Metody
Metody
diagnozowania
diagnozowania
zmian
zmian
próchnicowych
próchnicowych
Odpowiednio wczesne
Odpowiednio wczesne
wykrycie wszystkich zmian
wykrycie wszystkich zmian
próchnicowych umożliwia
próchnicowych umożliwia
modyfikację procesu
modyfikację procesu
próchnicowego i uniknięcie
próchnicowego i uniknięcie
dalszego rozwoju choroby.
dalszego rozwoju choroby.
Dostępne obecnie metody
Dostępne obecnie metody
diagnozowania można
diagnozowania można
podzielić na :
podzielić na :
Wizualne
Wizualne
Radiologiczne
Radiologiczne
Wykorzystujące zjawiska optyczne
Wykorzystujące zjawiska optyczne
Wykorzystujące zjawiska elektryczne
Wykorzystujące zjawiska elektryczne
Najczęściej w praktyce klinicznej
Najczęściej w praktyce klinicznej
wykorzystywane są metody
wykorzystywane są metody
wizualno-dotykowe i
wizualno-dotykowe i
radiologiczne.
radiologiczne.
Metody wizualne
Metody wizualne
( wzrokowe )
( wzrokowe )
W połączeniu ze światłem, lusterkiem i
W połączeniu ze światłem, lusterkiem i
zgłębnikiem ( metoda wizualno-dotykowa)
zgłębnikiem ( metoda wizualno-dotykowa)
Wykrywanie zmian w obrębie szkliwa lub
Wykrywanie zmian w obrębie szkliwa lub
szkliwa i zębiny na wolnych powierzchniach
szkliwa i zębiny na wolnych powierzchniach
gładkich
gładkich
Wykrywanie próchnicy na powierzchniach
Wykrywanie próchnicy na powierzchniach
stycznych po zastosowaniu odpowiednich
stycznych po zastosowaniu odpowiednich
separatorów ortodontycznych
separatorów ortodontycznych
Możliwość wykorzystania dodatkowych
Możliwość wykorzystania dodatkowych
urządzeń:
urządzeń:
lupa
lupa
okulary powiększające
okulary powiększające
Kamera wewnątrzustna
Kamera wewnątrzustna
Metody radiologiczne
Metody radiologiczne
Podstawą zastosowania metod
Podstawą zastosowania metod
radiologicznych jest utrata substancji
radiologicznych jest utrata substancji
mineralnych twardych tkanek zęba
mineralnych twardych tkanek zęba
na skutek procesu próchnicowego.
na skutek procesu próchnicowego.
Zdemineralizowane tkanki w
Zdemineralizowane tkanki w
większym stopniu przepuszczają
większym stopniu przepuszczają
promienie rentgenowskie, dając
promienie rentgenowskie, dając
obraz zaciemnienia na filmie.
obraz zaciemnienia na filmie.
Aby zmiana była dostrzegalna na
Aby zmiana była dostrzegalna na
radiologicznie utrata substancji
radiologicznie utrata substancji
mineralnych musi wynosić ok. 20-
mineralnych musi wynosić ok. 20-
30%.
30%.
W rzeczywistości zmiany na
W rzeczywistości zmiany na
radiogramach są widoczne jako
radiogramach są widoczne jako
mniejsze , niż faktyczne ognisko
mniejsze , niż faktyczne ognisko
próchnicowe.
próchnicowe.
>> Konwencjonalne zdjęcia
>> Konwencjonalne zdjęcia
wewnątrzustne :
wewnątrzustne :
* skrzydłowo-zgryzowe
* skrzydłowo-zgryzowe
*przywierzchołkowe-wykonywane
*przywierzchołkowe-wykonywane
metodą kąta prostego (rzadziej)
metodą kąta prostego (rzadziej)
>>Radiografia cyfrowa
>>Radiografia cyfrowa
* Digora, Dentoptix
* Digora, Dentoptix
* Radiowizjografia
* Radiowizjografia
Ograniczenia zdjęć
Ograniczenia zdjęć
konwencjonalnych :
konwencjonalnych :
Nie wykrywają najwcześniejszych
Nie wykrywają najwcześniejszych
zmian próchnicowych
zmian próchnicowych
Nie wykrywają małych zmian
Nie wykrywają małych zmian
próchnicowych na powierzchniach
próchnicowych na powierzchniach
stycznych
stycznych
Trudność diagnozy zmian na
Trudność diagnozy zmian na
powierzchniach stycznych w przypadku
powierzchniach stycznych w przypadku
stłoczeń zębów
stłoczeń zębów
Subiektywna interpretacja radiogramu
Subiektywna interpretacja radiogramu
Zalety cyfrowych metod
Zalety cyfrowych metod
diagnostyki:
diagnostyki:
Zmniejszenie dawki promieniowania
Zmniejszenie dawki promieniowania
Komputerowa obróbka filmu
Komputerowa obróbka filmu
Możliwość przetwarzania ,
Możliwość przetwarzania ,
przesyłania i zapisu obrazu
przesyłania i zapisu obrazu
cyfrowego
cyfrowego
Wysoka czułość wykrywania zmian
Wysoka czułość wykrywania zmian
Metody oparte na
Metody oparte na
zjawiskach optycznych
zjawiskach optycznych
Metoda transiluminacji (FOTI)
Metoda transiluminacji (FOTI)
Wykorzystywana do wykrywania próchnicy na
Wykorzystywana do wykrywania próchnicy na
powierzchniach stycznych
powierzchniach stycznych
Światłowód i duże natężenie światła (2000 lux)
Światłowód i duże natężenie światła (2000 lux)
Metoda DI-FOTI- obraz przekazywany
Metoda DI-FOTI- obraz przekazywany
jest za pomocą kamery do komputera
jest za pomocą kamery do komputera
Metoda wzbudzonej fluorescencji zęba i
Metoda wzbudzonej fluorescencji zęba i
zmniejszonej fluorescencji próchniciwo
zmniejszonej fluorescencji próchniciwo
zmienionych tkanek – QLF i Diagnodent
zmienionych tkanek – QLF i Diagnodent
Metody elektryczne
Metody elektryczne
Urządzenia diagnostyczne
Urządzenia diagnostyczne
wykorzystują fakt , że szkliwo jest
wykorzystują fakt , że szkliwo jest
dobrym izolatorem.
dobrym izolatorem.
Porowatości powstałe na skutek
Porowatości powstałe na skutek
demineralizacji powodują
demineralizacji powodują
zmniejszenie oporu elektrycznego.
zmniejszenie oporu elektrycznego.
* Electronic Caries Monitor ECM –
* Electronic Caries Monitor ECM –
możliwość wykrycia
możliwość wykrycia
początkowych zmian próchnicowych ,
początkowych zmian próchnicowych ,
które docierają do granicy szkliwno-
które docierają do granicy szkliwno-
zębinowej
zębinowej
Wykrywanie próchnicy na
Wykrywanie próchnicy na
powierzchniach gładkich :
powierzchniach gładkich :
(wargowe/policzkowe,
(wargowe/policzkowe,
podniebienne/językowe)
podniebienne/językowe)
Diagnostyka wizualno-dotykowa
Diagnostyka wizualno-dotykowa
Po oczyszczeniu i osuszeniu
Po oczyszczeniu i osuszeniu
badanego zęba lub grupy zębów
badanego zęba lub grupy zębów
Aktywne zmiany : matowe, miękkie
Aktywne zmiany : matowe, miękkie
Zmiany zatrzymane : błyszcząca ,
Zmiany zatrzymane : błyszcząca ,
gładka powierzchnia o ciemnym
gładka powierzchnia o ciemnym
zabarwieniu
zabarwieniu
Wykrywanie zmian na
Wykrywanie zmian na
powierzchniach stycznych :
powierzchniach stycznych :
Wizualnie wykrywana w późnym stadium
Wizualnie wykrywana w późnym stadium
(szara lub różowa zmiana przeświecająca
(szara lub różowa zmiana przeświecająca
przez krawędź brzeżną )
przez krawędź brzeżną )
Możliwa ocena wizualna powierzchni
Możliwa ocena wizualna powierzchni
stycznej po zastosowaniu separatorów
stycznej po zastosowaniu separatorów
ortodontycznych
ortodontycznych
Metoda transiluminacji (bardzo przydatna
Metoda transiluminacji (bardzo przydatna
przy ztłoczeniach zębów)
przy ztłoczeniach zębów)
Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe -wykonywane
Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe -wykonywane
standardowo (wykrywanie większych
standardowo (wykrywanie większych
zmian)
zmian)
Wykrywanie zmian na
Wykrywanie zmian na
powierzchniach żujących :
powierzchniach żujących :
Ocena wizualna - przebarwienia,
Ocena wizualna - przebarwienia,
szare podminowane próchnicową
szare podminowane próchnicową
zębiną szkliwo, ubytki tkanek
zębiną szkliwo, ubytki tkanek
Zdjęcia RTG (zaawansowane zmiany)
Zdjęcia RTG (zaawansowane zmiany)
Metody pomiaru oporności
Metody pomiaru oporności
elektrycznej (metoda bardzo czuła,
elektrycznej (metoda bardzo czuła,
wykrywanie początkowych zmian)
wykrywanie początkowych zmian)
Diagnostyka próchnicy
Diagnostyka próchnicy
korzenia:
korzenia:
Metoda wizualno-dotykowa : małe ,dobrze
Metoda wizualno-dotykowa : małe ,dobrze
odgraniczone plamki o różnym
odgraniczone plamki o różnym
zabarwieniu i konsystencji powstające w
zabarwieniu i konsystencji powstające w
miejscach zalegania płytki
miejscach zalegania płytki
Zdjęcia RTG : próchnica na
Zdjęcia RTG : próchnica na
powierzchniach stycznych
powierzchniach stycznych
UWAGA!!!
UWAGA!!!
W okolicy szyjki zęba na radiogramie
W okolicy szyjki zęba na radiogramie
widoczne tzw. przejaśnienie przyszyjkwe
widoczne tzw. przejaśnienie przyszyjkwe
Inne metody
Inne metody
usuwania ubytków
usuwania ubytków
próchnicowych
próchnicowych
Podział metod
Podział metod
opracowywania ubytków
opracowywania ubytków
Metody inwazyjne
Metody inwazyjne
Rotacyjna (turbina i
Rotacyjna (turbina i
kątnica)
kątnica)
Oscylacyjna –
Oscylacyjna –
ultradźwięki
ultradźwięki
(SonicSys)
(SonicSys)
Kinetyczna – abrazja
Kinetyczna – abrazja
powietrzna
powietrzna
(piaskarka
(piaskarka
wewnątrzustna)
wewnątrzustna)
Hydrokinetyczna
Hydrokinetyczna
(lasery)
(lasery)
Metody
Metody
małoinwazyjne
małoinwazyjne
-atraumatyczne
-atraumatyczne
Atraumatyczna-
Atraumatyczna-
ART (Atraumatic
ART (Atraumatic
Restorative
Restorative
Treatment)
Treatment)
Chemomechaniczna
Chemomechaniczna
-CMCR (Caridex,
-CMCR (Caridex,
Carisolv)
Carisolv)
Chemo-mechaniczne
Chemo-mechaniczne
usuwanie próchnicy
usuwanie próchnicy
Działanie podchlorynu sodu na
Działanie podchlorynu sodu na
zdemineralizowane tkanki (proteoliza tkanki
zdemineralizowane tkanki (proteoliza tkanki
próchnicowej- wysokie pH )
próchnicowej- wysokie pH )
Zmiękczoną zębinę usuwa się za pomocą
Zmiękczoną zębinę usuwa się za pomocą
specjalnych nietnących narzędzi ręcznych
specjalnych nietnących narzędzi ręcznych
Metoda bezbolesna, nie drażni miazgi brak
Metoda bezbolesna, nie drażni miazgi brak
wibracji
wibracji
Zastosowanie : próchnica w zębach mlecznych,
Zastosowanie : próchnica w zębach mlecznych,
próchnica zębiny klasa I
próchnica zębiny klasa I
próchnica korzenia, na obrzeżu koron
próchnica korzenia, na obrzeżu koron
preparaty Carisolv , Caridex
preparaty Carisolv , Caridex
Atraumatyczne leczenie
Atraumatyczne leczenie
próchnicy ART
próchnicy ART
Usunięcie zmian próchnicowych narzędziami
Usunięcie zmian próchnicowych narzędziami
ręcznymi (np. ekskawator, dłutko itp.)
ręcznymi (np. ekskawator, dłutko itp.)
Przemycie wodą i osuszenie ubytku
Przemycie wodą i osuszenie ubytku
Wypełnienie ubytku cementem
Wypełnienie ubytku cementem
glass-jonomerowym chemoutwardzalnym
glass-jonomerowym chemoutwardzalnym
Metoda opracowana dla krajów
Metoda opracowana dla krajów
rozwijających się
rozwijających się
W warunkach gabinetu stomatologicznego
W warunkach gabinetu stomatologicznego
ma zastosowanie u pacjentów z dentofobią
ma zastosowanie u pacjentów z dentofobią
Abrazja powietrzna
Abrazja powietrzna
Ścierne właściwości skupionego
Ścierne właściwości skupionego
strumienia cząstek tlenku glinu
strumienia cząstek tlenku glinu
Dostęp do wąskich bruzd i szczelin -
Dostęp do wąskich bruzd i szczelin -
poszerzone lakowanie
poszerzone lakowanie
Opracowywanie ubytków III i V klasy
Opracowywanie ubytków III i V klasy
wg Blacka
wg Blacka
Usunięte zostają wszystkie niepodparte
Usunięte zostają wszystkie niepodparte
zębiną pryzmaty szkliwa, warstwa
zębiną pryzmaty szkliwa, warstwa
mazista i zębina próchnicowa
mazista i zębina próchnicowa
Abrazja powietrzna
Abrazja powietrzna
Konieczność stosowania koferdamu i
Konieczność stosowania koferdamu i
ssaka, sprzętu jednorazowego np. lusterka
ssaka, sprzętu jednorazowego np. lusterka
Przeciwwskazane opracowywanie ubytków
Przeciwwskazane opracowywanie ubytków
klasy II i IV (możliwość wtłoczenia proszku
klasy II i IV (możliwość wtłoczenia proszku
do kieszonki dziąsłowej)
do kieszonki dziąsłowej)
Nie można stosować u pacjentów z astmą i
Nie można stosować u pacjentów z astmą i
chorobami układu oddechowego
chorobami układu oddechowego
Stany zapalne dziąseł i błony śluzowej
Stany zapalne dziąseł i błony śluzowej
jamy ustnej uniemożliwiają zastosowanie
jamy ustnej uniemożliwiają zastosowanie
tej metody
tej metody
Laserowe opracowanie
Laserowe opracowanie
ubytków
ubytków
Do opracowywania twardych tkanek
Do opracowywania twardych tkanek
zęba stosowane są lasery o dużej
zęba stosowane są lasery o dużej
mocy:
mocy:
Gazowe CO2
Gazowe CO2
Jagowo-neodymowe YAG:Nd
Jagowo-neodymowe YAG:Nd
Jagowo-erbowe YAG:Er
Jagowo-erbowe YAG:Er
System Excimer (UV)
System Excimer (UV)
(energia świetlna przetwarzana na
(energia świetlna przetwarzana na
energię kinetyczną)
energię kinetyczną)
Światło lasera niszczy bakterie kariogenne
Światło lasera niszczy bakterie kariogenne
głównie Streptococcus mutans
głównie Streptococcus mutans
Powierzchnia zębiny ulega stopieniu i
Powierzchnia zębiny ulega stopieniu i
rekrystalizacji , a kanaliki zębinowe
rekrystalizacji , a kanaliki zębinowe
uszczelnieniu
uszczelnieniu
Na powierzchni preparacji powstaje bariera o
Na powierzchni preparacji powstaje bariera o
zwiększonej twardości zbliżonej do szkliwa i
zwiększonej twardości zbliżonej do szkliwa i
dużo większej odporności na działanie kwasów
dużo większej odporności na działanie kwasów
Brak warstwy mazistej
Brak warstwy mazistej
Usunięcie próchnicy bez uszkodzenia zdrowych
Usunięcie próchnicy bez uszkodzenia zdrowych
tkanek
tkanek
Kliniczne zastosowanie
Kliniczne zastosowanie
laserów:
laserów:
Leczenie próchnicy początkowej-
Leczenie próchnicy początkowej-
zmniejszenie podpowierzchniowej
zmniejszenie podpowierzchniowej
demineralizacji
demineralizacji
Opracowywanie ubytków
Opracowywanie ubytków
próchnicowych
próchnicowych
Znoszenie nadwrażliwości zębiny
Znoszenie nadwrażliwości zębiny
Leczenie endodontyczne : opracowanie
Leczenie endodontyczne : opracowanie
i wyjałowienie kanałów
i wyjałowienie kanałów
Chirurgia –resekcja korzenia
Chirurgia –resekcja korzenia
Dźwiękowe opracowanie
Dźwiękowe opracowanie
ubytków
ubytków
Metoda ultradźwiękowa opiera się na
Metoda ultradźwiękowa opiera się na
wykorzystaniu drgań o wysokiej częstotliwości
wykorzystaniu drgań o wysokiej częstotliwości
Opracowywanie ubytków na aproksmalnych
Opracowywanie ubytków na aproksmalnych
powierzchniach zębów
powierzchniach zębów
SonicSys - końcówki pracujące z
SonicSys - końcówki pracujące z
jednostronnym nasypem diamentowym o
jednostronnym nasypem diamentowym o
kształcie łopatek różnej wielkości,
kształcie łopatek różnej wielkości,
dostosowanych do ubytku
dostosowanych do ubytku
Opracowany ubytek wypełnia się gotowymi
Opracowany ubytek wypełnia się gotowymi
wkładami ceramicznymi wielkością
wkładami ceramicznymi wielkością
dostosowaną do wielkości użytego wcześniej
dostosowaną do wielkości użytego wcześniej
narzędzia
narzędzia
Ozon w leczeniu
Ozon w leczeniu
próchnicy
próchnicy
Ozonoterapia jest wykorzystywana w
Ozonoterapia jest wykorzystywana w
leczeniu próchnicy jako element
leczeniu próchnicy jako element
wspomagający .
wspomagający .
Bakteriobójcze działanie ozonu może
Bakteriobójcze działanie ozonu może
być zastosowane do wyjaławiania
być zastosowane do wyjaławiania
opracowanych ubytków
opracowanych ubytków
próchnicowych.
próchnicowych.
Jałowienie ubytku za
Jałowienie ubytku za
pomocą ozonu
pomocą ozonu
Aparat HealOzone lub Dentozon
Aparat HealOzone lub Dentozon
Tworzony z powietrza ozon jest tłoczony
Tworzony z powietrza ozon jest tłoczony
przewodem pod kapturek silikonowy,
przewodem pod kapturek silikonowy,
który szczelnie przylega do powierzchni
który szczelnie przylega do powierzchni
zęba
zęba
Po emisji ozonu (10-40s) stosuje się płyn
Po emisji ozonu (10-40s) stosuje się płyn
remineralizujący
remineralizujący
Już 10-cio sekundowa kuracja wystarcza
Już 10-cio sekundowa kuracja wystarcza
, by wyeliminować 99% bakterii
, by wyeliminować 99% bakterii