Unia Europejska
Integracja – Konkurencyjność –
Rozwój
Szwedzkie doświadczenia z procesu adaptacji do
Unii Europejskiej
1. Historia powiązań Szwecji ze Wspólnotami Europejskimi
2. Dostosowanie polityki gospodarczej do wymogów EOG
3. Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej – negocjacje akcesyjne
4. Zmiany w polityce gospodarczej realizowane na poziomie Unii
Europejskiej
5. Podsumowanie
Etapy szwedzkiej drogi do
członkostwa w UE
1. Okres współpracy w ramach
Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego
Handlu
2. Okres zbliżenia do UE w ramach
Europejskiego Obszaru Gospodarczego
3. Negocjacje członkowskie i narodowe
referendum w kwestii przystąpienia do UE
Historia powiązań Szwecji ze Wspólnotami
Europejskimi
Data
Wydarzenie
1960
Szwecja wraz z Danią, Wielką Brytanią, Norwegią, Portugalią i Szwajcarią tworzą
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA)
1967-71 Negocjacje ze Wspólnotą „otwartego” zgłoszenia nie wykluczającego członkostwa
1972
Podpisanie ze Wspólnotą Europejską porozumienia o wolnym handlu, które weszło
w życie w 1973 roku i objęło przede wszystkim produkty przemysłowe.
1984
Całkowite zniesienie ceł na produkty przemysłowe w handlu ze Wspólnotami.
1987
Deklaracja przystąpienia do do rynku Wspólnoty Europejskiej.
1989
Rozmowy pomiędzy krajami Wspólnoty i EFTA o utworzeniu Europejskiego
Obszaru Gospodarczego
1990
Początek negocjacji w sprawie EOG. Deklaracja Szwecji o chęci przystąpienia do
Wspólnoty.
1991
Złożenie przez Szwecję wniosku o przyjęcie do Wspólnoty.
1992
Podpisanie porozumienia o utworzeniu EOG
1993
Rozpoczęcie negocjacji w sprawie członkostwa
1994
Zakończenie negocjacji i podpisanie porozumienia końcowego. Ogólnonarodowe
referendum w kwestii członkostwa Szwecji w UE.
1995
Przystąpienie Szwecji do UE wraz z Austrią i Finlandią, wycofanie się z EFTA.
1996
Podpisanie przez Szwecję porozumienia z Schengen w sprawie kontroli
granicznej.
Źródło: Facts Sheets on Sweden, Svenska Institutet 1998
Dostosowanie polityki gospodarczej do
wymogów EOG
Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie polityki
gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE, wraz z
akceptacją czterech podstawowych zasad: swobody przepływu towarów,
usług, kapitału i osób.
- swobodę przepływu osób na terenie całego EOG z prawem do
dowolnego miejsca osiedlania się, podejmowania pracy i świadczenia
usług oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto układ
wprowadzał zasadę wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw
kwalifikacji zawodowych oraz równego traktowania pod względem
warunków pracy i płacowych.
-
Swoboda przepływu usług w EOG polegała na całkowitej
liberalizacji zasad ich świadczenia w oparciu o tzw. klauzulę narodową.
Klauzula ta zobowiązywała wszystkie strony traktatu do traktowania
firm na jednakowych zasadach niezależnie od kraju ich pochodzenia.
-
Swoboda przepływu kapitałów również oparta była o klauzulę
narodową, gwarantującą traktowanie kapitału obcego na warunkach nie
gorszych niż dla kapitału narodowego.
Przystąpienie Szwecji do Unii
Europejskiej – negocjacje akcesyjne
1. Początek negocjacji – 1 luty 1993 (wraz z Austrią,
Norwegią i Finlandią)
2. I etap (luty – czerwiec 1993) – przegląd zgodności
własnego prawodawstwa (avis) z prawodawstwem Unii
Europejskiej (acquis communautaire).
3. II etap (lipiec – grudzień 1993) – negocjacje tematów
trudnych: rolnictwa, polityki regionalnej, wspólnej
polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa.
4. III etap (styczeń – marzec 1994) – negocjacje dotyczące
niezamkniętych problemów rolnictwa, polityki regionalnej
oraz wpłat do unijnego budżetu.
Marzec 1994 – zawarcie porozumienie w sprawie
przystąpienia Szwecji do UE
Przystąpienie Szwecji do Unii
Europejskiej – negocjacje akcesyjne
IV etap (kwiecień–październik 1994) - kampania
informacyjna i przygotowanie społeczeństwa do
ogólnonarodowego referendum.
Listopad 1994 – ogólnonarodowe referendum (poparcie
członkostwa przez 52,3% głosujących)
Członkostwo Szwecji w Unii Europejskiej – styczeń
1995
Frekwencja wyborcza
Kraj
Data
Frekwencj
a %
Tak % Nie %
Austria
12.06.199
4
82,3
66,6
33,4
Finlandia
16.10.199
4
74,0
57,0
43,0
Szwecja
13.11.199
4
52,3
52,3
46,8
Norwegia
28.11.199
4
47,8
47,8
52,2
Źródło: Europe in Figures, Eurostat 1995,
s. 31
Proces adaptacji do Unii Europejskiej
Różnice pomiędzy uczestnictwem Szwecji w EOG a
Jednolitym Rynku Europejskim dotyczyły:
- artykułów rolnych i rybołówstwa,
- jednolitej taryfy celnej oraz wspólnej polityki handlowej
(polityka handlowa W EOG pozostała w gestii poszczególnych
państw, bez konieczności przekazywania kompetencji
krajowych na rzecz organów wspólnotowych)
- polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
Zmiany w polityce gospodarczej
realizowane na poziomie Unii
Europejskiej
Przystąpienie Szwecji do UE oznaczało pełną akceptacją
zasad Jednolitego Rynku Europejskiego i wiązało się dla
tego kraju z określonymi zmianami w polityce
gospodarczo-społecznej. Zmiany dotyczyły:
1) Rolnictwa – przyjęcie zasad Wspólnej Polityki Rolnej
2) Zewnętrznej polityki handlowej – zamiana bilateralnych
umów handlowych na Wspólną Politykę Handlową
3) Wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa.
4) Spełnienia kryteriów Unii Gospodarczo-Walutowej
5) Zdefiniowania polityki regionalnej
Podsumowanie
Podsumowując należy stwierdzić:
Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie
polityki gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE,
zaś doświadczenia negocjacyjne pozwoliły na szybkie osiągnięcie
kompromisu w kwestii członkostwa w Unii Europejskiej.
Najważniejsze zmiany w polityce gospodarczo-społecznej,
związane z przystąpieniem Szwecji do UE dotyczyły: polityki
rolnej i rybołówstwa, zewnętrznej polityki handlowej, polityki
bezpieczeństwa, dostosowania gospodarki do wymogów unii
gospodarczo-walutowej, polityki regionalnej dotyczącej przede
wszystkim słabo zaludnionych terenów północnej części kraju
oraz niektórych uwarunkowań narodowych, tak jak przykładowo
monopol państwowy na dystrybucję i sprzedaż alkoholu.