PSYCHOLOGIA
Wykład :
Mechanizmy psychologiczne działające w
grupach społecznych
PSYCHOLOGIA
Wykład :
Mechanizmy psychologiczne działające w
grupach społecznych
.
2
Pojęcie grupy społecznej:
Grupa społeczna -
grupa w której dwie lub
więcej osób współdziała ze sobą oraz
współzależy od siebie w tym sensie, że
w zaspakajaniu potrzeb i osiąganiu
celów musi na sobie polegać.
.
3
Rodzaje grup społecznych
:
Grupy funkcjonalne.
Grupa funkcjonalna to
grupa stworzona przez organizację dla realizacji
pewnej liczby bieżących celów organizacji w
nieokreślonym horyzoncie czasowym.
Grupy zadaniowe.
Grupa zadaniowa to grupa
stworzona przez organizację dla realizacji
stosunkowo wąskiego zakresu zadań (celów) w
określonym lub domyślnym horyzoncie
czasowym.
Grupy nieformalne
albo
grupy interesu.
Grupa
nieformalna albo grupa interesu jest tworzona
przez członków organizacji dla celów, które nie
muszą mieć związku z celami organizacji, jej
horyzont czasowy jest nieokreślony.
.
4
Grupy nieformalne (interesu)
:
Powody wstępowania do grup nieformalnych
(interesu):
Przyciąganie interpersonalne.
Działania grupowe.
Cele grupowe.
Zaspakajanie potrzeb (potrzeba afiliacji).
Korzyści instrumentalne.
.
5
Etapy rozwoju grupy społecznej:
Wzajemna akceptacja.
Komunikacja i podejmowanie decyzji.
Motywacja i wydajność.
Kontrola i organizacja.
.
6
Cechy dojrzałych grup społecznych:
Struktura ról.
Normy zachowań.
Spójność wewnętrzna.
Przywództwo nieformalne.
.
7
Cechy dojrzałych grup społecznych:
Struktura ról -
zestaw określonych ról i
wzajemnych stosunków między nimi,
zdefiniowanych i akceptowanych przez
członków grupy.
.
8
Cechy dojrzałych grup społecznych:
Fazy wyłaniania się struktury ról:
Rola oczekiwana.
Rola wysyłana.
Rola spostrzegana.
Rola odgrywana.
.
9
Cechy dojrzałych grup społecznych:
Powody zakłóceń w strukturze ról:
Niejasność roli
- powstaje wtedy, gdy rola wysyłana
jest niejednoznaczna, a jednostka nie wie, czego się
od niej oczekuje.
Konflikt ról
- powstaje wówczas, gdy informacje i
wskazówki roli wysyłanej są jasne, ale sprzeczne, lub
wzajemnie się wykluczają. Formy konfliktu: konflikt
między rolami i konflikt wewnątrz roli,
spowodowany sprzecznymi wymaganiami z różnych
źródeł w odniesieniu do tej samej roli.
Przeciążenie roli
- następuje wtedy, gdy
oczekiwania związane z daną rolą przekraczają
możliwości danej osoby.
.
10
Cechy dojrzałych grup:
Normy zachowań
- to standardy
zachowania, które grupa akceptuje i
których oczekuje od swoich członków.
.
11
Cechy dojrzałych grup:
Spójność wewnętrzna
- zakres, w jakim
członkowie grupy są wobec siebie
lojalni i zaangażowani w sprawy grupy;
stopień wzajemnego przyciągania
wewnątrz grupy.
.
12
Cechy dojrzałych grup:
Czynniki zwiększające spoistość
wewnętrzną grupy :
Konkurencja międzygrupowa.
Osobiste przyciąganie.
Korzystna ocena.
Zgodność co do celów.
Częste interakcje.
.
13
Cechy dojrzałych grup:
Przywództwo nieformalne
Przywódca nieformalny
to osoba, która
angażuje się w działalność przywódczą,
lecz której prawo do tego nie zostało
formalnie uznane.
.
14
Zjawiska grupowe:
Zjawisko facylitacji społecznej
Facylitacja społeczna
- napięcie wynikające
z obecności innych osób i możliwości oceny
naszego działania, czego rezultatem jest
lepsze wykonywanie łatwiejszych zadań,
lecz gorsze wykonywanie zadań
trudniejszych.
.
15
Zjawiska grupowe:
Zjawisko próżniactwa społecznego.
Próżniactwo społeczne
- uspokojenie
wywołane przekonaniem, że przebywanie w
grupie utrudnia ocenę indywidualnego
działania; uspokojenie osłabia
wykonywanie zadań prostych, lecz ułatwia
wykonywanie zadań trudnych.
.
16
Czynniki warunkujące efektywność
grupowego i indywidualnego działania
(ćwiczenie):
TEST „NASA”
„ROZBITKOWIE NA KSIĘŻYCU”
Wasz statek kosmiczny wylądował awaryjnie na Księżycu. Mieliście się
spotkać ze statkiem macierzystym o 200 mil dalej po jasnej stronie
Księżyca, ale lądowanie awaryjne zniszczyło Wasz statek i cały sprzęt
pokładowy, z wyjątkiem wymienionych poniżej przedmiotów.
Przeżycie załogi zależy od tego, czy dotrzecie do statku macierzystego,
tak więc musicie wybrać najważniejsze przedmioty, które możecie
zabrać
w
tę
200-milową
podróż.
Waszym
zadaniem
jest
uszeregowanie 15 przedmiotów w zależności od tego, na ile są one
ważne, aby przeżyć. Numer jeden przyporządkujecie najważniejszemu
przedmiotowi, numer dwa drugiemu co do ważności, i tak dalej aż do
numeru 15, czyli przedmiotu najmniej ważnego.
.
17
Przedmioty:
Jedzenie w koncentracie;
Pudełko zapałek;
Nylonowa lina długości pięćdziesięciu stóp;
Jedwabna tkanina spadochronowa;
Przenośne urządzenie grzewcze na baterie słoneczne;
Dwa pistolety kaliber 45;
Karton mleka w proszku;
Dwa stufuntowe pojemniki z tlenem;
Mapa nieba (konstelacji Księżyca);
Samonadmuchująca się tratwa ratunkowa;
Kompas magnetyczny;
Pięć galonów wody;
Race sygnałowe;
Apteczka pierwszej pomocy z igłami do robienia zastrzyków;
Nadajnik – odbiornik FM na baterie słoneczne.
.
18
Czynniki warunkujące efektywność
grupowego i indywidualnego działania:
Typy zadań:
Zadanie addytywne
: zadanie grupowe, którego wykonanie jest uzależnione od wysiłku wszystkich osób (np. ogólny
okrzyk całej grupy).
Zadanie koniunktywne
: zadanie grupowe, którego wynik zależy od tego, jak dobrze pracuje najsłabszy jej członek (np.
jak szybko zespół alpinistów, połączonych liną zdobędzie szczyt).
Zadanie dysjunktywne
: zadanie grupowe, którego poziom rozwiązania zależy od pracy najsprawniejszego członka
grupy (np., gdy grupa osób rozwiązuje wspólnie trudne zadanie matematyczne).
.
19
Czynniki warunkujące efektywność
grupowego i indywidualnego działania:
Strata ponoszona w toku rozwiązywania zadania :
każdy rodzaj współdziałania w grupie, który utrudnia rozwiązanie problemu.
Niepowodzenie w dzieleniu się unikatową informacją, znaną tylko jednej osobie.
Myślenie grupowe,
rodzaj myślenia, w którym dążenie do zachowania grupowej spójności i solidarności jest ważniejsze od
realistycznego liczenia się z faktami.
.
20
Myślenie grupowe:
Warunki sprzyjające wystąpieniu myślenia grupowego :
Duża spójność grupy.
Izolacja grupy.
Autorytarny przywódca.
Silny stres.
Słabo wypracowane sposoby podejmowania decyzji.
.
21
Myślenie grupowe:
Symptomy myślenia grupowego :
Złudzenie odporności na ataki.
Przekonanie o moralnych racjach grupy.
Stereotypowe spostrzeganie przeciwników.
Autocenzura.
Ukierunkowany nacisk na dysydentów, aby podporządkowali się większości.
Złudzenie jednomyślności.
Strażnicy jednomyślności.
.
22
Myślenie grupowe:
Konsekwencje myślenia grupowego :
Niespełna analiza alternatywnych poglądów.
Mało realistycznie ujmuje ryzykowność preferowanego rozwiązania.
Opiera się na niepełnej informacji.
Nie przygotowuje planów działania na wypadek niepowodzenia.
.
23
Dziękuję za uwagę
.
24
.
25
.
26
.
27
.
28
.
29
.
30
Dziękuję za uwagę