Drogi podawania 

leków

Droga doustna (p.o.)



Podanie doustne jest najczęstszym i najbardziej dogodnym 
wprowadzeniem leku do organizmu.



Zalety:

-

najbardziej naturalna, nie jest wymagany specjalny sprzęt 
ani personel

-

najbezpieczniejsza

-

najtańsza



Wady

-

destrukcja niektórych leków w kwaśnym pH żołądka

-

wchłanianie do żyły wrotnej

-

późny początek działania

-

nie można podawać pacjentowi nieprzytomnemu

Droga doustna (p.o.)



Czynniki wpływające na wchłanianie podawanych 

doustnie leków ze strony przewodu pokarmowego:

-

pH w różnych odcinkach przewodu pokarmowego

-

powierzchnia błon śluzowych

-

czynność motoryczna

-

przepływ krwi przez naczynia trzewne

-

obecność różnych substancji w świetle przewodu 

pokarmowego



Czynniki wpływające na wchłanianie podawanych 

doustnie leków ze strony leku:

-

rozpuszczalność w wodzie lub w tłuszczach

-

stała jonizacji

-

postać leku

Droga parenteralna



Droga parenteralna         droga 
pozajelitowa



Zalety:

-

szybsze i bardziej przewidywalne wchłanianie leku

-

możliwość podawania leków niestabilnych w środowisku 
przewodu pokarmowego

-

możliwość podawania pacjentom nieprzytomnym bądź 
niewspółpracującym

-

dokładniejsze określenie dawkowania

Droga parenteralna



Wady:

-

konieczność zachowania aseptyki

-

ból związany z iniekcją

-

trudności w samodzielnym podawaniu przez pacjenta

-

droższa terapia 

-

możliwość powikłań (infekcje, miejscowe podrażnienie, 
podanie leku domięśniowego do naczynia)

-

praktycznie niemożliwa korekta po przedawkowaniu

Droga parenteralna



Podanie podskórne (s.c.): lek wstrzykiwany 
poniżej skóry właściwej, przenika do krążenia 
przez ściany naczyń włosowatych.

•

Zalety:

-

łatwe technicznie (możliwe samodzielne 
podawanie)

-

możliwość regulacji szybkości wchłaniania

•

Wady:

-

możliwość bólu, reakcji zapalnej, martwicy

-

możliwość podania niewielkiej objętości leku

Droga parenteralna



Podanie domięśniowe (i.m.): lek przechodzi do 
krążenia obwodowego przez naczynia włosowate 
mięśnia.

•

Zalety:

-

szybsze działanie niż po podaniu podskórnym

-

możliwość podawania większych objętości oraz substancji 
bardziej drażniących niż przy podaniu s.c.

-

możliwość wpływania na absorpcję leku

•

Wady:

-

stopień wchłaniania zależny od ukrwienia mięśnia

-

możliwość powikłań (zrosty, uszkodzenia nerwu)

-

silny ból

Droga parenteralna



Podanie dożylne (i.v.): lek jest wprowadzany 

bezpośrednio do krwioobiegu

•

Zalety:

-

natychmiastowy początek działania

-

100% biodostępność

-

można podawać duże objętości leków

-

użyteczne w stanach nagłych

•

Wady:

-

leki muszą spełniać szereg warunków

-

konieczność podawania przez wyszkolony personel, 

trudności techniczne

-

ryzyko związane ze zbyt szybkim podaniem leku

Podanie na skórę



Większość leków przez skórę nieuszkodzona wchłania się 

     słabo        osiągnięcie efektu miejscowego



Niektóre substancje dobrze penetrują przez skórę i mogą 
być podawane przezskórnie w postaci naklejanych na skórę 

     plastrów       osiągnięcie działania ogólnego

•

Zalety:

-

powolna absorpcja

-

omijane jest krążenie wrotne

-

duże stężenie uzyskiwane w miejscu wchłaniania, oraz brak 
działania ogólnego

•

Wady:

-

zwykle wysoka cena

-

przydatne tylko dla leków rozpuszczalnych w tłuszczach

Droga doodbytnicza (p.r.)



Leki podawane doodbytniczo wchłaniają się do 
krwioobiegu przez błonę śluzową odbytnicy.

•

Zalety:

-

użyteczne w niektórych przypadkach (dzieci, nieprzytomni, 
wymiotujący)

-

część leku po wchłonięciu omija krążenie wątrobowe

-

szybszy początek działania niż przy drodze doustnej

•

Wady:

-

wchłanianie jest niekompletne i zmienne

-

niektóre leki nie absorbują się z odbytnicy

-

wiele leków podrażnia błonę śluzową odbytnicy

Droga wziewna



Wziewnie podaje się leki znieczulenia ogólnego (leki 

podawane w postaci par); wiele leków drogą 

wziewną podaje się w postaci aerozoli (np. w 

astmie).

•

Zalety:

-

duża powierzchnia płuc       absorpcja szybka i całkowita

-

omijany efekt pierwszego przejścia

-

wysokie stężenie miejscowe

•

Wady:

-

możliwość podrażnień dróg oddechowych

-

problemy w koordynacji wdechu i podania leku

Inne drogi podania



Droga podjęzykowa (s.l.):

-

Błona śluzowa jamy ustnej ma niewielką powierzchnię, ale 

jest bardzo dobrze ukrwiona.

-

Po podaniu podjęzykowym wchłaniają się dobrze leki o dużej 

lipofilności np. nitrogliceryna.



Droga dospojówkowa:

-

większość leków stosowanych w okulistyce stosuje się 

miejscowo w postaci kropli lub maści ocznych. 



Droga podoponowa

- stosowana do podawania leków nie przechodzących bariery 

krew-mózg, leków znieczulających miejscowo, leków 

opioidowych.