Wczesne dzieciństwo
Binkiewicz Katarzyna
Folejewska Sylwia
Ilczuk Dorota
Świontek – Brzezińska
Monika
Gr. IV
26.11.2010 r.
Wczesne dzieciństwo
Omawiane zagadnienia:
1.
rozwój sprawności motorycznej
2.
rozwój emocjonalny
3.
rozwój umysłowy
4.
teorie rozwoju osobowości
Sprawność motoryczna
Motoryka duża- wymaga koordynacji
ruchów dużych partii całego ciała, np.
skakanie na skakance.
Motoryka mała- wymaga koordynacji
działania drobnych części ciała przede
wszystkim rąk, np. przewracanie kartek
książki.
Stadia rozwoju sprawności
motorycznej:
Faza poznawcza- w tej fazie dziecko dąży
do zrozumienia sprawności ruchowej i jej
wymagań. Odwoływanie się do podobnych,
poprzednio dobrze wykonywanych zadań.
„Co zrobić?”
Faza skojarzeniowa- uczenie się metodą
prób i błędów. „Jak to zrobić?”
Faza automatyczna- czynności
wykonywane z dużą wprawą z niewielką
liczbą błędów.
Chwytanie, rozwój motoryczny i twórczość artystyczna
Sposób posługiwania się kredką stanowi doskonały przykład rozwijania się
sprawności chwytania
Rozwój sprawności motorycznej i
artystycznej
Umiejętność rysowania kształtów pojawia
się w określonej kolejności:
rysowanie linii wertykalnych (poziomych)
rysowanie linii horyzontalnych (pionowych)
Krzyże, kwadraty, trójkąty, romby
Izolacjonizm- tendencja dzieci do
tworzenia kształtów jako niezależnych
znaków na papierze.
( ok. 3,5-4 roku życia dzieci potrafią łączyć
figury w kształty)
Przykład:
Rozwój emocjonalny dziecka w
okresie wczesnego
dzieciństwa
Rozwój emocjonalny u dziecka w wieku
przedszkolnym charakteryzuje się dużą
dynamiką. Oprócz rozpoznawania emocji
dziecko potrafi także o nich mówić.
Rozwój emocjonalny
Wraz z dorastaniem dziecka i jego
rozwojem emocjonalnym obserwuje się
wzrost reakcji związanych z oporem,
manifestowaniem swojego „ja”,
wyrażaniem słowami swojego
niezadowolenia czy niezadowolenia.
Dziecko coraz lepiej rozumie emocje
własne i innych osób, zdobywa zdolność
regulowania ekspresji własnych emocji
.
Dziecko potrafi ocenić przyczyny
podstawowych reakcji emocjonalnych, co
istotne, zwracając uwagę na czynniki
zewnętrzne wywołujące emocje, a nie na
wewnętrzne (wraz z dorastaniem zasada ta
ulega odwróceniu)
Pojawiają się emocje takie jak; duma, wstyd,
wina, zazdrość. Do rozwoju niektórych z nich
potrzebna jest interakcja z otoczeniem
Wybuchy złości stają się rzadsze
Pojawiają się uczucia estetyczne, moralne i
intelektualne. Nie brakuje również uczuć i
emocji związanych z życiem w grupie
rówieśników, uczuć społecznych.
Rozwój umysłowy
Progresywne zmiany rozwojowe w zakresie
poznania umożliwiają w okresie wczesnego
dzieciństwa przyspieszenie rozwoju
językowego.
Nabywanie języka stymuluje zarówno
proces opanowywania słów, jak i myślenia.
Myślenie jest bardziej rozwinięte,
zwłaszcza pod względem stopnia
udoskonalania i przetwarzania pojęć. Staje
się ono bardziej metodyczne i zamierzone.
Dzieci stają się zdolne do zrozumienia
pozoru i fałszywych przeświadczeń.
Piagetowskie stadium myślenia
przedpojęciowego
Myślenie przedpojęciowe –> 2. – 4. rok
życia
Jest ono częścią dłuższego stadium
myślenia przedoperacyjnego -> 2. – 7. rok
życia
Myślenie przedpojęciowe jest podstawą
późniejszego funkcjonowania poznawczego.
Działania poznawcze:
Zdolność do wykorzystania funkcji
symbolicznej
Egocentryzm
Animizm
Artyficjalizm
Sprawiedliwość immanentna
Funkcja symboliczna
Zdolność do odróżniania znaczeń
referencjalnych (odniesieniowych)
reprezentacji np. słów od przedmiotów
odniesienia czyli tego, co jest
reprezentowane np. obiekt.
Umożliwia zmiany w intelektualnym
funkcjonowaniu dzieci; ich inteligencja staje
się coraz bardziej plastyczna i wytwórcza.
Egocentryzm
Tendencja do myślenia, że inne osoby
postrzegają świat z tej samej perspektywy
co dziecko.
Mowa egocentryczna – dziecko
skoncentrowane na własnych myślach, nie
potrafi się wsłuchać w wypowiedzi
rówieśników.
Zabawa równoległa
Animizm
Przypisywanie życia obiektom nieożywionym
Artyficjalizm
Mniemanie, ze wszystko na świecie,
łącznie z naturalnymi rzeczami i
zdarzeniami, jest przez kogoś zrobione.
-> niebo pomalowane przez kogoś na
niebiesko, góry zbudowane przez silnych
ludzi
Sprawiedliwość immanentna
Pogląd, według którego świat wyposażony
jest we wbudowany kodeks czy system
prawa i porządku.
Gdy pojawi się coś nieprzyjemnego,
dziecko stara się wyjaśnić, dlaczego tak się
stało.
Rozwój pojęć
Spostrzeganie – działanie poznawcze
pozwalające jednostce wydobyć z otoczenia
i zinterpretować istotne dla niej informacje
Narastająca umiejętność wykrywania różnic
w kształcie, wielkości oraz przestrzeni
przyczynia się do coraz głębszego
zrozumienia świata fizycznego.
Pojęcie kształtu i wielkości
Rozpoznawanie kształtu jest wynikiem
uczenia się przez doświadczenie
Z powodu niedostatecznego rozwoju
stałości percepcyjnej oraz egocentryzmu
obiekty zdają się zmieniać w trakcie ruchu.
Pojęcie przestrzeni
Egocentryzm przeszkadza dzieciom w
próbach pojmowania takich dymensji
przestrzennych, jak: blisko, daleko.
Trudności w takich zagadnieniach jak
kierunek i odległość.
Aby dzieci mogły posługiwać się tymi
wymiarami, musza nauczyć się koordynacji
swego egocentrycznego punktu
odniesienia z innymi systemami odniesień.
Pojęcie ilości
Liczby są ważną częścią pojęcia ilości
U dzieci pojawia się luka pomiędzy
zdolnościami do liczenia a zdolnością do
pojęciowego zrozumienia, co jest liczone.
Potrafią one ułożyć przedmioty w jednym
szeregu, ale nie są w stanie rozpoznać
cyfr.
Pojęcie czasu
Małe dzieci odnoszą się niemal wyłącznie
do teraźniejszości. Mają one również
problemy z rozróżnianiem ranka od
popołudnia czy w rozpoznawaniu dni
tygodnia.
Dzieci potrafią nazwać dni z początku i
końca tygodnia.
Teorie rozwoju osobowości
PSYCHOSEKSUALNA TOERIA
ZYGMUNTA FREUDA
Stadium analne rozwoju (wiek od 2-4 lat)
Etap pojawiający się wtedy, gdy dziecko
uświadamia sobie, że w jego organizmie
zachodzą procesy wydalania.
Źródło przyjemności: wydalanie i
zatrzymywanie kału.
Fascynacja odchodami objawiająca się
obserwacją lub obserwacja wydalanej
substancji.
Również tzw. „rozmowy toaletowe”
Rola rodziców w tym okresie: Nadmierne
forsowanie dziecka i traktowanie
„produktów ciała” jako złe i „brudne” może
przyczynić się do zaniżonej samooceny
dziecka, które jest źródłem tego „zła” lub
nadmiernej dbałości w późniejszym
okresie, a ignorowanie- do niechlujstwa.
Przejawem buntu w tym wieku może być
zatrzymywanie lub gwałtowne wydalanie
kału w niewłaściwych momentach.
Interpretacja psychoanalityczna: taki bunt
dziecka może być ujściem dla zdławionych
frustracji i wrogości.
STADIUM FALLICZNE ROZWOJU
WG FREUDA
Stadium falliczne (wiek od 4-6 lat)
Stadium, gdzie dziecięce pragnienia
gratyfikacji przesuwają się ze strefy
analnej na genitalna.
Źródło przyjemności: manipulowanie i
pieszczenie swoich narządów genitalnych.
Tzw. „dziecięca masturbacja” (Freud).
- zgodnie z teoria Freuda chłopcy identyfikują się z
ojcem i naśladują
zachowania ojcowskie, ponieważ rozwinęli
nieświadome uczucia seksualne wobec matki.
Groźba kary za masturbację powoduje przesunięcie
zainteresowań seksualnych chłopców z penisa na
matkę. Rezultatem tej zmiany jest zazdrość o
ojca.
Uczucia seksualne nie są pragnieniem odbywania
stosunków seksualnych, jedynie przytulania się i
miłości.
Zachowania romantyczne, nie pożądliwe. Chłopców
ogarnia lęk, gdy uświadamiają sobie, że ich
zachowanie wiedzie do konfliktu z ojcem.
W bardziej zaawansowanej formie – lęk kastracyjny.
KOMPLEKS EDYPA
KOMPLEKS ELEKTRY
doświadczany przez dziewczynki, polegający
na zazdrości o posiadanego przez
chłopców penisa i poczucie oszukania. Za
ten stan rzeczy obwiniają matkę,
natomiast ojciec jest obiektem ich
seksualnego przywiązania.
Matka jako współzawodniczka w rywalizacji
o uwagę ojca.
PSYCHOSPOŁECZNA TEORIA ERIKA
ERIKSONA
Inicjatywa lub poczucie winy
(wiek od 3-6 lat)
Zgodnie z teoria Eriksona inicjatywa lub
poczucie winy jest kryzysem wczesnego
dzieciństwa.
Osiągnięte przez pierwsze trzy lata życia
poczucie zaufania i autonomii inicjuje u
dziecka
udowadnianie własnej woli. Dzieje się to wraz
ze wzrostem sprawności fizycznej,
wzbogacaniem się zasobu słów oraz ogólna
zdolność do podejmowania nowych zadań.
Przejawy samowoli inspirowane są zazwyczaj
aktami buntu. Dzieci skłonią się ku inicjatywie
lub ku poczuciu winy.
Rola rodziców w tym okresie: ćwiczenie
dziecięcej fizycznej sprawności,
odpowiadanie na pytania przez rodziców
najpewniej narodzi inicjatywę. Jednak jeśli
dziecko poczuje irytację wywołana przez
zadane pytania lub ich fantazjowanie jest
uznawane za stratę czasu, wtedy
najpewniej pojawi się poczucie winy.
Dziękujemy