background image

 

 

Dr n. med. 

Dr n. med. 

Robert  SZYCA

Robert  SZYCA

Dr n. med. 

Dr n. med. 

Robert  SZYCA

Robert  SZYCA

„ 

„ 

CANDIDA ALBICANS ”

CANDIDA ALBICANS ”

„ 

„ 

CANDIDA ALBICANS ”

CANDIDA ALBICANS ”

Klinika Chirurgii Ogólnej, Klatki Piersiowej i Naczyń 

z Oddziałem Oparzeniowym

10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy

Kierownik Kliniki:

Kierownik Kliniki:

doc. 

doc. 

dr hab. n. med. Krzysztof  LEKSOWSKI

dr hab. n. med. Krzysztof  LEKSOWSKI

Klinika Chirurgii Ogólnej, Klatki Piersiowej i Naczyń 

z Oddziałem Oparzeniowym

10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy

Kierownik Kliniki:

Kierownik Kliniki:

doc. 

doc. 

dr hab. n. med. Krzysztof  LEKSOWSKI

dr hab. n. med. Krzysztof  LEKSOWSKI

background image

 

 

"Mikroflora jelita ludzkiego (tzw. stała lub 
fizjologiczna flora jelita) to niezwykle 
skomplikowany zespół drobnoustrojów, stale 
obecnych w jelicie (to jest w wielkich 
populacjach, przez długi okres czasu i u wielu 
osób). Mikroflora jelit posiada niezwykłą zdolność 
do utrzymywania swojej 

homeostazy

, pomimo 

stałego oddziaływania na nią wielu czynników 
zewnętrznych. 
Jej stabilność ma olbrzymie znaczenie w 
utrzymaniu przewodu pokarmowego, a także 
całego organizmu, w stanie zdrowia. Obecność 
"przyjaznych" drobnoustrojów przywartych do 
nabłonka jelita (w tym acidophilus) powoduje, że 
inne, przede wszystkim patogenne 
(chorobotwórcze)  drobnoustroje, nie mogą łatwo 
przytwierdzić się do nabłonka, namnażać i 
penetrować 
w głąb jelita, czyli powodować zakażenie. 
Ponadto, składniki mikroflory działają stale 
pobudzająco na układ odpornościowy, utrzymując 
go w stanie gotowości...”

Prof.dr n.med. 

Piotr Heczko,

  

Kierownik Instytutu 

Mikrobiologii 

Collegium Medicum 

UJ, 

Prezes Polskiego 

Towarzystwa 

Zakażeń Szpitalnych 

(PTZS) 

w Krakowie oraz 

Członek Komitetu 

Immunologii 

i Etiologii Zakażeń 

Człowieka PAN

background image

 

 

„ ...zagnieżdżenie się patogennych 

grzybów np. w jelicie

rzutuje zawsze na cały organizm, 

poczynając od tkanki 

mózgowej a kończąc na odbytnicy „

  Dr Josef Jonas 

„ Zagadki zdrowia ” 

background image

 

 

GRZYBY

GRZYBY

GRZYBY

GRZYBY

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

Grzyby są eukariontami 

wytwarzającymi ściany komórkowe.

Nie zawierają chlorofilu i są 

heterotrofami, wchłaniającymi przez 

ścianę komórkową i błonę 

cytoplazmatyczną przetworzone 
uprzednio substancje odżywcze.

background image

 

 

Rozmnażają się płciowo i bezpłciowo za 

pomocą spor (zarodników)

background image

 

 

Grzyby mają duże znaczenie 

Grzyby mają duże znaczenie 

ekologiczne

ekologiczne

 

Podobnie, jak bakterie większość 

grzybów jest reducentami, 

saprofitami

saprofitami

 

 pobierającymi 

substancje odżywcze z podłoży 

organicznych

 i martwych organizmów. 

background image

 

 

Mikoryza

Mikoryza jest związkiem 

symbiotycznym między grzybami i 

korzeniami roślin. Grzyb udostępnia 

roślinie substancje mineralne, a roślina 

zaopatruje go w niezbędne związki 

organiczne

background image

 

 

Grzyb może być organizmem 

jednokomórkowym 

jednokomórkowym 

(

(drożdże) 

lub 

wielokomórkowym

wielokomórkowym, zbudowanym ze strzępek.

background image

 

 

Grzybnię (

Grzybnię (

mycelium

mycelium

)

) tworzą długie, rozgałęzione 

strzępki.

Sprzężniaki (

Sprzężniaki (

Zygomycota

Zygomycota

)

) mają strzępki nie 

podzielone septami, czyli poprzecznymi 

ścianami.

Strzępki pozostałych grzybów mają perforowane 

przegrody poprzeczne

.

background image

 

 

Po zetknięciu z odpowiednim podłożem spora 

grzyba kiełkuje i wytwarza strzępki.

Strzępki przerastają podłoże i rozkładają zawarte 

w nim substancje organiczne dzięki wydzielanym 

enzymom hydrolitycznym.

background image

 

 

Strzępki przerastają podłoże i rozkładają zawarte 

w nim

 substancje organiczne dzięki wydzielanym 

enzymom 

hydrolitycznym.

Spory powstają na strzępkach powietrznych.

background image

 

 

Grzyby można podzielić na cztery typy:

Grzyby można podzielić na cztery typy:

   

Zygomycota

Zygomycota

 

 

(sprzężniaki)

(sprzężniaki) 

w wyniki procesu płciowego wytwarzają 

zarodniki przetrwalnikowe zwane zygosporami. 

background image

 

 

Przedstawicielem tej grupy jest rozłożek 

czerniejący 

(

(

Rhizopus nigricans

Rhizopus nigricans

),

), czyli pospolicie 

występujący grzyb powodujący pleśnienie 

chleba;

background image

 

 

Ascomycota

Ascomycota

 

 

(workowce)

(workowce) 

w wyniki procesu bezpłciowego 

wytwarzają zarodniki zwane 

konidiami, a w wyniki procesu 

płciowego - askospory.

 

background image

 

 

Ascomycota

Ascomycota obejmują drożdże, 

smardzie, trufle i zielone „pleśnie”

background image

 

 

Basidiomycota 

Basidiomycota 

(podstawczaki)

(podstawczaki) 

proces płciowy prowadzi do 

wytworzenia bazydiospor. 

background image

 

 

Podstawczakami są grzyby 

kapeluszowe, purchawki, rdze i 

głownie (pasożyty roślin)

background image

 

 

Deuteromycota 

Deuteromycota 

(grzyby 

(grzyby 

konidialne)

konidialne) 

większość z nich rozmnaża się 

bezpłciowo wytwarzając konidia.

background image

 

 

Z medycznego punktu widzenia 

Z medycznego punktu widzenia 

grzyby zostały podzielone na:

grzyby zostały podzielone na:

·     drożdżopodobne;

·     pleśniowe (nitkowate);

·     dimorficzne;

·     dermofity. 

background image

 

 

Typowym przedstawicielem grzybów 

drożdżopodobnych jest

Candida 

Candida 

albicans

albicans

 

 

background image

 

 

D

D

EFINICJA

EFINICJA

D

D

EFINICJA

EFINICJA

background image

 

 

Candida albicans jest niepozornym organizmem  z 

pogranicza świata roślinnego zamieszkującym dolną 

cześć przewodu pokarmowego od momentu naszego 

przyjścia na ten świat. Spełnia ona ważna role 

trawienną pomagając w procesie rozkładu cukru 

przez organizm.

Jej drugie oblicze jako niszczyciela naszego systemu 

immunologicznego w przypadku jej przerostu, 

poznajemy ostatnimi laty chociaż pierwsze 

przypadki były opisane już przez ojca medycyny 

Hipokratesa. 

Candida jest obecna praktycznie wszędzie w 

środowisku i dopóki nasz organizm posiada 

normalne funkcje obronne jest dla nas niegroźna.

background image

 

 

Candida albicans to oportunistyczny patogen 

(czynnik chorobotwórczy).

 Jej obecność w przewodzie pokarmowym i układzie 

wydalniczym jest zjawiskiem fizjologicznym.

Toksyny produkowane przez Candida mogą jedynie 

powodować drobne podrażnienia, pod warunkiem iż 

liczba zarazków jest pod kontrolą. 

Rzadko obecność Candidy wiąże się z wysoką 

gorączką, zwiększoną liczbą białych krwinek, jak 

często ma to miejsce w przypadku innych 

patogenów. 

background image

 

 

Wyrożnia się ponad 200 

gatunków drożdżaków z 

rodzaju

 Candida. 

Jedynym naturalnym 

rezerwuarem drożdżaków 

są ludzie i zwierzęta 

(ptaki)

background image

 

 

Miejscem ich naturalnego bytowani są błony 

śluzowe dróg 

oddechowych, przewodu pokarmowego oraz 

narządów 

moczowo-płciowych. Noworodek jest kolonizowany 

podczas 

porodu szczepami z pochwy matki.

background image

 

 

Wzrost liczby zakażeń grzybiczych zarówno w szpitalu, ja i w 

warunkach 

ambulatoryjnych ma ścisły związek z postępem m.in. chirurgii, 

wprowadzeniem

 inwazyjnej diagnostyki, chemioterapią chorób 

nowotworowych oraz masowym

 stosowaniem antybiotyków o szerokim spektrum działania. 

Postęp ten umożliwia przeżycie wielu chorych z poważną 

zagrażającą życiu 

chorobą. Doprowadziło to do wzrostu  liczby osób z 

zaburzeniami układu 

odpornościowego. Chorzy ci są bardzo wrażliwi na zakażenie, 

w tym na zakażenie 

zupełnie niezjadliwymi drożdżakami z rodzaju Candida. 

background image

 

 

Obok drożdżaków spotykane są również zakażenia

 Aspergillus, Rhizopus, Mucor. Zakażenia grzybami 

pleśniowymi 

są najczęściej egzogenne (zarodniki).

 Drożdżaki z rodzaju Candida mogą powodować

 również zakażenia o przebiegu epidemicznym, 

szczególnie 

w warunkach szpitalnych. 

background image

 

 

Drożdżaki należą do grupy grzybów niedoskonałych (fungi 

imperfecti). 

Charakteryzuja się dimorfizmem, wystepują w postaci 

komórek 

owalnych-blastospor oraz form wydłużonych, nitkowatych 

tworzacych mycelium

 (grzybnię) lub pseudomycelium (grzybnie rzekome). Często 

podkreśla się, 

że forma mycelialna Candida jest inwazyjną i wskazuje na 

zakażenie, podczas 

gdy obecność blastospor wskazuje na kolonizację. Należy 

stwierdzić, że obydwie 

formy morfologiczne drożdżaka są jednakowo zjadliwe i zdolne 

do wywołania 

zakażenia. Obecność formy mycelialnej w preparacie 

pobranym bezpośrednio 

od chorego wskazuje na niezaprzeczalną inwazję.

background image

 

 

W sprzyjających warunkach drożdże mogą 

zacząć rosnąć 

w alarmującym tempie. A w miarę jak 

rozrasta się 

Candida, zwiększa się stężenie 

produkowanych przez nią 

toksyn,  w końcu nawet najbardziej silne

 osoby zaczną odczuwać efekty zakażenia 

tym 

drożdżakiem. 

background image

 

 

Kiedy dochodzi do wzrostu liczebności populacji 

Candidy może 

wystąpić szeroki wachlarz niekorzystnych objawów: 

zmęczenie,

 niestrawności, wzdęcia, zaparcie stolca, biegunka, 

depresja, 

niepokój i zmniejszony popęd płciowy. Często 

dochodzi do infekcji 

pęcherza moczowego i uszu, różnego rodzaju 

choroby 

skóry (trądzik, egzema) oraz reakcje na perfumy, 

środki czyszczące,

 spaliny itd. 

background image

 

 

Potężne wrota inwazji Candida stanowi 

niedokrwiona lub 

uszkodzona śluzówka przewodu pokarmowego, 

często

 dochodzi też do kolonizacji zmiany wrzodowej 

żołądka. 

Naturalną barierą zapobiegającą inwazji 

drożdżaków jest flora 

bakteryjna przewodu pokarmowego. Wszystkie 

antybiotyki, które 

zmniejszają liczbę bakterii w przewodzie 

pokarmowym, 

sprzyjajają kolonizacji drożdżakami.  

background image

 

 

Zakażenia drożdżakami Candida są najczęściej 

zakażeniami 

endogennymi, drobnoustrojami z błon śluzowych 

przewodu

 pokarmowego, dróg oddechowych oraz ze skóry. 

background image

 

 

Czynników wpływających na podatność i nadmierny 

rozwój Candidy : 

 Nadmierna antybiotykoterapia 

 Spożywanie mięsa zwierząt i drobiu leczonego 
przy pomocy    
antybiotyków 

 Chlorowanie wody pitnej 

 Wystawienie na działanie pestycydów, 
herbicydów, chemikaliów, toksycznych metali 
(ołów, rtęć) 

 Leczenie hormonalne (włączając w to doustne 
środki antykoncepcyjne i leki zawierające 
kortyzon) 

 Zła dieta (niedostateczna ilość podstawowych 
składników odżywczych; nadmierne użycie cukru, 
węglowodanów, alkoholu) 

background image

 

 

Candida albicans wywołuje kandydozę błon 

śluzowych jamy

 ustnej, skóry gładkiej, narządów wewnętrznych, 

ośrodkowego 

ukłędu nerwowego i węzłów chłonnych. 

Oprócz Candida albicans również inne grzyby 

drożdżopodobne

 (Candida tropicalis, C. krusei, C. pseudotropicalis, 

C. guillermon-dii, Trichosporon sp., Cryptococcus 

sp.) 

wywołują podobne grzybice. 

background image

 

 

PATOFIZJOLOGIA

PATOFIZJOLOGIA

PATOFIZJOLOGIA

PATOFIZJOLOGIA

background image

 

 

Candida albicans przez swoje oddziaływanie na 

ścianę jelita 

(leaky gut) powodując jej nieszczelność i wzmożoną 

przepuszczalność ścian jelit dla molekuł, które 

normalnie nie 

powinny się pojawić we krwi co może prowadzić do 

reakcji 

układu immunologicznego, np.: alergii na pokarmy.

 

background image

 

 

Przedostające się różne molekuły 

normalnie nieszkodliwe 

mogą powodować różne objawy- alergie o 

nietypowym 

obrazie. 

Przedostając się przez barierę krew- mózg mogą

 powodować zaburzenie roli neuro-transmitterów co 

może 

prowadzić do różnorodnych objawów i  być 

przyczyną 

błędnych rozpoznań choroby układu nerwowego.

background image

 

 

Układ immunologiczny zajęty usuwaniem różnych molekuł 
normalnie nie pojawiających się we krwi  zostaję zajęty 
dodatkową pracą przez co jego normalne funkcje zostają 
zaburzone i następuje jego  osłabienie i niesprawność 
funkcjonalna.

 

Natomiast substancje  dotychczas obojętne stają się 
alergenami osoby takie stają się wrażliwe na wiele 
czynników ze środowiska („environmentally sensitive”) 

i dotyczy to nie tylko pokarmów, ale i substancji dostających 
się drogami oddechowymi. 

Dotychczas nieszkodliwe substancje stają się alergenami 
wziewnymi. 

Leaky Gut Sundrome LGS to jeszcze jeden wynik 
oddziaływania candida na przewód pokarmowy prowadzący do 
nieszczelność i wzmożoną przepuszczalności ścian jelit dla 
molekuł.

background image

 

 

Candida produkuje około 79 różnych toksyn, stąd 

ich wpływ

 na organizm powoduje tak różnorodne objawy z 

różnych 

narządów – brak wzajemnego powiązania pomiędzy 

sobą.

Często podobieństwo objawów do zespoły 

przewlekłego 

zmęczenia, alergii pokarmowych, chorób przewodu 

pokarmowego IBS (irritable bowel syndrome) 

zespołów 

osłabionej odporności immunologicznej powoduje 

terapię tych

 zespołów i chorób a nie candida. 

background image

 

 

Przyczyny rozwoju Candida

Przyczyny rozwoju Candida

Przyczyny rozwoju Candida

Przyczyny rozwoju Candida

background image

 

 

1. Długotrwałe przyjmowanie antybiotyków, (antybiotyki 

zabijają pożyteczne bakterie )

2. Niesterydowe leki przeciwzapalne, leki hamujące 

wydzielanie kwasu solnego  H2 blokery przyjmowane dłużej 
ponad 3- m-ce , (powodują zahamowanie wydzielania kwasu 
solnego,co podwyższa pH i sprzyja  rozwojowi candidy, gdyż 
nie są zabijane przez kwas solny w żołądku, które powinno 
być niskie) 

3. Dieta bogata w proste węglowodany, nadużywanie cukru - 

cukier jest

        metabolizowany  bardzo szybko przez candida, sprzyjając 

ich  szybkiemu rozrostowi, co hamuje rozwój 
„pozytywnych” bakterii 

4. Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych i 

sterydów 

5. Stres i wyczerpanie, brak snu i wypoczynku, ogólne 

osłabienie organizmu 

    

background image

 

 

6. Dieta bogata w mięso i mleko zawierające antybiotyki, 
hormony i sterydy 

7. Spożywanie słodzonych i gazowanych napojów i zawartością 
kofeiny

8. Małe spożycie warzyw i nieoczyszczonej nieprzetworzonej 
żywności, 
     chleb z pełnego ziarna

9 . Nadużywanie:alkoholu i nikotyny 

10. Przebywanie i praca w pomieszczeniach wilgotnych, 
zakurzonych, 

11. Narażenie na promieniowanie jądrowe, rentgenowskie, 
       elektromagnetyczne                
 

12. Przewlekłe zaparcia i biegunki , cukrzyca, 

     

background image

 

 

13. Jelitowe robaki i pasożyty 

14. Toksyczne metale: ołów, rtęć, kadm, amalgamat w 
plombach dentystycznych 

15. Aspartam słodzik, MSG -glutaminian sodu - poprawiacz 
smaku w sosach, gotowych zupach, przyprawach - powodują 
zahamowanie rozwoju prawidłowej flory bakteryjnej, osłabiają 
też odporność immunologiczną co pozwala na rozrost candida 
i powstawanie zespołu candida.  

            

background image

 

 

Przyczyną poważnych infekcji grzybiczych jest 

Cryptococcus

 neoformans. Grzyb ten wywołuje kryptokokozę 

narządów 

wewnętrznych i skóry. Szczególnie ciężki przebieg 

mają 

zakażenia płuc i ośrodkowego układu nerwowego. 

U osób z obniżoną odpornością grzyb ten wywołuje 

nawet 

zapalenie opon mózgowych i mózgu.

background image

 

 

OBJAWY

OBJAWY

OBJAWY

OBJAWY

background image

 

 

ZABURZENIA ZE STRONY PRZEWODU 

POKARMOWEGO: 

-zaburzenia trawienia 

-niestrawność, 

-„burczenie” w brzuchu,
-biegunki lub zaparcia bez uchwytnej przyczyny 
dietetycznej, 
-wzdęcia, 
-brak tolerancji pokarmów,
-przelewanie i kruczenie w brzuchu,  
-pieczenie w brzuchu 
-suchość lub pieczenie ustach, naloty i zmiany 
barwy na języku, pleśniawki 
-zespół jelita nadwrażliwego (IBS-ZJN),

background image

 

 

ZABURZENIA ZE STRONY UKŁADU 

MOCZOWEGO:

-kolki 
-pieczenie podczas oddawania moczu,
-częstomocz
-nieregularne miesiączki,
-zespól napięcia przedmiesiączkowego,
-upławy,
-nawracające infekcje pochwy,

-świąd pochwy i krocza,

-u mężczyzn nawracające problemy z prostatą i 
pęcherzem moczowym.

 

background image

 

 

SOMATYCZNE I ALERGICZNE :

-zdrętwienie,

-palenie albo mrowienie,

-ogólna bolesność,  

-obrzęki, sztywność i bolesność stawów,

-bolesne i napięte mięśnie, 

-przekrwienie i uczucia zatkania w nosie,

-ucisk w  głowie, bóle głowy, 

-„zdrętwienie ogólne”, 

-mroczki lub plamy przed oczami, szum w głowie, w 

uszach, 

-skrócenie oddechu, ograniczenie możliwości 

wykonania głębokiego oddechu, kłucie w klatce 

piersiowej,

-utrata wagi ciała, 

-zawroty głowy, 

-nadwrażliwość lub uczulenie na związki chemiczne, 

-obniżenie popędu seksualnego, 

 

background image

 

 

UMYSŁ I EMOCJE:

-chroniczne zmęczenie-brak sił, 
-senność,

-osłabienie koncentracji i pamięci, 

-drażliwość, 

-uczucie utraty siły i energii do życia, 

-zdezorientowanie, depresja, napady paniki i płaczu, 

-zaburzenia snu, 

-uczucie zdrętwienia, 

-kłopoty z podejmowaniem decyzji, 

-mentalne zamieszanie, 

-zmienność nastroju, lęk, napady gniewu.

background image

 

 

SKÓRA:

-trądzik, 

-zmiany grzybicze na skórze, 

-stopa atlety, 

-swędzenie skóry i odbytu, 

-plamiste- siatkowate  zmiany na skórze, 

-suchość skóry, egzema, wyprzenia, 

-stany zapalne skóry, 

-wysypki na twarzy, 

-grzybicze i zapalne zmiany paznokci, 

-pokrzywka, 

-zmiany podobne do tocznia i łuszczycy..

background image

 

 

Candida albicans jest najczęstszym 

sprawcą 

grzybic skóry i błon 

grzybic skóry i błon 

śluzowych jamy ustnej

śluzowych jamy ustnej.

background image

 

 

Jego dziełem są

Jego dziełem są

:

:

 zajady w kącikach ust; 
 grzybice błon śluzowych pochwy, sromu, żołędzi i 
napletka;

 pleśniawki u niemowląt. 

Atakuje również

Atakuje również

:

:

 układ oddechowy; 
 przewód pokarmowy;
 drogi moczowe;
 centralny układ nerwowy. 

background image

 

 

Do tej grupy należą również 

grzyby z rodzaju 

Cryptococcus

Cryptococcus, wywołujące 

kryptokokozy

kryptokokozy. 

background image

 

 

Typowym przedstawicielem grzybów 

pleśniowych jest 

Aspergillus

Aspergillus, grzyb 

wywołujący chorobę zwaną 

aspergillozą, czyli grzybicą 

kropidlakową. 

background image

 

 

Dermatofity wywołują 

różnego rodzaju grzybice 

powierzchniowe zwane 

dermatomykozami. 

Typowymi dermatofitami są 

grzyby:

Trychophyton

Epidermophyton,

 

Microsporum

background image

 

 

POSTACIE KLINICZNE 

POSTACIE KLINICZNE 

ZAKAŻEŃ GRZYBICZYCH

ZAKAŻEŃ GRZYBICZYCH

 

 

POSTACIE KLINICZNE 

POSTACIE KLINICZNE 

ZAKAŻEŃ GRZYBICZYCH

ZAKAŻEŃ GRZYBICZYCH

 

 

background image

 

 

Zakażenia grzybicze (Candida) dzielą się na 

powierzchowne 

(skóra i błony śluzowe) oraz głębokie (tzw. 

układowe). 

Rozwijają się drogą inwazji drożdżaka do krwi i 

rozsiewu do 

narządów i tkanek. Krwiopochodną kandydozą 

będzie zatem 

kandydemia, czyli obecność drożdżaków we krwi, 

jak i rozsiana

 kandydoza narządowa. 

background image

 

 

GRZYBICE POWIERZCHOWNE

 

GRZYBICE POWIERZCHOWNE

 

background image

 

 

Zaliczamy do nich grzybice zrogowaciałej warstwy 

naskóra, 

paznokci, włosów, a także skóry i tkanki podskórnej 

oraz błon śluzowych.

Znanych jest około 40 różnych gatunków grzybów 

wywołujących 

grzybice powierzchowne, przy czym najczęściej z 

zakażeń 

u człowieka izolowanych jest ok. 10 gatunków.

 

background image

 

 

Dermatomykozy paznokci

Dermatomykozy paznokci

background image

 

 

Dermatomykozy skóry

Dermatomykozy skóry

background image

 

 

Postacie kliniczne:

1. grzybica skóry głowy
2. grzybica woszczynowa
3. grzybica tułowia
4. grzybica skóry okolicy łonowej i narządów 
moczowo-płciowych
5. grzybica stóp
6. grzybica rąk
7. grzybica paznokci
8. grzybica rogówki

background image

 

 

KANDYDOZA POWIERZCHOWNA

 

Najczęściej za zakażenia odpowiedzialny jest 

gatunek Candida 

albicans, choć spotykane są także inne gatunki.

Drożdżaki z rodzaju Candida charakteryzują się 

dimorfizmem, 

tzn. występują w postaci komórek owalnych lub 

tworzą wypustki

 (pseudomycellium). Warto pamiętać, że drożdżaki z 

rodzaju 

Candida wchodzą w skład flory fizjologicznej jamy 

ustnej, 

przewodu pokarmowego oraz pochwy. 

background image

 

 

Drożdżaki z gatunku Candida albicans rzadko 

wystepują 

w środowisku zewnętrznym, podczas gdy inne 

gatunki, 

np. Candida tropicalis mogą wystepować w ziemi.

Zakażenia drożdżakami z gatunku Candida albicans 

należą do zakażeń endogennych, tj. własną flora, 

a w wyjątkowych przypadkach (noworodki) mogą to 

być 

zakażenia egzogenne ( np. florą matki)

background image

 

 

Postacie kliniczne kandydozy

 

1. zakażenia jamy ustnej
- ostra rzekomobłoniasta (niemowlęta osoby starsze)
- ostra zanikowa (najczęściej po przewlekłej 

antybiotykoterapii)

-  przewlekła zanikowa (protezy)
-  przewlekla hiperplastyczna (może transformować w 

zmianę       

nowotworową)

-  przewlekła skórno-śluzówkowa
2. kandydoza pochwy: Candida albicans (80%), Candida 

glabrata  

(5%),czynniki sprzyjające: ciąża, cukrzyca, 

antybiotykoterapia

3. kandydoza narządow płciowych u mężczyzn
4. kandydoza skóry (przestrzenie wilgotne) i błon śluzowych
5. kandydoza paznokci i wału paznokciowego- szczególnie u 

osób często  moczących ręce (Candida albicans, Candida 
parapsilosis)

6. grzybica ucha- zakażenia kanału zewnętrznego: Candida 

albicans, Candida  tropicalis

background image

 

 

GRZYBICE GŁĘBOKIE

( UKŁADOWE )

GRZYBICE GŁĘBOKIE

( UKŁADOWE )

background image

 

 

Mogą dotyczyć każdego narządu lub tkanki. 

Najczęstsza postacią

 jest grzybica dolnych dróg oddechowych (grzybicze 

zapalenie płuc).

 Do zakażenia dochodzi drogą inhalacji zarodników 

grzybów 

szeroko rozpowszechnionych w przyrodzie (ziemia).

background image

 

 

Drobnoustroje odpowiedzialne za zakażenia 

układowe dzielą się na dwie odrębne grupy:

 

1. GRZYBY PATOGENNE: Histoplasma capsulatum, 
Coccidioides immitis 

Mogą się rozwijać w tkankach osoby zdrowej bez istnienia 
szczególnego 

czynnika usposabiającego.

2.GRZYBY OPORTUNISTYCZNE: Aspergillus, Candida, 
Cryptococcus, 

Mucor

background image

 

 

Są to zakażenia, które rozwijają się u chorych w 

przypadku 

zaistnienia szczególnie sprzyjających warunków 

np. niedobór odporności, cukrzyca, 

choroby nowotworowe i inne.

background image

 

 

KANDYDOZA GŁĘBOKA

 

W zależności od przebiegu wyróżnia się postać ostrą i 
przewlekłą.

Czynnikami etiologicznymi są: 

-         Candida albicans, 
-         Candida tropicalis ( w neutropenii), 
-         Candida parapsilosis (przy żywieniu parenteralnym)
-         Candida globrata (oporne na leki p. grzybicze)
-         Candida lusitaniae (oporne na leki p. grzybicze)
-         Candida krusei (oporne na leki p. grzybicze)

 

background image

 

 

 Na tę postać kandydozy narażeni są szczególnie:

   - chorzy z neutropenią ( choroby 

nowotworowe)- źródło 

   
    zakażenia to przewód pokarmowy,

   - chorzy po zabiegach chirurgicznych, 

oparzeniach- zakażenie 

rozwija się na skutek uszkodzenia barier 

mechanicznych, 

sprzyja to przedostawaniu się drożdżaków do 

krwi

background image

 

 

Czynniki ryzyka:

-         operacje na sercu
-         operacje na przewodzie pokarmowym
-         przeszczepy narządów
-         naświetlania
-         kortykoterapia
-         antybiotykoterapia
-         środki uszkadzające śluzówkę jamy ustnej oraz 
żołądka
-         cewnikowanie naczyń
-         żywienie pozaustrojowe

background image

 

 

Postacie kliniczne kandydozy głębokiej:

-         zapalenie przełyku
-         kandydoza przewodu pokarmowego
-         kandydoza płuc
-         kandydoza OUN
-         zapalenie wsierdzia
-         zapalenie mięśnia sercowego
-         grzybica nerek i układu moczowego
-         kandydoza watroby i śledziony
-         zakażenia wewnątrzmaciczne
-         zapalenie kości i szpiku
-         zapalenie gałki ocznej

kandydoza rozsiana-wieloogniskowa 

background image

 

 

POSTACIE SZCZEGÓLNE:

-         kandydoza u wcześniaków: zapalenie opon 
m-r, zapalenie   

 kości, szpiku, zapalenie 

stawów, posocznica
-         kandydoza u narkomanów
-         kandydoza u chorych zakażonych HIV 
(zapalenie przełyku,   zapalenie opon m-r, 
zapalenie gałki ocznej)
 

background image

 

 

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

background image

 

 

Diagnostyka polega na wykazaniu obecności 

grzybów w materiale klinicznym.

Stosuje się:

1.bakterioskopię (preparat bezpośredni)

2.hodowla na podłożach sztucznych (wskazane także 
badanie ilościowe pozwalajace okreslić liczbę drożdżaków 
w 1 ml płynu lub 1g tkanki)

3.badanie histologiczne ( w celu wykazania obecności 
grzybów)

4.badanie serologiczne ( z użyciem testów wykrywajacych 
obecność antygenów grzybiczych w płynach ustrojowych 
lub wykazujacych obecność swoistych przeciwciał w 
surowicy pacjenta)

5.technika molekularna mogąca wykazać obecność 
grzybiczego DNA

 

background image

 

 

Stwierdzenie obecności grzybów w badanym materiale nie jest 

wystarczającym

 kryterium rozpoznania zakażenia grzybiczego. Badania 

laboratoryjne mają 

wartość diagnostyczną tylko w połączeniu z obrazem 

klinicznym. Należy pamiętać, 

że w zakażeniach powierzchownych zmiany maja bardzo 

charakterystyczny

 wygląd, który ułatwia lekarzowi podejrzenie zakażenia 

grzybiczego. 

Podstawą diagnostyki laboratoryjnej zakażeń grzybiczych jest 

właściwe

 pobranie odpowiedniego materiału klinicznego. 

background image

 

 

DIAGNOSTYKA GRZYBIC POWIERZCHOWNYCH:

ZESKROBINY ZE SKÓRY

-

ZESKROBINY ZE ZMIENIONEGO PAZNOKCIA

-

WŁOS RAZEM Z CEBULKĄ WŁOSOWĄ

-

MATERIAŁ ZE ZMIAN ŚLUZÓWKOWYCH NAJCZĘŚCIEJ WYMAZ 
(ZE WZGLĘDU NA ŁATWOŚC POBRANIA)

-

MATERIAŁ Z OWRZODZENIA GRZYBICZEGO ROGÓWKI- W 

TYM  PRZYPADKU NALEŻY POBRAĆ ZESKROBINY Z 
OWRZODZENIA 

PRZY POMOCY PLATYNOWEJ EZY, 

BEZPOŚREDNIO NA PODŁOŻE 

UMOŻLIWIAJACE WZROST 

GRZYBÓW ORAZ MATERIAŁ NAŁOŻYĆ NA 

POWIERZCHNIĘ 

SZKIEŁKA 

PODSTAWOWEGO

-   W GRZYBICZYM ZAPALENIU GAŁKI OCZNEJ CIECZ WODNISTA 

ORAZ KREW

background image

 

 

Po pobraniu materiał ze skóry, paznokci, włosów 

powinien 

wyschnąc, aby pozbawić go zanieczyszczeń 

bakteryjnych. 

Materiał pobieramy zwykle do jałowej płytki 

Petriego 

lub na kawałek ciemnego papieru. 

Pobrany w ten sposób może być przechowywany 

nawet do 12 

miesiecy i nadal jest przydatny do badań.

background image

 

 

DIAGNOSTYKA GRZYBIC UKŁADOWYCH:

W grzybicach głębokich (układowych) konieczne 

jest pobranie krwi 

na badanie mykologiczne. Krew pobrana na 

tradycyjne podłoża

 bakteriologiczne umożliwia izolację Candida i 

Trychosporon.

  

 Najlepszym sposobem hodowli krwi w celu izolacji 

jak najszerszego

 spektrum grzybów i pleśni jest metoda lityczna, 

tzw. Isolator Syste- (DuPont)

background image

 

 

Dla drożdżaków z rodzaju Candida dobre efekty 

osiągane są przy

 zastosowaniu systemów radiometrycznych lub 

aparatów BacT/Alert 

(Organon), Bactec (Becton-Dickinson) oraz Vital 

200 (bioMerieux).

 

Przy stosowaniu konwencjonalmych metod hodowli 

krwi, częstość

 izolacji drożdżaków można zwiększyć przez 

bezpośredni posiew 

4 ml krwi do jalowej butelki zawierajacej 50 ml 

płynego podłoża

 Sabourauda.

background image

 

 

W zakażeniach OUN do badań należy pobrać płyn 

m-r 

w ilości 3-5 ml.

 

W zakażeniach układu moczowego i nerek 

materiałem do badań 

mykologicznych jest mocz pobrany ze środkowego 

strumienia, 

po dokładnym przygotowaniu chorego. U 

noworodków i niemowląt

 preferowna jest punkcja nadłonowa lub mocz 

pobrany przez

 cewnik.

background image

 

 

W grzybicach przewodu pokarmowego do badania 

pobierane 

są: treść żołądkowo-jelitowa, żółć i kał (badanie 

ilościowe).

background image

 

 

!!!! DUŻĄ LICZBĘ DROŻDŻAKÓW Z RODZAJU 

CANDIDA

 STWIERDZA SIĘ W MOCZU CHORYCH 

PRZEWLEKLE

 CEWNIKOWANYCH ( MOŻE TO BYĆ KOLONIZACJA 

DOLNEGO ODCINKA DRÓG MOCZOWYCH LUB 

CEWNIKA) 

background image

 

 

DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA ZAKAŻEŃ 

GRZYBICZYCH:

Badania serologiczne zawsze powinny być wykonywane 

równolegle z badaniami 

mykologicznymi (hodowla). 

 

Do badań serologicznych można pobierać krew, płyn m-r i inne 

płyny ustrojowe 

w ilości 5-10 ml bez dodatku środków zapobiegających 

krzepnięciu.

background image

 

 

WYKRYWANIE ANTYGENÓW W PŁYNACH 

USTROJOWYCH:

 

Antygeny Candida

- mannan (antygen dominujacy)

- glikoproteina ściany komorkowej

- antygeny białkowe

- enolaza

- białka szoku termicznego (hsp)

 

Wykrycie krążących antygenów pozwala zróżnicować 

postać inwazyjną

 zakażenia powierzchownego.

background image

 

 

Do wykrywania antygenów służą testy lateksowe (przy użyciu 

przeciwciał 

monoklonalnych opłaszczonych na cząsteczkach lateksu). 

Czułość tych testów 

jest różnicowana w zależności od producenta. Najczęściej 

stosowany 

Pastorex Candida, czułość testu wynosi 2,5 ng/ml.

 

Większą czułością i swoistością odznaczają się testy 

immmunoenzymatyczne.

 Z dostępnych na rynku należy wymienić test wykrywający 

enolazę 

(Becton Dickson), Mannan (Hybritech) oraz Candida Platelia

 (Instytut Pasteura)- czułość 0,25 ng/ml.

background image

 

 

Antygeny Aspergillus

-polisacharydy: galaktomannan

- antygeny białkowe: katalaza, glukuronidaza 

proteinaza

 

Stosowane są:

- testy lateksowe

-  testy immunoenzymatyczne

 

background image

 

 

Antygeny Cryptococcus

 

Wykrywane są w płynach ustrojowych (płyn m-r, 

surowica), 

za pomoca testu lateksowego

background image

 

 

WYKRYWANIE SWOISTYCH PRZECIWCIAŁ:

 

W TYM CELU ZASTOSOWANIE ZNALAZŁY 

PRAKTYCZNIE WSZYSTKIE ODCZYNY 

SEROLOGICZNE, JEDNAK NAJSZERZEJ UŻYWANE 

SĄ :

- odczyn immunodyfuzji

- odczyn hemaglutynacji biernej

  - odczyn immunofluorescencji pośredniej 

pozwalajacy na określenie miana p. ciał przeciwko 

mannanowi

- odczyn immunoenzymatyczny (ELISA)

 

background image

 

 

Należy pamietać, iż odczyny serologiczne 

powinny być 

wykonywane w odstępach czasowych, 

bowiem w surowicy

 każdego człowieka spotykany jest stały 

poziom 

przeciwciał anty-grzybiczych.

 

background image

 

 

Znacznie czulszym odczynem slużącym do oceny aktywnego 

zakażenia 

grzybiczego (Candida) jest odczyn immunofluorescencji z 

antygenami 

„germ tube”, pozwalajacy ocenić odpowiedź immunologiczną 

na antygeny 

powierzchniowe formy inwazyjnej Candida, tzw 

pseudostrzępki. 

Serologiczne wykrywanie obecności swoistych przeciwciał 

może mieć 

wartość diagnostyczną wyłącznie u chorych z prawidłowo 

funkcjonujacym 

układem odpornościowym, podczas gdy obecność antygenów w 

płynach 

ustrojowych jest niezależna od stanu układu odpornościowego. 

background image

 

 

Wyniki testów serologicznych na obecność 

swoistych przeciwciał

 należy interpretować ostrożnie, zawsze w 

połączeniu z wynikami

 badań mykologicznych oraz obrazem klinicznym 

zakażenia.

 

background image

 

 

LECZENIE

LECZENIE

LECZENIE

LECZENIE

background image

 

 

U chorych z wysokim ryzykiem zakażenia grzybiczego należy 

rozważyć 

profilaktyczne podawanie leku przeciwgrzybiczego. 

W zasadzie uważa się, że w takich sytuacjach najlepiej 

rozpocząć leczenie, 

ponieważ diagnostyka jest trudna i mało czuła, a opóźnienie 

leczenia inwazyjnej 

postaci zakażenia grzybiczego rokuje niepomyślnie.

 

background image

 

 

KANDYDOZA JAMY USTNEJ:

1.Nystatyna (roztwór do ssania-5 razy na dobę )

2.Nystatyna w postaci zawiesiny do jamy ustnej 
(1000 000 j.m./ml, 4-5 razy/dobę )

3.Klotrimazol- 10mg saszetki powoli rozpuszczać 
w jamie ustnej, 4-5 razy/dobę

4.Ketokonazol- 0,2 g (1-2 tabl./dobę)

5.Flukonazol- 0,1 g ( 1 tabl/dobę)

 

CZAS LECZENIA 7-14 DNI

background image

 

 

KANDYDOZA PRZEŁYKU:

 

POSTAĆ LEKKA:

 

1.Klotrimazol (proszek, saszetki) 5 razy na dobę

2.Nystatyna roztwór (10-30 ml) –5 razy na dobę 
do ssania, 
a nastepnie do połknięcia

 
 

POSTAĆ CIĘŻSZA

 

1.Flukonazol- 0,1-0,2 g/dobę

2.Itrakonazol- 0,05-0,2 g/dobę

 

background image

 

 

NAWRACAJĄCA KANDYDOZA 

PRZEŁYKU

 

1. Amfoterycyna B- dożylnie 0,25-0,3 mg/kg/dobę

 

background image

 

 

KANDYDOZA SROMU I POCHWY:

 

1. Flukonazol- 0,15 g- jednorazowo

2. Klotrimoksazol- dopochwowo, na noc- 7 dni

3. Tetrakonazol- na noc/3 dni a następnie

      4. Ketokonazol 0,1 gna dobę lub

      5. Flukonazol 0,1 g jeden raz na tydzień lub

      6. Klotrimoksazol 0,5 g dopochwowo

background image

 

 

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU 

IZOLACJI CANDIDA Z PŁYNU Z JAMY 

OTRZEWNEJ

 

Leczenie rozpoczyna się wówczas, gdy występuje:

 
-         - ostre zapalenie trzustki
-         - perforacja
-         - przeciek zespolenia
-         - pooperacyjne zapalenie otrzewnej
-         - dodatni wnik posiewu krwi
-         - ciężki stan chorego
-         - obfity wzrost z pierwotnego posiewu

Leczenie: Amfoterycyna B +/- Flucotyzyna

background image

 

 

POSTEPOWANIE W PRZYPADKU 

IZOLACJI CANDIDA Z KOŃCOWKI 

CEWNIKA ŻYLNEGO

 

1. Inwazyjna kandydoza:

-

wdrożenie leczenia (amfoterycyna B, Flukonazol)

2. Pacjent bezobjawowy:

    - jako skutek zanieczyszczenia końcówki podczas usuwania 

cewnika z żyły lub 

jako wynik kolonizacji cewnika

background image

 

 

Zastosowanie leku przeciwgrzybiczego uzależnione 

jest od stanu

 klinicznego pacjenta. Pacjenci gorączkujacy, od 

których 

wyodrębniono Candida z dwu odległych, nie 

związanych ze sobą 

anatomicznie miejsc oraz z dodatnim wynikiem 

posiewu końcówki 

cewnika, obarczeni są dużym ryzykiem inwazyjnej 

kandydozy.

background image

 

 

Związek między autyzmem 

Związek między autyzmem 

a Candida albicans

a Candida albicans

 

 

Związek między autyzmem 

Związek między autyzmem 

a Candida albicans

a Candida albicans

 

 

background image

 

 

Dr Josef Jonas w książce "Zagadki zdrowia" opisał wiele 

przypadków 

dzieci opóźnionych w rozwoju, które były wcześniej leczone w 
klasyczny sposób 

lekami i antybiotykami. Po wyleczeniu grzybicy i innych 
pasożytów (np. owsików 

lub lamblii) oraz usunięciu z pokarmu czynników 
alergizujących, dzieci powróciły 

do zdrowia.

Istnieje też wiele innych dowodów na to, że forma 

drożdży Candida 

albicans może spowodować autyzm i może zaostrzyć wiele 
problemów ze 

zdrowiem osób z autyzmem zwłaszcza tych, u których autyzm 
wystąpił późno. 

background image

 

 

Nie wyleczona choroba Candida albicans u 

matki, 

może być podstawową przyczyną choroby 

Candida albicans oraz rozwoju autyzmu 

u nowo narodzonego dziecka- twierdzi dr 

J.Jonas.

background image

 

 

Candida wytwarzająca 

toksyny

 może wpływać na 

procesy 

zachodzące w mózgu dotyczące np. emocji  - lęku 

lub agresji, 

a także na odczuwanie łaknienia doprowadzając do 

otyłości 

bądź braku apetytu i spadku wagi ciała.

 Toksyny te powodują problemy związane z 

psychiką. 

background image

 

 

Ważne badania na temat drożdżaków i ich wpływu 

na osoby 

z autyzmem przeprowadził Dr William Shaw. Odkrył 

on w moczu

 osób z autyzmem metabolity mikrobowe, które 

bardzo 

dobrze zareagowały na leczenie przeciwgrzybicze.

Zaobserwował on zmniejszenie kwasów 

organicznych w moczu 

oraz zmniejszenie nadaktywności i zachowań 

samostymulujących, 

a tym samym zwiększenie kontaktu  wzrokowego, 

koncentracji

 i wokalizacji. 

background image

 

 

„(...) Wydaje mi się prawdopodobne, że pewna niewielka, ale 
mimo to dość 

znaczna liczba dzieci, u których stwierdzono autyzm, padła 
ofiarą infekcji 

drożdżakami. Uważam też, że gdyby infekcje te zostałyby w 
tych przypadkach 

wyleczone (…), symptomy autyzmu zmalałyby w znacznym 
stopniu.”

Dr Bernard Rimland
Instytut Badań nad 

Autyzmem

San Diego 

background image

 

 

„Istnieje  wiele  dowodów  na  to,  że  forma  drożdży,  Candida 
albicans, 

może  spowodować  autyzm  i  może  zaostrzyć  wiele  problemów 
ze zdrowiem 

osób  z  autyzmem,  zwłaszcza  tych,  u  których  autyzm  wystąpił 
późno.”

Dr  Stephen  M.  Edelson
Center  for  the  Study  of 

Autism, 

Salem, Oregon 

background image

 

 

WSZYSTKIE PRZYTOCZONE CYTATY TO DONIESIENIA 

INTERNETOWE 

I Z PRASY MEDYCZNEJ.

NIE MA UDOWODNIONEGO ZWIĄZKU POMIĘDZY INFEKCJĄ 

CANDIDA 

ALBICANS A AUTYZMEM I INNYMI ZABURZENIAMI W 

ROZWOJU, 

ZARÓWNO PSYCHICZNYM, JAK I FIZYCZNYM,  

JEDNAKŻE WSZYSTKIE WYSTĘPUJĄCE OBJAWY MOGĄ 

WYSTAPIĆ 

POD WPŁYWEM TOKSYN TEGO DROŻDŻAKA. 

NALEŻY WIĘC ZAWSZE PRZEPROWADZIĆ BADANIA

W TYM KIERUKU I POPRAWIĆ KOMFORT ŻYCIA DZIECI Z 

CdLS.

Robert Szyca

background image

 

 

DZIĘKUJĘ  ZA  

DZIĘKUJĘ  ZA  

UWAGĘ

UWAGĘ


Document Outline