Ekonomia

Blok 1

Elastyczność popytu

Elastyczność cenowa 

popytu

• Służy do opisania reakcji klientów na zmianę ceny 

danego dobra, w celu ustalenia strategii rynkowej

• Inaczej: wrażliwość klientów na zmianę ceny 

dobra X

• Wyraża się wzorem:

              procentowa zmiana ilości dobra X
 Ec = -------------------------------------------------
              procentowa zmiana ceny dobra X

Lub:    Δ Q       Δ P
           ------   :  ------           gdzie: Q – ilość       P - cena
             Q           P

Wielkości, jakie przyjmuje 

elastyczność cenowa popytu

• Ponieważ funkcja popytu ma charakter 

ujemny, zakłada się , iż dla dóbr typowych 
elastyczność jest też ujemna. Od znaku 
MINUS się abstrahuje!!

• Rodzaje elastyczności:

 Ec = 0      

popyt  sztywny

 0 < Ec < 1    popyt nisko elastyczny
 Ec = 1  popyt neutralny
 Ec > 1 popyt wysoce elastyczny
 Ec = ∞ popyt nieskończenie elastyczny

Jeśli wykresem krzywej jest linia prosta to 
elastyczność cenowa popytu ulega zmianie 
wzdłuż krzywej- maleje wraz ze spadkiem 
ceny i wzrostem wielkości popytu

Strategia rynkowa w zależności od Ec- 

rola utargu całkowitego

• Utarg całkowity TR (inaczej: przychód całkowity) wyraża się 

wzorem:

      TR = P x Q

gdzie: P – cena  Q- ilość

• Zasada maksymalizacji utargu całkowitego 
• Co z zyskiem i rentownością firmy?

-

+

-

+

 

-

+

-

+

Strategia rynkowa 

korporacji

• Ec>1   spadek cen (oddziaływanie przez ceny + wdrożenie 

standardów jakościowych + marketingu)

• Ec =1 oddziaływanie poprzez elementy pozacenowe 

(zmiana elastyczności cenowej popytu)

• Po zmianie elastyczności wzrost cen

Przykłady segmentacji rynku

• Przykład 1: perfumy

– Warunek: rozdzielenie rynków

• Przykład 2: produkty japońskie

– Warunek: rozdzielenie rynków

• Przykład 2: bilety lotnicze lub kolejowe

– Biedni: Ec>1 bogaci: Ec<1

– Kwestie do rozwiązania:

• Ile turystów, ilu biznesmenów?

• Ile klasy biznes (I), ile klasy ekonomicznej (II)?

• Loty czarterowe, pociągi wakacyjne

• Cięcia kosztów przez firmy i ich wpływ na lotnictwo

• Co z tanimi liniami?

Elastyczność dochodowa popytu

• Inaczej: zmiany w zachowaniach 

konsumpcyjnych klientów wywołane 
zmianami dochodów

• Wyraża się wzorem:

              procentowa zmiana ilości dobra X
    Ed = ---------------------------------------
              procentowa zmiana dochodów

Elastyczność dochodowa 

c.d.

• Dla dóbr normalnych przyjmuje wartości 

dodatnie, przy czym:

• Dla dóbr podstawowych jest mniejsza od 1
• Dla dóbr luksusowych jest większa od 1

• Dla dóbr niższego rzędu jest ujemna
• Uwaga:

Poszczególne dobra nie muszą ciągle należeć do tej 
samej kategorii. To samo dobro może być dobrem 
normalnym przy niższym dochodzie i dobrem 
niższego rzędu przy wysokim dochodzie. Znajdzie to 
swój wyraz w zmianie współczynnika  Ed z 
dodatniego na ujemny

Prawo Engla  (krzywe Engla)

 różna reakcja popytu na zmianę cen dóbr

1. Żywność:  Ed<1. Im wyższe dochody, tym 

elastyczność bliższa zeru (krzywa a)

2. Odzież i mieszkanie: Ed bliska 1. (krzywa b)
3. Dobra luksusowe (tutaj także wypoczynek, 

ochrona zdrowia, podróże) : Ed >1 (krzywa c)

Elastyczność mieszana 

popytu

• Wyraża reakcję konsumentów na zmianę 

cen dóbr komplementarnych lub 

substytucyjnych

        

        procentowa zmiana ilości dobra X

    Em = ------------------------------------------
                  procentowa zmiana ceny dobra Y

• Dla dóbr substytucyjnych Em przyjmuje 

wartości dodatnie

• Dla dóbr komplementarnych Em przyjmuje 

wartości ujemne

Strategie rynkowe

• Analiza potrzeb konsumentów

• Jaki produkt wytwarzamy? 

– Masowy czy dla wąskiej grupy? (ewentualna 

segmentacja rynku)

– Podjakościowy, normalny czy luksusowy?

• Co się dzieje z dochodami (PKB)?

• Jak długo jesteśmy na rynku?

• Czy jesteśmy rozpoznawani (marka)?

• Siła rynkowa: jak dużo substytutów?

• Sytuacja na rynku dóbr komplementarnych

• Sytuacja demograficzna

• Reklama