Działania masowe a ruchy

społeczne

Trzy rodzaje aktywności

zbiorowej

• Działania masowe
• Zachowania zbiorowe
• Działania zbiorowe (ruchy społeczne)
• Różni je stopień rzeczywistej

wspólnoty działań

Działania masowe

• Działania podobne, niezależne od siebie,

bez osobistego kontaktu

• Pojedynczo, każdy dla swoich celów,

indywidualna motywacja- wybierając dany
produkt- inni też podejmują taka sama
decyzje

• Kurs złotówki jako suma działań masowych
• Kapitalizm,
• Wzrost urodzeń- wyż demograficzny

Zachowania zbiorowe

• Bezpośrednia bliskość doświadczanie

tych samych sytuacji, ale obok siebie

• Przestrzeń ta sama
• Tłum- wiele jednostek wzajemnie się

nie znających

• Le Bone, Gabriel Trade „psychologia

tłumów”

tłum

• Zachowuje się jak jego „najniższy” członek
• Silne emocje: euforia, gniew
• W tłumie bardziej emocjonalnie,

bezkrytycznie, bezrefleksyjnie, spontanicznie,

zaniechanie wszelkich kalkulacji i myślenia

racjonalnego

• Wyrażają uczucia gwałtowniej niż w

samotności

• Demoralizacja, brutalizacja, zawieszenie norm

moralnych

• Łatwo ulęgają naciskom demagogów

Audytorium

• Koncerty, teatry
• Motywacje różne: recenzje,

snobistyczne, towarzysko „bywać”

• anonimowość

Publiczność

• Świadomość, że wielu działa podobnie,

brak bliskości w przestrzeni, podobne
przeżycia

• Olimpiada, koncerty w TV
• Gdy na wystawę ulubionego malarza

przybywają tłumy- prywatne
zaangażowanie

• Pokolenie- te same wydażenia

historyczne, podobne życiorysy

Działania zbiorowe

• Działają razem w skoordynowany

sposób

Etapy działań zbiorowych

1. Artykulacja celów
2. Opracowanie strategii
3. Podział funkcji
4. Koordynacja różnych funkcji
5. Wyłonienie przywódcy

Cechy działań zbiorowych

• Kalkulacja a nie emocje
• Manifestacja celu może zmienić

polityczne decyzje

• Wspólnota, trwała celowa
• Np., himalaiści podążający na szczyt
• Zinstytucjonalizowane formy

społeczne: zakłady pracy, instytucje
naukowe, mafia, lub klub sportowy

Ruchliwość pozioma

• Migracja
• Turystyka
• Dojazdy do pracy
• Masowość tych działań- wymiar

społeczny

Ruchy społeczne

1. Nastawione na cel
2. Zmianę społeczną
3. Niezinstytucjonalizowana i nie

sformalizowany pośrednik między
zachowaniami zbiorowymi a
działalnością zawodowa

• Ruchy antyaborcyjny, ekologiczny,

feministyczny

Mayer Zald- sektor ruchów

społecznych, „era ruchów

społecznych”

1. Urbanizacja- skupiska ludzkie

(intensywność interakcji)

2. Industrializacja- osiedla fabryczne,

przenoszenie się ze wsi, ruch

robotniczy, emancypacja kobiet

3. Umasowienie edukacji, ruchy na

uniwersytetach

4. Nowoczesne technologie (środki

masowego przekazu- antyglobalizm)

5. Pula niezadowolenia- sumują się

zarzuty, roszczenia

6. Ideologia aktywistyczna, potrzeba

zmian, wspólne wysiłki

7. Reżim demokratyczny, demokracja

stwarza ruch społeczny: wolność
słowa, zrzeszania się i zgromadzeń,
(gdy reżim poluźnia pętle- rewolucje)

8. Pula wolnego czasu i energii, środki

techniczne: lokal, maszyny
drukarskie, papier, radiostacje

Ruchy reformatorskie

• Zorientowane na normy
• Zmiany prawne „przywileje

pracownicze”, zmiany kodeksu
drogowego

• Ruch przeciwko eksperymentom na

zwierzętach

Ruchy radykalne

• „Solidarność” przemiana systemu

politycznego

Ruch innowacyjny

• Nowe normy wartości
• Przeciwieństwo- zachowawczy

Ruchy i kontrruchy

• Aborcyjne- antyaborcyjne
• Za karą śmierci- przeciw karze

śmierci

Charles Tilly

• Repertuar kontestacji- wykluczenie

gwałtownych działań, terroryzmu
(Gandhi, Marcin Luter King

Nowe ruchy społeczne

• wcześniej- wynikały z rozwarstwienia

społeczeństwa, ruch robotniczy-
charakter ekonomiczny

• Nowe ruchy, np., ekologiczny,

feministyczny- w poprzek podziałów
klasowych

• Ronald Inglehard_ charakter post

materialistyczny

Dynamika ruchów

• Sukces, porażka- rozpadają się
• Sprzyjający kontekst strukturalny
• Nieprzejrzystość norm społecznych

(rewolucja francuska)

• Uogólnienie przekonania- świadomość,

zinterpretowany brak czegoś

• Teoria relatywnej deprywacji Ted Gurr,

James Davies, mało zarabiam, gotowość
do buntów

• Efekt demonstracji, dostrzeżenie, że

może być lepiej

• Zdarzenie inicjujące (Rosa Park

Mongomery , Alabama-
równouprawnienie)

• Pluralistyczna ignorancja- założenie,

że inni Myśla tak samo (Gordon
Allport)

• Rekrutacja członków- model wulkanu
• Przełożenie celów na interesy

członków

Rekrutacja członków

• Syndrom pasażera na gapę (doczepianie się

do ruchów aby zyskać przywileje,
stanowiska)

• Racjonalność instrumentalna- z uwagi na

wartości (satysfakcja autoteliczna)

• Snobizm (np., masoni, obietnica stanowisk
• I rekrutacja pierwotna- pobudki ideologiczne
• Kryzys wiktorii- rozpad po osiągnięciu

sukcesu