Drogi podawania

leków

Droga doustna (p.o.)



Podanie doustne jest najczęstszym i najbardziej dogodnym
wprowadzeniem leku do organizmu.



Zalety:

-

najbardziej naturalna, nie jest wymagany specjalny sprzęt
ani personel

-

najbezpieczniejsza

-

najtańsza



Wady

-

destrukcja niektórych leków w kwaśnym pH żołądka

-

wchłanianie do żyły wrotnej

-

późny początek działania

-

nie można podawać pacjentowi nieprzytomnemu

Droga doustna (p.o.)



Czynniki wpływające na wchłanianie podawanych

doustnie leków ze strony przewodu pokarmowego:

-

pH w różnych odcinkach przewodu pokarmowego

-

powierzchnia błon śluzowych

-

czynność motoryczna

-

przepływ krwi przez naczynia trzewne

-

obecność różnych substancji w świetle przewodu

pokarmowego



Czynniki wpływające na wchłanianie podawanych

doustnie leków ze strony leku:

-

rozpuszczalność w wodzie lub w tłuszczach

-

stała jonizacji

-

postać leku

Droga parenteralna



Droga parenteralna droga
pozajelitowa



Zalety:

-

szybsze i bardziej przewidywalne wchłanianie leku

-

możliwość podawania leków niestabilnych w środowisku
przewodu pokarmowego

-

możliwość podawania pacjentom nieprzytomnym bądź
niewspółpracującym

-

dokładniejsze określenie dawkowania

Droga parenteralna



Wady:

-

konieczność zachowania aseptyki

-

ból związany z iniekcją

-

trudności w samodzielnym podawaniu przez pacjenta

-

droższa terapia

-

możliwość powikłań (infekcje, miejscowe podrażnienie,
podanie leku domięśniowego do naczynia)

-

praktycznie niemożliwa korekta po przedawkowaniu

Droga parenteralna



Podanie podskórne (s.c.): lek wstrzykiwany
poniżej skóry właściwej, przenika do krążenia
przez ściany naczyń włosowatych.

•

Zalety:

-

łatwe technicznie (możliwe samodzielne
podawanie)

-

możliwość regulacji szybkości wchłaniania

•

Wady:

-

możliwość bólu, reakcji zapalnej, martwicy

-

możliwość podania niewielkiej objętości leku

Droga parenteralna



Podanie domięśniowe (i.m.): lek przechodzi do
krążenia obwodowego przez naczynia włosowate
mięśnia.

•

Zalety:

-

szybsze działanie niż po podaniu podskórnym

-

możliwość podawania większych objętości oraz substancji
bardziej drażniących niż przy podaniu s.c.

-

możliwość wpływania na absorpcję leku

•

Wady:

-

stopień wchłaniania zależny od ukrwienia mięśnia

-

możliwość powikłań (zrosty, uszkodzenia nerwu)

-

silny ból

Droga parenteralna



Podanie dożylne (i.v.): lek jest wprowadzany

bezpośrednio do krwioobiegu

•

Zalety:

-

natychmiastowy początek działania

-

100% biodostępność

-

można podawać duże objętości leków

-

użyteczne w stanach nagłych

•

Wady:

-

leki muszą spełniać szereg warunków

-

konieczność podawania przez wyszkolony personel,

trudności techniczne

-

ryzyko związane ze zbyt szybkim podaniem leku

Podanie na skórę



Większość leków przez skórę nieuszkodzona wchłania się

słabo osiągnięcie efektu miejscowego



Niektóre substancje dobrze penetrują przez skórę i mogą
być podawane przezskórnie w postaci naklejanych na skórę

plastrów osiągnięcie działania ogólnego

•

Zalety:

-

powolna absorpcja

-

omijane jest krążenie wrotne

-

duże stężenie uzyskiwane w miejscu wchłaniania, oraz brak
działania ogólnego

•

Wady:

-

zwykle wysoka cena

-

przydatne tylko dla leków rozpuszczalnych w tłuszczach

Droga doodbytnicza (p.r.)



Leki podawane doodbytniczo wchłaniają się do
krwioobiegu przez błonę śluzową odbytnicy.

•

Zalety:

-

użyteczne w niektórych przypadkach (dzieci, nieprzytomni,
wymiotujący)

-

część leku po wchłonięciu omija krążenie wątrobowe

-

szybszy początek działania niż przy drodze doustnej

•

Wady:

-

wchłanianie jest niekompletne i zmienne

-

niektóre leki nie absorbują się z odbytnicy

-

wiele leków podrażnia błonę śluzową odbytnicy

Droga wziewna



Wziewnie podaje się leki znieczulenia ogólnego (leki

podawane w postaci par); wiele leków drogą

wziewną podaje się w postaci aerozoli (np. w

astmie).

•

Zalety:

-

duża powierzchnia płuc absorpcja szybka i całkowita

-

omijany efekt pierwszego przejścia

-

wysokie stężenie miejscowe

•

Wady:

-

możliwość podrażnień dróg oddechowych

-

problemy w koordynacji wdechu i podania leku

Inne drogi podania



Droga podjęzykowa (s.l.):

-

Błona śluzowa jamy ustnej ma niewielką powierzchnię, ale

jest bardzo dobrze ukrwiona.

-

Po podaniu podjęzykowym wchłaniają się dobrze leki o dużej

lipofilności np. nitrogliceryna.



Droga dospojówkowa:

-

większość leków stosowanych w okulistyce stosuje się

miejscowo w postaci kropli lub maści ocznych.



Droga podoponowa

- stosowana do podawania leków nie przechodzących bariery

krew-mózg, leków znieczulających miejscowo, leków

opioidowych.