background image

 

 

TERMOREGULACJ

TERMOREGULACJ

A ORGANIZMU

A ORGANIZMU

background image

 

 

WYTWARZANIE 

WYTWARZANIE 

CIEP

CIEP

Ł

Ł

A W 

A W 

ORGANIZMIE

ORGANIZMIE

 

 

Zależy od:
-   podstawowej przemiany 
materii (BMR)
-   pracy wykonywanej 
przez komórki mięśniowe
-   czynności przewodu 
pokarmowego związanej z 
trawieniem i wchłanianiem 
pokarmów

background image

 

 

PODSTAWOWA 

PODSTAWOWA 

PRZEMIANA MATERII 

PRZEMIANA MATERII 

(bmr)

(bmr)

 

 

      Jest to zapotrzebowanie 

na energię w spoczynku dla 
podtrzymania 
fizjologicznych
czynności komórek i 
narządów

 

background image

 

 

WYTWARZANIE CIEPŁA 

WYTWARZANIE CIEPŁA 

W RÓŻNYCH STANACH

W RÓŻNYCH STANACH

background image

 

 

WYTWARZANIE CIEP

WYTWARZANIE CIEP

Ł

Ł

A W RÓ

A W RÓ

Ż

Ż

NYCH 

NYCH 

NARZ

NARZ

Ą

Ą

DACH U LUDZI W SPOCZYNKU

DACH U LUDZI W SPOCZYNKU

(M

(M

ĘŻ

ĘŻ

CZY

CZY

Ź

Ź

NI - MASA CIA

NI - MASA CIA

Ł

Ł

A 70KG)

A 70KG)

 

 

background image

 

 

 

 

TERMOREGULACJA

TERMOREGULACJA

Dzięki fizjologicznemu 

mechanizmowi 

temperatura ciała 

ludzkiego jest stała i 

wynosi

37 °C ± 0,5 - 0,7 °C

background image

 

 

O

O

Ś

Ś

RODKI 

RODKI 

TERMOREGULACJI

TERMOREGULACJI

 

 

             1. Zlokalizowany jest w podgórzu (w przedniej jego części)
             2. działa na zasadzie termostatu kontrolującego inne 
ośrodki
                   a. ośrodka wyzwalającego drżenie mięśniowe 
                            - termogeneza drżenia
               b. ośrodków kontrolujących układ współczulny

                          -    pobudzenie układu współczulnego powoduje 

wydzielanie noradrenaliny

                   -   wzrost metabolizmu kom. mięśniowych l komórek tk.

Tłuszczowej

                    c. ośrodków kontrolujących wydzielania gruczołów 

dokrewnych;

                           -  pobudzenie rdzenia nadnerczy   > wydzielanie 

adrenaliny >              przyspieszanie metabolizmu glukozy w 

wątrobie i w mięśniach szkieletowych oraz metabolizmu tk. 

tłuszczowej

                        -    pobudzenie gruczołu tarczowego 

(trójodotyronina i  tyroksyna)> wzrost przemiany materii  

                       d. ośrodka naczyniowo ruchowego

     -    rozszerzenie lub kurczenie średnicy naczyń skórnych

 

background image

 

 

WYTWARZANIE CIEP

WYTWARZANIE CIEP

Ł

Ł

A W 

A W 

Ż

Ż

NYCH NARZ

NYCH NARZ

Ą

Ą

DACH U LUDZI 

DACH U LUDZI 

W SPOCZYNKU

W SPOCZYNKU

(M

(M

ĘŻ

ĘŻ

CZY

CZY

Ź

Ź

NI - MASA CIA

NI - MASA CIA

Ł

Ł

70KG)

70KG)

background image

 

 

ODDAWANIE CIEPŁA U 

ODDAWANIE CIEPŁA U 

LUDZI

LUDZI

background image

 

 

ODPROWADZANIE 

ODPROWADZANIE 

NADMIARU CIEPŁA Z 

NADMIARU CIEPŁA Z 

ORGANIZMU

ORGANIZMU

background image

 

 

ODPROWADZANIE 

ODPROWADZANIE 

NADMIARU WYTWARZANEGO

NADMIARU WYTWARZANEGO

CIEP

CIEP

Ł

Ł

A Z ORGANIZMU

A Z ORGANIZMU

 

 

Utrata ciepła zachodzi w 

organizmie przez-  skórę

promieniowania  
-  przewodnictwo
-  pocenie się
     
Układ oddechowy -> z 
wydychanym powietrzem  
  
Przewód pokarmowy -> z kałem 
  
Układ moczowy   ->   z moczem

background image

 

 

WZROST 

WZROST 

ODPROWADZANIE 

ODPROWADZANIE 

NADMIARU CIEP

NADMIARU CIEP

Ł

Ł

A

A

Z ORGANIZMU

Z ORGANIZMU

Zachodzi dzięki:

•   rozszerzenie naczyń skórnych i 

wydzielania potu przez gruczoły potowe

•   pogłębiania oddechów ( wzrost 

temperatury powietrza

wdychanego)

•   przyspieszanie pracy serca

•   pobudzenie ośrodka hamującego 

drżenie mięśniowe w śródmózgowiu

background image

 

 

GOR

GOR

Ą

Ą

CZKA

CZKA

 

 

Definicja: jest to 

podwyższenie temperatury 

ciała przy zachowanej 

sprawności ośrodków i 

mechanizmów 

termoregulacji, które 

jedynie ulegają 

przystosowaniu lub 

przestawieniu się do 

utrzymania wyższej 

temperatury ciała

background image

 

 

PATOMECHANIZM 

PATOMECHANIZM 

POWSTAWANIA 

POWSTAWANIA 

GORĄCZKI

GORĄCZKI

background image

 

 

OKRESY PRZEBIEGU 

OKRESY PRZEBIEGU 

GOR

GOR

Ą

Ą

CZKI

CZKI

 

 

Okres wzrostu - powstawanie substancji 

gorączkowo twórczych
   -    czasowe przestawienie się ośrodków i   
  mechanizmów termoregulacji na wyższy     
                                                 
   -   skurcz naczyń skórnych i 
przemieszczania krwi do narządów 
wewnętrznych
  -  główną rolę w rozwoju termogenezy 
tego okresu spełniają impulsy z 
termoreceptorów 
II Okres trwania (ustalony stan gorączkowy)
III Okres zajścia (końcowy, obniżenie się 
gorączki)

background image

 

 

GORĄCZKA

GORĄCZKA

W zależności od wielkości 

temperatury ciała wyróżnia się:

- Stan podgorączkowy do 38 stopni 

C

- Gorączkę małą 38 - 38,5 stopni C

- Gorączkę umiarkowaną 38,5 - 39 

stopni  -  Gorączkę wysoka 39C- 40 

stopni C 

- stan hiperpirekcji powyżej 41 o C , 

w którym dochodzi do zaburzeń 

czynności OUN i utraty 

świadomości 

background image

 

 

GORĄCZKA

GORĄCZKA

-  Stałe (ciągłe) dobowe wahania nie przekraczają 10 C 

-

-  Stały wzrastający, w której temperatura ciała po osiągnięciu pewnej 

wielkości z małymi wahaniami dobowymi powoli się zwiększa

-  Stały opadający, temperatura po osiągnięciu odpowiedniej wielkości z 

  małymi wahaniami dobowymi, powoli obniża się

-

-  Prawie stały, w której dobowe wahania temperatury ciała są nieco 

większe niż w gorączce ciągłej

-

-  Zwalniający, w której dobowe wahania temperatury przekraczają 1 

stopnia C, mogą wynosić 2 stopnie C i więcej, temperatura jednaka nie 

obniża się do prawidłowej wartości

-

-  Przepuszczający, krótkie trwające kilka godzin napadami 

podwyższone) temperatury ciała, po czym temperatura szybko obniża 

się do prawidłowej lub nieco niższej wartości i następuje krótki okres 

bezgorączkowy, np. w zimnicy, napady występują regularnie lub 

nieregularnie.

-

-  Powrotny, występuje w durze powrotnym, od gorączki 

przepuszczającej rożni się tym, że zarówno napady gorączki, jak i 

okresy bezgorączkowe trwają dłużej, zazwyczaj klika dni

-

-  Trwający, z bardzo dużymi dobowymi wahaniami temperatury, która 

podwyższa się do znacznej wartości, czemu towarzyszą dreszcze i bóle 

głowy, u chorych obserwuje się wychudzenie. Występuje ona w 

zapaleniach ropnych, gruźlicy rozpadowej płuc innych ciężkich 

chorobach zakaźnych

- Nieregularnym, występuję w posocznicy, czerwonce i wielu

 

innych 

chorobach zakaźnych

background image

 

 

RODZAJE GOR

RODZAJE GOR

Ą

Ą

CZKI

CZKI

 

 

Zakaźna     

Z nadwrażliwości

Z uszkodzenia tkanek
W zapaleniu jałowym

Steroidowa

Z odwodnienia

W wyniku działania 

substancji, w tym również 

leków

 

background image

 

 

ZMIANY CZYNNO

ZMIANY CZYNNO

Ś

Ś

CIOWE 

CIOWE 

W USTROJU W 

W USTROJU W 

HIPERTERMI

HIPERTERMI

I

I

Spadek zapotrzebowania na O2                             

Zaburzenia dysocjacji oksyhemoglobiny          

Zmniejszanie utlenowania tkanek                   

Spadek działania insuliny                 

Spadek zapotrzebowania na glukozę                  

Zmniejszenia stężenia K+, Na+ w osoczu           

 •

Zmniejszanie ilości osocza                              

Wzrost hemotokrytu                        

Zrost lepkości krwi             

Wzrost 

Koaugulopatia

Wzrost i następnie spadek częstości akcji serca.
-  migotanie przedsionków
-   migotanie komór

Zmniejszanie wymiany gazowej i ukrwienie płuc

Spadek przepływu mózgowego             

Spadek resorpcji zwrotnej nerek

Zmniejszenie perystaltyki przewodu pokarmowego

 

background image

 

 

KLINICZNE ZESPO

KLINICZNE ZESPO

Ł

Ł

HIPERTERMI

HIPERTERMI

I

I

 

 

1. Omdlenie cieplne - występuje u osób narażonych na wysoką 

temperaturę otoczenia. Jest spowodowana rozszerzeniem obwodowego 

łożyska naczyniowego i nie stosunkiem między objętością krwi krążącej 

a poszerzonym łożyskiem naczyniowym. Zwykle rozwija się w pozycji 

poziomej ułożenie ciała.

2. Wyczerpanie cieplne - występuje głównie u ludzi nie 

zaaklimatyzowanych w wysokich

temperaturach 35-45 stopni C zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego, 

związanego z

utratą wody

Objawy:                                                                               

dominują objawy ze strony układu krążenia

pocenie — hipowolenia — poszerzenie skórnego łożyska naczyniowego 

+

przekrwienie pracujących mięśni —» obniżenie KR wzrost T —»zapaść

(wstrząs zmniejszenie dopływu do prawego serca)

duszność

      bóle i zawroty głowy

 osłabienie 

    uczucie gorąca

pocenie i zaczerwienienie skóry »     suche błony śluzowe »      

podwyższona nieznacznie temperatura ciała »     zmniejszenie ilości 

moczu i wzrost zawartości w nim chlorków. Ustępuje w spoczynku po 

uzupełnieniu płynów i ochłodzeniu ustroju

background image

 

 

KLINICZNE ZESPO

KLINICZNE ZESPO

Ł

Ł

HIPERTERMI

HIPERTERMI

I

I

 c.d.

 c.d.

 

 

3. Udar cieplny - występuje w sytuacji dużego pochłaniania ciepła z 

otoczenia i niedostatecznego pozbywania się go (ubranie, wilgotność 

powietrza, mały jego ruch, ustanie wydzielania potu) Sprzyjają jego 

powstawaniu: a. wysiłek fizyczny

b. infekcje

c. procesy zapachowe                                                              

d. choroby powodujące przegrzanie

Objawy:

a. szybki wzrost temperatury ciała do 43-44 o C     

b. zahamowanie wydzielania potu

c. omdlenie (utrata świadomości} z powodu     

- niewydolności krążenia (serca)

- niewydolności oddychania (obrzęk płuca)

Objawy mózgowe

               a. drgawki                                                                        

               b.zaczerwienienie       

                c. utrata świadomości

d. skurcze kloniczne

W przypadku braku prawidłowego postępowania mającego na celu 

łagodzenie objawów może dojść do nie odwracalnych zmian we 

wszystkich przypadkach i zgonu pacjenta.

 

background image

 

 

KLINICZNE ZESPO

KLINICZNE ZESPO

Ł

Ł

HIPERTERMI

HIPERTERMI

I

I

 c.d.

 c.d.

 

 

4. Porażenie słoneczne - jest następstwem 
oddziaływania na odkrytą głowę człowieka 

bardzo przenikliwego promieniowania 

cieplnego, powodującego podwyższenie 

temperatury mózgu o 1,5-2,5 stopnia C

Charakteryzuje się nagłością występowania 

objawów:

a. wzmożona przepuszczalność naczyń 

krwionośnych

b. obrzęk i krwawienia w oponach mózgu

c. podwyższenie ciśnienia płynu mózgowo- 

rdzeniowego

d. zwiększenie poziomu białka i elementów 

komórkowych w płynie mózgowo- 

rdzeniowym

e. krwotoczne zapalenie mózgu i opon

 

mózgowych

 

background image

 

 

KLINICZNE ZESPO

KLINICZNE ZESPO

Ł

Ł

HIPERTERMI

HIPERTERMI

I

I

 c.d.

 c.d.

5. Hipertermia mózgowa -jest następstwem 
podrażnienia ośrodka termoregulacji przez:
          a. choroby nowotworowe mózgu
           b. zabiegi operacyjne na mózgu     
           c. procesy zapalne i destrukcyjne w 
mózgowiu
           d. zaburzenia ukrwienia 
międzymózgowia 
           e. inne stany chorobowe 
podwyższające ciśnienie śródczaszkowe

Objawy - następstwem uszkodzenia 

mechanizmów oddawania ciepła:

a. blada, sucha, chłodna skóra

background image

 

 

KLINICZNE ZESPO

KLINICZNE ZESPO

Ł

Ł

HIPERTERMI

HIPERTERMI

I

I

 c.d.

 c.d.

 

 

6. Skurcze mięśniowe - występują przede wszystkim 
u ludzi
wykonujących ciężką pracę fizyczną w wysokiej
temperaturze
Zwiastunami są:     
a. zmęczenie  
b. bóle głowy
c. nudności
d. zmniejszenie wydzielania moczu
Objawy:                                           
a. następstwo odwodnienia
b. utrata NaCI
c. przemieszczania wody z przestrzeni zewnątrz
komorowej do wewnątrzkomórkowej
 Leczenie: podawanie NaCI 

background image

 

 

KLINICZNE ZESPO

KLINICZNE ZESPO

Ł

Ł

HIPERTERMI

HIPERTERMI

I

I

 c.d.

 c.d.

 

 

7. Hipertermia rdzeniowa - 

może wystąpić w przypadkach   

    

uszkodzenia kręgosłupa 

szyjnego z towarzyszącym 

poprzecznym przerwaniem 

rdzenia kręgowego. Oddawanie 

ciepła jest upośledzone z 

powodu ustania pocenia. W

odróżnieniu od hipertonii 

mózgowej skóra jest 

zaczerwieniona

 

background image

 

 

HIPOTERMIA

HIPOTERMIA

Definicja: jest to 

stan, w którym 

temperatura ciała 

obniża się poniżej 35 

stopni C

 

background image

 

 

FAZY OBNI

FAZY OBNI

Ż

Ż

ENIA 

ENIA 

TEMPERATURY CIA

TEMPERATURY CIA

Ł

Ł

A

A

 

 

- pobudzanie do 34 stopni C

- pobudzenie ośrodka 

oddechowego i krążenia w 

rdzeniu przedłużonym poniżej 

34 stopni C      

- zmniejszonej reaktywności 

ośrodków rdzenia

przedłużonego 26-27 stopni C

- letarg - resztki zachowanych 

mechanizmów termoregulacji 

dreszcz, wzmożone zużycie 

tlenu

 

background image

 

 

HIPOTERMIA

HIPOTERMIA

 

 

Na podstawie obserwacji klinicznych 

człowiek może przeżyć obniżenie 

temperatury ciała od 30 stopni C do 

18 stopni C

Zależy to od:
-     jego stanu ogólnego
-     sposobu i stopnia oziębienia

Bezpośrednią przyczyną śmierci z 

powodu hipotermii jest hipoksja z 

powodu zmniejszania dysocjacji 

oksyhemoglobiny

background image

 

 

HIPOTERMIA

HIPOTERMIA

    Hipotemia znalazła 
zastosowanie w:
-   Neurochirurgii
-   Kardiochirurgii
  - Leczeniu ciężkich postaci 
wstrząsu, zakażeń, zatruć 
oszczędzaniu zasobów 
energetycznych ustroju, 
zmniejszanie toksyczności 
jadów i trucizn, hamowanie 
wirulencji drobnoustrojów

background image

 

 

UDZIAŁ HORMONU GRUCZOŁU 

TARCZOWEGO (T3 i T4) W

TERMOREGULACJI W WARUNKACH 

DŁUGOTRWAŁEJ

NISKIEJ ŚREDNIEJ TEMPERATURY 

OTOCZENIA

 

background image

 

 

Wpływ gorączki na procesy ustroju.

1.

nasilenie przemiany materii ( spalenia 

węglowodanów)
2.

upośledzenie trawienia i wchłaniania tłuszczów

3.

wzrost rozpadu białek ustroju

4.

gromadzenie wody w tkankach                          

5.

teratogeneza (powstawanie wad rozwojowych)    

Pirogeny (substancje gorączkowo 

twórcze)

       

1. Egzogenne lipoplisacacharydy - wytwarzane przez:   
- bakterie, głównie Gram- ujemne i pałeczki okreżnicy
-wirusy
- pleśnie
- drożdże
- grzyby trujące
2. Endogenne, lipopeptydy
- powstają głównie granulocytach obojetno chłonnych 
monocytach po indukcji pirogenów egzogennych


Document Outline