Czy jesteśmy w stanie
Czy jesteśmy w stanie
kontrolować własne emocje?
kontrolować własne emocje?
Samokontrola emocji
Samokontrola emocji
Świadome lub nawykowe działania osoby,
Świadome lub nawykowe działania osoby,
której celem jest wywołanie zmiany w
której celem jest wywołanie zmiany w
przeżywanych emocjach, w kierunku
przeżywanych emocjach, w kierunku
przez siebie pożądanym.
przez siebie pożądanym.
Aby sprawdzić, czy potrafimy
kontrolować własne emocje,
psychologowie przeprowadzili wiele
badań porównujących zachowania
zwierząt (głównie małp) i ludzi.
Okazuje się, że im zwierzę jest
starsze, tym częściej reaguje
strachem i lękiem na nowe, nieznane
bodźce.
Podobnie jest u ludzi.
Kto łatwiej kontroluje swoje
Kto łatwiej kontroluje swoje
emocje – starsi czy młodzi?
emocje – starsi czy młodzi?
Starsi ludzie mają tendencję do
Starsi ludzie mają tendencję do
regulowania swoich emocji
regulowania swoich emocji
szybciej.
szybciej.
Nie są też tak zmotywowani do
Nie są też tak zmotywowani do
zagłębiania się negatywne
zagłębiania się negatywne
informacje, jak młodzi (w pełni
informacje, jak młodzi (w pełni
dojrzała kora oczodołowa).
dojrzała kora oczodołowa).
Strategie regulowania
Strategie regulowania
emocji
emocji
1.
1.
zapobiegawcze,
zapobiegawcze,
stosowane przed pełnym
stosowane przed pełnym
odczuciem emocji
odczuciem emocji
1.
1.
reaktywne, następujące
reaktywne, następujące
po emocji
po emocji
.
.
Strategie reaktywne
Strategie reaktywne
Tłumienie emocji
Tłumienie emocji
Wysokie koszty
Wysokie koszty
Choroby psychosomatyczne
Choroby psychosomatyczne
Tłumienie emocji nie sprawia, że
Tłumienie emocji nie sprawia, że
one znikają, one tylko przestają być
one znikają, one tylko przestają być
odczuwane i zauważane. Emocje
odczuwane i zauważane. Emocje
tracą tym samym pewien kierunek i
tracą tym samym pewien kierunek i
zawartość. Taki stan może
zawartość. Taki stan może
powodować że emocje te znajdują
powodować że emocje te znajdują
ujście w lęku lub niepokoju.
ujście w lęku lub niepokoju.
Strategie zapobiegawcze
Strategie zapobiegawcze
1.
1.
Wybiórcza percepcja
Wybiórcza percepcja
Skupianie się na dobrych aspektach jednoczesne
Skupianie się na dobrych aspektach jednoczesne
unikanie tych negatywnych
unikanie tych negatywnych
2.
2.
Żarty w sytuacji zagrożenia
Żarty w sytuacji zagrożenia
3.
3.
Wyobrażenia
Wyobrażenia
4.
4.
Zadaniowa koncentracja
Zadaniowa koncentracja
5. Ekspresja emocji
5. Ekspresja emocji
Kontrola ekspresji emocji
Kontrola ekspresji emocji
Kontrola ekspresji emocji dotyczy
Kontrola ekspresji emocji dotyczy
niedopuszczania przez jednostkę do
niedopuszczania przez jednostkę do
ujawnienia przeżywanych emocji
ujawnienia przeżywanych emocji
Zgodność przeżywanych emocji z ich
ekspresją na poziomie całego ciała,
zwiększa efektywność człowieka w radzeniu
sobie z sytuacją stresową.
Doskonałym i prostym sposobem jest
ekspresja werbalna.
Podejmowanie innych działań w
Podejmowanie innych działań w
reakcji na źródło emocji
reakcji na źródło emocji
Czasami pomagamy sobie w odczuwanym
Czasami pomagamy sobie w odczuwanym
napięciu np. jedząc coś słodkiego.
napięciu np. jedząc coś słodkiego.
Dlaczego okazuje się to nieskuteczne?
Dlaczego okazuje się to nieskuteczne?
Stan organizmu można opisać w dwóch
niezależnych od siebie wymiarach:
pierwszy z nich to energia lub jej brak,
czyli zmęczenie,
drugi zaś to napięcie lub ulga.
Czując spadek energii możemy zjeść
batonik, który skutecznie podwyższa
poziom energetyczny, ale także podwyższa
poziom napięcia w organizmie.
Natomiast spacer (zamiast batonika),
również jest skutecznym sposobem
podwyższenia poziomu energetycznego,
aczkolwiek równocześnie obniża też stan
napięcia.
Niestety, nie jesteśmy w stanie utrzymać
kontroli, gdy doznawane emocje są
niezwykle silne.
Wynika to zarówno z obserwacji w
warunkach naturalnych, jak i z badań
eksperymentalnych.
Około 70% z nas w sytuacji paniki
przejawia różne stopnie dezorganizacji
behawioralnej, czy labilności emocjonalnej.
Wśród pozostałych znajdują się osoby, które
potrafią powściągnąć paniczny niepokój i
ustabilizować emocjonalnie pozostałych.
Modyfikowanie reakcji emocjonalnych
jest znacznie utrudnione w przypadku
osób, cierpiących na zaburzenia
emocjonalne.
W takiej sytuacji pomóc może jedynie
profesjonalna terapia, pozwalająca na
obniżenie poziomu wrogości odczuwanej
do innych, wzrost samooceny i
odzyskanie wiary we własny sukces.