Rak jelita grubego

Epidemiologia



Druga co do częstości i śmiertelności

choroba nowotworowa



Częstość wzrasta wraz z wiekiem (70

lat)



Częstość raka j. grubego podobna u

obu płci, rak odbytnicy częstszy u

♂,

okrężnicy u

♀

Częstość występowania raka j.

grubego w zależności od lokalizacji i

płci

♂

(%)

♀

(%)

Odbytnica

Esica

Kątnica

Wstępnica

Poprzecznica

Zstępnica

Zagięcie w i ś

Czynniki ryzyka



Polipowatość rodzinna (FAP)



Przebyty rak j. grubego (guzy

metachroniczne)



CU (wzrost ryzyka 20x), ch.L-C (5x)



Polipy gruczolakowate w wywiadzie



Ureterosigmoidostomia:



Wywiad rodzinny,



HNPCC, zespoły Gardnera, Turcota, P-J,

Torrego i Muira,



Rasa biała, piwo, dieta bogatotłuszczowa,



Przebycie cholecyst, kamica ż, rtgterapia



Przebyty rak trzonu macicy, jajnika lub sutka

Etiologia



W 98% przypadków – gruczolakorak



Praktycznie zawsze powstaje z polipa

gruczolakowego



Polipy wysokiego ryzyka transformacji

nowotworowej :

ø>

2cm, kosmkowe

(40%),

przysadziste



Zespół Lyncha (dziedziczny, niepolipowaty

rak jelita grubego)

- rak okrężnicy u 3 krewnych 1 st. w 2 lub

więcej pokoleniach (1 os. zdiagnozowana <

50 rż.)

- zwiększone ryzyko raka jajnika lub macicy

Objawy



Zmiana rytmu wypróżnień



Męczliwość, osłabienie, spadek wagi



Objawy podniedrożnościowe, ileus



Rak prawej okrężnicy:

Dyskomfort po posiłkach

Objawy niedokrwistości z niedoboru żelaza

Możliwość wyczuwania masy guza



Rak lewej połowy jelita grubego

Zaparcia i biegunki na zmianę

Większe ryzyko niedrożności

Świeża krew w stolcu

Czasami można wyczuć guz

W odbytnicy można guz

wyczuć badaniem per

rectum!!!!!

Rozpoznanie



Niedokrwistość z niedoboru Fe u

♂

starszym wieku uważa się za dowód

występowania raka jelita



Badanie przesiewowe



Kolonoskopia z ew. biopsją



Wlew kontrastowy j. grubego



KT nie jest bezwzględnie konieczne, może

pomóc w ocenie zmian



CEA nie jest bad. przesiewowym, pomocne

w wykryciu nawrotu lub meta



Rtg płuc, usg, fosfataza alkaliczna –

pomocne w wykrywaniu meta

Badania przesiewowe w kierunku raka

jelita grubego

Kto ?

Jakie badanie ?

Każdy dorosły

niezależnie od płci

powyżej 50 rż.

Badanie kału na krew

utajoną, badanie per

rectum- co roku i ew

sigmoidoskopia co 5 lat

Lub

Sigmoidoskopia co 5 lat

Lub

Kolonoskopia co 10lat

Lub

Wlew kontrastowy j.g co 5

lat

Leczenie



Zapobieganie – wykrycie polipów we

wczesnych stadiach poprzez sigmo-

lub kolonoskopię i ich usunięcie



Zabieg operacyjny – wyleczenie we

wczesnych stadiach (A i B wg Dukesa)



Stadium C – zabieg + chemioterapia



Stadium D – paliatywny zabieg chir.



Rak odbytnicy przed zabiegiem

radioterapia



Leczenie przerzutów

Zabiegi chirurgiczne



Proktokolektomia



Kolektomia



Hemikolektomia prawostronna



Resekcja poprzecznicy



Hemikolektomia lewostronna



Resekcja esicy



Resekcja przednia odbytnicy



Amputacja brzuszno-kroczowa

odbytnicy

Rokowanie



Skala zaawansowania wg Dukesa



A - rak ograniczony do śluzówki /

podśluzówki; 5-letnie przeżycie: 85-95%



B - zajmuje mięśniówkę (B1) i surowicówkę

(B2); 5-letnie przeżycie 60-80%



C – zajęte regionalne węzły chłonne (C1 1-4,

C2 >5 węzłów); 5-letnie przeżycie 30-50%



D – przerzuty (najcz. do wątroby, potem do

płuc, mózgu, kości); 5-letnie przeżycie <5%



Obserwacja po zabiegu: CEA co 3 mies.,

kał na krew utajoną co 6 mies.,

kolonoskopia po roku

Rokowanie c.d



Najważniejszym czynnikiem

rokowniczym w raku j. grubego jest:

Stopień zaawansowania

nowotworu

………



I stopień zaawansowania (T1, T2, N0,

M0) przeżycie 5-letnie70-90%

Document Outline