Zapalenie jelit cienkich

BIEGUNKA (diarrhea)



Biegunka jest stanem chorobowym,

charakteryzującym się zwiększoną

częstotliwością oddawania półpłynnych lub

płynnych stolców.



Ze względu na charakter biegunki dzieli się na:



Biegunkę

osmotyczną

, występującą przy

zaburzeniach we wchłanianiu



Biegunkę

sekrecyjną

, gdy dochodzi do

nadmiernego wydzielania w jelitach



Biegunkę

wysiękową

, obecną przy zaburzeniach

przepuszczalności błony śluzowej jelit



Biegunkę

prostą

, występującą w zaburzeniach

motoryki jelit.

Biegunki

mogą wywodzić się z jelita cienkiego,

charakteryzują się wtedy zwiększoną

objętością pojedynczych wypróżnień treści

o charakterze wodnistym lub papkowatym,

koloru jasnego, niekiedy pienistych.

Biegunki z jelita grubego mają zmniejszoną

objętość kosztem zwiększonej

częstotliwości wypróżnień. Kał o

konsystencji papkowato galaretowatej

zawiera niekiedy niewielką ilość krwisto

podbarwionego śluzu a w rzadkich

przypadkach świeżą krew.

PRZYCZYNY BIEGUNEK

Przyczyny ostrej biegunki:



Pokarm



nietolerancja



alergia



dieta złej jakości



Karma zatruta toksynami bakteryjnymi



Pasożyty



tęgoryjce



glisty



włosogłówki



lamblie

PRZYCZYNY BIEGUNEK c.d.

Przyczyny ostrej biegunki:



Infekcje



bakterie



wirusy



Różne



zatrucia



zjadanie śmieci (odpadków)



środki chemiczne



metale ciężkie



leki (naparstnica)



zapalenie ostre trzustki



krwotoczne zapalenie jelit i żołądka

PRZYCZYNY BIEGUNEK c.d.

Przyczyny przewlekłej biegunki j.

cienkich:



Pasożyty



lamblie



tęgoryjce



glisty



Choroby złego trawienia



zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki



niedobór laktozy

PRZYCZYNY BIEGUNEK c.d.

Przyczyny przewlekłej biegunki j. cienkich:



Choroby złego wchłaniania



Nietolerancja pokarmowa



Alergia pokarmowa



Choroby zapalne jelit (limfocytarno-plazmocytowe zap. jelit,

eozynofilowe, ziarniniakowa zap. jelit)



Nowotwory (chłoniakomięsak)



Infekcje



Atrofia kosmków( idiopatyczna, gastrionoma, atrofia reagująca

na gluten)



Enteropatie z utratą białek



Rozszerzenie jelitowych naczyń chłonnych lub inne zaburzenia

limfatyczne u psów



Owrzodzenie błony śluzowej



Hipertyreoidoza kotów

PRZYCZYNY BIEGUNEK c.d.

Przyczyny przewlekłej biegunki j. grubych:



Dieta



nietolerancja



Alergia



Infekcje



salmonelloza



kampylobakterioza



Clostridium



histoplazmoza – rzadko



Yerisinia – rzadko



protektoza - rzadko

PRZYCZYNY BIEGUNEK

c.d.

Przyczyny przewlekłej biegunki j. grubych:



Pasożyty



włosogłówki



lamblie



ameby -rzadko



Choroby zapalne jelit



eozynofilowe zap. jelit



limfocytarno-plazmocytowe



ziarniniakowe



histocytarne

(gł. Boksery)



wrzodziejące zap. okrężnicy



Nowotwory



Chłoniakomięsak

(lymfosarcoma)



Gruczolakorak

okrężnicy

(adenocarcinoma)



Różne



wgłobienie jelit

RÓŻNICOWANIE BIEGUNEK POCHODZĄCYCH

Z JELIT CIENKICH I GRUBYCH

Obraz kliniczny

Jelita cienkie

Jelita grube

Kał

- objętość

wzrasta > 3 razy

- śluz

rzadko

stale

- krew

gdy jest obecna –

skrzepła, ciemna

czerwona, świeża

2. Tłuszcz lub

nie

strawiony

pokarm

może być obecny

nieobecny

3. Defekacja

- nagłe parcie

nieobecne

zwykle obecne

- bolesność

nieobecna

często obecna

- częstość

(normalnie

1-2x dziennie)

3 - 5x dziennie

zwykle > 5 x dziennie

- trudne lub bolesne

nie

tak przy chorobach

okrężnicy i prostnicy

RÓŻNICOWANIE BIEGUNEK POCHODZĄCYCH

Z JELIT CIENKICH I GRUBYCH

c.d.

Obraz

kliniczny

Jelita cienkie

Jelita grube

4. Zły stan

ogólny

tak, chociaż nie zawsze

rzadko

5. Wymioty

mogą być obecne,

często związane z

jedzeniem

występują u ok. 30

psów

z colitis,

nie związane z jedzeniem

6. Wzdęcia

czasami

nieobecne

7. Fetor ex ore

(przy

braku choroby

jamy ustnej)

czasami

nieobecny

OCENA MIEJSCA POCHODZENIA

BIEGUNKI NA PODSTAWIE ANALIZY

KAŁU

Kał o znacznej objętości, miękki, barwy

prawidłowej

Jelita cienkie

Kał miękki, różnej barwy: brązowy,

zielony, żółty

Jelita cienkie

Wodnista biegunka o znacznej objętości

Jelita cienkie

Wodnista biegunka, zwiększona objętość,

z obecnością krwi

Jelita cienkie

Kał biały, kredowy, zawierający

fragmenty karmy

Niewydolność żółciowa

Kał biały, szarożółty, o zwiększonej

objętości, tłusty, miękki

Niewydolność trzustki

Kał czarny, smolisty

Wpochwienie j. grubych

OCENA MIEJSCA POCHODZENIA

BIEGUNKI NA PODSTAWIE ANALIZY

KAŁU

c.d.

Defekacje o małej objętości, częste

Jelita grube

Mieszanina kału uformowanego, wody,

śluzu

Jelita grube

Kał wodnisty, zmieszany ze śluzem i

świeżą krwią

Jelita grube

Strzępki, pasemka śluzu w kale

Niedrożność j. grubych

Ogólny schemat postępowania

w leczeniu biegunek:



Utrzymanie prawidłowego

uwodnienia organizmu



Utrzymanie równowagi kwasowo –

zasadowej i elektrolitowej



Objawowe leczenie zaburzeń

motoryki przewodu pokarmowego



Leczenie osłonowe



Postępowanie dietetyczne

ZAPARCIE

(constipatio, obstipatio)



Zaparcie jest definiowane jako

oddawanie twardego i suchego kału,

a także zwiększonego wysiłku przy

defekacji (szczególnie u starszych

kotów a rzadziej u psów).

PRZYCZYNY ZAPARĆ



Czynniki pokarmowe

(kości, ciała obce, pilobezoary,

zatrucia roślinami doniczkowymi, suchy pokarm,

brak wody lub niemożność jej pobrania, porażenie

gardła)



Czynniki środowiskowe (brak ruchu, stres, pobyt w

lecznicy, brak kuwety)



Schorzenia odbytu (zachyłek prostnicy, zwężenie

odbytu, guzy)



Przeszkody anatomiczne (złamanie miednicy,

zwężenie kanału miednicy, nowotwór kości miednicy,

powiększenie prostaty)



Zaburzenia neurologiczne i mięśniowe (choroby OUN,

choroby kręgosłupa, zespół okrężnicy olbrzymiej)

PRZYCZYNY ZAPARĆ



Zaburzenia metaboliczne i

endokrynologiczne (hipokaliemia,

hiperkalcemia, ogólne osłabienie i

odwodnienie)



Przyczyny jatrogenne (leki

antycholinergiczne, przeciwhistaminowe,

siarczan baru, leki moczopędne)



U szczeniąt i kociąt (nieprawidłowe żywienie

matki karmiącej)

OBJAWY KLINICZNE ZAPARĆ



Zmniejszona częstość defekacji (czysta kuweta)



Niemożność oddania kału (bolesne napinanie

się do oddawania kału, kilkakrotne próby

oddania kału zakończone niepowodzeniem)



Wydalanie niewielkiej ilości płynnej treści ze

śluzem i krwią



Ogólne otępienie, osłabienie, brak apetytu,

wymioty



Czasami wynicowanie odbytu, odwodnienie



Wyraźna bolesność w jamie brzusznej



Przyjmowanie pozycji zgarbionej i przycupniętej

POSTĘPOWANIE TERAPEUTYCZNE W

ZAPARCIACH



Usunięcie lub ograniczenie pierwotnej

przyczyny



Nawodnienie pacjenta



Mechaniczne usunięcie kału z prostnicy

(pozwala ocenić stan prostaty ew. zachyłki

prostnicy)



Lewatywa (30 – 40 ml ciepłego płynu, wodny

roztwór mydła, olej parafinowy)



Czopki – glicerynowe, Bisacodyl 5 mg



Leki pobudząjące motorykę jelit – Cisaprid 0,3-

0,4 kg/mc 2-3 x dz., metoclopramid



Leki zwiększające objętość mas kałowych –

laktuloza 1 ml/kg mc 2 x dz

POSTĘPOWANIE TERAPEUTYCZNE W

ZAPARCIACH



Środki powlekające – olej parafinowy

(Menthoparaffinol) 5 – 25 ml



Leki roślinne – kora kruszyny, kłącze rzewienia

dłoniastego, liście senesu, sok z aloesu, owoce i

kora kaszłaku pospolitego

Przeciwwskazania dla leków przeczyszczających:



Niedrożność mechaniczna jelit (ileus)



Porażenie perystaltyki jelit



Stany zapalne jamy brzusznej (bóle w jamie

brzusznej)



Ciąża i okres karmienia

Ostre zapalenie jelit cienkich (1)

Etiologia:



Wirusy (Parvovirus, Coronavirus, Rotavirus)



Bakterie (Cl.perfringens, E.coli, St.aureus,

Yersinia enterocolitica, Salmonella sp.,

Shigiella sp., Campylobacter jejuni)



Pasożyty (glisty, kokcydie, tęgoryjce,

włosogłówki – szczególnie u szczeniąt )



Alergia kontaktowa (jamnik,

yorkshireterier)



Ciała obce, bezoary, entero- i endotoksyny



Leki (NSAIDs, antykoagulanty- trucizny )



Pokarm (nietolerancja, nadwrażliwość,

nagła zmiana, zmiana jakości)



Zatrucia roślinami (szczególnie koty)

Ostre zapalenie jelit cienkich (2)

Objawy kliniczne

•

Biegunka typowa dla jelita cienkiego (częstość

defekacji normalna lub zwiększona (2-3x),

objętość stolca -zwiększona, w kale tłuszcz,

krew ciemna – strawiona, występuje zmiana

barwy kału na pomarańczową, żółtą, brązową

•

Biegunka typowa dla jelita cienkiego (brak

nagłego i bolesnego parcia, brak śluzu i świeżej

krwi w kale,

•

Apetyt normalny lub zwiększony

•

Wymioty, spadek masy ciała, burczenie/wzdęcie

– mogą wystąpić

Ostre zapalenie jelit cienkich (3)

Objawy kliniczne

(cd)

•

Wzrost ciepłoty wewnętrznej, tętna i

oddechów

•

Bolesność jelit przy omacywaniu (gaz i

płynna treść)

•

Nasilone ruchy perystaltyczne przy

osłuchiwaniu

•

Szybko postępujące odwodnienie,

zmniejszona ilość moczu

•

Szybko rozwijający się wstrząs u młodych i

starych zwierząt

Ostre zapalenie jelit cienkich (4)

Badania laboratoryjne:



Badanie hematologiczne



Badanie biochemiczne (mocznik, kreatynina,

ALT, AP, Na, K, Ca, Mg)



Analiza moczu



Badanie w kierunku zakażenia FIV i FeLV (koty)



Stężenie całkowitej T4(nadczynnośc tarczycy u

kotów)



TLI – trypsyn-like immunoreactivity i elastaza

trzustkowa w kale



Badanie parazytologiczne kału



Badanie bakteriologiczne

Ostre zapalenie jelit cienkich (5)

Badania dodatkowe (cd) i specjalistyczne:



Oznaczanie stężenia kobalaminy i kwasu

foliowego w surowicy (ZZW, SIBO)



Równowaga kwasowo-zasadowa



Radiografia i badanie USG



Endoskopia z badaniem histopatologicznym



Badanie w kierunku zakażenia Helicobacter

sp.



Laparotomia diagnostyczna



Dieta prowokacyjna lub eliminacyjna

Ostre zapalenie jelit cienkich (6)

Postępowanie terapeutyczne:

1. 24-48 godz. całkowita głodówka potem

ograniczony dostęp do wody

2. Dieta wysokostrawna o niskiej zawartości włókna

i niskiej lub umiarkowanej zawartości tłuszczu

3. Dieta hypoalergiczna (kurczak, indyk, jagnięcina,

ryby, dziczyzna + ryż, ziemniaki, tapioka)

4. Leki nawadniające: 0,9% NaCl, PWE, Dupalyte,

Gkucosum 5%, Diarsol, Effydral, Hydrodiet,

Rehydrat, 8,4% Natruim bicarbonicum

5. Leki adsorbujące: Carbo medicinalis tab. 0,3 0,5 –

1g/kg, kaolin – 0,5 – 1g/kg, Kaomycin, Kaopectin

Ostre zapalenie jelit cienkich (7)

Postępowanie terapetyczne: (cd)

6. Leki przeciwwymiotne: metoclopramid – 0,2-0,5

mg/kg sc, iv, im co 8 godz.; Aviomarin – 8 mg/kg;

Torecan – 0,5 mg/kg per rectum, 0,25 mg/kg im

(psy), 0,125 mg/kg im (koty); chloropromazyna –

0,2-0,5 mg/kg im; prochlorperazyna 0,1-0,5 mg/kg

7. Modulatory perystaltyki jelit: loperamid (Imodium,

Stoperan) 0,04 – 0,16 mg/kg po 3xdz.; difenoksylat

(Reasec) 0,075 – 0,15 mg/kg po 3xdz.;

nie stosować

u kotów

; butyskopolamina (0,5 – 0,8 mg/kg po, sc,

iv, im

8. Antybiotyki i sulfonamidy stosowane doustnie i

miejscowo

Ostre zapalenie jelit cienkich (8)

Wskazania do stosowania antybiotyków:



Ciężkie uszkodzenie błony śluzowej wywołane

wirusem (

Parvovirus, Coronavirus

krwotoczne zapalenie żoładka i jelit,



Upośledzenie odporności – ciężka leukopenia,

neutropenia, koty z FeLV, FIV



Obecnośc bakterii pierwotnie

enteropatogennych -

Salmonella spp.,

Campylobacter jejuni, Yersinia enterocolityca,

Clostridium spp.



posocznica

Ostre zapalenie jelit cienkich (9)



Ampicylina 5 -11 mg/kg iv, im, sc 3-4xdz.;

10 -20 mg/kg po co 8 -12 godz.



Streptomycyna 10mg/kg im, sc co 12 godz.;

20 mg/kg co 6 godz. per os



Tylozyna (Biotyl 50 – 0,1 -0,2 ml/kg 1xdz im,



Amoksycylina 5-10 mg/kg 1-2xdz. iv, im, sc;

10-20 mg/kg po



Neomycyna 15 mg/kg 1-2xdz po



Gentamycyna 3 – 6 mg/kg 1-2xdz. im, sc



Chloramfenikol 45 – 60 2 xdz po,im, sc,(koty)

3-4xdz po , im, sc (psy)

Ostre zapalenie jelit cienkich (10)

Probiotyki (Enteroferment, Probiocin, Lactobif,

Lakcid, Trilac, Lacidofil)

Enterol – zawiera liofilizowane drożdze

10. Leki roślinne (Diarroten, Fito-mix IX, liść

jezyny, Tannosan, ziele bukwicy, kora dębu,

Taninnum albuminatum, Salotannal, Biopect)

11. Leki homeopatyczne (RV 6 Diarect, RV 12

Gastro, Mucosa comp., Veratrum Hommacord)

12. Surowice odpornościowe (Stagloban,

Parwoglobulina)

13. Cocarboksylasum w kwasicy metabolicznej

Jelito grube

colon



długość u psów 0.2-0.6m



Funkcje jelita grubego:

Zatrzymanie wody z organizmie;

Utrzymanie równowagi elektrolitowej;

Środowisko flory bakteryjnej;

Pasaż i formowanie kału.

Patologie jelita grubego są zaburzeniem

powyższych funkcji.

Colitis

Formy zapalenia jelita grubego

colitis

Plazmatyczno-limfocytarne;

Eozynofilne;

Histiocytarne;

Granulocytarne.

Colitis



Zapalenie może mieć charakter

ostry

lub

przewlekły

. W większości przypadków

czynnik inicjujący nie jest znany. Przejście

procesów zapalnych z jelit cienkich,

schorzeń trzustki (ciągłość tkanek),

schorzenia nowotworowe, pasożyty. W

grę wchodzą: bakterie (Salmonella spp,

Clostridium spp, Camphylobacter spp),

robaki, grzyby, urazy i alergie.

Colitis



Zapalenia mogą być przyczyną zaburzeń

immunoregulacji śluzówki jelita. Jest to

nieprawidłowa odpowiedź

immunologiczna na antygeny zawarte w

pokarmie. Po zaistniałym urazie śluzówki

następuje ekspozycja limfocytów i

makrofagów na antygeny i rozwinięcie

procesu zapalnego. Następuje wzrost

przepuszczalności ściany jelita.

Colitis



Czynniki predysponujące:

genetyczne, patologie

psychologiczne mające wpływ na

unerwienie i unaczynienie okrężnicy,

wcześniej przebyte infekcje lub

schorzenia parazytologiczne.

Colitis



Ostre

zapalenie okrężnicy charakteryzuje się

neutrofilnym nacieczeniem śluzówki oraz

uszkodzeniem bądź owrzodzeniem nabłonka.



Przewlekłe

zapalenie okrężnicy najczęściej

objawia się plazmocytarnym i limfocytarnym

nacieczeniem śluzówki, zwłóknieniem i czasami

owrzodzeniem. Następuje nadmierna sekrecja

śluzu, upośledzenie absorpcji wody i

elektrolitów oraz ograniczenie motoryki.

Zapalenie rozluźnia połączenia

międzykomórkowe i zmniejsza różnice

potencjałów elektrycznych, obniżając zdolność

jelita do wchłaniania sodu. Cytokiny mogą

zwiększać sekrecję.

Colitis



Kliniczne objawy:



z wywiadu można się dowiedzieć o

parciu na kał (

tenesmus

) i częstym

oddawaniu pokrytych śluzem odchodów,

czasem z domieszką świeżej krwi.

Odchody są częste i w małej ilości, o

lekko wodnistej konsystencji. Nie

obserwuje się spadku masy ciała (w

ostrej formie choroby) a wymioty

zdarzają się w około 30% przypadków.

Colitis

Testy diagnostyczne stosowane do badań

chorób okrężnicy u psów



Analiza kału:

•

Badanie bakteriologiczne

•

Badanie parazytologiczne

•

Obecność cyst

Giardia spp.

•

Badanie na obecność utajonej krwi w kale



Badanie radiologiczne:

•

Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej

•

Zdjęcie kontrastowe z użyciem barytu



Badanie endoskopowe:

•

Obraz makroskopowy

•

Biopsja i badanie histopatologiczne

Limfocytarno-plazmatyczne

zapalenie okrężnicy



Jest najczęściej spotykanym u psów

zapaleniem okrężnicy rzadko

prowadzącym do powstania

owrzodzeń. Etiologia - nieznana

(istotną rolę w patogenezie odgrywają

reakcje immunologiczne związane z

nadwrażliwością pokarmową,

schorzeniami jelit cienkich, infekcjami

bakteryjnymi lub inwazją włosogłówki.

Limfocytarno-plazmatyczne

zapalenie okrężnicy



Objawy kliniczne: bolesne, częste

oddawanie luźnego stolca

zawierającego śluz i/lub krew, spadek

masy ciała, wzdęcia połączone z

oddawaniem gazów.

Eozynofilowe zapalenie

okrężnicy



Zapalenie to może być ograniczone do

okrężnicy lub obejmować także żołądek i

jelito cienkie. Oprócz nacieku w błonie

śluzowej jelit zawierającego granulocyty

kwasochłonne często obserwuje się

utrzymującą się eozynofilię we krwi

obwodowej i niekiedy niewielkiego stopnia

niedokrwistość mikrocytarna. Jest to rzadszy

typ zapalenia, w którego przebiegu częściej

obserwuje się powstawanie owrzodzeń.

Przyczyną tego jest obecność świeżej krwi w

kale i trudność w oddawaniu kału.

Eozynofilowe zapalenie

okrężnicy



Etiologia

: nie jest do końca poznana

(nadwrażliwość typu I, reakcje

antygenu pokarmowego z

przeciwciałami IgE związanymi z

receptorami powierzchniowymi

komórek tucznych), u kotów inwazja

Toxoplasma gondi

Histiocytarne zapalenie

okrężnicy



Jest to rzadki rodzaj zapalenia

występujący u psów rasy buldog

francuski i bokser. Stanowi 5%

wszystkich przypadków, najczęściej

dotyczy młodych psów rasy bokser.



W przebiegu tego zapalenia dochodzi

do owrzodzeń błony śluzowej jelit i

nacieków złożonych z histiocytów,

granulocytów obojętnochłonnych i

komórek plazmatycznych.

Ziarniniakowe zapalenie

okrężnicy



Dotyczy odcinków jelita cienkiego i/lub

grubego. Zmiany mogą być ogniskowe

lub rozlane. Schorzenie dotyczy psów,

samców do 4 roku życia. Często

dochodzi do owrzodzenia błony śluzowej

i powstania nacieków złożonych z

makrofagów, komórek olbrzymich,

granulocytów obojętnochłonnych,

komórek plazmatycznych i limfocytów.

Ziarniniakowe zapalenie

okrężnicy



Objawy kliniczne: biegunka z dużą

ilością śluzu, zwiększenie

częstotliwości oddawania kału.



Przyczyna: inwazja pasożytnicza

trichuris vulpis

Leczenie zapaleń

okrężnicy

Farmakologiczne:



Sulfasalazyna (20-40mg/kg m.c., 1 lub 2 razy

dziennie, 2-4 tygodnie)

Zawiera sulfapirydynę i kwas 5-amino-salicylowy (K5AS)

połączone wiązaniem azotowym, które jest rozrywane

w wyniku działania bakterii znajdujących się w

okrężnicy. K5AS pobudza syntezę prostaglandyn,

hamuje udział leukocytów, syntezę interleukiny 1,

lipooksygenaz i cytokin a także usuwa wolne rodniki.

Objawy uboczne: wysychające zapalenie rogówki i

spojówki (

keratoconjuktivitis sicca

), alergiczne

zapalenie skóry, uszkodzenie wątroby (należy

kontrolować AST, ALT, GGT, GLDH, AP).

Leczenie zapaleń

okrężnicy

Farmakologiczne:



Olsalazyna (10-20mg/kg m.c., 3 razy dziennie)

Zawiera 2 cząsteczki K5AS połączone wiązaniem

azotowym.



Prednizolon (1-4mg/kg m.c., 1 lub 2 dzienie)

Stosowany w leczeniu eozynofilowego zapalenia

okrężnicy i zapaleniu histiocytarnym, gdzie

K5AS nie przynosi efektu (powoduje tycie,

jatrogenny zespół Cushinga, zespół

polidipsja/poliuria).

Leczenie zapaleń

okrężnicy



Metronidazol (10mg/kg m.c., 2 razy dziennie)

Wykazuje działanie przeciwpierwotniakowe i

przeciwbakteryjne, działa lekko

immunosupresyjnie. W połączeniu z

prednizolonem przy leczeniu histiocytarnego

zapalenia okrężnicy.



Azatiopryna (2mg/kg m.c., 2 razy dziennie, po

3-ch tyg. ½ dawki) Preparaty: Imuran, Imurec.

Zakłóca metabolizm komórkowy, działa

supresyjnie na czynność szpiku (należy

okresowo przeprowadzać badania

hematologiczne,

ostrożnie u kotów - wrażliwe

Leczenie zapaleń

okrężnicy



Loperamid (0.1-0.2mg/kg m.c., co 6-12

godzin)



Spowalnia przepływ treści, obniża sekrecję

jelitową, zwiększa wchłanianie wody oraz

soli mineralnych, zwiększa napięcie

zwieracza odbytu.



Chromoglikan dwusodowy (stosowany u

ludzi)



Hamuje uwalnianie histaminy z komórek

tucznych.

Zespół okrężnicy

drażliwej



Jest zaburzeniem czynnościowym

charakteryzującym się stałymi lub

okresowymi biegunkami, przy braku

jakichkolwiek patologicznych zmian w

morfologii. Przyczyną choroby są

zaburzenia neurowegetatywne na skutek

stresu powodującego zaburzenia motoryki

jelit, przy braku zmian w błonie śluzowej.

Schorzenie najczęściej występuje u psów

służbowych (policyjnych, stróżujących i

przewodników), miniaturowych i u kotów

przebywających w większych grupach.

Występuje nasilenie ruchów propulsyjnych,

osłabienie ruchów poprzecznych.

Zespół okrężnicy

drażliwej



Objawy

są podobne do tych występujących w

zapaleniu okrężnicy, występują nagle pod

postacią ostrej biegunki. (charakterystycznej

dla jelita grubego)



Do objawów towarzyszących należą wymioty,

wzdęcia, bóle jamy brzusznej (kolki) i

oddawanie gazów. Sierść może być

nastroszona lub niesymetrycznie

przerzedzona. Może wystąpić bardzo żywa

reakcja bólowa spowodowana próbą

zmierzenia temperatury

per rectum

Osłuchiwaniem słyszalne są przelewania i

kruczenia.

Zespół okrężnicy

drażliwej

Rozpoznanie

stawia się na podstawie

wywiadu (dotychczasowe,

nieskuteczne leczenie

przeciwbakteryjne) i badania

klinicznego (nie stwierdza się

wyraźnych odchyleń od normy).

Zespół okrężnicy

drażliwej

Leczenie

Postępowanie powinno polegać przede

wszystkim na wykryciu i ograniczeniu

stresora (wykluczenie

środowiskowego czynnika

stresogennego).



Dietetyczne: wprowadzeniu do

codziennej diety większej ilości

włóknika.

Zespół okrężnicy

drażliwej

Leczenie



Farmakologiczne:

Loperamid (0.1-0.2mg/kg m.c.) lub

Difenoksylat (0.05-0.1mg/kg m.c. dwa razy

dziennie), przy wymiotach, wzdęciach i

bólach brzuch pomocne mogą się okazać

środki uspokajające i spazmolityczne.

Dicykloweryna (0.15mg/kg m.c. 2x dz.),

Propantodina (0.25 mg/kg 2x dz.)

Hioscyna i Dipionium 2-4mg, tabletki ziołowe,

antyoksydanty (selen, vit. C, E,



-karoten)

Zespół okrężnicy olbrzymiej

megacolon

Jest rzadko spotykanym wrodzonym lub nabytym

schorzeniem zmieniającym strukturę i czynność

okrężnicy. Dotyczy zwierząt poniżej 6 roku życia

a nabyty występuje w starszym wieku, rzadziej

u psów niż kotów. Może być wrodzony (u psów

stwierdza się brak komórek zwojowych w

splotach nerwów błony mięśniowej jelit), nabyty

(różnego stopnia zwyrodnienie komórek

zwojowych), lub idiopatyczny, wtórny jako

następstwo ran lub chorób utrudniających przez

dłuższy czas defekację, prowadzących do

długotrwałych zaparć (brak ubytków w

komórkach zwojowych).

Zespół okrężnicy olbrzymiej

megacolon



Objawy kliniczne



zaparcie (okresowe zaparcia),



brak apetytu,



nawracające wymioty,



w zaawansowanych przypadkach nie

trzymanie kału.

Zespół okrężnicy olbrzymiej

megacolon

Rozpoznanie



badanie kliniczne, omacywanie jamy

brzusznej, RTG, badanie

histopatologiczne wycinków ściany jelita.

Powiększone jelito może osiągać u kotów

średnicę 4-5cm. W zaawansowanym

zespole okrężnicy olbrzymiej często

obserwuje się hipokaliemię,

niedokrwistość, czasami leukocytozę z

przesunięciem obrazu w lewo.

Zespół okrężnicy olbrzymiej

megacolon

Leczenie

preparaty

przeczyszczające

(Oleum

preparaty

przeczyszczające

(Oleum

menthoparafini), nawodnienie, podobnie jak

leczenie niedrożności wywołanej zaparciem, w

przypadku, gdy zmiany w ścianie okrężnicy są

nieodwracalne i narząd nie może kurczyć się w

sposób

umożliwiający

przesuwanie

mas

sposób

umożliwiający

przesuwanie

mas

kałowych do odbytnicy pozostaje leczenie

dietetyczne

wysokostrawną

dietą

dietetyczne

wysokostrawną

dietą

niskoresztkową oraz podawanie Cisapridu i

Laktulozy [oddziaływując na mięśnie gładkie],

gdy takie leczenie jest nieefektywne pozostaje

z wyboru kolektomia.

Zapalenie otrzewnej

(

peritonitis)

Może mieć przebieg ostry lub

przewlekły, ogniskowy lub rozlany i w

większości przypadków jest związane

z wtórnym zakażeniem jamy

otrzewnowej.

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Pierwotne zapalenie otrzewnej:

Występuje niezwykle rzadko. Jest

związane z czynnikami infekcyjnymi

takimi jak np. koci wirus (

coronavirus

)

zapalenia otrzewnej (FIP),

Nocardia spp

czy

Mycobacterium spp

. Do Zakażenia w

takich przypadkach dochodzi drogą

hematogenną. Przebieg pierwotnego

zap. otrzewnej ma zazwyczaj charakter

przewlekły.

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Wtórne zapalenie otrzewnej:

Ma zazwyczaj ostry przebieg, może być związane

z perforacją trzewi (układ pokarmowy,

ropomacicze, ropnie wątrobowe, zapalenie

prostaty) lub powstaniem rany otwartej jamy

brzusznej. Peritonitis może się również rozwinąć

wtórnie na drażniące substancje chemiczne

(żółć, mocz, enzymy trzustkowe, krew, chłonka).

Peritonitis wtórny wywołany substancjami

chemicznymi lub ciałami obcymi może być

septyczny lub aseptyczny. Septyczny zazwyczaj

ma charakter zlokalizowany, lokalizuje się w

sieci doprowadzając do powstania ropni.

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Objawy kliniczne:



Są różne w zależności od typu

peritonitis

obecności infekcji bakteryjnej.



Ból brzucha może mieć charakter rozlany i

bardzo ostry, zwierzę chodzi sztywno lub leży

(na boku).



Zazwyczaj występuje gorączka, która może

być przytłumiona inhibitorami prostaglandyn.



Brzuch może być podkasany z towarzyszącą

kefozą kręgosłupa, co wiąże się z

bolesnością.



Typ oddychania piersiowy.

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Objawy kliniczne, cd:



Omacywaniem można stwierdzić

zwiększone napięcie mięśni jamy brzusznej,



zapaleniu otrzewnej towarzyszy dodatni

odruch otrzewnowy (dawniej zwany

objawem Bloomberga).



Powiększenie powłok brzusznych zazwyczaj

jest związane z nagromadzeniem wysięku,

któremu może towarzyszyć krwawienie,

posocznica, toksemia.

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Objawy kliniczne, cd:



Przesięk w jamie otrzewnej gromadzi elektrolity i

białka (powstanie hipoalbuminemii i

hiperglobulinemii w obrazie biochemicznym krwi),

prowadzi do atonii jelit (złowroga cisza), zastoju

żylnego, który prowadzi do obniżenia ciśnienia,

zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej i

niewydolności krążenia.



Toksemia i bakteriemia dopełniają stanu zapaści. U

małych zwierząt często dochodzi do osowienia,

anoreksji, często połączonej z wymiotami,

odwodnienia, hipowolemii, hipotermii, i w

konsekwencji do śmierci.

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Rozpoznanie:

RTG, punkcja jamy brzusznej (wykonuje się

bocznie do linii białej w okolicy chrząstki

mieczykowatej, w badaniu morfologicznym

występuje leukocytoza obojętnochłonna,

obraz zmian biochemicznych jest

charakterystyczny dla schorzenia

pierwotnego (trzustka: podwyższenie

AMYLAZY i LIPAZY, pęknięcie pęcherza:

MOCZNIK i KREATYNINA)

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Leczenie:

Opanowanie wstrząsu

Kontrola homeostazy (nawodnienie)

Duphalyte, Glukoza, PWE

Antybiotyki: (podawać dożylnie)

Gentamycyna (nefrotoxyczna),

Cefalosporyny (Ceporex) 1ml/18kg m.c.,

Linkomycyna+Spektinomycyna, Penicylina

Witaminy C+B kompleks

Sterydy (gdy można wykluczyć infekcję

wirusową)

Niesterydowe przeciwzapalne (Biovetalgin,

Tolfedine)

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

Leczenie, cd:



Lewarowanie płynu z jamy brzusznej,

płukanie ciepłym roztworem

fizjologicznym z antybiotykiem.



Operacyjnie: otwarcie i usunięcie płynu

z jamy ciała, podanie miejscowo

antybiotyku i pozostawienie otwartej

rany pooperacyjnej, założenie

opatrunku.

Document Outline