MONITOROWANIE
I EWALUACJA
DZIAŁAŃ W
ZAKRESIE IPET I
PDW
Uczniowie ze
specjalnymi
potrzebami
edukacyjnymi
Specjalne potrzeby edukacyjne według M. Bogdanowicz odnoszą się
do tej grupy uczniów, która nie może podołać wymaganiom
powszechnie
obowiązującego programu edukacyjnego. Mają oni bowiem znacznie
większe trudności w uczeniu się niż ich rówieśnicy.
Są w stanie kontynuować naukę, ale potrzebują pomocy
pedagogicznej
w formie specjalnego programu nauczania i wychowania, specjalnych
metod, dostosowanych do ich potrzeb, możliwości i ograniczeń.
Powinni być nauczani przez specjalistyczną kadrę pedagogiczną
w odpowiednich warunkach bazowych, przy uwzględnieniu
odmiennych
rozwiązań organizacyjnych.
Orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego
otrzymują uczniowie:
Niepełnosprawni:
►
słabosłyszący i niesłyszący,
►
słabowidzący i niewidomi,
►
z niepełnosprawnością ruchową, w tym z
afazją,
►
z upośledzeniem umysłowym w stopniu
lekkim,
►
z upośledzeniem umysłowym w stopniu
umiarkowanym
lub znacznym,
►
z autyzmem, w tym z Zespołem Aspergera,
►
z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
Zagrożeni niedostosowaniem społecznym
i niedostosowani społecznie.
Opinia o potrzebie wczesnego
wspomagania rozwoju dziecka
Wydawana od momentu wykrycia niepełnosprawności do
czasu rozpoczęcia przez dziecko nauki w klasie pierwszej
szkoły podstawowej.
Dziecko rozpoczynające edukację przedszkolną (od 3 r. ż.)
może korzystać
równocześnie z opinii o potrzebie wczesnego wspomagania
rozwoju oraz z
orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
Inne orzeczenia lub opinie
dotyczą ucznia:
►
z orzeczeniem o potrzebie indywidualnego nauczania
dla dzieci i
młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie
utrudnia uczęszczanie
do szkoły,
►
z orzeczeniem o potrzebie rocznego obowiązkowego
przygotowania przedszkolnego
dla dzieci, których stan zdrowia
uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do
przedszkola lub oddziału przedszkolnego,
►
szczególnie uzdolnionego (indywidualny program lub tok nauki);
►
ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja,
dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia);
►
z zaburzeniami komunikacji językowej;
►
chorego przewlekle;
►
będącego w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej;
►
z niepowodzeniami szkolnymi;
►
zaniedbanego środowiskowo lub wychowawczo (w związku z
trudną sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem
spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi);
►
z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z wcześniejszym
kształceniem się za granicą lub różnicami kulturowymi.
Procedura wydawania orzeczeń
Zespoły wydają orzeczenia oraz opinie na wniosek rodziców,
prawnych opiekunów dziecka zwanych „wnioskodawcami”.
Orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego
wydaje się na:
■
okres roku szkolnego,
■
etap edukacyjny,
■
okres kształcenia w danej szkole (podstawowej,
gimnazjum,
ponadgimnazjalnej),
Z tym że orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego dla
uczniów szkół podstawowych z upośledzeniem umysłowym w
stopniu lekkim wydaje się na okres każdego etapu
edukacyjnego w tej szkole.
W orzeczeniu o potrzebie kształcenia
specjalnego
określa się zalecane:
WARUNKI
realizacji potrzeb edukacyjnych,
FORMY
stymulacji,
rewalidacji,
terapii,
usprawniania,
rozwijania potencjalnych możliwości i mocnych stron
dziecka
oraz inne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
a także
najkorzystniejsze dla dziecka
FORMY
kształcenia
specjalnego:
w przedszkolu ogólnodostępnym, w tym z oddziałami
integracyjnymi,
w przedszkolu integracyjnym albo specjalnym, w szkole
ogólnodostępnej,
w szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym, w szkole
specjalnej lub oddziale specjalnym, w ośrodku edukacyjno-
rewalidacyjno-wychowawczym
albo w szkole zorganizowanej w młodzieżowym ośrodku
wychowawczym, w młodzieżowym ośrodku socjoterapii lub w
specjalnym ośrodku szkolno- -wychowawczym
Orzeczenie o potrzebie indywidualnego
obowiązkowego rocznego przygotowania
przedszkolnego oraz orzeczenie o potrzebie
indywidualnego nauczania
Wydaje się na podstawie zaświadczenia lekarskiego, w którym
lekarz określa:
okres nie krótszy niż 30 dni,
w którym stan zdrowia
dziecka/ucznia uniemożliwia lub znacznie utrudnia
uczęszczanie do przedszkola/szkoły,
rozpoznanie choroby,
Zakres, w jakim dziecko może brać udział w zajęciach
z grupą
wychowawczą lub indywidualnie w odrębnym pomieszczeniu
w przedszkolu/w szkole lub w domu.
Zwolnienie z nauki drugiego języka
obcego
Dyrektor szkoły, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów)
oraz na podstawie opinii poradni psychologiczno-
pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, zwalnia z
nauki drugiego języka obcego do końca danego etapu
edukacyjnego ucznia:
z wadą słuchu,
z głęboką dysleksją rozwojową,
z afazją,
z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.
W przypadku wyżej wymienionych uczniów, posiadających
orzeczenie o
potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego
nauczania, zwolnienie
z nauki drugiego języka obcego może nastąpić na podstawie tego
orzeczenia.
Pomoc psychologiczno-
pedagogiczna
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi to
różnorodne
działania polegające na rozpoznawaniu i zaspokajaniu
indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych
uczniów oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości
psychofizycznych ucznia.
Realizowana jest m.in. poprzez indywidualizację działań
dydaktycznych,
rewalidacyjnych, terapeutycznych zarówno na
obowiązkowych,
jak i na dodatkowych zajęciach edukacyjnych.
ZA ORGANIZACJĘ POMOCY
PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ
ODPOWIEDZIALNY JEST DYREKTOR
Organizacja pomocy
Indywidualny Program Edukacyjno-
Terapeutyczny (IPET)
Opracowujemy dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego (niepełnosprawnych, niedostosowanych
społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym) i opinii
o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.
IPET powinien uwzględniać zalecenia zawarte w orzeczeniu oraz
powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych
i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka/ucznia.
Program Działań Wspierających (PDW)
Opracowuje się dla dzieci/uczniów posiadających:
►
orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania,
►
orzeczenie o potrzebie indywidualnego
obowiązkowego rocznego
przygotowania przedszkolnego,
►
opinię psychologiczno-pedagogiczną,
oraz dla dzieci/uczniów, wobec których zachodzi potrzeba
objęcia
pomocą psychologiczno-pedagogiczną.
Nie opracowuje się PDW dla uczniów posiadających
dodatkowo orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego.
I.
POZIOM DIAGNOSTYCZNY
1. Rozpoznawanie potrzeb ucznia.
■ potrzeby i możliwości, mocne strony i
deficyty uczniów
■ zasoby szkoły
2. Inicjowanie pomocy.
na podstawie
orzeczenia lub opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej
dostarczonej przez rodzica lub pełnoletniego ucznia
wniosku nauczyciela lub specjalisty
dyrektor
niezwłocznie powołuje zespół i wyznacza osobę koordynującą
Dyrektor może powierzyć koordynowanie pracami
kilku zespołów
jednej osobie.
Efektywnym rozwiązaniem może być powierzenie jednej osobie
koordynowania prac zespołów uczniów z jednej klasy lub z podobnymi
potrzebami i możliwościami.
Dobrym rozwiązaniem wydaje się powołanie na koordynatora prac zespołu
wychowawcy danej klasy.
Nie jest korzystnie, kiedy wszystkie zespoły są koordynowane
przez tę samą osobę.
zespół określa zakres, w którym uczeń wymaga pomocy
psychologiczno- -pedagogicznej
ustala zalecane formy, sposoby i okresy udzielania uczniowi
pomocy
opracowuje dokumentację (KIPU → PDW, Wielospecjalistyczna
Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia → IPET)
dyrektor
II. POZIOM PROGRAMOWY
3. Planowanie wsparcia i koordynowanie
działań.
● na podstawie rekomendacji zespołu ustala formy,
sposoby i okresy
udzielania pomocy oraz wymiar godzin
proponuje rodzicom udział w pracach zespołu
● pisemnie informuje rodziców o ustalonych formach,
sposobach,
okresach i wymiarze godzin udzielanej pomocy
● wnioskuje o udział pracownika poradni psychologiczno-
pedagogicznej
w pracach zespołu, jeśli koordynator informuje dyrektora o
takiej potrzebie
Rodzice mogą wnioskować do dyrektora o udział innych
osób.
dyrektor
pełni nadzór jako osoba odpowiedzialna za organizację pomocy
III. POZIOM PRAKTYCZNY
4. Wspieranie.
monitoruje
przez
cały
okres
realizacji
indywidualnego programu
edukacyjno-terapeutycznego oraz planu działań
wspierających
każdy nauczyciel i specjalista realizuje zaplanowane zadania z zakresu
pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie ze swoimi zadaniami
i kompetencjami
5. Ocena efektywności pomocy udzielanej przez
nauczycieli i specjalistów.
dyrektor
• wskazuje osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie ewaluacji
• przyjmuje raport po przeprowadzonej ewaluacji
MONITOROWANIE
, czyli proces stałego, systematycznego
zbierania danych,
które podlegają analizie w celu
określenia postępów
ucznia i podejmowania świadomych
decyzji odnośnie
dalszej edukacji i wsparcia dla dziecka.
EWALUACJA
to badanie praktyczne oceniające; w celu wydania
sądu
o jakości, wartości, ważności przeprowadzonych
działań,
służy systematycznemu gromadzeniu,
porządkowaniu i ocenie
danych dotyczących zrealizowanych działań z
zakresu
udzielonej uczniowi pomocy psychologiczno-
pedagogicznej.
Ewaluacja osiągnięć i efektów pracy z dzieckiem/uczniem
realizującym Indywidualny Program Edukacyjno-
Terapeutyczny przeprowadzane jest
w formie ponownej wielospecjalistycznej oceny poziomu
funkcjonowania dziecka/ucznia.
W przypadku ucznia lub grupy uczniów o jednorodnym lub
zbliżonym rozpoznaniu, którzy uczestniczyli w realizacji Planu
Działań Wspierających, ewaluacja przebiegu działań
przeprowadzana jest w formie okresowej oceny efektywności
udzielanego wsparcia i jest dokonywana po upływie czasu
zalecanego w Karcie Indywidualnych Potrzeb Ucznia.
EWALUACJA:
to użyteczna procedura do badania potrzeb i możliwości
uczniów,
wspomaga proces podejmowania decyzji dotyczących
planowania
i realizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w
przyszłości,
użyteczna przy podnoszeniu skuteczności i efektywności
działań,
użyteczna do identyfikowania słabych i mocnych stron
organizowanej
pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
umożliwia zasygnalizowanie pojawiających się problemów,
użyteczna przy określaniu stopnia zgodności realizacji
pomocy
psychologiczno-pedagogicznej i rezultatów pracy z
przyjętymi założeniami.
Z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010
roku
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-
pedagogicznej
w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach wynika, że:
cytat:
§ 23. 1. Zespół dokonuje oceny efektywności pomocy psychologiczno-
pedagogicznej udzielanej uczniowi, w tym efektywności realizowanych
zajęć dotyczącej:
1) danej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej – po zakończeniu
jej udzielania;
2) pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielonej w danym roku
szkolnym – przed
opracowaniem arkusza organizacji przedszkola, szkoły lub placówki, o
której mowa
w art. 2 pkt 5 ustawy, na kolejny rok szkolny.
2. Na wniosek rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia, a także na
wniosek nauczyciela
prowadzącego zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze lub zajęcia
specjalistyczne, a w przypadku klasy terapeutycznej – na wniosek
wychowawcy klasy zespół dokonuje oceny efektywności tych form
pomocy psychologiczno-pedagogicznej przed upływem ustalonego przez
dyrektora przedszkola lub szkoły okresu udzielania danej formy pomocy.
3. Dokonując oceny, o której mowa w ust. 1 i 2, zespół określa wnioski i
zalecenia dotyczące dalszej pracy z uczniem, w tym zalecane formy,
sposoby i okresy udzielania uczniowi dalszej pomocy psychologiczno-
pedagogicznej.
4. Na podstawie oceny, o której mowa w ust. 2, dyrektor przedszkola lub
szkoły decyduje
o wcześniejszym zakończeniu udzielania uczniowi danej formy pomocy
psychologiczno- -pedagogicznej.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17
listopada 2010 roku
w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i
opieki dla dzieci
i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych
społecznie
w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub
integracyjnych
( § 5 ust.4 )
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17
listopada 2010 roku
w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i
opieki dla dzieci
i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych
społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach
oraz w ośrodkach ( § 5 ust.4)
cytat:
Zespół, nie rzadziej niż raz w roku szkolnym, dokonuje
okresowej, wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania
ucznia, uwzględniając okresową ocenę efektywności pomocy
psychologiczno-pedagogicznej udzielonej uczniowi oraz, w
miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu.
Jakie aspekty udzielanej pomocy psychologiczno-
-pedagogicznej warto poddać
ewaluacji:
1. Zasoby używane do realizacji IPET lub PDW:
styl i sposób pracy, jakość i częstotliwość kontaktów zarówno z
dzieckiem,
jak i pomiędzy nauczycielami, specjalistami i rodzicami,
rodzaj udzielonego wsparcia oraz stosowane metody pomocy,
częstotliwość i jakość kontaktów pomiędzy osobami
realizującymi IPET
lub PDW w ramach spotkań zespołu,
nakłady finansowe.
2. Skuteczność podejmowanych działań (uwzględniająca opinię
dziecka/ucznia
i jego rodziców):
edukacyjnych,
wychowawczych,
informacyjnych,
zmian w środowisku szkolnym i pozaszkolnym,
współpracy ze specjalistami, trenerami spoza szkoły.
3. Zmiany i postępy w nauce i funkcjonowaniu społecznym
dziecka/ucznia.
Prowadzenie ewaluacji związane jest z gotowością do zbadania
i lepszego zrozumienia konsekwencji własnego działania. Dzięki
temu ewaluacja może się stać:
istotnym elementem uczenia się i samodoskonalenia
nauczycieli;
narzędziem systematycznej refleksji nad osiąganymi
postępami pracy,
prowadzonej w celu zwiększenia wydajności i skuteczności
działań
podejmowanych w ramach pomocy psychologiczno-
pedagogicznej;
forum wypowiadania opinii wszystkich kluczowych osób
zaangażowanych
w proces planowania i realizacji pomocy, zbieranych i
dokumentowanych
w celu wzmacniania współodpowiedzialności za prowadzone
formy pomocy
oraz jej efekty.
Zadania dyrektora szkoły lub
placówki:
(podsumowanie
)
1. Odpowiada za organizację pomocy psychologiczno-
pedagogicznej, zatem
nadzoruje i czuwa nad całością.
2. Jest osobą decyzyjną – ustala z organem prowadzącym i
ostatecznie zatwierdza
wymiar pomocy udzielanej uczniowi.
3. Jest osobą powołaną w sposób formalny do oficjalnych
kontaktów z rodzicami
(zaproszenia, powiadamianie o ustaleniach zespołu).
4. Jest osobą, która może wnioskować o udział przedstawiciela
poradni
psychologiczno-pedagogicznej lub innego specjalisty w
pracach zespołu.
9. Powtórnie dokonuje ewaluacji – czy zaplanowane działania
odniosły skutek
i czy stopień spełnienia wymagań jest wyższy niż
poprzednio.
5. Przedstawia radzie pedagogicznej wyniki i wnioski ze
sprawowanego
nadzoru (nie rzadziej niż dwa razy w roku; w połowie roku
szkolnego
i do 31 sierpnia).
6. Wspólnie (z radą pedagogiczną) dokonuje refleksji nad
wykorzystaniem
wyników i wniosków w planowaniu dalszej pomocy
psychologiczno-
-pedagogicznej na terenie szkoły.
7. Opracowuje harmonogram działań służących podniesieniu
jakości pracy
szkoły w obszarze udzielania pomocy psychologiczno-
pedagogicznej.
8. Modyfikuje plan nadzoru realizacji założeń IPET i PDW.
Dziękuję za uwagę.