Klasyczna
teoria
rzetelności
testów
Dr Marcin Zajenkowski
Rzetelność testu
Rzetelność testu – precyzja z jaką test
mierzy to, co (rzeczywiście) mierzy.
„Zagadnienia rzetelności wiążą się z
problemem dokładności narzędzia w
pomiarze tego, co ono mierzy,
niezależnie od możliwości interpretacji
danych” (Magnusson, 1991).
Rzetelność testu
Wynik otrzymany z a w s z e obciążony jest
pewnym błędem. Źródła błędu: konstrukcja testu
(dobór treści), sytuacja testowania (motywacja,
warunki itp.), ocena wyników (pomyłki).
Osoba badana odpowiada na tylko na pewną
próbkę pozycji ze zbioru wszystkich możliwych
pozycji dla danego testu – otrzymany wynik
nigdy nie jest idealnym odzwierciedleniem
mierzonej cechy.
Czy ponowne badanie tej samej osoby danym
testem w podobnych warunkach przyniosłoby
takie same efekty.
Klasyczna teoria testów
– model wyniku
prawdziwego
Gulliksen (1950), Lord i Novick (1968) –
opracowali zbiór aksjomatów do opisania
rzetelności pomiaru psychometrycznego.
Wynik obserwowany w teście jest składową
dwóch, nieobserwowalnych bezpośrednio
wielkości: wyniku prawdziwego i błędu
pomiaru.
Klasyczna teoria testów
Można to ująć w następujace równanie:
X = T + E
gdzie:
X – wynik otrzymany w teście
T – wynik prawdziwy
E – błąd pomiaru
Błąd pomiaru
Z poprzedniego równania wynika że
błąd pomiaru to:
E = X – T
Zatem: błąd wskazuje na odległość
wyniku otrzymanego od prawdziwego.
Gdyby test był idealnie rzetelny, to
E=0.
Błąd pomiaru
Systematyczny – oddziaływanie pojedynczego,
zakłócającego czynnika, powoduje on zmianę
wyników u wszystkich osób badanych. Ma
zawsze taką samą wartość.
Losowy – nieprzewidywalny. Zależy od wielu
czynników np. warunki fizyczne badania,
pogoda, stan osoby badanej, badający (np.
złośliwy egzaminator)
Założenia klasycznej teorii
testów
Gdyby badać tę samą osobę tym samym
testem nieskończenie wiele razy, to
wszystkie możliwe błędy mają rozkład
normalny o średniej 0. Czyli:
= 0
Błąd pomiaru nie ma związku z wynikiem
prawdziwym, tj.:
r
TE
= 0,
Nie ma związków między błędami:
r
E1E2
= 0
Definicja rzetelności
Dla grupy:
Zróżnicowanie wyników otrzymanych
jest wynikiem rzeczywistych różnic
między badanymi i losowych odchyleń
od wyniku prawdziwego.
Definicja rzetelności
Rzetelność można przedstawić jako wielkość związku
między wynikami obserwowanymi a prawdziwymi,
czyli ich korelację. Podstawiając do wzoru na
korelację X oraz T otrzymujemy (po
przekształceniach) definicję rzetelności:
tt
T
x
2
2
Definicja rzetelności
Rzetelność jest to proporcja
wyników prawdziwych do wyników
otrzymanych.
Rzetelność może przybierać
wartości z przedziału od 0 do 1.
Np. rzetelność = 0,80, oznacza że
80% zróżnicowania wyników przy
pomiarze testem można przypisać
wynikom prawdziwym a 20%
błędowi.