„Recreo” – łac.
Przywrócić do życia,
wzmocnić, pokrzepić,
na nowo stworzyć
Rekreacja charakteryzuje się
kilkoma właściwościami:
Jest ona kategorią działania
I nie oznacza bezczynności.
1
• aktywnością,
• dobrowolnością,
• bezinteresownością,
• przyjemnością.
1
K. Czajkowski „Wychowanie do rekreacji” W-wa 1979
Rekreacja ma trzy znaczenia:
• zespół zachowań
które człowiek realizuje
w swoim wolnym czasie,
• proces wypoczynku
regeneracja sił, usuwania
skutków zmęczenia,
restytucja organizmu,
• zjawisko społeczno
-kulturowe
podstawę stanowi wzrost
ilości wolnego czasu oraz
związane z nim formy
zachowań ludzi.
2
2
R. Winiarski „Wstęp do teorii rekreacji” Kraków 1989
str. 9
Podział form rekreacji ze względu na:
Intensywność wysiłku
• relaksacyjne spacery,
wędkowanie,
obserwacje
pryrody,
• o średniej intensywności
jazda na
łyżwach,
żeglowanie,
gimnastyka,
• ćwiczenia intensywne –
biegi,
pływanie,
aerobik.
Poziom trudności
•
łatwe jazda na rowerze,
biegi,
• średnie siatkówka,
pływanie,
jazda na łyżwach,
• trudne narciarstwo,
wspinaczka.
Pory roku
• letnie
• zimowe
• całoroczne – fitness,
kręgle itp.
Miejsce ćwiczeń
• plenerowe,
• pod dachem,
• boiskowe.
Formy organizacyjne
• indywidualne,
• zespołowe
3.
3
R. Winiarski „Wstęp do teorii rekreacji” Kraków
1989
Rekreacja dzieli się na dwie kategorie:
• rekreacje bierną
– słuchanie muzyki
– oglądanie telewizji
– opalanie się
• rekreacje czynną
Formy o przewadze
wysiłku psychicznego
Formy o przewadze
wysiłku fizycznego
– gra w szachy
– gry karciane
– rozwiązywanie
krzyżówek
– pływanie
– bieganie
– gimnastyka
4
4
R. Winiarski „Wstęp do teorii rekreacji” Kraków
1989 str. 9
Z rekreacją bardzo ściśle związane jest pojęcie
CZASU WOLNEGO
Czas wolny – jest to ten czas, który pozostaje człowiekowi
po wypełnieniu obowiązków zawodowych,
domowych, szkolnych i który przeznaczony
jest na odpoczynek, rozrywkę i rozwój
osobowości.
4
4
M. Bombol, A. Dąbrowska „Czas wolny, konsument,rynek, marketing” W-wa 2003
Czas wolny – definiuje się, jako całość zajęć,którym
człowiek oddaje się dobrowolnie.
5
5
K. Czajkowski „Wychowanie do rekreacji” W-wa 1979
Czas wolny – jest dobrem społecznym, wypracowanym dla
regeneracji sił psychicznych i fizycznych po
pracy zawodowej, nauce – dla rozwoju
indywidualnych zainteresowań, kształtowania
bogatszej osobowości jednostki, zapewnienia
kulturalnego wypoczynku.
6
6
A. Kamińska „ Czas wolny i jego problematyka społeczno – wychowawcza” Wrocław – Warszawa – Kraków 1965
Starzenie się człowieka
jest procesem naturalnym
i nieuniknionym.
Pomimo rozwoju nauki
i techniki nikt jeszcze
nie wynalazł skutecznego
leku przeciw starzeniu się.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
za początek starości uznaje 60 rok życia.
Wyróżnia się w niej trzy zasadnicze etapy:
60 – 75
wiek podeszły (wczesna starość)
75 – 90
wiek starczy (późna starość)
90
wiek sędziwy (długowieczność)
7
7
D. Dobrzyński, W. Kołodziej, H. Starosolska „Styl życia ludzi starszych” K-ce 2003
Polska od 1968 roku jest krajem starzejącym się
i z roku na rok to zjawisko się pogłębia.
W Polsce w 2000 roku liczba osób po 65 roku życia
stanowiła 6450 tys. I stanowiła 16,7% ludności
kraju. Z prognoz wynika, że ta liczba będzie stale
rosła.
8
8
Rocznik statystyczny GUS 2000, 2001
Z analizy badań ankietowanych wynika, że osoby
w wieku emerytalnym najczęściej preferują:
77% - oglądanie telewizji
68% - czytanie książek lub czasopism
62% - robienie zakupów
51% - spotkania towarzyskie
49% - spacery
26% - rozwiązywanie krzyżówek
16% - zajmowanie się różnego rodzaju hobby
9
9
D. Dobrzyń, W. Kołodziej, H. Starosolska „Styl życia ludzi starszych” K-ce 2003
Z badań wynika, że aktywność ruchową wśród
ludzi w starszym wieku uprawia zaledwie
14% ankietowanych. Najczęściej są to:
Spacery
Jazda na rowerze
10
D. Dobrzyń, W. Kołodziej, H. Starosolska „Styl życia ludzi starszych”
K-ce 2003
Pływanie
Piesze wędrówki
10
Jeżeli aktywność ruchowa nie znajdzie na stałe swojego
miejsca w stylu życia osób starszych, wiele z nich będzie
wymagać rehabilitacji, nie tylko z powodu choroby
(urazu, wypadku), lecz również ze względu na obniżenie się
wraz z wiekiem sprawności funkcjonalnej, co stanowi
pierwszy krok do wykluczenia z życia społecznego.
11
11
E. Kozdroń „ Przyjazne środowisko jako rozwiązanie przed ubóstwem i wykluczeniem osób starszych”
Aktywność fizyczna osób starszych powinna
oddziaływać na trzy podstawowe elementy:
• poprawiać wydolność tlenową
• wzmacniać siłę mięśni
• poprawiać gibkość, równowagę,
koordynację ruchów
12
12
www.akademie-ins.pl
Regularna rekreacja ruchowa u osób starszych:
poprawia ogólne samopoczucie, polepsza ogólne zdrowie fizyczne
i psychiczne,
pomaga zachować niezależny tryb życia,
pomaga opanować określone stany i choroby (np. stres, otyłość),
zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre choroby
(np. chorobę wieńcową, nadciśnienie tętnicze, osteoporozę),
pomaga minimalizować skutki pewnych niesprawności, może
pomagać w leczeniu stanów bólowych,
może pomagać w zmianie stereotypowych perspektyw wieku
podeszłego.
Oprócz aspektów fizycznych i psychologicznych
bardzo ważne są również aspekty społeczne:
• zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej,
• zwiększenie zdolności do pracy osób starszych,
• promocja pozytywnego i aktywnego
obrazu osób starszych.
13
13
www.akademia-ins.pl
Bariery uniemożliwiające ludziom starszym
uprawianie rekreacji ruchowej:
• poznawcze
• psychologiczne
– niski poziom wiedzy o zdrowiu,
– o profilaktyce zdrowotnej,
– o możliwościach rekreacyjnych,
– nietrwała motywacja lub jej brak,
– brak silnej woli, zapału, aspiracji,
– lęk przed urazem, kontuzją,
ośmieszeniem,
• kulturowe
• ekonomiczne
• sprzętowe
• zdrowotne
– brak wzorców zachowań
rekreacyjnych,
– brak środków pieniężnych,
– brak dostępu do odpowiedniej
infrastruktury,
– zły stan zdrowia,
– znacznie obniżona sprawność
fizyczna.
14
Wypowiedź turysty, który mając 70 lat odbył pieszą wędrówkę na trasie 2 tys. km, H. Szware, T.
Woleńska, T. Łobodziewicz
„Rekreacja i Turystyka Ludzi w Starszym Wieku”
5.) R. Winiarski „Wstęp do teorii rekreacji”
Kraków 1989
7.) www.akademia-ins.pl
3.) E. Kozdroń „ Przyjazne środowisko jako rozwiązanie przed
ubóstwem i wykluczeniem osób starszych”
2.) D. Dobrzyń, W. Kołodziej, H. Starosolska „Styl życia ludzi
starszych” K-ce 2003
6.) Rocznik statystyczny GUS 2000, 2001
1.) A. Kamińska „ Czas wolny i jego problematyka społeczno –
wychowawcza” Wrocław – Warszawa – Kraków 1965
4.) K. Czajkowski „Wychowanie do rekreacji” W-wa 1979