KONCEPCJA ROZWOJU
ZAWODOWEGO ANN
ROE
Koncepcje
psychodynamiczne
ANN ROE
Ann Roe – amerykańska klinicystka.
Na drogę psychologii pracy weszła
dzięki badaniom osobowości artystów
i naukowców. Analizowała relacje
między czynnikami genetycznymi,
wczesnym
dzieciństwem
a
zachowaniami zawodowymi
ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY CZYNNIKAMI
GENETYCZNYMI A
ŚRODOWISKOWYMI
RODZINA wpływa na typ
aktywności zawodowej i
zainteresowań
STRUKTURA GENETYCZNA
wpływa na poziom osiągnięć
KATEGORIE
ZAWODOWE A
POSTAWY
RODZICIELSKIE
A. Roe (1957).
Early
Determinans of
Vocational
Choice, Journal
of Couseling
Psychology. 4
Orientacja na osoby
(ludzi):
I - Usługi
II – Biznes
III – Organizacja
VII – Kultura
VIII – Sztuka i rozrywka
Orientacja na rzeczy:
IV – Technologia
II. V – Natura
III. VI - Nauka
SZEŚĆ POZIOMÓW ZAWODOWYCH –
TRÓJWYMIAROWY MODEL
KLASYFIKACJI ZAWODÓW
Kryteria podziału – zdolności, umiejętności, odpowiedzialność
A. Roe, D. Klos
(1972).
Classification of
Occupations
Profesjonalny
i menedżerski
I
Profesjonalny
i
menedżerski II
Pół
profesjonalny
Mały biznes
Średnie
kwalifikacje
Pracownicy
niewykwalifikowa
ni
Poziom
1
Poziom 2
Poziom 3
Poziom 4
Poziom 5
Poziom 6
Grupa 1
2
8
7
6
5
4
3
PRZYKŁADY ZAWODÓW W
POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH I POZIOMACH
A. Roe, D. Klos (1972). Classification of Occupations
Grupa
P
o
zi
o
m
Usługi
Kontakty
gospodarc
ze
Organiz
acja
Technolo
gia
Natura Nauka
Kultura Sztuka
1
Terapeu
ta
Dyrektor
sprzedaży
Prezydent
Kapitan
statku
Konsul-
tant
Rektor
Sędzia
Kurator
muzeum
2
Pracow
nik
socjalny
Konsultant
PR
Księgowy
Menedżer
Archite
kt
Pielęgni
ar-
ka
Nauczyc
iel
Sportow
iec
3
Detekty
w
Sprzedawca
Menedżer
personaln
y
Lotnik
Rolnik
Technik
medyczn
y
Reporte
r
Dekorat
or
wnętrz
4
Fryzjer
Rekruter
Kasjer
Elektryk
Labora
nt
Asystent
technicz
ny
Urzędni
k
sądowy
Fotograf
5
Taksów-
karz
Recepcjo-
nista
Maszynist
ka
Operator
koparki
Ogrodn
ik
Asystent
weteryn
a-
rza
Ilustrato
r
kart
świątecz
-
nych
6
Salowa
Doręczyci
el
Pomocnik
Praco-
wnik
rolny
Pomocni
k
FORMUŁA WYBORU
ZAWODOWEGO
P [
(eE + rR + sS)
+
(kK, mM)
+
(nN + uU)
+
(fF x iI x tT x zZ)
Małe litery oznaczają czynniki zmieniające się w czasie
P – płeć
E – ekonomia
R – rodzina (rasa)
S – szansa
K – koledzy
M – sytuacja materialna
N – nauczanie
U – uzdolnienia
F – stan fizyczny
I – inteligencja
T – temperament i
osobowość
Z – zainteresowania i
wartości
Pierwszy nawias –
generalny, niezmienny
modyfikator
Drugi nawias – częściowa
kontrola, z czasem wpływ
maleje
Trzeci nawias – częściowa
kontrola, też wpływa maleje
Czwarty nawias – czynniki
mnożą się i są w ścisłej
interakcji
ZMIANY WAG POSZCZEGÓLNYCH
CZYNNIKÓW DLA RÓŻNYCH GRUP
WIEKOWYCH (mężczyźni)
(15 – 24) - Eksploracja
(1E + 8R + 2S) + (7K) + (4N + 0U)
(25 – 44) - Ustalanie
Próby
(7E + 6R + 2S) + (5K + 1M) + (5N + 3U)
Konsolidacja
(6E + 4R + 2S) + (2M) + (6N + 5 U)
(45 – 64) - Podtrzymanie
(5E + 2R + 2S) + (2M) + (5N + 6U)
(Pow.65) - Schyłek
(5E + 1R + 4S) + (1M) + (4N + 5U)
P – płeć
E – ekonomia
R – rodzina (rasa)
S – szansa
K – koledzy
M – sytuacja materialna
N – nauczanie
U – uzdolnienia
F – stan fizyczny
I – inteligencja
T – temperament i osobowość
Z – zainteresowania i
wartości
Literatura
Fenczyn, J., Surówka, I. (1987). Teoria
rozwoju zawodowego A. Roe. Psychologia
Wychowawcza, 1.
Osipow, S.H. (1983). Theories of Career
Development. Englewood Cliffs, N.J.:
Prentice Hall, Inc.
Roe, A, Luneborg, P. W. (1984). Personality
Development and Career Choice. W: D.
Brown, L. Brooks, (red.), Career Choice
and Development (s. 31-60). San
Francisco, Washington, London: Jossey-
Bass Publishers.