Prezydent:

Vaclav Klaus

Premier: Mirek

Topolanek

SYSTEM PARTYJNY

REPUBLIKI CZESKIEJ

 ART.. 5 Konstytucji Czech nie określa miejsca i roli partii w życiu

społeczno politycznym,

 Podkreśla demokratyczne zasady tworzenia partii poprzez:
o -swobodę i dobrowolność zakładania partii politycznych,
o -wolna konkurencja,
o -respektowanie podstawowych zasad demokratycznych,
o -odrzucenie przemocy.
 Status prawny reguluje ustawa z 2 pażdziernika 1991 roku o partiach

i ruchach politycznych, z czego wynika równoprawność obu ruchów,w

dwóch przypadkach wymagana jest rejestracja, a do zarejestrowania

partii bądź ruchu wymaganych jest 100 członków,

 Partie nie mogą spełniać funkcji organów państwowych ani ich

zastępować,

 Zakaz istnienia partii nie mających demokratycznych statutów ani

niedemokratycznie ukonstytuowanych organów,

 Zakaz partii i ruchów dążące metodami nie

demokratycznymi do przejęcia władzy, naruszające zasadę

równouprawnienia, bądź naruszających moralność

publiczną, porządek.

 Kontrola legalności tworzenia partii należy do sądów

powszechnych, a orzekanie zgodności z ustawą należy do

Sądu Konstytucyjnego,

 Partie finansowane są z budżetu państwa,
 System wielopartyjny,
 pełnym pluralizmem z wyraźne zaznaczonym podziałem na

prawicę i lewicę. W kolejnych wyborach okazywało się, że

języczkiem u wagi przy powoływaniu większościowych

rządów zawsze były partie centrowe, które wciągane były

do koalicji rządowych zarówno przez prawicę jak i lewicę.

W Czechach ciągle funkcjonuje partia komunistyczna, która

jednak na czeskiej scenie politycznej pozostaje w izolacji.

• Czechy są demokracją parlamentarną.
• W 1989 roku, po upadku władzy jednej partii,

obywatele Czechosłowacji uzyskali możliwość

dowolnego tworzenia partii i ugrupowań

polityczych. W krótkim okresie po upadku

systemu totalitarnego na scenie politycznej

pojawiło się mnóstwo zróżnicowanych

poglądowo partii, które zapewniają stabilność

systemu politycznego.

• W  1992 roku w wyborach parlamentarnych

zwyciężyła koalicja ODS-KDS (33,4%). Rządową

koalicję utworzyły ODS - KDS - ODA - KDU-ČSL.

Premierem został Václav Klaus (ODS).

W 1996 roku  w wyborach brało udział 16

partii i ugrupowań politycznych. Sześciu z

nich udało się zdobyć więcej niż 5% głosów i
wejść do Parlamentu. Trzy największe partie

rządowej koalicji (ODS, KDU-ČSL, ODA)

zdobyły 99 mandatów w Izbie Poselskiej i 52

mandatów w Senacie. Rząd był centro-

prawicowy i próbował dokończyć proces

transformacji Republiki Czeskiej.

Premierem został Václav Klaus (ODS).

W grudniu 1997 roku koalicja rządowa

została zmuszona do ustąpienia. Upadek

rządu spowodowały trwające dłuższy czas

spory pomiędzy koalicjantami, kilka afer

związanych z finansowaniem partii oraz

pogarszające się wyniki gospodarcze Czech.

W lutym 1998 roku został utworzony nowy

tymczasowy rząd z premierem Josefem

Tošovskim na czele. Jego celem było

przygotowanie kraju do przedterminowych

wyborów.

W czerwcu 1998 roku w przedterminowych

wyborach zwyciężyła Czeska Partia

Socjaldemokratyczna (ČSSD) z wynikiem

32,3%. Po kilku tygodniach negocjacji

pomiędzy partiami ČSSD za zgodą ODS

(która w wyborach uzyskała 27,74% głosów)

utworzyła rząd mniejszościowy. Po raz

pierwszy od 1989 roku w Republice Czeskiej

rządziła partia lewicowa. Premierem został

Miloš Zeman.

W czerwcu 2002 roku ČSSD powtórzyła swój

sukces wyborczy (30,2%). Jednak w

odróżnieniu od poprzedniego rządu

mniejszościowego doszło do zawarcia

umowy koalicyjnej z partiami tzw. Koalicji

Czterech (KDU-ČSL, Unia Wolności, Unia

Demokratyczna, ODA), co umożliwiło

nowemu przewodniczącemu partii

Vladimírowi Špidli sformowanie rządu

większościowego dysponującego w Izbie

Poselskiej najmniejszą z możliwych

większością (101 głosów).

W czerwcu 2004 roku w związku z

przegraną ČSSD w wyborach do Parlamentu

Europejskiego i utratą poparcia wewnątrz

własnej partii Vladimir Špidla zrezygnował z

pełnienia funkcji premiera jak również

przewodniczącego partii. Nowy rząd przy

poparciu tych samych koalicjantów (oprócz

ODA) sformował dotychczasowy

wiceprzewodniczący ČSSD Stanislav Gross.

W kwietniu 2005 roku premier Gross został

zmuszony do odejścia. Powodem była

niewyjaśniona sprawa finansowania kupna

jego prywatnego mieszkania. Premierem

został dotychczasowy minister rozwoju

regionalnego Jiří Paroubek, który powołał

rząd w poniekąd odmiennym składzie.

 W czerwcu 2006 roku odbyły się wybory

parlamentarne, w których zwyciężyła

Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) -

35,4% - zdobywając 81 mandatów w Izbie

Poselskiej. Nowym premierem został

przewodniczący partii Mirek Topolánek,

który po długich negocjacjach zbudował

rząd koalicyjny na podstawie umowy z KDU-

ČSL i Partią Zielonych.

WYBORY

PARLAMENTARNE 2006

 Kontynuatorka Komunistycznej Partii Czech (KSČ),
 Utworzona 31 marca 1990 roku z przewodniczącym Jiri Svoboda,
 Początkowo działała z ze słowackim odpowiednikiem KSS, jednak po

przekształceniu się KSS w Partię Lewicy Demokratycznej sojusz rozpadł się.

Przez 17 lat dotychczasowego działania z partii odeszła część działaczy.

Powodami były zmiany na mapie politycznej- rozpad Czechosłowacji i tworzenie

struktur partii komunistycznej na Słowacji, a także czynniki osobiste i

programowe, przejawiające się w waśniach między politykami reprezentującymi

różne frakcje w ramach KSČM.

 na początku 1992 roku w wewnątrzpartyjnym referendum ponad 75% członków

opowiedziało się za pozostawieniem w nazwie ugrupowania przymiotnika

"komunistyczny". ,

 Partia liczy ponad 100.000 członków. Najwyższym organem jest Zjazd, zwoływany

co 4 lata. Między Zjazdami najwyższą władzą stanowi Rada Centralna, licząca 94

członków. W terenie działa 14 Rad Krajowych.

 Swego rodzaju ciekawostką na czeskiej scenie politycznej jest KSČM - Partia

Komunistyczna Czech i Moraw. Partia ta jest ostatnim ugrupowaniem

postkomunistycznym w Środkowej Europie, które w swej nazwie pozostawiło

słowo ‘komunistyczny’. jest partią pozostającą na uboczu sceny politycznej.

Niemniej jednak nie można uznać jej za partię nie odgrywającą żadnej roli w

polityce Czech, gdyż w każdych kolejnych wyborach mogła liczyć na poparcie 10-

11% czeskiego społeczeństwa.

 Komuniści potrafili dostosować się do nowych, demokratycznych reguł

funkcjonowania, ich sprzymierzeńcem stało się to, co w gospodarce rynkowej jest

nieuchronne, nierówności społeczne.

 nie wypiera się swoich marksistowskich inspiracji, KSČM przedstawia się jako partia

demokratyczna, otwarta na dialog z innymi partiami.

 Za jeden z głównych celów uznaje budowę społeczeństwa obywatelskiego, w tym

przedsięwzięciu chcą współpracować z różnymi organizacjami pozarządowymi.

 podkreślona jest konieczność budowy społeczeństwa socjalistycznego,
 Walka z bezrobociem, głównie przez roboty publiczne i inwestycje proekologiczne,

skrócenie czasu zatrudnienia,

 Wspieranie polityki mieszkaniowej,
 Bezpłatna służba zdrowia,
 Przeciwnicy wyprzedaży majątku narodowego,
 Ochrona mieszkańców wsi,
 Chęć współpracy zagranicznej z potęgami światowymi,
 Upadek ZSRR to rozpoczęcie prawdziwie demokratycznej współpracy między

partiami komunistycznymi na świecie,

 Neutralność światopoglądowa państwa,
 Walka z jakimkolwiek uprzywilejowanym związkiem religijnym,
 nauka bezpłatna, bezpłatne podręczniki, powszechny dostęp do internetu,
 Ochrona skarbów przyrody,

 Elektorat partii stabilny,
 Aktywiści komunistyczni to głównie :
1. Część starych działaczy niższego szczebla,
2. Robotnicy,
3. Radykalna lewicowa młodzież.

Wybory parlamentarne,
1996: 10,33% - 22 posłów w Izbie Deputowanych
1998: 11,03% - 24 posłów
2002: 18,51% - 41 posłów i 2 senatorów
2004: 19,68% -wybory regionalne
2006: 12,8% -wybory parlamentarne 26 miejsc
Parlament Europejski, 2004: 20,26% - 6 eurodeputowanych

 Partia Europejskiej Lewicy

Zjednoczona Lewica Europejska - Nordycka

•

założona 1921; 1938 zdelegalizowana; w II woj. świat. współdziałała z KP Słowacji

(zał. 1939);

•

II 1948 zamach stanu, zdobywa pełną władzę, przymusowo jednoczy się z KP Słowacji i

partią socjaldemokratyczną; początkowo rządzi nadużywając represji, także w życiu

wewnątrzpartyjnym;

•

XII 1989 masowe wystąpienia społeczne przeciw KPCz w połączeniu z wydarzeniami w

Polsce, na Węgrzech i w Niemczech (upadek muru) zmuszają partię do oddania

władzy;

•

VIII 1991 zmiana nazwy na Federacja Komunistycznej Partii Czech i Moraw (sekretarz

gen. Jiři Svoboda) oraz Partia Lewicy Demokratycznej (Słowacja - przew. J. Fejes).

•

KSČ uważa się za jedyną prawdziwą kontynuatorkę Komunistycznej Partii

Czechosłowacji rządzącej w kraju do 1989. Z tego powodu też kontynuuje

numerowanie swoich zjazdów. Partia powstała, ponieważ niektórzy działacze

Komunistycznej Partii Czech i Moraw uznali, iż KSČM jest w swych działaniach zbyt

mało radykalna. Przewodniczącym partii jest Miroslav Štěpán, przed rokiem 1989

sekretarz praskiego komitetu KPCz (najważniejsza funkcja partyjna w Pradze).

•

mała czeska partia komunistyczna powstała w 1995, do 1999 działająca pod nazwą

Partia Czechosłowackich Komunistów ,

•

Komunistyczna Partia Czechosłowacji odwołuje się do marksizmu-leninizmu,

stalinizmu, partia nawołuje do zaprowadzenia w Czechach dyktatury proletariatu. KSČ

wydawała miesięcznik Československý komunista/JISKRA(Czeskosłowacki

komunista).

W 2001 nastąpił w ugrupowaniu rozłam, w wyniku

którego powstała Komunistyczna Partia

Czechosłowacji - Czeskosłowacka Partia Pracy, której

przewodniczącym został Ludvík Zifčák (tajny

współpracownik czechosłowackiej tajnej policji, który

17 listopada 1989 po interwencji komunistycznej

policji na przeciwrządawej demonstracji został leżeć

na bruku, udając martwego). W tym samym roku Sąd

Najwyższy Republiki Czeskiej odmówił zawieszenia

działalności partii, wniosek o zawieszenie zawierał

uzasadnienie nie zdania sprawozdania finansowego

za lata 1996 - 1997. W lutym 2006 odbył się XXI

zjazd Komunistycznej Partii Czechosłowacji.

• Jest to czeska chadecka partia

polityczna, powstała w 1992r. Swe
korzenie wiąże z powstałą w 1894 r.
Chrześcijańsko - Socjalistyczną
Partią. Samo ČSL zostało
natomiast założone w styczniu
1919r. jednocząc inne katolickie
partie.

KDU-ČSL ma względnie stały elektorat (6-

10%); najsilniejszy w tradycyjnie katolickich

wiejskich obszarach Moraw. Partia liczy

około 50 tysięcy członków, przeważnie ludzi

starszych. Ich liczebność się zmniejsza, ale

pomimo tego KDU-ČSL jest jednak

niezbędnym elementem koalicji rządowych.

Po wyborach w 1996r. Partia zakończyła

poszukiwania swego miejsca w czeskim

spektrum partyjnym, lokując się w jego

centrum. Pozycja ta podwyższała potencjał

koalicyjny, gdyż partia stała się możliwym

do zaakceptowania lub nawet mile

widzianym partnerem ČSSD.

W latach 1997-1998 można było

zaobserwować napięcia poglądowe

wewnątrz partii, wywołane zróżnicowanym

stopniem gotowości polityków partyjnych do

zaakceptowania liberalnej polityki

ekonomicznej.

W wyborach parlamentarnych w 1998 roku

KDU-CSL zdobyła 4 miejsce, uzyskując 9,0%

głosów.

W wyborach w 2002 roku, KDU-ČSL

utworzyło koalicję z

liberałami

z US-DEU. W

ramach dwublokowej koalicji ustabilizowała

się pozycja KDU-CSL, natomiast US-DEU

znalazła się na granicy przetrwania

politycznego. Ostatecznie koalicja weszła do

rządu w koalicji z socjaldemokratami z

ČSSD.

W wyborach w 2006r. partia zdobyła 7,2%

głosów i weszła w skład rządu koalicyjnego

(ODS+KDU-ČSL+Partia Zielonych) na

którego czele stanął Mirek Topolanek.

Partia opowiada się za

gospodarką rynkową,

jest to model, który w pełni

respektuje własność prywatną,

ale jednocześnie uwzględnia

potrzebę umiarkowanej

ingerencji państwa w sferę

socjalną. Najważniejsza jest

rodzina, a następnie wspólnota

lokalna, narodowa, religijna itd.

Wśród priorytetowych wartości

wymienia się - obok

poszanowania życia i instytucji

rodziny - także pracę, własność

prywatną, solidarność i

odpowiedzialność.

 

 

Křesťanská a demokratická unie –

Československá strana lidová

 

Przywódca

Jiří Čunek

 

Skrót

KDU-ČSL

Data założenia

9

1919r.

 

Ideologia

Chadecja

Afiliacja
międzynarodowa

Europejska Partia
Ludowa

 

Strona internetowa

www.kdu.cz

 

• Jest to liberalna partia polityczna w

Republice Czeskiej, powstała w
styczniu 2002 r. z połączenia Unii
Wolności (US) i Unii Demokratycznej
(DEU). Jest to partia centrowa.
Obecnym liderem partii jest Jan
Hadrava. W wyborach 2006 r. partia
doznała fatalnej porażki, nie
przekraczając progu wyborczego.

Partia opowiada się za

„państwem liberalnym”, które

nie powinno wtrącać się w

sprawy swoich obywateli.

Podstawą budowania praw

powinny być prawa naturalne.

Ingerencja państwa w

gospodarkę jest niepotrzebna, a

nawet bardzo szkodliwa, gdyż

biedzie najlepiej potrafi zaradzić

szybko rozwijająca się

gospodarka.