KONCEPCJA ROZWOJU 

ZAWODOWEGO ANN 

ROE

Koncepcje 
psychodynamiczne

 

 

ANN ROE

Ann  Roe  –  amerykańska  klinicystka. 
Na  drogę  psychologii  pracy  weszła 
dzięki  badaniom  osobowości  artystów 
i  naukowców.  Analizowała  relacje 
między  czynnikami  genetycznymi, 
wczesnym 

dzieciństwem 

a 

zachowaniami zawodowymi

 

 

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY CZYNNIKAMI 
GENETYCZNYMI A 
ŚRODOWISKOWYMI



RODZINA wpływa na typ 
aktywności zawodowej i 
zainteresowań



STRUKTURA GENETYCZNA 
wpływa na poziom osiągnięć

 

 

KATEGORIE 
ZAWODOWE A

 

POSTAWY 

RODZICIELSKIE

A. Roe (1957). 
Early 
Determinans of 
Vocational 
Choice, Journal 
of Couseling 
Psychology. 4

Orientacja na osoby 

(ludzi):

  I  -     Usługi

  II –    Biznes

III –   Organizacja

VII –  Kultura

VIII – Sztuka i rozrywka

Orientacja na rzeczy:

IV – Technologia

II.            V – Natura

III.            VI - Nauka

 

 

SZEŚĆ POZIOMÓW ZAWODOWYCH – 
TRÓJWYMIAROWY MODEL 
KLASYFIKACJI ZAWODÓW

Kryteria podziału – zdolności, umiejętności, odpowiedzialność

A. Roe, D. Klos 
(1972). 
Classification of 
Occupations

Profesjonalny        
      i menedżerski 
I

Profesjonalny   
           i 
menedżerski II

Pół 
profesjonalny

Mały biznes

Średnie 
kwalifikacje

Pracownicy 
niewykwalifikowa
ni

Poziom 
1

Poziom 2

Poziom 3

Poziom 4

Poziom 5

Poziom 6

Grupa 1

2

8

7

6

5

4

3

 

 

PRZYKŁADY  ZAWODÓW  W 
POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH I POZIOMACH

A. Roe, D. Klos (1972). Classification of Occupations

Grupa

P

o

zi

o

m

Usługi

Kontakty 
gospodarc
ze

Organiz
acja

Technolo
gia

Natura Nauka

Kultura Sztuka

1

Terapeu
ta

Dyrektor 
sprzedaży

Prezydent

Kapitan 
statku

Konsul-
tant

Rektor

Sędzia

Kurator
muzeum

2

Pracow
nik
socjalny

Konsultant 
PR

Księgowy

Menedżer

Archite
kt

Pielęgni
ar-
ka

Nauczyc
iel

Sportow
iec

3

Detekty
w

Sprzedawca

Menedżer
personaln
y

Lotnik

Rolnik

Technik 
medyczn
y

Reporte
r

Dekorat
or
wnętrz

4

Fryzjer

Rekruter

Kasjer

Elektryk

Labora
nt

Asystent
technicz
ny

Urzędni
k
sądowy

Fotograf

5

Taksów-
karz

Recepcjo-
nista

Maszynist
ka

Operator
koparki

Ogrodn
ik

Asystent
weteryn
a-
rza

Ilustrato
r
kart
świątecz
-
nych

6

Salowa

Doręczyci
el

Pomocnik

Praco-
wnik
rolny

Pomocni
k

 

 

FORMUŁA WYBORU 
ZAWODOWEGO

P [

(eE + rR + sS)

 + 

(kK, mM)

 + 

(nN + uU)

 + 

(fF x iI x tT x zZ)

Małe litery oznaczają czynniki zmieniające się w czasie

P – płeć
E – ekonomia
R – rodzina (rasa)
S – szansa
K – koledzy
M – sytuacja materialna
N – nauczanie
U – uzdolnienia
F – stan fizyczny
I – inteligencja
T – temperament i 

osobowość
Z – zainteresowania i 

wartości

Pierwszy nawias – 
generalny, niezmienny 
modyfikator

Drugi nawias – częściowa 
kontrola, z czasem wpływ 
maleje

Trzeci nawias – częściowa 
kontrola, też wpływa maleje

Czwarty nawias – czynniki 
mnożą się i są w ścisłej 
interakcji

 

 

ZMIANY WAG POSZCZEGÓLNYCH 
CZYNNIKÓW DLA RÓŻNYCH GRUP 
WIEKOWYCH (mężczyźni)



(15 – 24) -  Eksploracja
(1E + 8R + 2S) + (7K) + (4N + 0U)



(25 – 44) - Ustalanie



Próby

(7E + 6R + 2S) + (5K + 1M) + (5N + 3U)



Konsolidacja

(6E + 4R + 2S) + (2M) + (6N + 5 U)



(45 – 64) - Podtrzymanie
(5E + 2R + 2S) + (2M) + (5N + 6U)



(Pow.65) - Schyłek
(5E + 1R + 4S) + (1M) + (4N + 5U)

P – płeć
E – ekonomia
R – rodzina (rasa)
S – szansa
K – koledzy
M – sytuacja materialna
N – nauczanie
U – uzdolnienia
F – stan fizyczny
I – inteligencja
T – temperament i osobowość
Z – zainteresowania i 

wartości

 

 

Literatura



Fenczyn, J., Surówka, I. (1987). Teoria 

rozwoju zawodowego A. Roe. Psychologia 

Wychowawcza, 1.



Osipow, S.H. (1983). Theories of Career 

Development. Englewood Cliffs, N.J.: 

Prentice Hall, Inc. 



Roe, A, Luneborg, P. W. (1984). Personality 

Development and Career Choice. W: D. 

Brown, L. Brooks, (red.), Career Choice 

and Development (s. 31-60). San 

Francisco, Washington, London: Jossey-

Bass Publishers.