NAZWY
Nazwa to:
wyraz lub wyrażenie, któremu w zdaniu
wyraz lub wyrażenie, któremu w zdaniu
można przypisać
można przypisać
rolę podmiotu lub orzecznika
rolę podmiotu lub orzecznika
To znaczy nazwą jest:
To znaczy nazwą jest:
każdy wyraz lub wyrażenie, które w jakimkolwiek
każdy wyraz lub wyrażenie, które w jakimkolwiek
ze zdań, w którejkolwiek wypowiedzi o strukturze
ze zdań, w którejkolwiek wypowiedzi o strukturze
„
„
A
A
(=
(=
coś/ktoś
coś/ktoś
)
)
jest
jest
B
B
(=
(=
czymś/kimś
czymś/kimś
)
)
”
”
może
może
występować bądź
występować bądź
w pozycji
w pozycji
A
A
bądź
bądź
w pozycji
w pozycji
B
B
.
.
Nazwami są na przykład:
Jan
Jan
logik
logik
samochód
samochód
pedagog szkolny
pedagog szkolny
najwyższy mężczyzna na świecie
najwyższy mężczyzna na świecie
aktualny prezydent RP
aktualny prezydent RP
Nazwami nie są:
lub
lub
obok
obok
zatem
zatem
śpi
śpi
jeśli Jan śpi
jeśli Jan śpi
nieprawda, że
nieprawda, że
Jeśli Jan śpi, to chrapie.
Jeśli Jan śpi, to chrapie.
Ale… nazwami są:
„
„
lub”
lub”
„
„
obok”
obok”
„
„
zatem”
zatem”
„
„
śpi”
śpi”
„
„
jeśli Jan śpi”
jeśli Jan śpi”
„
„
nieprawda, że”
nieprawda, że”
„
„
Jeśli Jan śpi, to chrapie”
Jeśli Jan śpi, to chrapie”
Nazwy mogą więc być:
rzeczownikami
rzeczownikami
przymiotnikami
przymiotnikami
liczebnikami
liczebnikami
zaimkami
zaimkami
pewnymi formami czasowników
pewnymi formami czasowników
pewnymi przysłówkami
pewnymi przysłówkami
wyrażeniami złożonymi
wyrażeniami złożonymi
Desygnat nazwy:
„
„
coś”, czego nazwa jest znakiem, do czego się
coś”, czego nazwa jest znakiem, do czego się
odnosi
odnosi
Desygnatem danej nazwy jest więc dowolny
Desygnatem danej nazwy jest więc dowolny
obiekt
obiekt
(rzecz, przedmiot, osoba, itp.), do którego
(rzecz, przedmiot, osoba, itp.), do którego
nazwę tę
nazwę tę
można odnieść; obiekt, który nazwą tą można
można odnieść; obiekt, który nazwą tą można
nazwać, określić.
nazwać, określić.
Rodzaje nazw
proste i złożone
proste i złożone
konkretne i abstrakcyjne
konkretne i abstrakcyjne
indywidualne i generalne
indywidualne i generalne
ogólne, jednostkowe i puste
ogólne, jednostkowe i puste
Nazwa prosta
Nazwa składająca się z jednego wyrazu.
Nazwa składająca się z jednego wyrazu.
Jan
Jan
samochód
samochód
Jowisz
Jowisz
krzesło
krzesło
przyjaźń
przyjaźń
bijatyka
bijatyka
Nazwa złożona
Nazwa składająca się z co najmniej
Nazwa składająca się z co najmniej
dwóch
dwóch
wyrazów.
wyrazów.
najwyższy mężczyzna
najwyższy mężczyzna
ładna dziewczyna
ładna dziewczyna
ten, który wczoraj nas okłamał
ten, który wczoraj nas okłamał
wydający numerki w ostatnim okienku
wydający numerki w ostatnim okienku
Nazwy konkretne to
nazwy, których desygnatami są rzeczy lub
nazwy, których desygnatami są rzeczy lub
osoby, istniejące lub fikcyjne.
osoby, istniejące lub fikcyjne.
student
student
krzesło
krzesło
wyjątkowo nieporadny smerf
wyjątkowo nieporadny smerf
Sierotka Marysia
Sierotka Marysia
nauczyciel szkoły podstawowej
nauczyciel szkoły podstawowej
Nazwy abstrakcyjne to:
nazwy, których desygnatami są
nazwy, których desygnatami są
cechy,
cechy,
własności, zdarzenia, zjawiska,
własności, zdarzenia, zjawiska,
relacje, stany,
relacje, stany,
uczucia, stosunki, sytuacje itp.
uczucia, stosunki, sytuacje itp.
Przykłady nazw
abstrakcyjnych:
biel (nazwa cechy)
biel (nazwa cechy)
sprawiedliwość (nazwa własności)
sprawiedliwość (nazwa własności)
wypadek (nazwa zdarzenia)
wypadek (nazwa zdarzenia)
zamarzanie (nazwa zjawiska)
zamarzanie (nazwa zjawiska)
miłość (nazwa relacji)
miłość (nazwa relacji)
oddziaływanie (nazwa relacji)
oddziaływanie (nazwa relacji)
Nazwa indywidualna:
Nazwa stosowana do oznaczania obiektów
Nazwa stosowana do oznaczania obiektów
(indywiduów, rzeczy, osób, itp.) bez względu na
(indywiduów, rzeczy, osób, itp.) bez względu na
ich
ich
cechy charakterystyczne; inaczej: nazwy imienne,
cechy charakterystyczne; inaczej: nazwy imienne,
nazwy własne.
nazwy własne.
Jedyną funkcją nazw indywidualnych jest
Jedyną funkcją nazw indywidualnych jest
nazywanie
nazywanie
indywiduów.
indywiduów.
Nazwami indywidualnymi
są:
Jan Kowalski
Jan Kowalski
Jowisz
Jowisz
Adam Mickiewicz
Adam Mickiewicz
Jahwe
Jahwe
Sierotka Marysia
Sierotka Marysia
Warszawa
Warszawa
Polska
Polska
Nazwa generalna:
Nazwa posiadająca znaczenie, utworzona
Nazwa posiadająca znaczenie, utworzona
ze
ze
względu na charakterystyczny zestaw cech
względu na charakterystyczny zestaw cech
przysługujący jej desygnatom.
przysługujący jej desygnatom.
Nazwę generalną można odnieść do
Nazwę generalną można odnieść do
obiektu,
obiektu,
jeśli posiada on pewne określone cechy.
jeśli posiada on pewne określone cechy.
Nazwami generalnymi są:
chłopiec o imieniu Jan
chłopiec o imieniu Jan
największa planeta
największa planeta
Autor
Autor
Dziadów
Dziadów
bóg
bóg
miasto
miasto
Polak
Polak
Nazwa ogólna:
Nazwa posiadająca co najmniej dwa
Nazwa posiadająca co najmniej dwa
desygnaty.
desygnaty.
człowiek
człowiek
kodeks
kodeks
mieszkaniec Warszawy
mieszkaniec Warszawy
państwo w Europie Środkowej
państwo w Europie Środkowej
Nazwa jednostkowa:
Nazwa posiadająca dokładnie jeden
Nazwa posiadająca dokładnie jeden
desygnat.
desygnat.
najwyższy mężczyzna
najwyższy mężczyzna
kodeks karny obowiązujący w Polsce
kodeks karny obowiązujący w Polsce
stolica Polski
stolica Polski
aktualny premier RP
aktualny premier RP
Polska
Polska
Nazwa pusta:
Nazwa nie posiadająca desygnatów.
Nazwa nie posiadająca desygnatów.
kwadratowe koło
kwadratowe koło
bezpieczne zagrożenie
bezpieczne zagrożenie
płytka głębina
płytka głębina
sucha woda
sucha woda
Czy nazwami pustymi są:
krasnoludek
krasnoludek
Sokrates
Sokrates
ufo
ufo
Bóg
Bóg
istota żyjąca na Marsie
istota żyjąca na Marsie
sen, płacz, przyjaźń
sen, płacz, przyjaźń
uczciwy polityk, sprawiedliwe podatki,
uczciwy polityk, sprawiedliwe podatki,
bezstresowa nauka
bezstresowa nauka
Supozycja:
Relacja odnoszenia nazwy do jakiegoś
Relacja odnoszenia nazwy do jakiegoś
przedmiotu.
przedmiotu.
Ta sama nazwa może być odnoszona
Ta sama nazwa może być odnoszona
do
do
różnego typu desygnatów.
różnego typu desygnatów.
Supozycje nazwy
generalnej:
prosta
prosta
formalna
formalna
materialna
materialna
Supozycja prosta:
Nazwa występuje w zdaniu w
Nazwa występuje w zdaniu w
supozycji
supozycji
prostej
prostej
, jeśli użyta jest w tym zdaniu jako
, jeśli użyta jest w tym zdaniu jako
znak dla poszczególnego przedmiotu tego
znak dla poszczególnego przedmiotu tego
właśnie rodzaju; jako znak dla określonego
właśnie rodzaju; jako znak dla określonego
desygnatu tej nazwy.
desygnatu tej nazwy.
Supozycja prosta nazwy „człowiek”:
Supozycja prosta nazwy „człowiek”:
Ten człowiek kłamie.
Ten człowiek kłamie.
Supozycja formalna:
Nazwa występuje w zdaniu w
Nazwa występuje w zdaniu w
supozycji
supozycji
formalnej
formalnej
, jeśli użyta jest w tym zdaniu jako
, jeśli użyta jest w tym zdaniu jako
nazwa dla całego gatunku (zbioru)
nazwa dla całego gatunku (zbioru)
przedmiotów.
przedmiotów.
Supozycja formalna nazwy „człowiek”:
Supozycja formalna nazwy „człowiek”:
Człowiek jest śmiertelny.
Człowiek jest śmiertelny.
Supozycja materialna:
Wyrażenie występuje w zdaniu w
Wyrażenie występuje w zdaniu w
supozycji
supozycji
materialnej
materialnej
, jeśli użyte jest w tym
, jeśli użyte jest w tym
zdaniu
zdaniu
jako nazwa dla samego siebie.
jako nazwa dla samego siebie.
Człowiek ma 8 liter.
Człowiek ma 8 liter.
„
„
Człowiek” ma 8 liter.
Człowiek” ma 8 liter.