background image

Rodzaje kosztów 

funkcjonowania 

przedsiębiorstwa

background image

Koszty

• Koszty są jednym z głównych 

wskaźników ekonomicznych 
działalności przedsiębiorstwa na 
rynku. Znajomość kosztów 
działalności przedsiębiorstwa jest 
niezbędna do zarządzania nimi.

background image

Podział kosztów

• Wg. Rodzaju- Związane są one z 

zużyciem konkretnego czynnika 
produkcji 

• Ze względu na miejsce- w którym 

one powstają

background image

Koszty wg. rodzaju

• materiałowe ( materiały, energia, 

surowce, paliwo)

• amortyzację,
• osobowe, przede wszystkim 

wynagrodzenia pracowników

• pozostałe ( czynsze, usługi obce )

background image

Koszty ze względu na 

miejsce

• koszty produkcji podstawowej
• koszty produkcji pomocniczej
• koszty sprzedaży
• koszty marketingu
• koszty działalności badawczej
• koszty administracji

background image

Inne koszty

• zmienne, które zmieniają się w 

zależności o wielkości produkcji 

• * Im większa produkcja tym mniejsze 

koszty

• stałe, których wielkość nie ulega 

zmianie wraz ze zmniejszeniem bądź 
zwiększeniem produkcji.

background image

Układ rodzajowy kosztów

• Układ rodzajowy kosztów dzieli koszty według 

rodzaju:

• amortyzacja - celowe wyrażone wartościowo 

zużycie środków trwałych oraz wartości 

niematerialnych i prawnych,

• zużycie materiałów i energii - zużycie surowców, 

materiałów zapasowych, opakowań, paliwa, 

książek, czasopism, energii (elektrycznej, 

cieplnej, wodnej, sprężonego powietrza),

• usługi obce - obróbka obca, usługi: transportowe, 

remontowe, łączności, najmu, leasingu, bankowe,

• .

background image

Układ rodzajowy kosztów

• wynagrodzenia - wynagrodzenia brutto( za 

prace wykonane na rzecz danego podmiotu),

• ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia - 

obciążające pracodawcę składki na 

ubezpieczenie społeczne ( fundusz pracy i 

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń 

Pracowniczych oraz inne świadczenia na rzecz 

pracowników: wydatki na bhp, szkolenia, 

ochronę zdrowia),

• podatki i opłaty - podatki: od nieruchomości, 

środków transportu oraz opłaty: skarbowe, 

notarialne, administracyjne, sądowe, za 

zanieczyszczanie środowiska,

• pozostałe koszty rodzajowe - podróże służbowe, 

ubezpieczenie majątkowe, stypendia, reklama 

nie ujęta w innych pozycjach

background image

Układ kalkulacyjny kosztów

• Układ kalkulacyjny klasyfikuje koszty w tzw. 

pozycje kalkulacyjne niezbędne do 

obliczenia kosztu wytworzenia produktu. 

Dzieli on koszty na:

• koszty bezpośrednie 

– materiały bezpośrednie,
– płace bezpośrednie,

• koszty pośrednie 

– koszty wydziałowe,
– koszty zarządu,
– koszty sprzedaży

background image

Dzięki układzie kalkulacyjnym 

można obliczyć

• techniczny koszt wytworzenia, będący 

sumą kosztów bezpośrednich i kosztów 

wydziałowych,

• koszt całkowity (zakładowy, fabryczny) 

koszt wytworzenia, będący sumą 

technicznego kosztu wytworzenia oraz 

kosztów zarządu,

• koszt własny sprzedaży (pełen koszt 

własny), będący sumą wszystkich 

kosztów bezpośrednich i pośrednich.

background image

Inne rodzaje kosztów w 

układzie kalkulacyjnym

• Zmienne- nakłady przedsiębiorcy związane 

bezpośrednio z produkcją. Ich poziom 

zależy wprost od rozmiarów produkcji

• Stałe - nakłady, które musi ponosić 

przedsiębiorca, niezależnie od wielkości 

produkcji. Nawet wówczas, gdy w 

przedsiębiorstwie nic się nie produkuje, 

ponosi on takie nakłady jak czynsze 

dzierżawne, procenty od kredytów, koszty 

konserwacji, płace strażników i służb 

administracyjnych, często pensje 

pracownicze.

background image

•  Koszty stałe trzeba płacić 

niezależnie od wielkości produkcji, a 
więc bez względu na to czy się 
produkuje czy nie

background image

 Układ funkcjonalny kosztów

• koszty działalności podstawowej 

(produkcyjnej, handlowej, usługowej)- w 
wypadku działalności produkcyjnej na 
tym koncie księguje się bezpośrednie 
koszty związane z tą działalnością, 
obejmujące: zużycie materiałów 
bezpośrednich, wynagrodzenie 
pracowników bezpośrednio 
produkcyjnych, obróbkę obcą, koszt 
przygotowania nowej produkcji,

background image

Układ funkcjonalny kosztów

•  koszty wydziałowe - pośrednie 

koszty wytwarzania ponoszone na 
wydziałach produkcji podstawowej 
(koszty amortyzacji i remontu 
maszyn, transportu wewnętrznego, 
zużytych narzędzi, oświetlenia, 
ogrzewania i utrzymania czystości 
wydziału)

•  

background image

Układ funkcjonalny kosztów

• koszty zarządu- wynagrodzenia 

kierownictwa firmy i ogólnego 
zarządu, koszty podróży służbowych, 
łączności, biurowe, reprezentacji i 
reklamy firmy, podatki i 
ubezpieczenia, koszty utrzymania 
magazynów, laboratoriów oraz 
służbowych samochodów osobowych;

background image

Układ funkcjonalny

• koszty zakupu - związane bezpośrednio z 

zakupem materiałów jak np. załadunku i 

wyładunku, przewozu, ubezpieczenia w trakcie 

przewozu.

•  koszty sprzedaży - dotyczą sprzedawanych 

wyrobów i obejmują: koszty opakowania, 

załadunku i wyładunku, ubezpieczenia, reklamy 

oraz podatek akcyzowy od wyrobów. 

• koszty działalności pomocniczej- koszty 

wydziałów: remontowego, transportowego, 

kotłowni oraz jednostek bytowych i socjalnych: 

stołówki, hotelu robotniczego, domu wczasowego.

background image

Koszty całkowite

background image
background image

Rachunek kosztów

• Rachunek kosztów – proces ustalania 

kosztów prowadzenia działalności 
gospodarczej, polegającej na 
wytwarzaniu wyrobów, świadczeniu 
usług i wykonywaniu funkcji.

background image

Zadania rachunku kosztów

• Ustalenie:
• kosztów docelowych produktów i 

usług, 

• cen za świadczone usługi, 
• kosztów utrzymania infrastruktury, 

cen wewnętrznych

background image

Bibliografia

• ,,Podstawy nauki o 

przedsiębiorstwie” Praca zbiorowa 
pod redakcją J. Lichtarskiego

• ,, Kompendium wiedzy o ekonomii” 

Janine Bremond , Jean – Francois 
Couet, Marie – Martine Salort

• ,, Podstawy ekonomii 

przedsiębiorstwa” Bogusław Czarny

background image

Dziękuję za uwagę


Document Outline