Polscy

Polscy

Nobliści

Nobliści

Literatura

Literatura

Nagroda Nobla

Nagroda Nobla

  

  



Nobel Alfred Bernhard

Nobel Alfred Bernhard

(1833-

(1833-

1896), szwedzki wynalazca

1896), szwedzki wynalazca

i przemysłowiec, autor 355

i przemysłowiec, autor 355

patentów. Wynalazł m. in.

patentów. Wynalazł m. in.

dynamit

dynamit

,

,

balistyt (pierwszy z serii prochów

balistyt (pierwszy z serii prochów

bezdymnych), skonstruował tzw.

bezdymnych), skonstruował tzw.

zapalnik (detonator) Nobla.

zapalnik (detonator) Nobla.

Za swoje osiągnięcia Nobel został

Za swoje osiągnięcia Nobel został

wybrany członkiem

wybrany członkiem

Instytutu

Instytutu

Królewskiego

Królewskiego

w Londynie,

w Londynie,

Towarzystwa Inżynierów

Towarzystwa Inżynierów

Cywilnych

Cywilnych

w Paryżu i 

w Paryżu i 

Szwedzkiej

Szwedzkiej

Królewskiej AN

Królewskiej AN

w Sztokholmie,

w Sztokholmie,

a także otrzymał doktorat honoris

a także otrzymał doktorat honoris

causa uniwersytetu w Uppsali.

causa uniwersytetu w Uppsali.

Zgodnie z testamentem odsetki od

Zgodnie z testamentem odsetki od

pozostawionego przez Nobla

pozostawionego przez Nobla

majątku (9,2 mln ówczesnych

majątku (9,2 mln ówczesnych

dolarów USA) są corocznie

dolarów USA) są corocznie

rozdzielane w formie

rozdzielane w formie

Nagród Nobla

Nagród Nobla

.

.

TESTAMENT NOBLA

TESTAMENT NOBLA

FUNDACJA NOBLA

FUNDACJA NOBLA

„

„

Ja niżej podpisany, Alfred Nobel, oświadczam

Ja niżej podpisany, Alfred Nobel, oświadczam

niniejszym, po długiej rozwadze, iż moja ostatnia

niniejszym, po długiej rozwadze, iż moja ostatnia

wola odnośnie majątku, jest następująca.

wola odnośnie majątku, jest następująca.

Wszystkie pozostałe po mnie, możliwe do

Wszystkie pozostałe po mnie, możliwe do

zrealizowania aktywa, mają być rozdysponowane

zrealizowania aktywa, mają być rozdysponowane

w sposób następujący: kapitał zostanie przez

w sposób następujący: kapitał zostanie przez

egzekutorów ulokowany bezpiecznie w

egzekutorów ulokowany bezpiecznie w

papierach, tworzących fundusz, którego procenty

papierach, tworzących fundusz, którego procenty

każdego roku mają być rozdzielone w formie

każdego roku mają być rozdzielone w formie

nagród tym, którzy w roku poprzedzającym

nagród tym, którzy w roku poprzedzającym

przynieśli ludzkości największe korzyści[...]”.

przynieśli ludzkości największe korzyści[...]”.

19 VI 1900 r.

Fundacja Nobla

Fundacja Nobla,

instytucja do dziś niezwykła, a
wówczas jedyna tego typu na świecie,
stała się instytucją o prawnie
zalegalizowanym statucie. Odtąd co
roku, w październiku, przypomina
ona światu o niezwykłym Szwedzie,
który wynalazł dynamit, a swój
majątek w całości przeznaczył na
rozwój fizyki, chemii, medycyny,
literatury i pacyfizmu

Polscy laureaci Literackiej

Polscy laureaci Literackiej

Nagrody Nobla

Nagrody Nobla

Henryk Sienkiewicz

Henryk Sienkiewicz

1905 rok

1905 rok

„

„

Quo

Quo

vadis”

vadis”

Władysław Reymont

Władysław Reymont

1924 rok

1924 rok

„

„

Chłopi”

Chłopi”

Czesław Miłosz

Czesław Miłosz

1980 rok

1980 rok

Całokształ

Całokształ

t

t

twórczośc

twórczośc

i

i

Wisława

Wisława

Szymborska

Szymborska

1996 rok

1996 rok

Całokształ

Całokształ

t

t

twórczośc

twórczośc

i

i

HENRYK SIENKIEWICZ

HENRYK SIENKIEWICZ

pseudonim Litwos,

pseudonim Litwos,

lata życia 1846-1916,

lata życia 1846-1916,

jeden z najwybitniejszych

jeden z najwybitniejszych

powieściopisarzy i

powieściopisarzy i

nowelistów polskich 2.

nowelistów polskich 2.

połowy XIX w.;

połowy XIX w.;

jego powieści tłumaczono na

jego powieści tłumaczono na

wiele języków świata;

wiele języków świata;

w Polsce olbrzymi autorytet

w Polsce olbrzymi autorytet

społeczny zjednały mu

społeczny zjednały mu

zwłaszcza powieści

zwłaszcza powieści

historyczne o silnych

historyczne o silnych

tendencjach

tendencjach

patriotycznych –

patriotycznych –

„

„

Trylogia

Trylogia

” i „

” i „

Krzyżacy

Krzyżacy

”

”

Twórczość Sienkiewicza

Twórczość Sienkiewicza

„

„

Latarnik"

Latarnik"

„

„

Wspomnienie z Mariopozy"

Wspomnienie z Mariopozy"

„

„

W krainie złota"

W krainie złota"

„

„

Orso"

Orso"

„

„

Sachem"

Sachem"

„

„

Komedia z pomyłek"

Komedia z pomyłek"

„

„

Żurawie"

Żurawie"

„

„

Stary sługa"

Stary sługa"

„

„

Hania"

Hania"

„

„

Wspomnienie”

Wspomnienie”

„

„

W pustyni i w puszczy"

W pustyni i w puszczy"

„

„

Quo vadis”

Quo vadis”

„

„

Krzyżacy"

Krzyżacy"

„

„

Ogniem i mieczem"

Ogniem i mieczem"

„

„

Potop"

Potop"

„

„

Pan Wołodyjowski"

Pan Wołodyjowski"

Henryk Sienkiewicz dostał Nagrodę

Nobla w roku 1905 za wybitne

osiągnięcia w dziedzinie epiki. Nie na

darmo pisał w szkole wypracowania

podziwiane przez kolegów i wysoko

cenione przez nauczycieli. Jego powieść

Quo vadis

Quo vadis

, wydana w roku 1896,

opowiadająca o Rzymie w czasach

Nerona, była kilkakrotnie filmowana. W

roku 1916 jej nakład tylko w USA
przekroczył 1,5 mln egzemplarzy.

Tłumaczono ją na wszystkie prawie

języki świata. Ale dla Polaków

ważniejsze są jego powieści historyczne:

Krzyżacy

Krzyżacy

i

Trylogia

Trylogia

, składająca się z

Ogniem i mieczem, Potopu i

Ogniem i mieczem, Potopu i

Pana Wołodyjowskiego

Pana Wołodyjowskiego

. Trylogię

pisał, aby pokrzepić serca Polaków

żyjących w niewoli, pobudzić w nich

miłość do ojczyzny i dumę z niej. I udało

mu się! Najlepszy film nie oddaje

wspaniałości tych dzieł!

Literacka nagroda Nobla

Literacka nagroda Nobla

Władysław Stanisław

Władysław Stanisław

Reymont

Reymont

Urodził się 7.05.1867 r. w Kobielach Wielkich

Urodził się 7.05.1867 r. w Kobielach Wielkich

koło Radomska. W latach 1880-84 terminował

koło Radomska. W latach 1880-84 terminował

w zakładzie krawieckim. W 1884 r. wyzwolił się

w zakładzie krawieckim. W 1884 r. wyzwolił się

na czeladnika krawieckiego. Wkrótce porzucił

na czeladnika krawieckiego. Wkrótce porzucił

krawiectwo, wstępując do wędrownego teatru.

krawiectwo, wstępując do wędrownego teatru.

Twórczość literacką rozpoczął w roku 1891 .

Twórczość literacką rozpoczął w roku 1891 .

Szerszy rozgłos zdobył w 1895 r. reportażem

Szerszy rozgłos zdobył w 1895 r. reportażem

„Pielgrzymka do Jasnej Góry”. Już jako znany

„Pielgrzymka do Jasnej Góry”. Już jako znany

pisarz wiele lat przebywał za granicą, między

pisarz wiele lat przebywał za granicą, między

innymi w Paryżu.. Lata I wojny światowej

innymi w Paryżu.. Lata I wojny światowej

spędził w Warszawie i Zakopanem. Po

spędził w Warszawie i Zakopanem. Po

wojnie osiedlił się w Kołaczkowie koło

wojnie osiedlił się w Kołaczkowie koło

Wrześni w woj. poznańskim (obecnie mieści

Wrześni w woj. poznańskim (obecnie mieści

się tam Muzeum Regionalne im. Reymonta z

się tam Muzeum Regionalne im. Reymonta z

pamiątkami po pisarzu). U schyłku życia - w

pamiątkami po pisarzu). U schyłku życia - w

1924 r. - za powieść

1924 r. - za powieść

„Chłopi”

„Chłopi”

wyróżniony

wyróżniony

został Literacką Nagrodą Nobla. Zmarł

został Literacką Nagrodą Nobla. Zmarł

5.12.1925 r. w Warszawie.

5.12.1925 r. w Warszawie.

Twórczość Reymonta

Twórczość Reymonta

DZIEŁA:

DZIEŁA:



„

„

Wigilia Bożego Narodzenia"

Wigilia Bożego Narodzenia"

(1892) – nowela

(1892) – nowela



„

„

Pielgrzymka do Jasnej Góry"

Pielgrzymka do Jasnej Góry"

(1894) – reportaż

(1894) – reportaż



„

„

Komediantka" (1896) –

Komediantka" (1896) –

powieść

powieść



„

„

Fermenty" (1897) – powieść

Fermenty" (1897) – powieść



„

„

Ziemia obiecana" (1899) –

Ziemia obiecana" (1899) –

powieść

powieść



„

„

Chłopi" (1902 - 1909) –

Chłopi" (1902 - 1909) –

powieść

powieść



„

„

Marzyciel” (1910) – powieść

Marzyciel” (1910) – powieść



„

„

Wampir" (1911) – powieść

Wampir" (1911) – powieść



„

„

Rok 1794" (1914-1918) -

Rok 1794" (1914-1918) -

trylogia historyczna

trylogia historyczna



„

„

Z ziemi chełmskiej" (1909) -

Z ziemi chełmskiej" (1909) -

reportaż

reportaż

Czesław Miłosz

Czesław Miłosz



Żył w latach 1911 – 2005;

Żył w latach 1911 – 2005;



Podczas okupacji

Podczas okupacji

hitlerowskiej, uczestnik

hitlerowskiej, uczestnik

podziemnego życia;

podziemnego życia;



W latach 1945-50

W latach 1945-50

pracował w

pracował w

polskiej służbie

polskiej służbie

dyplomatycznej;

dyplomatycznej;



Od 1960 był wykładowcą

Od 1960 był wykładowcą

literatury polskiej i

literatury polskiej i

rosyjskiej na

rosyjskiej na

uniwersytecie w Berkley

uniwersytecie w Berkley

(USA);

(USA);



Otrzymał Nagrodę Nobla

Otrzymał Nagrodę Nobla

za całokształt twórczości

za całokształt twórczości

literackiej (1980).

literackiej (1980).

Twórczość Miłosza

Twórczość Miłosza



Lata 36-59

Lata 36-59



Trzy zimy, Warszawa: Wyd. Władysława

Trzy zimy, Warszawa: Wyd. Władysława

Mortkowicza, 1936.

Mortkowicza, 1936.



Ocalenie, Warszawa: Czytelnik, 1945.

Ocalenie, Warszawa: Czytelnik, 1945.



Zniewolony umysł, Paryż: Instytut

Zniewolony umysł, Paryż: Instytut

Literacki, 1953. (przekł. fr., ang., wł., bułg.,

Literacki, 1953. (przekł. fr., ang., wł., bułg.,

czeski, gr., hiszp., serb.chorw., maced.,

czeski, gr., hiszp., serb.chorw., maced.,

niem.,szw., ukr., węg.)

niem.,szw., ukr., węg.)



Światło dzienne, Paryż : Instytut Literacki,

Światło dzienne, Paryż : Instytut Literacki,

1954.

1954.



Zdobycie władzy, Paryż: Instytut Literacki,

Zdobycie władzy, Paryż: Instytut Literacki,

1955. ( przekł. franc., ang., hiszp.,

1955. ( przekł. franc., ang., hiszp.,

gudżarati, hiszp., indonez., jap., koreański.,

gudżarati, hiszp., indonez., jap., koreański.,

malajski, niem., serb.-chorw., szw., węg.)

malajski, niem., serb.-chorw., szw., węg.)



Dolina Issy, Paryż: Instytut Literacki, 1955.

Dolina Issy, Paryż: Instytut Literacki, 1955.

(przekł. franc., ang., niem., bułg., duńs.,

(przekł. franc., ang., niem., bułg., duńs.,

fiński, flamand., norw., serb.-chorw., szw.,

fiński, flamand., norw., serb.-chorw., szw.,

węg.)

węg.)



Traktat poetycki, Paryż: Instytut Literacki,

Traktat poetycki, Paryż: Instytut Literacki,

1957. (przekł. ros.)

1957. (przekł. ros.)



Rodzinna Europa, Paryż: Instytut Literacki,

Rodzinna Europa, Paryż: Instytut Literacki,

1959. (przekł. fr., ang., duńsk., fin.,

1959. (przekł. fr., ang., duńsk., fin.,

flamand., hiszp., niem., serb.-chorw., szw.,

flamand., hiszp., niem., serb.-chorw., szw.,

węg, wł.)

węg, wł.)

Lata 60

Lata 60



Król Popiel i inne wiersze,

Król Popiel i inne wiersze,

Paryż: Instytut Literacki,

Paryż: Instytut Literacki,

1962.

1962.



Gucio zaczarowany , Paryż:

Gucio zaczarowany , Paryż:

Instytut Literacki, 1965.

Instytut Literacki, 1965.



The History o Polish

The History o Polish

Literature, London-New

Literature, London-New

York: MacMillan, 1969.

York: MacMillan, 1969.

(tłum. pol., franc., niwem.,

(tłum. pol., franc., niwem.,

wł.)

wł.)



Widzenia na Zatoką San

Widzenia na Zatoką San

Francisco, Paryż: Instytut

Francisco, Paryż: Instytut

Literacki, 1969. (tłum.ang.,

Literacki, 1969. (tłum.ang.,

franc., serb.-chorw.)

franc., serb.-chorw.)



Miasto bez imienia, Paryż:

Miasto bez imienia, Paryż:

Instytut Literacki, 1969.

Instytut Literacki, 1969.

lata 70

lata 70



Gdzie wschodzi słońce i kędy

Gdzie wschodzi słońce i kędy

zapada, Paryż: Instytut

zapada, Paryż: Instytut

Literacki, 1974.

Literacki, 1974.

(przekł.serbsko-chorw.)

(przekł.serbsko-chorw.)



Prywatne obowiązki, Paryż:

Prywatne obowiązki, Paryż:

Instytut Literacki, 1974.

Instytut Literacki, 1974.



Emperor of the Earth,

Emperor of the Earth,

Berkeley: University of Cal.

Berkeley: University of Cal.

Press, 1976. (przekł. fr.)

Press, 1976. (przekł. fr.)



Ziemia Ulro, Paryż: Instytut

Ziemia Ulro, Paryż: Instytut

Literacki , 1977. (przekł.

Literacki , 1977. (przekł.

ang., franc.,

ang., franc.,

niem.,serb.chorw.)

niem.,serb.chorw.)



Ogród nauk, Paryż: Instytut

Ogród nauk, Paryż: Instytut

Literacki, 1979.

Literacki, 1979.

(przekł.franc.)

(przekł.franc.)

Lata 80

Lata 80



Nobel Lecture, New York:

Nobel Lecture, New York:

Farrar, Straus, Giroux, 1981.

Farrar, Straus, Giroux, 1981.



Hymn o Perle, Paryż: Instytut

Hymn o Perle, Paryż: Instytut

Literacki, 1982. (przekł.

Literacki, 1982. (przekł.

czeski, serbsko-chorw)

czeski, serbsko-chorw)



The Witness of Poetry,

The Witness of Poetry,

Cambridge. Mass., Harvard

Cambridge. Mass., Harvard

Univ.Press, 1983. (przekł.

Univ.Press, 1983. (przekł.

pol., franc., niem,

pol., franc., niem,

serb.chorw.)

serb.chorw.)



Nieobjęta ziemia, Paryż:

Nieobjęta ziemia, Paryż:

Instytut Literacki, 1984.

Instytut Literacki, 1984.

(przekł. ang., franc., niem.)

(przekł. ang., franc., niem.)



Zaczynając od moich ulic,

Zaczynając od moich ulic,

Paryż: Instytut Literacki,

Paryż: Instytut Literacki,

1985. (przekł. ang., franc.)

1985. (przekł. ang., franc.)



Kroniki, Paryż: Instytut

Kroniki, Paryż: Instytut

Literacki, 1987. (przekł.

Literacki, 1987. (przekł.

franc., serb.-chorw.)

franc., serb.-chorw.)

Lata 90

Lata 90



Dalsze okolice, Kraków: Znak,

Dalsze okolice, Kraków: Znak,

1991. (przekł. ang.)

1991. (przekł. ang.)



Szukanie ojczyzny, Kraków:

Szukanie ojczyzny, Kraków:

Znak, 1992. (przekł. litew.)

Znak, 1992. (przekł. litew.)



Na brzegu rzeki, Kraków: Znak,

Na brzegu rzeki, Kraków: Znak,

1994. (przekł. ang.)

1994. (przekł. ang.)



Metafizyczna pauza, Kraków:

Metafizyczna pauza, Kraków:

Znak,1995.

Znak,1995.



Legendy nowoczesności (eseje

Legendy nowoczesności (eseje

wojenne), Kraków: WL, 1996.

wojenne), Kraków: WL, 1996.



Piesek przydrożny, Kraków:

Piesek przydrożny, Kraków:

Znak, 1997.

Znak, 1997.



Życie na wyspach, Kraków:

Życie na wyspach, Kraków:

Znak, 1997.

Znak, 1997.



Abecadło Miłosza, Kraków: WL,

Abecadło Miłosza, Kraków: WL,

1997.

1997.



Inne Abecadło, Kraków: WL,

Inne Abecadło, Kraków: WL,

1998.

1998.



Wyprawa w dwudziestolecie,

Wyprawa w dwudziestolecie,

Kraków: WL, 1999.

Kraków: WL, 1999.



To, Kraków: Znak, 2000.

To, Kraków: Znak, 2000.

Literacka Nagroda Nobla

Literacka Nagroda Nobla

Czesław Miłosz otrzymał Nagrodę

Czesław Miłosz otrzymał Nagrodę

Nobla w 1980 roku. To dla naszego

Nobla w 1980 roku. To dla naszego

kraju bardzo ważna data. Od razu też

kraju bardzo ważna data. Od razu też

przyklejono Miłoszowi etykietę poety

przyklejono Miłoszowi etykietę poety

politycznego, bo nagroda

politycznego, bo nagroda

została przyznana w czasie

została przyznana w czasie

szczególnie nasyconym wydarzeniami

szczególnie nasyconym wydarzeniami

historycznymi, a biografia poety zdaje

historycznymi, a biografia poety zdaje

się taką interpretację potwierdzać.

się taką interpretację potwierdzać.

Trzeba więc przypomnieć, że wniosek,

Trzeba więc przypomnieć, że wniosek,

kiedy jeszcze nikomu nie marzył się

kiedy jeszcze nikomu nie marzył się

„sierpień” i że - wiersze

„sierpień” i że - wiersze

„społeczne” czy „polityczne” stanowią

„społeczne” czy „polityczne” stanowią

niewielki margines w jego dorobku.

niewielki margines w jego dorobku.

Pamiętajmy więc, że otrzymał on

Pamiętajmy więc, że otrzymał on

Nobla za

Nobla za

WYBITNE WARTOŚCI

WYBITNE WARTOŚCI

HUMANISTYCZNE

HUMANISTYCZNE

CAŁOKSZTAŁTU TWÓRCZOŚCI

CAŁOKSZTAŁTU TWÓRCZOŚCI

POETYCKIEJ!

POETYCKIEJ!

Wisława Szymborska

Wisława Szymborska



Urodziła się 2 lipca 1923

Urodziła się 2 lipca 1923

roku w wielkopolskim

roku w wielkopolskim

Bninie, będącym dziś

Bninie, będącym dziś

częścią Kórnika.

częścią Kórnika.



Od 1931 roku mieszka

Od 1931 roku mieszka

w Krakowie, gdzie

w Krakowie, gdzie

w latach 1945-48

w latach 1945-48

studiowała na

studiowała na

Uniwersytecie

Uniwersytecie

Jagiellońskim filologię

Jagiellońskim filologię

polską i socjologię.

polską i socjologię.



Debiutowała w 1945 roku.

Debiutowała w 1945 roku.

Twórczość Szymborskiej

Twórczość Szymborskiej

DZIEŁA:

DZIEŁA:



„

„

Dlatego żyjemy" (1952)

Dlatego żyjemy" (1952)



„

„

Pytania zadawane sobie" (1954)

Pytania zadawane sobie" (1954)



„

„

Wołanie do Yeti" (1957)

Wołanie do Yeti" (1957)



„

„

Sól" (1962)

Sól" (1962)



„

„

Sto pociech" (1967)

Sto pociech" (1967)



„

„

Wszelki wypadek" (1972)

Wszelki wypadek" (1972)



„

„

Wielka liczba" (1976)

Wielka liczba" (1976)



„

„

Ludzie na moście" (1986)

Ludzie na moście" (1986)



„

„

Początek i koniec" (1993)

Początek i koniec" (1993)



„

„

Lektury nadobowiązkowe" (1992)

Lektury nadobowiązkowe" (1992)



„

„

Widok z ziarnkiem piasku" (1996)

Widok z ziarnkiem piasku" (1996)



„

„

Sto wierszy - sto pociech" (1997)

Sto wierszy - sto pociech" (1997)

Literacka Nagroda Nobla

Literacka Nagroda Nobla



Z UZASADNIENIA

Z UZASADNIENIA

NAGRODY:

NAGRODY:

      Otrzymała ją za

      Otrzymała ją za

„poezję, która z ironiczną

„poezję, która z ironiczną

precyzją pozwala

precyzją pozwala

historycznemu i

historycznemu i

biologicznemu

biologicznemu

kontekstowi ukazać się

kontekstowi ukazać się

we fragmentach ludzkiej

we fragmentach ludzkiej

rzeczywistości”.

rzeczywistości”.

Nic dwa razy

Nic dwa razy



Nic dwa razy się nie zdarza

Nic dwa razy się nie zdarza

i nie zdarzy. Z tej przyczyny

i nie zdarzy. Z tej przyczyny

zrodziliśmy się bez wprawy

zrodziliśmy się bez wprawy

i pomrzemy bez rutyny.

i pomrzemy bez rutyny.

Choćbyśmy uczniami byli

Choćbyśmy uczniami byli

najlepszymi w szkole świata,

najlepszymi w szkole świata,

nie będziemy repetować

nie będziemy repetować

żadnej zimy ani lata.

żadnej zimy ani lata.

Żaden dzień się nie powtórzy,

Żaden dzień się nie powtórzy,

nie ma dwóch, podobnych nocy,

nie ma dwóch, podobnych nocy,

dwóch tych samych pocałunków;

dwóch tych samych pocałunków;

dwóch jednakich spojrzeń w

dwóch jednakich spojrzeń w

oczy.

oczy.

Wczoraj, kiedy twoje imię

Wczoraj, kiedy twoje imię

ktoś wymówił przy mnie głośno,

ktoś wymówił przy mnie głośno,

tak mi było, jakby róża

tak mi było, jakby róża

przez otwarte wpadła okno

przez otwarte wpadła okno

.

.