań finansowych usługi biegłego

rewidenta:



Usługi atestacyjne – przykłady cd.



opiniowanie prospektu emisyjnego

(emitenta papierów

wartościowych, funduszu inwestycyjnego)



badanie planu połączenia, podziału i przekształcenia

spółki/spółek

(zgodnie z art. 499 ksh)



badanie sprawozdań wyborczych

– składane do PKW w związku z

wyborami na Prezydenta RP oraz posłów do Sejmu i senatorów do Senatu



badanie sprawozdań partii politycznych

(zgodnie z ustawą z 27

czerwca 2001r. o partiach politycznych) – do 31 marca roku kolejnego,

biegłego wyznacza Państwowa Komisja Wyborcza



kontrola nakładu i dystrybucji prasy

(wydawców zrzeszonych w

Związku Kontroli Dystrybucji Prasy) – dotyczy nakładu i sprzedaży

periodyków, porywnywanie wpływów ze sprzedaży z teoretycznymi

wpływami z deklaracji wydawców, wyrywkowa kontrola nakładu i

dystrybucji

17.Inne usługi biegłego rewidenta

Inne niż badanie sprawozdań finansowych usługi biegłego

rewidenta:



usługi nieatestacyjne – przykłady



usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych



ekspertyzy i opinie ekonomiczno-finansowe



doradztwo podatkowe



doradztwo w zakresie organizacji i informatyzacji rachunkowości



prowadzenie postępowania likwidacyjnego i upadłościowego



działalność wydawnicza i szkoleniowa w zakresie rachunkowości

Dziękuję za uwagę!

Document Outline

Badanie sprawozdań finansowych sygn. 230080-0511
Tematyka zajęć:
Tematyka zajęć cd.:
6. Badanie i ocena systemu rachunkowości i kontroli wewnętrznej
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
7. Badanie wiarygodności sald i grup operacji
7. Badanie wiarygodności sald i grup operacji
Slide 17
Slide 18
Slide 19
8. Organizacja (przygotowanie i planowanie) i etapy badania
8. Organizacja (przygotowanie i planowanie) i etapy badania
Slide 22
Slide 23
Slide 24
9. Metody statystyczne w badaniu
Slide 26
Slide 27
10. Analiza finansowa w badaniu
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
11.Badanie sprawozdania w środowisku informatycznym
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
12.Obserwacja i badanie inwentaryzacji
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów własnych
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
13.Badanie aktywów, zobowiązań i kapitałów własnych
14.Badanie kosztów i przychodów oraz obciążeń wyniku finansowego
14.Badanie kosztów i przychodów oraz obciążeń wyniku finansowego
Slide 75
Slide 76
Slide 77
15. Badanie rachunku przepływów pieniężnych, sprawozdania ze zmian w kapitale własnym oraz sprawozdania z działalności
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
16.Badanie zdarzeń po dacie bilansu oraz kontynuacji działania
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
17.Inne usługi biegłego rewidenta
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
609 Wybór biegłego rewidenta do badania rocznego sprawozdania za 2009
435 (B2007) Badanie rocznego sprawozdania rchunkowego przez biegłego rewidenta
Inne uslugi log
normy wykonywania zawodu biegłego rewidenta
2 Zawód biegłego rewidentaid 19759 ppt
Cechy biegłego rewidenta
Normy wykonywania zawodu biegłego rewidenta, wsb-gda, Standardy sprawozdawczości finansowej
Lab 2016 sk DNS i inne usługi KonradKania
404 (B2007) Wybór biegłego rewidenta jedynie przez uprawniony organ
zeszyty naukowe nr 855, Kiedrowska Rola biegłego rewidenta w procesie przekształceń spółęk
, Lab 05 2016 sk DNS i inne usługi Konrad Kania
BADANIE PR BEK, Resources, Budownictwo, Mosty, LABORKI BAD KONSTRMOSTOWYCH, INNE
inne, pervin r6, Podłużne badania życia ludzkiego
BADANIA RYNKOWE I MARKET001, Inne

więcej podobnych podstron

6 Badanie i inne uslugi bieglego rewidenta

Document Outline