ROZWÓJ MORALNY DZIECKA

ROZUMOWANIE

MORALNE -

KONCPECJA J. PIAGETA

Dwa nurty badań nad rozwojem moralnym:
1. Postępowanie moralne - zachowania dzieci w

sytuacjach moralnych (jak dzieci postępują -
dlaczego kradną, dlaczego współdziałają)

2. Rozumowanie moralne - znajomość,

rozumienie problemów i zasad moralnych
(analiza tego, co dzieci myślą o tym, co same
robią i co czynią inni):

Czyli:
BADANIE ZDOLNOŚCI DZIECKA DO

MORALNEJ OCENY SYTUACJI I DO
ROZSTRZYGNIĘCIA:



Czy dane zachowanie jest właściwe czy nie



Czy dana osoba powinna być ukarana



ZAŁOŻENIA LEŻĄCE U PODSTAW BADAŃ

NAD ROZWOJEM ZDOLNOŚCI DZIECKA

DO ROZUMOWANIA MORALNEGO

1. Etapy rozwoju poznawczego stanowią

podstawy rozwoju moralnego.

2. Aby wyjaśnić postępowanie moralne, należy

poznać zdolność rozumowania dziecka oraz
jego wiedzę o problemach moralnych.

3. Postępowanie moralne cechuje się znaczną

stałością w różnych sytuacjach, co wskazuje
na jedność rozumowania moralnego i
postępowania moralnego.

4. Rozwój moralny przebiega stadialnie, tak jak

poznawczy.



METODY BADAŃ J.PIAGETA NAD

ROZWOJEM MORALNYM

Obserwacja zabaw w kulki w celu

znalezienia odpowiedzi na pytania:

- jak dzieci tworzą reguły

- jak dzieci przestrzegają reguł

2. Badanie zdolności dziecka do moralnej

oceny sytuacji i rozstrzygnięcia:

- czy dane zachowanie jest właściwe czy nie

- czy dana osoba powinna być ukarana.



FAZY STOSOWANIA I ŚWIADOMOŚCI

REGUŁ GRY

Ruchowa i indywidualna

- do 2 r.ż.

- manipulacja kulami według własnych chęci;

- reguła nie jest przymusowa.

Egocentryczna

- od 2 do 5 r.ż.

- naśladowanie w zachowaniu zasad wcześniej

zaobserwowanych; brak dążenia do

znalezienia partnera; w czasie gry z innymi

brak dążenia do wygrania;

- przekonanie o istnieniu stałych reguł, które

są święte i nietykalne, pochodzą od dorosłych.

Współdziałanie

- od 7, 8 do 9 r.ż.

- każde dziecko dąży do uzyskania przewagi

nad innymi, co stwarza potrzebę wzajemnej

kontroli i ujednolicenia reguł (zasady

obowiązują na czas danej gry);

- reguła traktowana jest jako efekt wzajemnej

umowy.

Kodyfikacja reguł

- od 11, 12 r.ż.

- przekonanie o tym, że grupa nie tylko ustala

reguły, ale może je zmieniać; reguły są

niezbędne do tego, by gra była uczciwa.

- reguły można przekształcić pod warunkiem

uwzględnienia opinii ogółu.



DYLEMATY MORALNE W BADANIACH

J.PIAGETA

Przypadek i niezręczność

1. Przypadkowa lub wynikająca z działania w

dobrych intencjach, powodująca dużą

szkodę materialną

2. Bez większego znaczenia materialnego, ale

wynikająca z działania podjętego w złych

intencjach.

Kradzież

1. Dokonana z pobudek egoistycznych

2. Dokonana w dobrych intencjach

Kłamstwo

1. Kłamstwo lub zwykła niedokładność

pozbawiona jakiejkolwiek złej intencji,

ale nacechowana znacznym

zniekształceniem rzeczywistości

2. Kłamstwo o treści odznaczającej się

dużym prawdopodobieństwem, ale

wynikające z wyraźnej intencji

oszukania.

MODEL ROZWOJU MORALNEGO J.PIAGETA

Anomia moralna

- brak wrodzonego poczucia dobra i zła

Stadium 1

- od 2. do 4. r.ż.

Egocentryzm - w zabawach i grach dzieci nie stosują

reguł, kierują się własnym interesem

Stadium 2

- od 5 do 7 r.ż.

- REALIZM MORALNY - rozumowanie bazuje na

obiektywnych i fizycznych aspektach sytuacji

- HETERONOMIA MORALNA - przekonanie, że reguły

społeczne są narzucone z zewnątrz przez autorytety, nie

mogą się zmieniać.

- ODPOWIEDZIALNOŚĆ OBIEKTYWNA - ocena sytuacji

moralnej dokonywana jest ze względu na fizyczne i

obiektywne konsekwencje.

- IMMANENTNA SPRAWIEDLIWOŚĆ - przekonanie o tym,

że ilekroć zostanie naruszona reguła, musi wówczas

nastąpić kara, nawet gdy to naruszenie nie zostanie

wykryte.

Stadium 3

od 8. do 11 r.ż.

- RELATYWIZM MORALNY - w rozumowaniu brane są pod

uwagę intencje osoby

- AUTONOMIA MORALNA - reguły pochodzą z wewnątrz;

są umowami, które stworzyli ludzie, żeby sobie

wzajemnie pomagać.

REALIZM MORALNY - TRZY CECHY

1. Obowiązek jest z natury

heteronomiczny.

Dobry

jest każdy czyn, który świadczy o

posłuszeństwie

wobec reguły bądź dorosłych

, bez względu na

charakter ich nakazów. Reguła pochodzi więc z

zewnątrz, uchodzi za rzecz narzuconą przez

dorosłego.

DOBRO

OKREŚLA SIĘ WIĘC

POPRZEZ POSŁUSZEŃSTWO.

2. Istotne jest przestrzeganie

litery

, nie zaś ducha

reguły.

3. Realizm moralny pociąga za sobą

obiektywistyczną

koncepcję odpowiedzialności.

Ocena dokonywana jest nie w zależności od

leżących u ich podłoża intencji, ale według ich

materialnej zgodności z ustanowionymi regułami

A teraz ....

Koncepcja strefy najbliższego

rozwoju

Lwa Wygotskiego

STREFA NAJBLIŻSZEGO ROZWOJU -

TO ODLEGŁOŚĆ POMIĘDZY

AKTUALNYM

POZIOMEM ROZWOJU, OKREŚLONYM PRZEZ

INDYWIDUALNE ROZWIĄZYWANIE

PROBLEMÓW, A POZIOMEM

POTENCJALNEGO

ROZWOJU, OKREŚLONYM PRZEZ

ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW PRZY POMOCY

DOROSŁYCH LUB BARDZIEJ DOŚWIADCZONYCH

RÓWIEŚNIKÓW.

WIELKOŚĆ POMOCY WYMAGANEJ PRZEZ

DZIECKO PRZED ROZWIĄZANIEM ZADANIA TO

ODWROTNOŚĆ WSKAŹNIKA JEGO STREFY

NAJBLIŻSZEGO ROZWOJU.



CZYNNOŚĆ UMYSŁOWA POJAWIA SIĘ
DWUKROTNIE: NAJPIERW NA
ZEWNĄTRZ,



A POTEM UWEWNĘTRZNIA SIĘ.

STADIALNY MODEL ROZUMIENIA

PRZYJAŹNI

WILIAMA DAMONA

5 -7 r.ż.

- przyjaciel to osoba, która jest

dla mnie

miła i z którą

dobrze jest się bawić.

PRZYJAŹŃ JEST NIETRWAŁĄ RELACJĄ ŁATWO

NAWIĄZYWANĄ I ŁATWO KOŃCZONĄ;

Dziecko nie potrafi jeszcze lubić albo nie lubić kogoś; nie

rozumie przeżyć innych, ponieważ jest egocentryczne.

8 - 10 r.ż

. - przyjaciele to osoby, które pomagają sobie

nawzajem i mają do siebie zaufanie.

PRZYJACIEL JEST LUBIANY ZE WZGLĘDU NA SWOJE CECHY,

A NIE TYLKO Z POWODU CZĘSTEJ ZABAWY Z NIM.

Doceniane psychologiczne aspekty przyjaźni - wspólne

zainteresowania, zaufanie, wrażliwość na partnera

Najważniejsze cechy u przyjaciela: ŻYCZLIWOŚĆ, TROSKA.

Ok. 13 r.ż.

- przyjaciele to osoby, które rozumieją siebie

nawzajem i dzielą się swoimi najintymniejszymi myślami oraz

odczuciami.

PRZYJAŹŃ JEST TRWAŁĄ RELACJĄ OPARTĄ NA WSPÓLNOCIE

ZAINTERESOWAŃ. Zależy od wzajemnego zrozumienia.

Przyjaciel wspiera i pociesza w trudnych chwilach.



REAKTYWNOŚĆ A STYL PRACY UCZNIA

REAKTYWNOŚĆ - intensywność reakcji

charakterystyczna dla danej osoby połączona z

jej wrażliwością na bodźce.

Reaktywność jest tym większa, im słabszy

bodziec wywołuje ledwie dostrzegalną reakcję.

Wzmożona reaktywność wyraża się:

- dużą wrażliwością na bodźce

- silnie wyrażaną reakcją orientacyjną

- małą odpornością na działanie silnych

bodźców

1. STOSUNEK CZYNNOŚCI ZASADNICZYCH

(prowadzących do realizacji celu) DO POMOCNICZYCH

(ułatwiających):
SILNIE REAKTYWNI - CZ.Z. < CZ.P.
SŁABO REAKTYWNI - CZ.Z _> CZ.P.

2. STRUKTURA CZASOWA CZYNNOŚCI (czynności ciągłe

a przerywane)
SILNIE REAKTYWNI - CZ.C. < CZ.PR.
SŁABO REAKTYWNI - CZ.C _> CZ.PR.

3. JAKOŚCIOWE ZRÓŻŃICOWANIE CZYNNOŚCI

(czynności jednorodne a różnorodne)
SILNIE REAKTYWNI - CZ.J. < CZ.R.
SŁABO REAKTYWNI - CZ.J _> CZ.R.

4. WYBÓR WARUNKÓW, W KTÓRYCH PRZEBIEGA

CZYNNOŚĆ (sytuacje ubogie w bodźce a sytuacje

bogate w bodźce)
SILNIE REAKTYWNI - S.u.B > S.b.B..
SŁABO REAKTYWNI - S.u.B. _< S.b.B.



ROZWÓJ STOSUNKÓW SPOŁECZNYCH

(rówieśnicy a płeć)

1. 0 - 3 r.ż. okres niemowlęcy i poniemowlęcy - dziecko

zainteresowane sobą.

2. 3 - 7, 8 r.ż. wczesne dzieciństwo - chłopcy i

dziewczynki poszukują towarzystwa innych dzieci

niezależnie od płci.

3. 8 - 10 r.ż. - chłopcy wolą bawić się z chłopcami,

dziewczynki z dziewczynkami.

4. 10 - 12 r.ż. - OSTRY ANTAGONIZM pomiędzy płciami.

Chłopcy i dziewczynki unikają się wzajemnie.

5. 12 - 14 r.ż. - dziewczęta zaczynają interesować się

chłopcami, starają się zwrócić na siebie uwagę.

Chłopcy wolą towarzystwo chłopców.

6. 14 - 16 r.ż. - chłopcy zaczynają interesować się

dziewczętami. Tworzą się pary.

7. 16 - 17 r.ż. - wzajemne, żywe zainteresowanie.

Powszechne chodzenie parami.

A teraz wkraczamy do okresu dorastania

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21

05 Psychologia rozwoju wykład 5 rozwoj moralnyid 5824 ppt

Document Outline