Powiat

Kwestię organizacji powiatu reguluje

ustawa z 5 czerwca 1998

Zadania powiatu

• Ustawowo ma zagwarantowane

zadania własne

• Katalog jego zadań ma charakter

zamknięty

• Ponadgminny charakter zadań powiatu
• Zadania powiatu mają charakter

uzupełniający i wyrównawczy w
stosunku do gminy

Zadania zlecone

• Ze względu na usuwanie

bezpośrednich zagrożeń dla
bezpieczeństwa i porządku
publicznego przewiduje się zlecanie
pewnych zadań przez administrację
rządową - powiatowi

Powiat nie powstał po to aby

konkurować z gminą ale po to by
przejąć część jej zadań

Grupy spraw, którymi zajmuje

się powiat

• Zakres ładu przestrzennego i

ekologicznego

• Zakres infrastruktury społecznej
• Zakres bezpieczeństwa publicznego i

obronności

• Zakres reprezentacji zewnętrznej

powiatu

• W przeciwieństwie do gminy,

powiat nie może prowadzić
działalności gospodarczej
wykraczającej poza zadania

użyteczności publicznej

Administracja zespolona

• Administracja znajdująca się pod

zwierzchnictwem wojewody (straże,
inspekcje, służby)

Administracja zespolona

Zespolenie mocne

Zespolenie słabe

Zespolenie mocne

• Pod jednym zwierzchnikiem i w

jednym urzędzie

Zespolenie słabe

• Za pomocą aparatu pomocniczego,

który nie znajduje się w jednym
urzędzie

Administracja niezespolona

• Wojewoda nie sprawuje

zwierzchnictwa ale ma prawo
wyrażania zgody na powołanie i
odwołanie organów administracji
niezespolonej (np. powiatowi lekarze
weterynarii, dyrektorzy urzędów
morskich, dyrektorzy izb karbowych,
naczelnicy izb skarbowych.

• Istnienie komórek administracji

zespolonej powoduje trudności w
definiowaniu czy realizowanie przez
nich zadań należy do zadań własnych
czy zleconych powiatu.

Trudności, nieścisłości

• Istnieją miasta na prawach powiatu,

które są gminami a realizują
zadania powiatu

Organy powiatu

• Stanowiąco-kontrolne – Rada Powiatu
• Wykonawcze - zarząd

Rada powiatu

• Wybierana w wyborach

powszechnych

• Organ kolegialny
• Działa na zasadzie quorum

Skład Rady Powiatu

• 15 radnych w powiatach do 40 tys.
• Na każde rozpoczęte 20 tys. po 2

radnych

• Ale nie więcej niż 29 radnych

Skrócenie kadencji Rady

Powiatu

1. Jeżeli w ciągu 3 miesięcy nie

wybierze zarządu

(do czasu kolejnych wyborów premier na

wniosek ministra administracji

wyznacza osobę, która pełni funkcję

rady, jeżeli sytuacja z brakiem

zarządu się powtórzy, to nie

przeprowadza się kolejnych wyborów

a do końca kadencji funkcję rady

sprawuje komisarz rządowy)

Kompetencje Rady Powiatu

• Stanowienie prawa miejscowego (statut)
• Wybór i odwołanie zarządu
• Stanowienie o polityce zarządu
• Uchwalanie budżetu
• Rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu
• Udzielanie z powyższego tytułu zarządowi

absolutorium

• Ustalanie wynagrodzenia starosty
• Powoływanie i odwoływanie skarbnika i sekretarza

powiatu

• Uprawnienia kontrolne – Komisja Rewizyjna

Zarząd

• Liczy od 3-5 osób
• Przewodniczący = starosta wybrany

przez Radę z grona Rady

• Wicestarostowie i członkowie zarządu
• Wybierany przez Radę bezwzględną

większością głosów, w obecności co

najmniej połowy, w terminie nie później

niż 3 miesiące od dnia ogłoszenia

wyborów

• Starosta wybierany razem z zarządem

• W miastach na prawach powiatu

organem wykonawczym nie jest
zarząd a prezydent miasta.

Odwołanie zarządu

• Na wniosek Komisji Rewizyjnej (

rada

podejmuje uchwałę bezwzględną większością głosów o nie
udzieleniu zarządowi absolutorium, potem większością 3/5 rada
może odwołać zarząd)

• Na wniosek ¼ składu rady, w

głosowaniu 3/5 głosów można
odwołać starostę, co jest
równoznaczne z odwołaniem zarządu

Zadania zarządu

• Przygotowywanie projektów uchwał
• Wykonywanie uchwał rady
• Gospodarowanie mieniem powiatu
• Wykonywanie budżetu

Starosta

• Przewodniczący zarządu
• Kieruje bieżącymi sprawami powiatu
• Reprezentuje powiat na zewnątrz
• Wydaje indywidualne decyzje w

sprawach administracji publicznej

• Jest kierownikiem starostwa

powiatowego

Jednostki pomocnicze

• Starostwo powiatowe
• Skarbnik powiatu
• Sekretarz powiatu
(głos doradczy)

Powiat grodzki

Miasto na prawach powiatu, te miasta,

które w dniu 31 grudnia 1998 miało
pond 100 tys. Mieszkańców lub
miasto, które w tym dniu przestało yć
miastem wojewódzkim.

Powiat ziemski

• Składający się z gmin

Samorząd w województwie

• Dualizm władzy na szczeblu

województwa

a. Władza samorządowa
b. Władza rządowa

• Podział zadań między tymi władzami

przeprowadzono w ramach zasady
domniemania kompetencji na rzecz
administracji samorządowej (jeżeli
ustawa nie zastrzega wykonania
zadań przez administrację rządową)

Zadania województwa

• Ustawa wymienia je w sposób bardzo

ogólnikowy

• Zdecydowano, że ze względu na

specyfikę każdego województwa
ujęte one będą w specjalnych
planach: strategia województwa,
skonkretyzowana na podstawie tzw.
programów wojewódzkich

Zadania województwa cd.

• Zakres infrastruktury technicznej
• Zakres infrastruktury społecznej
• Zakres ładu przestrzennego i

ekologicznego

• Zakres bezpieczeństwa publicznego i

obronności

• Województwo nie może prowadzić

działalności gospodarczej

• Spółki utworzone poza sferą

użyteczności publicznej mogą jedynie
prowadzić działalność tylko w
zakresie promocji, edukacji,
wydawnictwa – działalność w celach
rozwoju województwa.

Samorząd w województwie ma

możliwość zwracać się o wsparcie
finansowe z budżetu państwa –
kontrakty wojewódzkie

Organy samorządowe w

województwie

• Stanowiąco-kontrolne
• wykonawcze

Organ stanowiąco-kontrolny

• Sejmik Wojewódzki: organ kolegialny,

działający na zasadzie quorum

• Liczba radnych proporcjonalna do

liczby mieszkańców: 30 radnych w
województwach do 2 mln.
mieszkańców, + po 3 radnych na
każde rozpoczęte 500 tys.

Skrócenie kadencji Sejmiku

Wojewódzkiego

• Jeżeli w terminie 3 miesięcy od dnia

wyborów nie dokona wyboru zarządu

(zarządza się przedterminowe wybory,

w momencie powtórzenia sytuacji
funkcję Sejmiku sprawuje komisarz
rządowy)

Zadania Sejmiku

• Stanowienie prawa miejscowego
• Wybór i odwołanie zarządu
• Rozpatrywanie sprawozdań z jego

działalności

• Nie ma tu zapisu o stanowieniu „kierunku

działania zarządu”

• Kompetencje finansowo-majątkowe:

uchwalanie budżetu województwa i
rozpatrywanie sprawozdań z jego wykonania

Zadania Sejmiku cd.

• Kompetencje osobowe: ustala

wynagrodzenie przewodniczącego,

marszałka, powołuje i odwołuje skarbnika i

głównego księgowego

• Uchwalanie planu rozwoju województwa,

programów wojewódzkich, planu

zagospodarowania przestrzennego

• Podejmowanie decyzji o współpracy

międzynarodowej

• Kompetencje kontrolne wobec zarządu i

wojewódzkich jednostek organizacyjnych –

przy pomocy Komisji Rewizyjnej

Zarząd

• W skład wchodzi: przewodniczący,

którym jest Mu wicemarszałek, 1 lub
kilku wicemarszałków oraz członków
zarządu

• Liczy 5 osób
• Uchwały podejmuje zwykłą większością

głosów w obecności co najmniej
połowy, w razie nie rozstrzygnięcia
decyduje głos Marszałka

Wybór zarządu

• Zarząd wybierany jest bezwzględną

większością głosów przez Sejmik w
terminie do 3 miesięcy.

• Zarząd może cały podać się do

dymisji

• Dymisja zarządu jest równoznaczna z

dymisją Marszałka

Zadania zarządu

•

Zasada domniemania kompetencji na rzecz zarządu (czyli

realizuje zadania, które nie są zastrzeżone dla Sejmiku)

•

Ustawa nie ma wyliczenia enumeratywnego, ale mówi się

o najważniejszych:

a.

Wykonywanie uchwał Sejmiku

b.

Gospodarowanie mieniem województwa

c.

Przygotowanie projektu i wykonywanie budżetu

d.

Przygotowanie planów strategii

e.

Organizowanie planów współpracy

f.

Powoływanie, odwoływanie, nadzór nad jednostkami

samorządu w terenie

g.

Ustalenie regulaminu organizacyjnego Urzędu

Marszałkowskiego

Zarząd nie ma możliwości wydawania

aktów prawa miejscowego, nie może
też wydawać przepisów
porządkowych

Marszałek

• Wybierany przez Sejmik razem z zarządem
• Ustawa nie nazywa Marszałka organem

województw – Marszałek jest
przewodniczącym zarządu i kieruje jego
pracą

• Reprezentuje województwo na zewnątrz
• Wydaje decyzje administracyjne w

indywidualnych sprawach

• Jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego

Jednostki pomocnicze

• Urząd Marszałkowski
• Wojewódzkie samorządowe jednostki

organizacyjne

• Wojewódzkie osoby prawne
• Skarbnik województwa

Strategia

• Od greckiego słowa strategike –

sztuka dowodzenia, dziś dotyczy
kreowania każdej dziedziny życia

Zasięg strategii

• Powinna zawierać planowanie i

zarządzanie (czyli instrukcję
wykonawczą)

• Planowanie strategiczne ma

najdłuższy horyzont czasowy,
najszerszy zakres działania,
najwyższy szczebel podejmowania
decyzji.

Strategia rozwoju lokalnego

• Strategia rozwoju gospodarczego nie

jest strategią rozwoju lokalnego

• Gospodarka jest podstawą rozwoju

ale tu należy kłaść nacisk na rozwój
zrównoważony (ekologia, rozwój
przestrzenny)

• To prawda gospodarka stanowi

miernik zadowolenia

Horyzont czasowy strategii

• Okres na jaki określoną strategię się

pisze.

• Zaleca się aby ten okres trwał 15 lat
a. Okres na tyle krótki by móc coś

zaplanować

b. Okres na tyle długi by nakreślić

wizję z należytym rozmachem

Definicja rozwoju/cechy

• Jest to proces, a nie stan
• Podmiotem rozwoju lokalnego nie są

władze ale lokalna wspólnota

• Motorem zmian są czynniki

endogenne/potrzeby wspólnoty

• Gospodarka to klucz do rozwoju/ale

rozwój lokalny to coś więcej

• Kryterium rozwoju jest zadowolenie

mieszkańców

Jak zmierzyć rozwój

•

Współczynnik HDI (Human Developmennt

Index)

a. Wynik jest cyfrą (0-1)
b. Oblicza się biorąc pod uwagę następujące

czynniki:

-

Przeciętną długość życia(25 lat-85)

-

Przeciętną liczbę lat nauki w szkole(0 – 15)

-

Procent osób umiejących czytać i pisać(0-100%)

-

PKB na jednego mieszkańca (siła nabywcza

waluty nabywczej w stosunku do dolara

amerykańskiego(400$ - 40 tys. $)

Wzór HDI

HDI=wartość na danym obszarze-
min. Międzynar.przez max.
Międzynar. – minimum
międzynarodowe

Wyniki

• Poniżej 0,5 – kraje słabo rozwinięte
• Między 0,5 – 0, 8 – kraje rozwijające

się

• Powyżej 0, 8 – kraje rozwinięte

W 1998 r. HDI dla Polski wynosiło

0,872.

Jak pisać strategię?

• Kluczową rolę na rynku polskim w

tym aspekcie odniosło doradztwo
amerykańskie (LGPP)

Metody pisania strategii

• Menedżerska (decyduje burmistrz)
• Ekspercka (może nie wgłębiać się w

lokalną strukturę)

• Ekspercko-konsultacyjna (ankieta)
• Menedżersko-konsultacyjna (org.

Pozarządowe, lokalne szkoły, wspólnoty)

• Uczestnicząca (powołanie zbiorowego

podmiotu reprezentującego lokalną

społeczność)

Rady autorów

• Pracami nad strategią powinien zająć się

Konwent Rozwoju Gminy, który powinien

składać się z 3 sektorów:

1. Władze
2. Przedsiębiorcy (pracodawcy)
3. Inicjatywy obywatelskie (np. organizacje

pozarządowe)

4. Skład Konwentu ustalają władze – burmistrz
5. Obrady konwentu w komisjach/grupach

roboczych, problemowych

Najczęstsze błędy

• Strategia ekstrapolacyjna – po prostu

prognozy dotyczące najbliższej przyszłości,
proste wnioskowanie (

np. jeżeli bezrobocie rośnie, to

będzie rosło)

• Strategia gotowiec
• Strategia pseudonaukowa
• Strategia marzycielska

(czy z marzeń można zrobić

konfitury, tak trzeba tylko dodać owoce i cukier – Lec)

• Strategia „koncert życzeń”

(postulaty, które nie są

możliwe do zrealizowania)

• Strategia oczywistości i ogólników

Struktura strategii 1

• Raport o stanie gminy
a. Otoczenie i relacje zewnętrzne
b. Ład przestrzenny i urbanistyka
c. Środowisko
d. Społeczność lokalna
e. Gospodarka lokalna
f. Budżet

Dwie metody raportowania:

• Analiza SWOT (strengths,

weaknesses, oportunities, threats)

• Analiza ABC (atuty, bariery, to co

ciekawe)

Struktura strategii 2

• Na podstawie raportu - plan

Cechy dobrego planu:

• Musi być:
a. Celowy
b. Wykonalny
c. Niesprzeczny
d. Łatwy do wdrożenia
e. Elastyczny
f. Odpowiednio szczegółowy
g. Perspektywiczny
h. Kompletny
i. Nie przekraczać określonych terminów

• Strategia musi zostać

zaakceptowana przez Radę Gminy

Ćwiczenia:

• Jaką metodę pisania strategii wybierasz

i dlaczego

• Wyobraź sobie sytuację, że jesteś

burmistrzem, kogo zaprosiłbyś do obrad
Konwentu?

• Wymyśl hasło promocyjne twojego

miasta

• Wyobraź sobie, że piszesz krótką

strategię PWSZ w Oświęcimiu