background image

BACK-UP

Ceremoniał zawodów 

piłki siatkowej

od sezonu 2011/12            

Opracowanie: Ryszard Dietrich, Jarosław Makowski, Michał 
Zub
Konsultacja: Cezary Matusiak, Piotr Dudek, Andrzej 
Lemek
Aktualizacja: Piotr Dudek, Ryszard Dietrich

KOMISJA  SZKOLENIA 

Wydziału  Sędziowskiego  PZPS

 

background image

strona 2

 27.05.21, 

Agenda

 Obowiązki:

– przed spotkaniem

– w czasie spotkania

– po spotkaniu

background image

strona 3

 27.05.21, 

>60 minut

Przed spotkaniem

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Wejście na 

obiekt

Sędziowie mają obowiązek 

przybycie na obiekt co najmniej 

jedną godzinę przed 

rozpoczęciem zawodów

(obowiązuje strój wizytowy)

Po przywitaniu, udają się na salę 

(najlepiej w obecności 

przedstawiciela gospodarza) 

celem sprawdzenia 

przygotowania obiektu do 

rozegrania zawodów

W razie zastrzeżeń, odnośnie 

wyposażenia hali, zgłaszają je 

gospodarzowi

background image

strona 4

 27.05.21, 

60 minut – Strefa zawodów

background image

strona 5

 27.05.21, 

60 minut – Pole gry

background image

strona 6

 27.05.21, 

60 minut - sprawdzany sprzęt techniczny

siatka do gry (zgodna z przepisami)

siatka zapasowa

zabezpieczenie słupków

antenki

zapasowe antenki

stoisko sędziego

sygnalizatory

chorągiewki dla sędziów liniowych

tabliczki do zmian zawodników (z nr 1 – 
18)

miara do mierzenia wysokości siatki

elektroniczna tablica wyników

ręczna tablica wyników

Termometr, pompka

manometr

 kamizelka dla ponownie wyzn. Libero

piłki do gry i rozgrzewki, zgodnie z Komunikatem 
Organizacyjnym PZPS

stanowisko dla 5-ciu piłek meczowych

pole rozgrzewki

pole kar + 2 krzesła (dla każdego zespołu)

stolik dla sekretarza i sędziego głównego

sygnalizator / dzwonek na stoliku sekretarza

krzesła dla trenera i asystenta trenera

ławki dla zawodników (dla 8 osób) bądź 8 krzeseł

2 kosze na gumowych kółkach

oświetlenie hali

parkiet do gry (rodzaj wykładziny, kolory pola gry 
i linii)

wolna strefa wokół boiska

6 mopów do wycierania podłogi (1m szerokie)

8 małych chłonnych ściereczek (40x40 cm lub 
40x80 cm)

background image

strona 7

 27.05.21, 

> 45 minut

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Weryfikacja 

składów

Weryfikacji i dopuszczenia zespołów 

do gry dokonuje Sędzia Główny.

Jeżeli go nie ma w obsadzie to SI, w 

zawodach Plus Ligi i Plus Ligi Kobiet 

czyni to Delegat Techniczny zawodów 

(Komisarz)

Sędzia główny (SI), Delegat 

Techniczny powinni zadbać aby do 

tego czasu przedstawiciele zespołów 

dostarczyli składy zespołów

Weryfikując sprawdza wymagane dla 
danych rozgrywek dokumenty

Datuje i podpisuje listy ze składem 
meczowym

Przekazuje sekretarzowi celem 
wpisania do protokołu

Przed spotkaniem

background image

strona 8

 27.05.21, 

Wymagane dokumenty

ROZGRYWKI LIGOWE I ORAZ II LIGI

 Formularz F02 (imienny wykaz zawodników) potwierdzony przez WZPS oraz PZPS

 Licencja zawodnicza lub Certyfikat PZPS (zawodnicy SMS grają na podstawie 

Certyfikatu SMS)

 Potwierdzenie ważności licencji (pieczątka na bieżący sezon)

 Ważne indywidualne badania lekarskie poświadczone przez lekarza 

uprawnionego do orzecznictwa sportowego, ważne maksymalnie 6 miesięcy

 Lista z 10-cio osobowym trzonem drużyny grającym w wyższej lidze, 

przedstawiana podczas zawodów niższej ligi

WAŻNOŚĆ BADAŃ LEKARSKICH

WAŻNOŚĆ BADAŃ LEKARSKICH

 Badania lekarskie ważne są 6 miesięcy chyba, że lekarz określi krótszy okres ważności. 

Okres ważności liczony jest od dnia wydania orzeczenia (Np. orzeczenie wydane 1 
lutego są ważne do dnia 31 lipca)

background image

strona 9

 27.05.21, 

Wymagane dokumenty – c.d.

ROZGRYWKI MŁODZIEŻOWE

 Formularz F02 (imienny wykaz zawodników) potwierdzony przez WZPS 

 Licencja zawodnicza lub Certyfikat PZPS 

 Potwierdzenie ważności licencji (pieczątka na bieżący sezon)

 Ważne indywidualne badania lekarskie poświadczone przez lekarza uprawnionego 

do orzecznictwa sportowego, ważne maksymalnie 6 miesięcy

 Dokument tożsamości stwierdzający datę urodzenia

DODATKOWE OBOWIĄZKI SĘDZIEGO Głównego PODCZAS ROZGRYWEK 

DODATKOWE OBOWIĄZKI SĘDZIEGO Głównego PODCZAS ROZGRYWEK 

MŁODZIEŻOWYCH

MŁODZIEŻOWYCH

 SĘDZIA GŁÓWNY TURNIEJU ZOBOWIĄZANY JEST DO WYPEŁNIENIA DRUKÓW 

RAPORTOWYCH ZGODNIE Z WYTYCZNYMI MINISTERSTAWA SPORTU ORAZ 
PRZESŁANIA ICH NIEZWŁOCZNIE PO TURNIEJU DO BIURA PZPS (poczta, mail, fax).

 Załącznik nr.1 do Ceremoniału zawodów.

background image

strona 
10

 27.05.21, 

Wymagane dokumenty – c.d.

PUCHAR POLSKI

 Formularz  F02  (imienny  wykaz  zawodników)  potwierdzony  przez  WZPS 

(w 

przypadku  klubów  wojewódzkich) 

oraz  PZPS 

(w  przypadku  klubów  szczebla  centralnego). 

przypadku klubów PL oraz PLK  - Lista uprawnień

 Licencja zawodnicza lub Certyfikat PZPS

 Ważne  indywidualne  badania  lekarskie  poświadczone  przez  lekarza 

uprawnionego do orzecznictwa sportowego, ważne maksymalnie 6 miesięcy

background image

strona 
11

 27.05.21, 

> 30 minut

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Wejście na 

salę

Sędziowie mają obowiązek 

stawić się 

na boisku najpóźniej 30 minut 

przed rozpoczęciem spotkania

Sędziowie muszą tak 

skoordynować wzajemne 

obowiązki aby zawsze co 

najmniej jeden z nich miał 

kontrolę nad rozgrzewającymi 

się zawodnikami

Sędzia I powinien sprawdzić 

przed rozpoczęciem rozgrzewki, 

czy opieka medyczna jest na sali 

(ma obowiązek przebywać na 

sali 30 minut przed zawodami 

oraz 15 minut po zawodach)

Rozgrzewka 
bez piłek

Przed spotkaniem

background image

strona 
12

 27.05.21, 

> 17 minut

Przed spotkaniem

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Na sali

Nadzorują rozgrzewkę (w sposób 

ciągły - co najmniej jeden z nich 

musi mieć w danym momencie 

kontrolę nad rozgrzewką)

Sędziowie nie prowadzą 

rozgrzewki zespołów

Rozgrzewka z 
piłkami

background image

strona 
13

 27.05.21, 

17 minut – mierzenie siatki

 Sędzia I daje sygnał gwizdkiem przed pomiarem siatki. Po sygnale 

należy  nakazać zespołom opuszczenie strefy ataku (do czasu sygnału 
na rozgrzewkę na siatce) i założenie strojów meczowych. Zawodnicy 
zmieniają koszulki poza polem gry.

 Sędzia II w asyście Sędziego I sprawdza wysokość (dokonując 

pierwszego pomiaru na środku boiska) i naciągnięcie siatki oraz 
umieszczenie antenek i taśm bocznych. Pomiaru siatki dokonuje się 
po stronie zespołu A.

Przed spotkaniem

2

1

-

-

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

L

L

background image

strona 
14

 27.05.21, 

17 minut - Mierzenie siatki

background image

strona 
15

 27.05.21, 

16 minut – losowanie

 Po sprawdzeniu siatki sędziowie podchodzą w pobliże stolika 

sekretarza zawodów 

 Sędzia I gwiżdżąc i podnosząc monetę do góry zaprasza 

kapitanów do losowania

Przed spotkaniem

background image

strona 
16

 27.05.21, 

16 minut – losowanie, c.d.

 Kapitanowie obu drużyn podchodzą do komisji sędziowskiej w 

pobliże stolika sekretarza. Kapitanowie muszą być w strojach 
meczowych.

 Sędzia I dokonuje losowania w obecności kapitanów, 

Sędziego II oraz sędziów liniowych. Podrzucona moneta 
powinna upaść na parkiet. 

Przed spotkaniem

2

1

-

-

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

L

L

background image

strona 
17

 27.05.21, 

16 minut – losowanie

Przed spotkaniem

background image

strona 
18

 27.05.21, 

Stolik

Sekretarza

Podpisanie protokołu

 Po losowaniu sędziowie ustawiają się obok stolika sekretarza

 Kapitanowie i trenerzy podpisują protokół (zaleca się, by 

podczas podpisywania protokołu przez kapitanów i trenerów 
sekretarz wstał)

Przed spotkaniem

2

1

-

-

Ławka

Ławka

C

C

L

L

background image

strona 
19

 27.05.21, 

15 minut – oficjalna rozgrzewka na siatce

 Sędzia I po losowaniu oraz po 

podpisaniu protokołu zawodów 
przez kapitanów obu zespołów, 
gwiżdże i daje sygnał na 
rozpoczęcie oficjalnej 
rozgrzewki na siatce

 Jeżeli w wyniku losowania 

konieczna jest zmiana stron 
boiska to należy natychmiast 
zarządzić jej wykonanie 
(gwizdek i sygnalizacja nr 3 ), a 
następnie po podpisaniu 
protokołu zawodów przez 
kapitanów obu zespołów dać 
sygnał na oficjalną rozgrzewkę 
na siatce

Przed spotkaniem

background image

strona 
20

 27.05.21, 

Poinformowanie sekretarza o wyniku losowania

 Po losowaniu Sędzia I informuje sekretarza o wyniku losowania

Przed spotkaniem

background image

strona 
21

 27.05.21, 

> 15 minut

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Kontrola 

wyposażenia i 

instruktaż

Sprawdzają piłki, tabliczki z 
numerami 
i niezbędne wyposażenie 
(protokół, sygnalizację 
dźwiękową, ubiory, itp.)

Udzielają niezbędnych instrukcji 
sekretarzowi, liniowym, 
podawaczom 
i wycierającym podłogę

Sędzia I podczas instruktażu dla 
sędziów liniowych stoi przed 
stolikiem sekretarza zawodów 
przodem do siatki mając przed 
sobą sędziów liniowych

Rozgrzewka 

na siatce

Przed spotkaniem

background image

strona 
22

 27.05.21, 

> 15 minut

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Kontrola 

wyposażenia i 

instruktaż

Sprawdzają finalnie czy nie 
nastąpiły uchybienia w zakresie 
wyposażenia dodatkowego

Sprawdzają czy   w obszarze 
kontrolowanym przez sędziów 
znajdują się uprawnieni 
członkowie obu zespołów 

Rozgrzewka 

na siatce

Przed spotkaniem

background image

strona 
23

 27.05.21, 

12 minut

Przed spotkaniem

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Kartki 

ustawieniem 

początkowy

m

Sędzia II zbiera kartki z 
ustawieniem od obu trenerów

Sędzia II sprawdza, czy kartki są 
wypełnione prawidłowo i 
czytelnie:

Czy dotyczy seta który ma być rozgrywany

Czy wpisana jest nazwa zespołu

Czy jest podpis pierwszego trenera

Czy wpisane numery nie powtarzają się

Jeżeli wymagane są 2 lub więcej kartek, czy 
na wszystkich egzemplarzach danego 
zespołu są te same zapisy. Oryginał dla 
sekretarza, kopia dla Delegata Technicznego 
(Komisarza)  lub Sędziego Głównego. Kartki 
od obu zespołów przekazuje się 
jednocześnie.

Rozgrzewka 

na siatce

Obaj trenerzy 

dostarczają 

Sędziemu II lub 

sekretarzowi 

kartki z 

ustawieniem 

początkowym 

pierwszego seta

background image

strona 
24

 27.05.21, 

Przed spotkaniem

Opis

Czynności sędziów

Zespoły

Kartki 

ustawieniem 

początkowy

m

Jeżeli kartki z ustawieniem 
początkowym pierwszego seta 
zostaną przekazane przez 
trenerów bezpośrednio 
sekretarzowi, zobowiązany jest on 
obligatoryjnie poinformować o tym 
fakcie Sędziego II

Sekretarz dokonuje wpisu do 
protokołu zgodnie z ustawieniem 
podanym na kartkach. Po 
zakończeniu wpisu do protokołu 
zasłania zapis i odwraca kartki, 
lub przekazuje je SII

Rozgrzewka 

na siatce

Obaj trenerzy 

dostarczają 

Sędziemu II lub 

sekretarzowi 

kartki z 

ustawieniem 

początkowym 

pierwszego seta

12 minut

background image

strona 
25

 27.05.21, 

7 minut

 Sędzia I informuje trenerów, że do końca rozgrzewki 

pozostały 2 minuty

Przed spotkaniem

2

1

-

-

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

L

L

background image

strona 
26

 27.05.21, 

6 minut

 Sędziowie S I i S II przywołują wycierających z mopami w 

okolice stolika sekretarza

Przed spotkaniem

2

1

-

-

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

L

L

Wycierający zajmują 

miejsce przy stoliku 

sekretarza 

oczekując na 

zakończenie 

rozgrzewki 

Wycierający zajmują 

miejsce przy stoliku 

sekretarza 

oczekując na 

zakończenie 

rozgrzewki 

background image

strona 
27

 27.05.21, 

5 minut – zakończenie rozgrzewki

 Sędzia I daje znak gwizdkiem na zakończenie rozgrzewki.

 Zawodnicy wracają do swoich ławek.

 

Przed spotkaniem

2

1

-

-

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

L

L

background image

strona 
28

 27.05.21, 

5 minut – zakończenie rozgrzewki, c.d.

 Wycierający – zaraz po gwizdku Sędziego I wchodzą na boisko
 Obaj sędziowie proszą Delegata Technicznego  (Komisarza)  i 

Sędziego Głównego o zgodę na rozpoczęcie spotkania.     

Przed spotkaniem

2

1

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

-

-

L

L

background image

strona 
29

 27.05.21, 

4 minuty – zapowiedź spotkania

 Sędziowie i zawodnicy ustawiają się wzdłuż linii bocznej

 Sędzia I daje znak gwizdkiem do wejścia na boisko.

Przed spotkaniem

1

2

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

-

-

Sędzia I po stronie 

zespołu A

Sędziowie i zespoły 

wychodzą na środek boiska 

i ustawiają się po obu 

stronach siatki prostopadle 

do niej (zespoły od linii 

ataku) twarzą do stolika 

sekretarza

L

L

Libero zajmuje miejsce 

za kapitanem, jeżeli w 

zespole jest dwóch 

zawodników Libero to 

drugi Libero zajmuje 

miejsce jako ostatni w 

swoim zespole

Sędziowie Liniowi 

stają po dwóch 

stronach stolika 

sekretarza

background image

strona 
30

 27.05.21, 

4 minuty – zapowiedź spotkania, c.d.

 Spiker zapowiada spotkanie oraz przedstawia zespoły i 

kapitanów

 Sędzia I daje znak gwizdkiem na powitanie zespołów przy 

siatce

Przed spotkaniem

1

2

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

-

-

L

L

background image

strona 
31

 27.05.21, 

4 minuty – zapowiedź spotkania, c.d.

 Sędziowie podchodzą do stanowiska Sędziego I

 Zespoły witają się przy siatce i wracają do swoich ławek, 

a sędziowie podchodzą do stolika sekretarza

Przed spotkaniem

1

2

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

-

-

L

L

-

-

-

-

background image

strona 
32

 27.05.21, 

4 minuty – zapowiedź spotkania, c.d.

 Pierwsza szóstka oraz Libero muszą siedzieć na ławce 

zespołu

 Zawodnicy rezerwowi mogą przejść do swojego pola 

rozgrzewki lub stać w pobliżu ławki dla zawodników 
rezerwowych

Przed spotkaniem

1 2

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

L

L

-

-

background image

strona 
33

 27.05.21, 

 Obaj sędziowie wraz z liniowymi wchodzą na środek boiska w 

pobliżu siatki (ustawiają się twarzą do sekretarza), zaleca się 
obrót sędziów w kierunku siatki

 Spiker prezentuje sędziów, po czym udają się oni na swoje 

stanowiska

2:30 minuty – prezentacja sędziów, c.d.

Przed spotkaniem

1

2

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

L

L

-

-

Sędziowie liniowi 

biorą chorągiewki

background image

strona 
34

 27.05.21, 

2:30 minuty – prezentacja pierwszych szóstek, 

zawodników libero i trenerów

 Spiker prezentuje zawodników (wybiegają kolejno) i trenerów 

(prezentacja rozpoczyna się od zespołu gości)

Przed spotkaniem

1

2

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

L

L

-

-

background image

strona 
35

 27.05.21, 

Po prezentacji

 S II przekazuje dwie piłki meczowe do podających 

2

 i 

4

, a 

trzecia pozostaje na stanowisku dla piłek

 S II sprawdza ustawienie zawodników na boisku

 S II upewnia się czy sekretarz jest gotowy

 S II podaje piłkę zawodnikowi, który będzie zagrywał 

pierwszy

Przed spotkaniem

background image

strona 
36

 27.05.21, 

0:00 – początek spotkania

 S II podnosząc ręce do góry, daje znak S I, że zespoły są 

gotowe do rozpoczęcia spotkania

Przed spotkaniem

background image

strona 
37

 27.05.21, 

0:00 – początek spotkania

 Jeżeli na boisku nie ma kapitana zespołu, SI wskazuje ręką 

grającego kapitana a ten potwierdza przyjęcie funkcji przez 
podniesienie ręki

 SI zezwala na wykonanie zagrywki

Przed spotkaniem

background image

strona 
38

 27.05.21, 

Agenda

 Obowiązki: 

– w czasie spotkania

background image

strona 
39

 27.05.21, 

Przerwy na odpoczynek i przerwy techniczne

 Zawodnicy grający muszą zejść z boiska w wolną strefę, w 

pobliże swoich ławek dla zawodników rezerwowych. 
Zawodnicy rezerwowi mogą rozgrzewać się bez piłek w 
wolnej strefie za boiskiem

W czasie spotkania

2

1

-

-

Stolik

Sekretarza

Ławka

Ławka

C

C

background image

strona 
40

 27.05.21, 

Koniec seta/spotkania

W czasie spotkania

background image

strona 
41

 27.05.21, 

Koniec seta (przerwa 3 minuty)

 Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej

 Na znak Sędziego I (gwizdek i sygnał) zespoły zmieniają 

strony boiska – poza słupkiem udają się bezpośrednio do 
swoich ławek

W czasie spotkania

1

2

Ławka

Ławka

C

C

L

L

Stolik

Sekretarza

background image

strona 
42

 27.05.21, 

Koniec seta (przerwa 3 minuty) – c.d.

 Sędziowie liniowi udają się poza wolną strefę najbliżej od 

swojego stanowiska

W czasie spotkania

1

2

Ławka

Ławka

C

C

L

L

Stolik

Sekretarza

L

L

background image

strona 
43

 27.05.21, 

Koniec seta (przerwa 3 minuty) – c.d.

 Sekretarz odmierza czas po każdym secie i po upływie 2,5 

minuty informuje o tym fakcie Sędziego II

 0:30 SII gwiżdże i zawodnicy wchodzą na boisko – Sędzia II 

sprawdza ustawienie

W czasie spotkania

1

2

Ławka

Ławka

C

C

L

L

Stolik

Sekretarza

-

background image

strona 
44

 27.05.21, 

Po zakończeniu seta 4.

 Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej

 Na znak Sędziego I zespoły kierują się bezpośrednio do 

swoich ławek

W czasie spotkania

1

2

Ławka

Ławka

C

C

L

L

Stolik

Sekretarza

L

L

background image

strona 
45

 27.05.21, 

Przed 5. setem

 SII dopilnowuje aby jedna z piłek meczowych znalazła się na 

stojaku do piłek

 Sędziowie (SI i SII) i kapitanowie udają się w pobliże stolika 

celem losowania

W czasie spotkania

2

Ławka

Ławka

C

C

Stolik

Sekretarza

-

-

L

L

1

background image

strona 
46

 27.05.21, 

Przed 5. setem – c.d.

 SII zbiera kartki z ustawieniem począwszy od zespołu wygranego i 

przekazuje   komisarzowi i sekretarzowi

 SII Sprawdza czy tabliczki do zmian są na swoim miejscu prawidłowo 

ułożone

 0:30 SII gwiżdże i zawodnicy wchodzą na boisko – Sędzia II sprawdza 

ustawienie, po czym podaje piłkę zagrywającemu

W czasie spotkania

2

Ławka

Ławka

C

C

Stolik

Sekretarza

-

-

L

L

1

background image

strona 
47

 27.05.21, 

Agenda

 Obowiązki:

– po spotkaniu

background image

strona 
48

 27.05.21, 

Zakończenie

 Po zakończeniu spotkania zawodnicy ustawiają się na linii 

końcowej, a Sędziowie stają na linii bocznej, w pobliżu 
stanowiska Sędziego I

 Na sygnał Sędziego I zespoły dziękują sobie przy siatce 

(kapitanowie także sędziom)

Po spotkaniu

1

2

Ławka

Ławka

C

C

L

L

Stolik

Sekretarza

-

-

-

background image

strona 
49

 27.05.21, 

Zakończenie

 Zawodnicy opuszczają boisko i kierują się do swoich ławek 
 Sekretarz wpisuje wynik, zwycięzcę i podpisuje protokół
 Sędziowie podchodzą do stolika aby zakończyć czynności 

administracyjne

 Kapitanowie podpisują protokół

Po spotkaniu

1

2

Ławka

Ławka

C

C

L

L

Stolik

Sekretarza

-

-

background image

strona 
50

 27.05.21, 

Po meczu

 Sekretarz wypełnia protokół do końca, a następnie pod 

kierownictwem S I dokonuje niezbędnych adnotacji w rubryce 
”Uwagi”.

 Sędziowie liniowi podpisują protokół

 Sędzia II sprawdza i  podpisuje protokół

 Sędzia I sprawdza protokół, a następnie go podpisuje

 Sędzia Główny dokonuje sprawdzenia protokołu, 

 wystawia oceny 

 Oceniani sędziowie S I i S II podpisują arkusz kwalifikacyjny

 Sędzia Główny omawia mecz

Po spotkaniu


Document Outline